شهرستان ماکو
شهرستان ماکو در شمال غرب ایران در شمال استان آذربایجان غربی قرار گرفتهاست که از شمال به رودخانه قره سو و کشور ترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان و شهرستان پلدشت و از مغرب به کشور ترکیه و شهرستان چالدران و از جنوب به شهرستان شوط محدود است.[12]شهرستان ماکو بخشی از منطقه آزاد ماکو به عنوان جوانترین منطقه آزاد کشور از نظر جغرافیایی بزرگترین منطقه آزاد ایران و دومین منطقه آزاد جهان بعد از منطقه آزاد شانگهای چین است[13]و این منطقه به تنهایی بیش از ۷۵ درصد کل مساحت مناطق آزاد کشور را به خود اختصاص دادهاست.[13] قره کلیسا، قدیمیترین کلیسای جهان و نماد همزیستی ادیان در نزدیکی شهر ماکو و در دشت چالدران قرار دارد.[14]این منطقه به دلیل برخورداری از تمدن کهن، جاذبههای تاریخی فراوان، زیباییهای طبیعی به همراه پوشش گیاهی، رودها، چشمهها، غارها، آبشارها، آب و هوای مناسب، صنایع دستی و دست بافتههای عشایر یکی از قطبهای گردشگری شمالغرب کشور محسوب میشود.[15]
شهرستان ماکو | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
کشور | ایران |
استان | آذربایجان غربی |
سایر شهرها | ماکو، بازرگان |
بخشها | مرکزی، بازرگان |
نامهای پیشین | مادکوه |
مردم | |
جمعیت | ۹۴٬۷۵۱ نفر[1] |
رشد جمعیت | ۱۶٪[2] |
تراکم جمعیت | ۳۴[2] نفر بر کیلومتر مربع |
مذهب | شیعه[3][4][5][6][7][8][9][10][11] سنی[3][4][5][6][7][8][9][10][11] |
دادههای دیگر | |
وبگاه | فرمانداری ماکو |
ماکو در طول شرقی ۴۴ درجه و ۲۰ دقیقه و عرض شمالی ۳۹ درجه و ۱۸ دقیقه قرار گرفتهاست و ارتفاعش از سطح آب ۱۶۳۴ متر است.
طبق آمار آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ماکو در سال ۱۳۷۵ تعداد ۲۰۲۹۳۹ نفر جمعیت داشته که ۱۳/۸ درصد از جمعیت کل استان را شامل میشود، از این تعداد جمعیت ۷۱۵۸۶ نفر شهری (۲۷/۳۵ درصد) و ۱۳۱۳۵۳ نفر روستایی (۷۳/۶۴) درصد میباشد.[16]
مردم
مردم ماکو مسلمان بوده و به زبان کردی کرمانجی و ترکی آذربایجانی سخن میگویند [3][4][5][6][7][17][8][9][10][11][3][4][5][6][7][8][9][10][11]
تقسیمات کشوری
تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابر آنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمدهاست، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:[18]
بخشها
شهرها
- شهر ماکو
- شهر بازرگان (شهر)
دهستانها
دهستانهای بخش مرکزی
دهستانهای بخش بازرگان
جغرافیا
شهر ماکو در میان دو کوه قه یه در شمال و سبد داغی قرار دارد. رودخانه زنگمار از کوههای مرزی ایران و ترکیه سرچشمه گرفته، از درون شهر ماکو گذشته و در شهرستان پلدشت به رودخانه ارس میپیوندد. سد مخزنی ماکو (بارون) در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان ماکو بر روی رودخانه زنگمار در نزدیکی روستای بارون احداث شدهاست. این سد حدود ۱۵ هزار هکتار از زمینهای حاصلخیز پلدشت را آبیاری میکند.
آثار باستانی
- برج و بارو و کتیبه در ساری قه یه و صخره ماکو
- خرابههای تعدادی کلیساهای ارمنی در دهات مختلف
- آثار تاریخی شهر دامبات
- خرابههای قدیمی گزلو در دره مخند
- دالانها و غارهای زیر زمینی در اطراف آرارات
- پل بئش گؤز در نزدیک ماکو
- خرابههای سه گوش در دره قزلداغ
- اتاق سنگی در ده دلیک داش
- کلیسای زور زور در ده بارون
- دیری متعلق به فرقه دمنیکن در پای کوه قه یه
- اتاق سنگی در ده سنگر
- کلیسای مریم ننه در شمال ماکو
- بنای باشکوه کلاه فرنگی در بیمارستان ماکو
- کاخ باغجه جوق در ۶ کیلومتری ماکو
- روستای زیبای باغچه جوق و یعقوبعلی کندی
- تپه باستانی کشمش تپه که در روستای کشمش تپه واقع در جاده ماکو بازرگان
- کوه سنگ ریزهٔ تیمور لنگ واقع در مرز پلدشت و نخجوان (نقاط صفر مرزی)[19]
- سد بداولی ماکوبیز بر روی رودخانه آق سو بسته شدهاست و گنجایش کل آن ۲۱ میلیون متر مکعب آب است.
منابع
- «جمعیت شهرستانهای استان بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395». بایگانیشده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۷ مارس ۲۰۱۹.
- «گذری بر حمام تاریخی ماکو». ایران صدا. از پارامتر ناشناخته
|گنشانی=
صرفنظر شد (کمک); پارامتر|پیوند=
ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک) - «زیبا صنمی بود به دستش ماکو - آن دلی که بردهای از ما کو». ایران نما. بایگانیشده از اصلی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «ماکو». دانشنامه فرق اسلامی. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «پیشنهاد سفر به شهر سنگی ماکو». ارک توریسم. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «استان آذربایجان غربی» (PDF). موسسه فرهنگی آموزشی امام حسین علیه السلام. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «شهرستان ماکو». اداره دامپزشکی شهرستان ماکو. بایگانیشده از اصلی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «معرفی شهر ماکو». سایت گردشگری ایران. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «معرفی شهرستان». فرمانداری ماکو. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «هتل جهانگردی ماکو». بار و بندیل. بایگانیشده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «شهرستان ماکو را بیشتر بشناسیم». باشگاه خبرنگاران جوان.
- «منطقه آزاد ماکو، سرزمین بهشت طلایی در مسیر توسعه». خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- «قره کلیسا؛ قدیمیترین کلیسای جهان و نماد همزیستی ادیان». خبرگزاری مهر.
- «ماکو؛ شهر سنگی ایران». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۳-۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۴-۱۹.
- «پایگاه اینترنتی فرمانداری ماکو». بایگانیشده از اصلی در ۳۰ مارس ۲۰۰۹. دریافتشده در ۳ مارس ۲۰۱۰.
- «معرفی شهر ماکو». مسافر سلام. دریافتشده در ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷.
- «پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران». بایگانیشده از اصلی در ۵ اوت ۲۰۰۹. دریافتشده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۰.
- منابع: دائرةالمعارف دانش و هنر و وبلاگ ماکو سیتی