فهرست حافظه جهانی یونسکو در ایران

فهرست حافظه جهانی یونسکو در ایران شامل ده[upper-alpha 1] اثر ثبت‌شده است. برنامه حافظه جهانی یونسکو یک ابتکار بین‌المللی است که برای حفاظت از میراث مستند بشریت در برابر فراموشی جمعی، غفلت، خرابی‌های زمان و شرایط آب و هوایی و تخریب عمدی از سال ۱۹۹۲ آغاز شده‌است.[1] هدف سازمان یونسکو از اجرای این برنامه جلوگیری از تاراج، پراکندگی، دادوستد غیرقانونی و نابودی میراث مستند است. طبق فراخوان یونسکو، این مخاطرات تهدیدکننده از سده‌ها قبل وجود داشته ولی جنگ، آشوب‌های اجتماعی و نبود امکانات مالی بر شدت آن افزوده‌است. میراث مستندی که در حافظه جهانی ثبت می‌شوند، قابل دسترس برای تمام ملت‌های جهان خواهند بود و بهترین راه برای معرفی تاریخ و تمدن بشری به جهانیان هستند.[2]

کشور ایران در سال ۲۰۰۶ میلادی با معرفی دو اثر شاهنامه بایسنقری از کاخ‌موزه گلستان و وقف‌نامه ربع رشیدی از کتابخانه مرکزی تبریز برای نخستین‌بار در ششمین دورهٔ برنامه حافظه جهانی شرکت کرد و این دو اثر در اوت ۲۰۰۷ میلادی در فهرست حافظه جهانی به ثبت رسید. همچنین در اوت ۲۰۰۹ میلادی مجموعه اسناد تشکیلات اداری آستان قدس رضوی از سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در فهرست حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسید. دو اثر التفهیم ابوریحان بیرونی و پنج‌گنج نظامی نیز در سال ژوئن ۲۰۱۱ میلادی در این فهرست ثبت شد. در سال ۲۰۱۳ میلادی نیز مجموعه برگزیدهٔ نقشه‌های دوره قاجار ایران از مرکز اسناد وزارت امور خارجه و کتاب ذخیرهٔ خوارزمشاهی از کتابخانه سپه سالار در فهرست میراث مستند ثبت شد. در سال ۲۰۱۵ میلادی کتاب مسالک‌الممالک اصطخری و کلیات سعدی به ثبت جهانی رسید و در سال ۲۰۱۷ میلادی کتاب جامع‌التواریخ رشیدالدین فضل‌الله همدانی در فهرست میراث مستند برنامهٔ حافظه جهانی ثبت شده‌است.[3] ایران در حوزهٔ ثبت آثار از کشورهای پیشگام در دنیا است که تاکنون ده اثر در فهرست حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسانده و رتبهٔ هفتم کشورهای جهان را دارا است و در بین کشورهای آسیایی پس از کره و چین رتبهٔ سوم را دارد و و همچنین هفتاد اثر از این کشور در لیست انتظار هستند.[4]

کتاب وندیداد، بخشی از کتاب مقدس زرتشتیان از کتابخانهٔ دانشگاه تهران، مجموعه اسناد تاریخی و تصاویر کربلا از وزارت امور خارجه، مجموعه مستند جان مرجان، دربارهٔ خلیج فارس و اکوسیستم‌های موجود در آن از آرشیو صدا و سیما، سفینه تبریز از کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، بیاض تاج الدین احمد وزیر از کتابخانهٔ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان از جمله آثاری هستند که برای ثبت در فهرست حافظهٔ جهانی یونسکو از سوی ایران معرفی شده‌اند.[5]

در آخرین آثار پیشنهادی، چهار اثر شامل برنامه رادیویی مرزهای دانش، هزار دستان، مستند معماری ایرانی و مستند خلیج فارس در روز جهانی میراث دیداری و شنیداری در فهرست ملی برنامه حافظه جهانی یونسکو ثبت شد.[6][7]

اهداف برنامه
نوشتار اصلی: حافظه جهانی یونسکو

این برنامه خواستار حفظ منابع با ارزش، مجموعه کتابخانه‌ها، و مجوعه‌های خصوصی در سراسر جهان برای آیندگان، بازسازی میراث مستند پراکنده یا آواره و افزایش دسترسی و انتشار این موارد است.[1][8][9] هر سازمان یا فردی می‌تواند یک مورد مستند را برای ثبت در این برنامه پیشنهاد کند. کمیته مشاوره بین‌المللی (IAC) در طول جلسات خود اسناد و مدارک کامل توضیحات، مبدأ، اهمیت جهانی و وضعیت حفاظت معاصر را بررسی می‌کند.[10]

