سنای روم
سنای روم یکی از نهادهای سیاسی روم باستان بود. این نهاد یکی از پایدارترین نهادها در تاریخ روم باستان بود؛ به طوری که در اولین روزهای شهر روم پایه‌گذاری شد. (پایه‌گذاری سنتی در ۷۵۳ پیش از میلاد). سنای روم همهٔ رویدادهای تاریخی سرنگونی پادشاهان روم در ۵۰۹ پس از میلاد، سقوط جمهوری روم در قرن اول پیش از میلاد، تقسیم امپراطوری روم به دو حکومت روم شرقی و غربی در در ۳۹۵ پس از میلاد، سقوط امپراطوری روم غربی در ۴۹۶ پس از میلاد و حکمرانی بربرها بر روم در قرن‌های پنجم، ششم و هفتم را بدون از بین رفتن و فروپاشی پشت سر گذاشت. در هر یک از این دوره‌های تاریخی، سنای روم میزان متفاوتی از قدرت و تأثیرگذاری را دارا بود.
 |
| این مقاله بخشی از این مجموعه است: سیاست و دولت روم باستان |
| دوره‌ها |
|
| قانون اساسی روم (en) |
|
| کلانتری‌های عادی |
|
| کلانتری‌های فوق‌العاده |
|
| عناوین و افتخارات |
|
| سابقه و قانون (en) |
|
| مجامع رومی |
|
در جنگ داخلی سزار، نیروهای پشتیبان گروهی به نام اپتیمات‌ها که گروه سیاسی محافظه‌کار و سنت‌گرای سنای روم بودند و از سوی پومپه (۱۰۶ تا ۴۸ پیش از میلاد) و لژیون‌های وی پشتیبانی می‌شدند، در برابر پوپولارها به رهبری ژولیوس سزار می‌جنگیدند.
دوره امپراتور مطلق در روم و سیاست قدرت
امپراتور اول، آگوستوس، اندازه مجلس سنا را از ۹۰۰ عضو به ۶۰۰ نفر کاهش داد ، حتی اگر در یک زمان فقط حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ سناتور فعال وجود داشته باشد. بعد از این نقطه ، هیچگاه اندازه سنای روم به شدت تغییر نکرد. در دوره امپراتوری ، همانطور که در اواخر جمهوری هم وجود داشت ، می توان با انتخاب یک کنسول (یک دادرس با وظایف مالی) به یک سناتور تبدیل شد ، اما تنها در صورتی که یکی از آنها در حال حاضر از مقام سناتوری برخوردار باشد. علاوه بر موکلان، مقامات منتخب دارای طیف وسیعی از مناصب ارشد ، طبق روال دفترهایی که در آن ها برگزار می شد ، به طور مرتب به مقام سناتوری اعطا می شدند.
اگر فردی از درجه سناتوری نبود، برای او سناتور دو راه وجود داشت. طبق روش اول، امپراتور دستی به آن فرد اختیار داد تا بتواند برای انتخابات در دوره چهارم انتخابات شرکت کند، در حالی که طبق روش دوم ، امپراتور با صدور حکمی آن فرد را به مجلس سنا منصوب می کرد. در زمان امپراتوری ، قدرتی که امپراتور بر سنا داشت، کاملاً مطلق و بی چون و چرا بود.
این دو کنسول بخشی از سنا بودند اما قدرت بیشتری نسبت به سناتورها داشتند. در طول جلسات سنا، امپراتور بین دو کنسول می نشست، و معمولاً به عنوان رئیس ریاست وظیفه می کرد. سناتورهای امپراتوری اولیه می توانستند سؤالات غیرمستقیم بپرسند یا درخواست کنند که یک اقدام خاص توسط سنا انجام شود. سناتورهای عالی رتبه قبل از مقامات پایین تر صحبت می کردند، اگرچه امپراتور می توانست هر زمان که دلش بخواهد و هرطور که می خواهد صحبت کند.
علاوه بر امپراتور، در غیاب امپراتور، کنسول ها نیز می توانند ریاست سنا را به عهده بگیرند. از آنجا که هیچ سناتور نمی توانست بدون تصویب امپراتور برای انتخابات در یک دفتر اصلی شرکت کند، سناتورها معمولاً به لوایحی که توسط امپراتور ارائه شده بود رأی ندادند. اگر یک سناتور یک لایحه را نپذیرفت، معمولاً با حضور در جلسه سنا در روزی که قرار بود این لایحه رای داده شود، مخالفت خود را نشان داد.
در حالی که مجامع رومی بعد از تأسیس امپراتوری به ملاقات خود ادامه می دادند، تمام قدرت آنها به سنا منتقل شد، و به همین ترتیب احکام سناتوری (مشاوره سناتورها) تمام نیروی قانونی را بدست آورد. اختیارات قانونگذاری سنا امپراتوری عمدتاً دارای ماهیت مالی و اداری بودند، اگرچه سنا سلطه ای از اختیارات را بر استانها حفظ کرد.
