سقوط بغداد (۱۲۵۸)
سقوط بغداد به تسخیر بغداد توسط هلاکو خان در سال ۶۵۶ ه ق اشاره دارد.
| سقوط بغداد (۱۲۵۸) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از فتوحات مغول | |||||||
 سپاه هلاکو در حال محاصره در کنار دیوارهای شهر بغداد. | |||||||
| |||||||
| طرفین درگیر | |||||||
امپراتوری مغول ایلخانان |
 خلافت عباسیان ایوبیان | ||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||
|
هولاکوخان گو خان آرگون آقا بایجو بوگا-تیمور سونیتای کیت بوقا کوکه ایلگه[1] |
خلیفه مستعصم بالله مجاهدین‌الدین سلیمان شاه | ||||||
| قوا | |||||||
|
۱۵۰٬۰۰۰[2]-۱۲۰٬۰۰۰ در مجموع (۴۰٬۰۰۰+پیاده‌نظام مغول، مردم گرجی، ۱۲٬۰۰۰ سواره‌نظام ارمنی،[2] ۱٬۰۰۰ توپخانه چینی و سربازان مردمان ترک، فارسی‌زبانان و مردم گرجی) |
۵۰٬۰۰۰ از عباسیان ۳۰٬۰۰۰ از ایوبیان | ||||||
| تلفات | |||||||
| نامشخص اما با حداقل تلفات |
۵۰٬۰۰۰ سرباز، ۱۰۰٬۰۰۰+(منابع غیر عرب) ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ شهروندان (منابع عربی)[3] | ||||||
پس از بین رفتن اسماعیلیه هلاکو از همدان فرستادگانی برای اعلام الزام فرمانبرداری نزد خلیفهٔ عباسی به بغداد فرستاد. خلیفه خواه ناخواه هدایایی برای او ارسال داشت و در عین حال سعی کرد او را از عواقب شوم درافتادن با عباسیان بترساند. اما نتوانست از حرکت هلاکو به بغداد جلوگیری کند و به زودی تختگاه عباسیان به محاصره افتاد. محاصرهٔ بغداد از ۲۲ محرم ۶۵۶ ه ق شروع شد و تا آخر این ماه طول کشید. به همین دلیل خلیفه مستعصم ناچار در چهارم صفر ۶۵۶ ه ق به اردوگاه هلاکو آمد، این امر نیز مانع غارت و کشتار بغداد نشد. در نهم صفر هلاکو به بغداد وارد شد و مستعصم به دست خویش کلید گنجینه‌های پانصد سالهٔ اجدادی را به او داد. در بیست چهارم صفر خلیفه و پسر بزرگ‌تر او با عده کثیری از رجال دولت به قتل رسیدند. تعداد کشته‌شدگان بغداد در این زمان به قولی بالغ بر ۸۰۰ هزار نفر بوده‌است که به طور مشخص مبالغه‌است. سقوط خلافت در افکار عامه و حتی شاعران عصر، سعدی تأثیر دردآمیز نهاد اما چون هلاکو حکومت بغداد و عراق را به عطاملک جوینی یک والی مسلمان داد، این تأثیر تا حدی تخفیف یافت.[4]
زمامداری ۵۰۸ ساله خلفای عباسی با غارت و تسخیر بغداد توسط مغولان به پایان رسید. ایرانیان نقش به سزایی در سرنگون کردن و منقرض کردن این حکومت عرب تبار داشتند چرا که افراد زیادی از ارتش مهاجم هلاکو خان را ایرانیان تشکیل میدادند و خواجه نصیر الدین توسی با تحریک هلاکو خان مقدمات بر اندازی این حکومت را فراهم ساخت.[5]
پانویس
- John Masson Smith, Jr. - Mongol Manpower and Persian Population, pp.276
- L. Venegoni (2003). Hülägü's Campaign in the West - (1256-1260), Transoxiana Webfestschrift Series I, Webfestschrift Marshak 2003.
- The different aspects of Islamic culture: Science and technology in Islam, Vol.4, Ed. A. Y. Al-Hassan, (Dergham sarl, 2001), 655.
- زرین‌کوب، روزگاران، ۵۲۵.
- CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1:1258 Hülegu sacks Baghdad and kills the caliph Mostaʿṣam; end of the Abbasid caliphate. iranicaonline.org
منابع
- زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۹۰). روزگاران. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۹۶۱-۱۱-۱.
پیوند به بیرون
- , article describing Hulagu's conquest of Baghdad, written by Ian Frazier, appeared in the April 25, 2005 issue of نیویورکر.