در سال ۱۹۹۳ میلادی گروه مشاورهٔ بین‌المللی در لهستان تشکیل جلسه داد. این گروه طرحی پیشنهاد داد که به موجب آن نقش یونسکو را به عنوان آگاه‌کننده دولت‌ها، نهادها و سازمان‌های جهانی و ترویج همکاری در اجرای پروژه‌ها تأیید و تأکید می‌نمود. تاکنون حدود ۴۵ گروه ملی حافظهٔ جهانی در دنیا ایجاد شده‌است. دفتر ثبت حافظهٔ جهانی که قابل مشاهده‌ترین جنبهٔ عمومی برنامه می‌باشد، در سال ۱۹۹۵ میلادی بنیانگذاری شد و از طریق توافق‌هایی که در گردهمایی‌های متوالی کمیتهٔ مشاورهٔ بین‌المللی صورت می‌گرفت، رشد کرد. چشم‌انداز این برنامه جهانی این است که میراث مستند جهانی از آن همه است و باید برای همیشه و به صورت دائمی محافظت و حفظ شود و همیشه و در دسترس همه باشد. هر دو سال، هر کشور می‌تواند حداکثر دو اثر را برای ثبت در فهرست میراث جهانی به یونسکو ارسال کند.[11] میراث مستند باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

  1. قابلیت جابه‌جایی داشته باشد.
  2. متشکل از نشانه‌ها، کدها، آواها یا نگاره‌ها باشد.
  3. قابل نگهداری باشد.
  4. قابلیت نشر داشته باشد.
  5. قابل ارائه باشد.

جایزهٔ جیکجی در سال ۲۰۰۴ با همکاری دولت کره‌جنوبی برای پیشبرد بیشتر اهداف برنامهٔ حافظهٔ جهانی و بزرگداشت کتیبه جیکجی این کشور در سال ۲۰۰۱ تأسیس شد.[12][13] این جایزه که شامل یک جایزهٔ نقدی ۳۰۰۰۰ دلاری از طرف دولت کره است از موسساتی قدردانی می‌کند که در حفظ و دسترسی میراث مستند سهیم بوده‌اند. این جایزه از سال ۲۰۰۵ به صورت دوسالانه اهدا می‌شود.[14] این جایزه نخستین بار به کتابخانه ملی جمهوری چک اهدا شد.[14][12]

