شوط

شوط(تلفظ:شُط/showt) از شهرهای شمالی استان آذربایجان غربی در شمال‌غرب کشور ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان شوط قرار دارد و مرکز سیاسی و اداری شهرستان شوط است و در ۴ کیلومتری جنوب رودخانه (زنگبار چای) و در ۴ کیلومتری غرب رودخانه (جابرود) قرار گرفته است.این شهر در فاصله ۲۵۰ کیلومتری از مرکز استان (ارومیه) و ۸۴۵ کیلومتری از مرکز کشور (تهران) قرار گرفته است. شهر شوط در قلب شمال استان در محدوده منطقه آزاد تجاری-صنعتی ماکو قرار دارد. یکی از القاب این شهر بن‌بست است.

شوط
کشور	ایران
استان	آذربایجان غربی
شهرستان	شوط
بخش	بخش مرکزی
نام(های) پیشین	آشوط، شوط‌آباد، شاه‌آباد، اسلام‌آباد[1]
سال شهرشدن	۱۳۳۸
مردم
جمعیت	۲۵٬۳۸۱ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع	۹۸۶ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۲۸٫۵ درجهٔ سانتی‌گراد
میانگین بارش سالانه	۳۹۰ میلی‌لیتر
اطلاعات شهری
شهردار	محمدزاده
ره‌آورد	محصولات باغی و زراعی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۴۴۳۴۲۷
وبگاه	http://shoutcity.ir/
شناسهٔ ملی خودرو	ایران ۲۷ د  ایران ۳۷ ل
شوط روی نقشه ایران ۳۹٫۲۱۹۷۸۶°شمالی ۴۴٫۷۷۳۱۵۷°شرقی مختصات: ۳۹٫۲۱۹۷۸۶°شمالی ۴۴٫۷۷۳۱۵۷°شرقی

تاریخ

شهر شوط به عنوان کهن‌ترین شهر منطقه و یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین شهر ارامنه با دارا بودن تپه‌هایی از تمدن اورارتو‌ها که قدمتی در حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد دارند و با داشتن کلیساهای متعدد در اطراف شهر، شناخته می‌شود.

وجه تسمیه شوط

اصل کلمه شوط از یک اسم ارمنی به نام آشوط گرفته شده که بعدها با گذشت زمان حرف الف آن حذف شده و یه صورت شوط درآمده است. ظاهراً آشوط نام پهلوانی ارمنی بوده که در این شهر می‌زیسته‌است. روند تغییر اسم این منطقه بدین صورت است که ابتدا از زمان سکونت ارامنه آشوط بوده سپس با ورود اسلام به منطقه به شوط تغییر یافته، در عصر معاصر در دوره پهلوی اول زمانی که هنوز روستا بوده با اسم شوط آباد شناخته می‌شده‌است تا اینکه در دوره پهلوی دوم به عنوان شهر شوط آباد ارتقا یافت اما چون بسیاری از اراضی این شهر تحت تملک اربابان دست نشانده شخص شاه بود به شاه آباد تغییر نام داد. پس از انقلاب به اسلام‌آباد تغییر نام داد اما به دلیل تشابه اسمی با اسلام‌آباد غرب باز به اسم قبلی خود یعنی شوط بازگردانده شد.

[2]

جغرافیا

شهر شوط در ۴ کیلومتری جنوب رودخانه (زنگبار چای) و ۴ کیلومتری غرب رودخانه (جابرود) در دشتی پهناور و در محاصره تپه‌های رسی قرار گرفته‌است. این شهر از سمت شمال غربی با ماکو و از سمت شمال شرقی با پلدشت، از سمت جنوب شرقی با قره ضیاالدین و از سمت جنوب غربی با سیه چشمه همسایه‌است.[1][2]

اب و هوا

شهر شوط اب و هوایی سرد و خشک دارد و در نظر bsk اب و هوا در شوط استپی محلی است. در طی سال در شوط زیاد باران نمی‌بارد. در شوط میانگین سالانه دما ۱۲٫۴ سانتی گراد است و میانگین بارندگی به ۲۶۴ میلی‌متر می‌رسد. کمترین میزان بارش در ماه اگوست رخ می‌دهد و میزان متوسط در این ماه ۷میلی لیتر است. بیشترین میزان بارش در ماه مه رخ می‌دهد و میزان متوسط در این ماه ۴۶ میلی لیتر است. میانگین دما در ماه ژوئیه ۲۶ درجه سانتی گراد است که در بالاترین میزان خود قرار دارد و ماه زانویه با میانگین دمای ۲٫۵- سردترین ماه سال است. تغییر در میزان بارش بین خشک‌ترین و مرطوب‌ترین ماه سال ۳۹ میلی لیتر است و تغییر در دمای سالانه ۲۸٫۵ درجه سانتی گراد است.[3]