در اوایل امپراتوری روم، تمام قدرتهای قضایی که توسط مجامع رومی برگزار شده بودند نیز به سنا منتقل شدند. به عنوان مثال، سنا اکنون صلاحیت رسیدگی به محاکمات جنایی را در اختیار داشت. در این موارد، یک کنسول به ریاست مجلس، سناتورها هیات منصفه را تشکیل می دادند و این حکم در قالب یک حکم صادر می شد. امپراتور تیبریوس تمام اختیارات انتخاباتی را از مجامع به مجلس سنا منتقل کرد، و در حالی که از نظر تئوری سنای هیات های ارشد جدید را انتخاب می کرد ، تصویب امپراتور همیشه قبل از نهایی شدن انتخابات لازم بود.
در حدود 300 میلادی، امپراتور دیوکلتیان سلسله اصلاحات قانون اساسی را تصویب کرد. در یک چنین اصلاحاتی ، وی حق امپراتور را برای تصرف قدرت بدون رضایت نظری مجلس سنا ادعا کرد ، بنابراین سنا را از جایگاه خود به عنوان سپرده نهایی قدرت عالی محروم کرد. اصلاحات دیوکلتیان همچنین پایان یافت هرگونه توهم که سنای مجلس از اختیارات مستقل قانونی ، قضایی یا انتخاباتی برخوردار باشد. با این حال ، سنا قدرت قانونی خود را نسبت به بازی های عمومی در رم و نظم سناتور حفظ کرد.
سنا همچنین قدرت تلاش برای پرونده های خیانت و انتخاب برخی از دادرسان را حفظ کرد ، اما فقط با اجازه امپراتور. در سالهای پایانی امپراتوری روم غربی ، سنا گاهی سعی می کرد امپراتور خود را منصوب کند ، مانند در مورد یوجنیوس که بعداً توسط نیروهای وفادار به تئودئوس یکم مغلوب شد. در مواجهه با مسیحیت در حال گسترش ، و چندین بار تلاش کرد تا بازگشت محراب پیروزی (اولین بار توسط کنستانتوس دوم برداشته شود) به کوریا سناتور را تسهیل کند.
طبق تاریخ تاریخچه اگوستا، امپراتور کاراکالا مادرش جولیا دومنا را مسئول اداره کل امپراتوری روم به تنهایی کرده بود و در فرمان های خود به سنا نام او را کنار نام خود می آورد و بخاطر عدم علاقه در جلسات طولانی مدت و مسئولیت های سنگین امپراتوری در روز این کارها را به مادرش می سپرد. همچنین امپراتور هلیوگابال مادربزرگ و مادر خود را هم مانند کاراکالا در شرکت در سنا دعوت می کرد. " همچنین هلیوگابال یکی از همه محدود امپراتورانی بود که دو تن از زنان قدرتمند خانواده خود نیز در کنار او در مجلس سنا شرکت می کرد و قدرت و تاثیر زیادی داشت، دقیقاً مثل اینکه متعلق به دستور سناتوری یا کنسولگری باشد". طبق همین کار، هلیوگابال همچنین سنائی را به نام سناکولوم (سنای زنان) تأسیس کرد که قوانینی را برای استفاده در ماتریون ها درمورد لباس، اسب سواری، پوشیدن جواهرات، رفتار های زنانه و غیره وضع کرد و مادرش جولیا سوئیماس را در راس آن قرار داد، که روزانه جدا از جلسات سنا بلکه سنای زنان را هم رهبری می کرد، بخاطر مشغولیت امپراتور و مادرش به لذت زندگی خودشان، کمابیش مسئولیت امپراتوری به تنهایی بر عهده جولیا مائسا مادر بزرگ هلیوگابال بود، با ترور هلیوگابال در سن ۱۸ سالگی، الکساندر ۱۳ ساله تحت کنترل مادربزرگش جولیا مائسا و مادرش جولیا مامیا حکمرانی کرد و آنها در سنا همچنان شرکت می کردند با مرگ جولیا مائسا دخترش جولیا مامیا به تنهایی امپراتوری را اداره کرده و تصمیمات روزمره را در جلسات سنا می گرفت و تا پایان سلطنت پسرش این کار را برعهده داشت. قبل از اینها، آگریپینا جوان، مادر نرون و همسر کلودیوس، هر روز به روند تمامی جلسات سنا گوش فرا می داد و تمام کارها را تماشا می کرد، در زمان شوهرش در پشت پرده پنهان شده بود و از پشت تاج و تخت در مجلس سنا قدرت را اعمال می کرد. او در زمان پسرش به طور کامل و مستقل در سنا ظهور کرد و جلسه را همان طور که خود می خواست با قدرت مطلق اداره می کرد.
جستارهای وابسته
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، Roman Senate، بازدید در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۴.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیای فارسی. Caesar's Civil War. هجدهم مه ۲۰۱۹