فهرست
  به‌طور مشترک با دیگر کشورها
فهرست حافظه جهانی یونسکو در ایران
# نگاره عنوان محل نگهداری سال ثبت صاحب اثر اهمیت منبع
۱ شاهنامه کاخ گلستان
۳۵°۴۰′۴۷″شمالی ۵۱°۲۵′۱۴″شرقی		 ۲۰۰۷ فردوسی شاهنامه به عنوان یکی از آثار کلاسیک جهان دارای ویژگی‌های مهمی است. از جمله، اگرچه در دوره آفرینش آن زبان عربی زبان اصلی علم و ادب بود، اما فردوسی تنها از زبان فارسی برای سرودن آن استفاده کرده‌است و به احیا و حفظ این زبان مهم جهانی کمک کرده‌است. امروزه بیش از ۶۵ میلیون نفر در ایران، افغانستان، تاجیکستان و پاکستان و جوامع دور از وطن به زبان فارسی صحبت می‌کنند. شاهنامه در سراسر آسیای میانه، هند و حکومت عثمانی سابق به یک متن مهم تبدیل شد. بی‌شمار بار از آن رونوشت شده‌است و می‌توان گفت سه نسخه از این نسخه‌ها دارای ارزش جهانی هستند که تنها نسخهٔ اصلی بایسنقری به جا مانده‌است و در کتابخانهٔ شاهنشاهی کاخ گلستان نگهداری می‌شود و نمایانگر مهارت‌های زیبایی‌شناختی و ادبی ارزش‌های حاکمان دورهٔ نوزادی تیموری است که بر آسیای مرکزی و غربی فرمانروایی داشتند. شاهنامه بایسنقری، نسخهٔ کهن نگاره‌دار شاهنامه است که از دید کتاب‌آرایی و ارزش‌های هنری از اهمیت فراوانی برخوردار است. این کتاب ۲۲ نگارگری به مکتب هرات دارد به سفارش بایسنقر تهیه شده‌است. [15][16]
[17]
۲ وقف‌نامه ربع رشیدی کتابخانه ملی تبریز
۳۸°۰۳′۵۱″شمالی ۴۶°۱۵′۲۳″شرقی		 ۲۰۰۷ رشیدالدین فضل‌الله همدانی این دست‌نوشته شامل ۳۸۲ صفحه است که ۲۹۰ صفحهٔ نخستین آن را رشیدالدین و سایر را فرماندار تبریز، عبدالله بن محمد تبریزی و دو کاتب دیگر نوشته‌اند. به دلیل دامنهٔ گسترده املاک وقفی و ارزش بالای آنها و همچنین موقعیت بالای ربع رشیدی، این نسخه دارای اهمیت جهانی است. پیشینه تاریخی نشان می‌دهد که پنج نسخه از نسخهٔ اصلی با بازبینی رشیدالدین تهیه شده‌است. چهار مورد از بین رفته یا برای بهبود نسخهٔ خطی کنونی استفاده شده‌است. این دست‌نوشته تا سال ۱۹۶۹ به‌طور شخصی در تبریز نگهداری می‌شد. سپس انجمن میراث ملی ایران آن را خریداری و انجمن مفاخر ملی در سال ۱۹۷۵ این نسخه را به عنوان میراث ملی به رسمیت شناخت و ثبت کرد. در سال ۱۹۷۱ نسخه‌ای از نسخهٔ خطی چاپ و ۱۰۰۰ نسخه از آن برای مراجع علمی منتشر شد. [18][19]
[20]
۳ مجموعه اسناد تشکیلات اداری آستان قدس رضوی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی
۳۶°۱۷′۲۲″شمالی ۵۹°۳۶′۵۸″شرقی		 ۲۰۰۹ این مجموعه شامل ۶۹۰۰۰ صفحه و مربوط به سال‌های ۱۵۸۹ میلادی -۱۷۳۵ میلادی و منطقهٔ جغرافیایی وسیعی از جمله ایران، به ویژه استان خراسان و افغانستان است. این مجموعه اسناد حاوی اطلاعاتی در مورد مسائل اداری، اجتماعی، اقتصادی، کشاورزی، اوقاف، امور مذهبی و … است که تصویری از مشهد در خراسان بزرگ و همچنین وضعیت زندگی اجتماعی در دوره صفویه را در اختیار خواننده قرار می‌دهد. برای شناخت زندگی اجتماعی مردم در دوره صفویه، خوانش این اسناد شایسته و حیاتی است. تاریخ نگهداری اسناد و مدارک در به ۳۲۷ قمری برمی گردد. در آغاز دوره حکومت صفویان به دلیل افزایش وقف‌ها و مزرعه‌ها و نیاز به یک سامانه مدیریتی گسترده‌تر، تشکیلات اداری این مرکز بزرگ خیریه به مجموعه ای بزرگ اداری گسترش یافت. [21][22]
[23]
۴ التفهیم کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
۳۵°۴۸′۳۰″شمالی ۵۱°۲۷′۳۱″شرقی		 ۲۰۱۱ ابوریحان بیرونی ابوریحان به زبان‌های عربی و سانسکریت تسلط داشت اما یگانه اثری که از او به زبان فارسی برجا مانده التفهیم است. این کتاب، کهن‌ترین متن فارسی در ریاضیات و اخترشناسی است و از نظر درستی و ارزش مطالب علمی و اهمیت ادبی در بین آثار فارسی پس از اسلام کم مانند است. ابوریحان این کتاب را به روش پرسش و پاسخ و به ترتیبی که درک آن برای نوآموزان دانش اخترشناسی آسان باشد، در نیمه نخست سدهٔ پنجم هجری قمری برای دختر نوآموز ایرانی نوشته‌است. اهمیت این اثر موجب شده تا به چندین زبان زنده دنیا مانند انگلیسی، ایتالیایی، آلمانی، روسی و تاجیکی نیز ترجمه شود. [24][25]
[26]
۵ پنج گنج کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
۳۵°۴۲′۱۲″شمالی ۵۱°۲۳′۴۳″شرقی کتابخانه و موزه ملی ملک
۳۵°۴۱′۱۳″شمالی ۵۱°۲۴′۵۹″شرقی کتابخانه سپه‌سالار
۳۵°۴۱′۲۲″شمالی ۵۱°۲۵′۵۲″شرقی موزه ملی ایران
۳۵°۴۱′۱۴″شمالی ۵۱°۲۴′۵۳″شرقی
کاخ گلستان
۳۵°۴۰′۴۷″شمالی ۵۱°۲۵′۱۴″شرقی		 ۲۰۱۱ نظامی گنجوی پنج گنج از پنج نسخه خطی مجزا به زبان فارسی تشکیل شده‌است که همه در یک جلد جمع شده‌اند. این بخش‌ها در قالب شعرهای مثنوی به زبان فارسی سروده شده‌است. پنج گنج برخی از مشهورترین، ظریف‌ترین و قدیمی‌ترین داستان‌های عاشقانه زبان فارسی را بازگو می‌کند.