سدهای شوط

• سد کوچک قره زمین: این سد با ظرفیت یک میلیون و سیصد هزار متر مکعب که بر روی سیلابهای فصلی منطقه احداث شده‌است و ۱۰۰ هکتار را بصورت ثقلی و ۱۵۰ هکتار را نیز بصورت نوین تحت پوشش خود قرار می‌دهد.
• سد کوچک اینجه قدیم: این سد با ظرفیت پانصد هزار متر مکعب که بر روی سیلابهای فصلی احداث شده‌است و ۵۰ هکتار را بصورت ثقلی و ۸۵ هکتار را بصورت نوین تحت پوشش خود قرار می‌دهد.
• سد بدولی: این سد با ظرفیت ۳۵ میلیون متر مکعب برای ۳۲۵۰ هکتار (بهبود و توسعه) و ۱۰/۸ متر مکعب برای شرب و صنعت است.
• سد فشل: این سد با ظرفیت ۱۳/۲ میلیون متر مکعب که برای ۲۱۰۰ هکتار (بهبود و توسعه) از زمینهای محدوده شهرستان شوط است.
• سد انحرافی قزلداغ: با ظرفیت ۱۸ میلیون متر مکعب برای آبیاری ۲۴۰۰ هکتار (بهبود و توسعه) از زمینهای محدوده شهرستان شوط است.

مردم

جمعیت

طبق آخرین سرشماری کشوری در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۷۲۱۹ خانوار و بالغ بر ۲۵٬۳۸۱ نفر است.[4]

زبان و دین و مذهب

زبان‌های رایج در این شهر ترکی آذربایجانی و کردی کرمانجی است. دین مردم این شهر اسلام بوده و از اهل تشیع و اهل تسنن تشکیل یافته‌است.

[5]

بازی‌های بومی و محلی و تیم های ورزشی

• نام بازی:اوچ یاستیخ (سه پشتک)
  • اندازه زمین:۳۰ متر مربع ، تعداد زیاد ، میدان بزرگ
  • شهرستان بومی بازی:شوط
  • تعداد بازیکنان:حداقل ۶ نفر در دو تیم سه نفری
  • وسایل لازم: وسیله خاصی وجود ندارد
  • هدف بازی:ورزیدگی عضلات بدن و تقویت بنیه
  • شرح نحوه اجرای بازی:

افراد تیمها سه نفر ، سه نفر به میل خود تشکیل می شوند و سه نفر اول به صورت داوطلب یا به قید قرعه طوری می ایستندکه دو نفر پشتشان به هم باشد و در حالتی که ایستاده نشیمنگاهشان را به هم میچسبانند و کف دستها را به زانو می گذارند و تا این حد خم می شوند و نفر سوم سرش را میان رانهای دو نفر قبلی می گذارد و تا حدود ۹۰ درجه خم می شود و ساعد و بازوانش را دور ران دو نفر دیگر حلقه می کند ، این سه نفر به این ترتیب که ایستاده اند ، سه نفر تیم دیگر پشت سر هم شروع به غلت زدن از پشت این افراد می کنند یعنی هر فرد دو کف دستش را روی لگن کسیکه سرش میان ران دو نفر دیگر است می گذارد و سپس بدن خود را روی دستها بالا می کشد و غلت می زند بطوریکه پشتش روی پشت دو نفر دیگر قرار گیرد و سپس روی دو پا به سمت جلو می افتد و وقتی  هر سه نفر پریدند خود را در جلو همان‌طور که گفته شد آرایش تیم می گیرند و تیم خوابیده شروع به بازی می کند و بازی ادامه می یابد. [6]

• نام بازی: توس تپیک
  • اندازه زمین: نامحدود
  • شهرستان بومی بازی:شوط
  • تعداد بازیکنان:بیشتر از ۲ نفر
  • وسایل لازم: ندارد
  • هدف بازی:ورزیدگی عضلات بدن ، چابکی تیزهوشی
  • شرح نحوه اجرای بازی:

این بازی گروهی است و از دو تیم مخالف هم تشکیل می شود منتهی در این بازی حتی دو نفر هم می توانند بازی کنند . این بازی خشن است . معمولاً در تیمهای پر جمعیت که بیش از دو نفر هستند انتخاب به این صورت است که اعضائ تیمهای مخالف دو نفر را که از حیث نیروی جسمانی و قد تقریباً خود را هم اندازه می دانند دست در گردن هم می اندازند و برای خودشان نامهایی مانند پلنگ ، موش ، گربه و … انتخاب می کنند و پیش سرپرست تیمها می روند و می گویند : (هالای- هالای) ((هابیدا))-سر پرستها هم می گویند :(( اَلدیخ – قیلیدخ – هاشیدا)) و یکی از افراد داوطلب ورود به بازی می گوید : چه کسی پلنگ را می خواهد و چه کسی موش را. هریک از روسا بطور شانسی یکی از آنها را انتخاب می کند و افراد تیم به این منوال پایان می پذیرد و دو تیم در مقابل هم صف آرائی می کنند و فرمان حمله از سوی سرپرستها صادر می شود و افراد دو تیم بسوی هم حمله‌ور می گردند و با لگد خود به همدیگر می کوبند و معمولاً قرار بر این می شود که از شکم و جاهای آسیبپذیر بدن زده نشود. و هر کس به به هر کدام از یاران حریف که مایل است حمله می کند . و بازی تا شکست یکی از تیمها ادامه می یابد. [7]

• تیم هیئت فوتبال شوط به عنوان نماینده این شهر در رقابت های لیگ برتر فوتبال استان آذربایجان غربی حضور دارد و تیم فوتسال شوط در لیگ دسته ۲ کشوری حضور دارد.

اقتصاد

اقتصاد شهر شوط به علت قرار گرفتن در بن‌بست جغرافیایی و بحران کم‌آبی از رونق لازم برخوردار نیست.مردم شهر به کشاورزی ، دامپروری ، تجارت و بازرگانی مشغول هستند و بخشی نیز کارمندان ادارات دولتی را تشکیل می‌دهند.

مراکز صنعتی

• شهرک صنعتی شوط: کارگاه روغن خام کنجد؛ واحد تولیدی شرکت آذرپترولیوم (انواع قیر)؛ کارگاه سنگ بری؛ کشتارگاه مرغ ویژه؛ واحد تولیدی گچ ساختمانی؛ شرکت گرما الکترونیک کوثر (واحد تولیدی فر خانگی)؛ واحد تولیدی تخته چند لایه خام؛ شرکت آجر ماشینی ظفر؛ واحد تولیدی آرد سفید؛ شرکت آزاد گاز (کپسول‌های گاز)؛ کارخانه فرش مسعود آذربایجان؛ کارخانه آسفالت شهرداری شوط؛ کارگاه شن و ماسه شویی؛کارخانه کابی آلیاژ
• شهرستان شوط دارای ۲۲ واحد پرورش مرغ گوشتی با ظرفیت ۳۶۳۰۰۰ قطعه است و پرورش مرغ تخمگذار در شهرستان شوط با ظرفیت ۱۵۰۰۰ قطعه وجود دارد.[8]

مراکز علمی آموزشی و فرهنگی

• دانشگاه پیام نور واحد شوط
• حوزه علمیه سفیران هدایت امام صادق(ع)شوط[9]
• ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند نژاد ماکویی[10]

مراکز درمانی

بیمارستان شهدا

مراکز گردشگری

جاذبه‌های طبیعی

• آبگرم معدنی (ایستی سو)
• روستای هدف گردشگری و بوم‌گردی خوک
• غار شیخ سلو در روستای شیخ سلو
• رودخانه و دره جاب در روستای عزت‌آباد
• تفرجگاه داش فشل در روستای داش فشل
• غارهای سه گانه گورچین زاغا در روستای بابورعجم: دهانه غار با بیش از ۵۰ متر قطر مانند قیف بوده که بعد از حدود ۱۰۰متر از یک تالار وسیع به یک دالان باریکی منتهی می شود که سرآغاز یک معبری است که تاکنون عمق آن مشخص نشده است و مستلزم کاوش های غار نوردی و باستان شناسی است در محوطه این غارها آثار سفالی مربوط به تمدن های قبل و بعد از اورارتورها قابل مشاهده است.[11]
• کوه سُقار: این کوه با ارتفاعی در حدود ۲۸۰۰متر مکان مناسبی برای کسانی که مایلند کوهپیمایی طولانی داشته باشند. از جبهه شمال غربی واز روستای ارپالیق واز جبهه شمالی از روستای چاوگون می‌توان به این کوه صعود کرد.[1][12]