این مجموعه شامل منظومه مخزن‌الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت‌پیکر و اسکندرنامه از داستان‌های مشهور ادبیات فارسی است و به عنوان یکی از بزرگترین شاهکارهای ادب فارسی شامل دلپذیرترین منظومه‌های عاشقانه و عرفانی است. داستان‌های پنج گنج برای مردم خاورمیانه، آسیای مرکزی و هند از گذشتهٔ دور تا به امروز نه تنها شهرت خود را حفظ کرده بلکه زبان ساده و روان اشعار آن هنوز هم برای فارسی‌زبانان قابل فهم است.

مهارتی که نظامی در تنظیم و ترتیب منظومه‌های خود به‌کار برده، باعث شده تا بیش از صد شاعر تاکنون، از اشعار وی پیروی کنند. اهمیت این اثر باعث شده تا به بیشتر زبان‌های زنده دنیا از جمله آلمانی، روسی، انگلیسی، ژاپنی، ترکی، اردو و ارمنی ترجمه شود و موضوع پژوهش‌ها، بررسی‌ها و مقاله‌های بسیاری شده‌است. مجموعهٔ پنج گنج حدود ۲۸۹۰۰ بیت است که نخستین بار در بمبئی و در ۱۲۶۱ ق در تهران به چاپ رسید.

 [27][28]
[29][30]
۶ مجموعه برگزیده نقشه‌های دوره قاجار ایران مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه
۳۵°۴۸′۳۰″شمالی ۵۱°۲۷′۳۱″شرقی		 ۲۰۱۳ این مجموعه شامل ۵۰۰ نقشه دست‌نگار یا چاپ سنگی دورهٔ قاجار است که با استفاده از شاخص‌های رایج اندازه‌گیری در آن زمان مانند آرش و فرسنگ، شامل موضوعاتی چون نقشه‌هایی از شهر و آبادی‌های گوناگون، منابع آب و روش‌های انتقال آن، خطوط مرزی و نقشه مناطق ایران که در برخی موارد از ایران جدا یا تغییر نام داده‌اند می‌باشد. این مجموعه، مستند مهمی برای پژوهش و خوانش دگرگونی‌های تاریخی، اجتماعی، حقوقی و سیاسی ایران و منطقه در جغرافیای جهانی به‌شمار می‌آید. مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه ایران در حال حاضر با دارا بودن بیش از ۶۰۰۰ نقشه و ۱۰۰ جلد اطلس یکی از آرشیوهای غنی نقشه در ایران محسوب می‌شود و به دلیل اینکه این نقشه‌ها تاکنون از سوی کشورهای منطقه و در کتاب‌ها و اطلس‌های موجود گزارش نشده، بی همتا می‌باشد. [31][32]
[33]
۷ ذخیره خوارزمشاهی کتابخانه سپه‌سالار
۳۵°۴۱′۲۲″شمالی ۵۱°۲۶′۰۰″شرقی		 ۲۰۱۳ اسماعیل جرجانی ذخیرهٔ خوارزمشاهی مهم‌ترین کتاب پزشکی تا دورهٔ جدید به زبان فارسی است که یک دورهٔ کامل دانشنامهٔ پزشکی است و همه موضوعات مهم پزشکی را در بر می‌گیرد. کلیات پزشکی، کالبدشناسی، فیزیولوژی، علل بیماری‌ها، انواع درمان‌ها، بهداشت، دستور تغذیه، جراحی‌ها، بیماری‌های پوستی، داروشناسی و گیاهان دارویی از موضوعات مهم آن است، به گونه‌ای که این کتاب سده‌ها منبعی ارزشمند در آموزش پزشکی بوده‌ و نگارش این اثر به زبان فارسی، در دوره‌ای از تاریخ ایران که عربی، زبان علمی بوده‌است به لحاظ استفاده عموم مردم از آن اهمیت زیادی دارد. ترجمه‌های این کتاب به زبان‌های اردو، ترکی و عبری بیانگر توجه ویژه جهان علمی است. [34][35]
[36]
۸ مسالک‌الممالک[upper-alpha 2] سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
۳۵°۴۵′۰۷″شمالی ۵۱°۲۶′۰۳″شرقی
کتابخانه تحقیقات گوتا[upper-alpha 3]
۵۰°۵۶′۴۳″شمالی ۱۰°۴۲′۲۰″شرقی		 ۲۰۱۵ اصطخری مسالک‌الممالک، از مهمترین کتاب‌های جغرافیایی سدهٔ ۱۰ میلادی است. این کتاب نزد مسلمانان دارای آن چنان ارزشی بود که شش سده پس از نگارش آن در اواخر سدهٔ ۱۶ میلادی (۱۵۹۶ میلادی) در روزگار محمد سوم عثمانی به زبان ترکی ترجمه شد و این گواه آن است که نوشتارهای مسالک‌الممالک اصطخری حتی چند سده پس از آن، همچنان سودمند می‌نمود. در این کتاب به شرح مردم، خُلق‌ها و عاداتشان، سبک و شیوه زندگیشان، دین و مذهب آنان و گروه‌های قومی و اینکه در آن دوره به چه زبانی سخن می‌گفتند پرداخته شده‌است. ترجمه فارسی اثر که به مسالک‌الممالک نامگذاری شده، از نظر واژگان و اصطلاحات بسیار درخور است. اصطخری در مسالک‌الممالک شرح دقیقی از شرایط اقتصادی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آن زمان سرزمین‌های اسلامی از هند تا آفریقا ارائه می‌دهد. [37][38]
[39]
۹ کلیات سعدی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
۳۵°۴۵′۰۷″شمالی ۵۱°۲۶′۰۳″شرقی		 ۲۰۱۵ سعدی شهرت جهانی و تاریخی سعدی به واسطه بیان شیوا، ادبیات ساده و شعرهایی است که خوش آیند جهان هستند. نسخه‌های بسیار دست‌نویس شده از آثارش، ترجمه‌های بی‌شمار به زبان‌های گوناگون، نشر فراوان آثارش از شرق تا غرب جهان، پژوهش های بسیار انجام شده بر آثارش، رساله‌ها، یادداشت‌ها و شرح‌های نوشته شده بر آنها همگی نشان از تأثیرگذاری سعدی در طول تاریخ است. سعدی در حوزه شعر و ادبیات فارسی به عنوان یکی از شیواترین و جامع کلام‌ترین سخنوران شناخته شده‌است. بیش از ۸ سده ضرب‌المثل‌ها، سخنان نغز، مثال‌ها و اشعارش جزء حکیمانه‌ترین سخنان و در عین حال عامه پسندانه‌ترین بیان‌ها هستند. شاعران بسیاری با زبان‌های گوناگون اشعارش را مطالعه کرده و از او الهام گرفته‌اند. به گفته رالف امرسون، گرچه سعدی به زبان پارسی سخن می‌گوید، اما همانند هومر، سروانتس، شکسپیر سخنانش همیشه بی عیب هستند و همهٔ ملت‌ها را هدف قرار می‌دهند. مجموعه کارهای سعدی که با عنوان «کلیات» شناخته می‌شود، گنجینه‌ای از حکمت و دانش است که اصالتخود را تا ابد حفظ خواهد کرد. [40][41]
[42]
۱۰ جامع‌التواریخ کاخ گلستان
۵۰°۵۶′۴۳″شمالی ۱۰°۴۲′۲۰″شرقی		 ۲۰۱۷ رشیدالدین فضل‌الله همدانی جامع‌التواریخ، از ارزشمندترین کتب تاریخی اثر رشیدالدین فضل‌الله همدانی است. این کتاب همچون یک دانشنامه تاریخی است که کتابی مشابه آن در قرون وسطی، در سراسر جهان وجود ندارد. جامع‌التواریخ را می‌توان به عنوان اولین طرح نگارش تاریخ جهان در آن زمان برشمرد. این کتاب شامل تاریخ پیامبران، تاریخ اسلام تا عباسیان، تاریخ ایران باستان تا زمان نویسنده و همچنین تاریخ چندین کشور از جمله چین، هند، سرزمین‌های اروپایی و تاریخ پاپ‌ها است. رشیدالدین بنیان‌گذار تاریخ‌نگاری فارسی در قرون وسطی محسوب می‌شود و روش تاریخ‌نگاری وی مشابه روش تاریخ‌نگاری تاریخ شناسان دورهٔ رنسانس است. مهم‌ترین بخش این کتاب تاریخی مربوط به تاریخ‌نگاری تاریخ فرمانروایی مغول‌ها و ایلخانی‌ها بر ایران است. برای نگارش این بخش از کتاب از منابع دست اولی چون کتاب تاریخ پنهان مغول و اطلاعات و مشاهدات مستقیم نویسنده از شاهزادگان مغول استفاده شده‌است. مغول‌ها بر سرزمین وسیعی از چین تا اروپا فرمانروایی می‌کردند. جامع‌التواریخ به دلیل مطالعات سیاسی اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. [43][44]
[45]