جاذبه‌های تاریخی

شهرستان شوط دارای ۳۵ اثر ثبت شده ملی است ولی متأسفانه بسیاری از بناهای تاریخی و فرهنگی این شهر در طول تاریخ از بین رفته‌اند و هم‌اکنون اثری از آن‌ها باقی نمانده‌است. اما با این وجود هنوز هم در روستاهای شهرستان شوط آثاری بر جای مانده که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تپهٔ خلیل‌آباد
• غار چهل پله خضرلو
• عمارت تاریخی خان با معماری مربوط به اواخر دورهٔ قاجار و اوایل دورهٔ پهلوی در روستای خوک
• گنبد مقبره تاریخی کندال واقع در جنوب روستای کندال بر روی تپه ای نزدیک قعله کافر قالاسی قرار گرفته‌است. این بنا مربوط به دوران سلجوقی است و نمای این گنبد سنگی و طرز سنگ چینی آن طوری است که هر بیننده ای را به فکر فرو می‌برد. ارتفاع گنبد۳متر و به شکل دایره است.
• حمام تاریخی روستای صوفی (شوط)
• کلیسا گئورک مقدس در نزدیکی شهر مرگنلر در جنوب‌شرقی شهرستان شوط جای گرفته‌است. این کلیسای جذاب در قرن شانزدهم میلادی با سنگ‌های خوش‌تراش بنا شده‌است. اطراف این کلیسا سنگ صلیب‌هایی حجاری شده و قبرستان ارامنه در آن قرار دارد. ویرانه‌های خانه‌های بسیاری نیز نزدیک این روستا دیده می‌شود که حکایت از روستای پرجمعیت و آباد در گذشته دارد که به علت مهاجرت ارامنه از این مکان در قرن نوزدهم میلادی متروکه شده‌است.

سوغاتی و صنایع دستی

صنایع چوبی، انواع قالی و بافته‌های دستی شامل فرش، گلیم، دستکش، شال گردن، کلاه، عرقیات از جمله عرقیات گیاهی، عرق بیدمشک، بادرنجبویه، عرق نعناع، گلاب، انواع نقل، گردو و بیدمشک، انواع محصولات باغی و کشاورزی شامل انگور، سیب درختی، عسل، لبنیات، کشمش، نقل بیدمشک، حلوای گردو، بافتنی‌های دستی، صنایع چوبی و ریزه کاری فرش‌های دستباف و معرق کاری در شهر شوط است.[13][14]

حمل ونقل

• فرودگاه منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو واقع در شهرستان شوط
• پایانه مسافربری شوط

راه های ارتباطی

• بزرگراه تبریز - بازرگان (خروجی شوط)
• جاده شوط - چالدران

فاصله ارتباطی با سایر شهرها

• شوط - ماکو :۳۳ کیلومتر
• شوط - پلدشت :۳۶ کیلومتر
• شوط - چالدران :۵۰ کیلومتر
• شوط - چایپاره :۵۳ کیلومتر
• شوط - خوی :۱۲۰ کیلومتر
• شوط - سلماس :۱۶۰ کیلومتر
• شوط - ارومیه :۲۵۰ کیلومتر
• شوط - مهاباد :۳۷۰ کیلومتر
• شوط - تبریز :۲۲۰ کیلومتر
• شوط - تهران :۸۴۵ کیلومتر

نگارخانه

• 
  نمودار اب و هوا شوط
• 
  نمودار دما شوط
• 
  چشم‌انداز شهر شوط

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شوط موجود است.

ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای شوط دارد.

پانویس

2. «شوط». www.irancities.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.
3. «اب و هوا :شوط» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک).
4. «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.
5. https://www.chargoshe.ir/fa/iran/city/29
6. https://urmiatabligh.ir/och-yastikh/
7. https://urmiatabligh.ir/tos-topik/
8. http://www.makufz.org/اقتصادی/واحدهای-تولیدی-فعال
9. http://khabarmaku.ir/1394/05/افتتاح-حوزه-علمیه-سفیران-هدایت-امام-صا/%5Bپیوند+مرده%5D
10. http://www.waaj.ir/mods.php?id=Info_Center&task=readpage&pid=43
11. http://www.shout-ag.ir/fa/news/detail/08debd9e-f5e4-e911-9c1b-000c29ce98b8/%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%88%D8%B7
12. «آب گرم شوط ناشناخته ای که آوازه اش فراگیر خواهد شد. > سازمان منطقه آزاد ماکو». www.makufz.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.
13. «گنبد سلجوقی در روستای کندال شوط مرمت شد». جستجوگرهوشمند خبری. ۲۹ مرداد ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۹.
14. «شهرداری شوط» جاذبه‌های طبیعی شهرستان شوط». shoutcity.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.

منابع

• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، مؤسسه گیتاشناسی، ۱۳۸۳.