جستارهای وابسته

توضیحات
  1. تا پایان سال ۲۰۲۰
  2. به‌طور مشترک با کشور آلمان
  3. کتابخانه تحقیقات گوتا که دارای یکی از بزرگترین مجموعه‌های نسخه‌های خطی اولیه مدرن در آلمان است، بخشی از دانشگاه ارفورت است.

منابع
  1. "UNESCO Memory of the World Programme: The Asia-Pacific Strategy". UNESCO Memory of the World Programme. Archived from the original on 2005-02-28. Retrieved 2017-08-01.
  2. «About the Memory of the World Programme». UNESCO. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۱.
  3. «معرفی کمیته ملی حافظه جهانی». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۷-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۸.
  4. «ایران با ۱۰ اثر رتبه هفتم حافظه جهانی یونسکو را به خود اختصاص داد - ایرنا». خبرگزاری جمهوری اسلامی |صفحه اصلی | IRNA News Agency. ۲۰۱۸-۰۱-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۸.
  5. «آثار ثبت شده ایران در حافظه جهانی یونسکو/جدول آثار را ببینید - ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). ۲۰۱۴-۱۰-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۸.
  6. «هزاردستان در فهرست ملی حافظه جهانی یونسکو». همشهری آنلاین. ۲۰۱۸-۱۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۵.‏
  7. «سریال "هزاردستان" به فهرست ملی حافظه جهانی یونسکو اضافه شد». ایسنا. ۲۰۱۸-۱۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۵.‏
  8. "Official website". UNESCO. Archived from the original on 28 February 2005. Retrieved 2017-08-10.
  9. "Twenty-three new inscriptions on Memory of the World Register of Documentary Collections". UNESCO Press. 2003-09-01. Archived from the original on 4 April 2004. Retrieved 2009-09-06.
  10. "Memory of the World: General Guidelines to Safeguard Documentary Heritage". UNESCO. February 2002. Archived from the original on 2005-04-15. Retrieved 2009-12-08.
  11. «برنامه حافظه جهانی». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۸.
  12. "Seventh Meeting of the International Advisory Committee of the Memory of the World Programme". UNESCO Memory of the World Programme. Archived from the original on 2005-12-20. Retrieved 2009-09-06.
  13. UNESCO/Jikji Memory of the World Prize
  14. "Twenty-nine new documentary collections inscribed on the Memory of the World Register". UNESCO Press. 2005-06-21. Retrieved 2009-09-06.
  15. ""Bayasanghori Shâhnâmeh" (Prince Bayasanghor's Book of the Kings)". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 1 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  16. «شاهنامه بایسنقری - اخبار». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  17. «شاهنامه بایسنقری(۱۳۸۶)». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  18. "The Deed For Endowment: Rab' I-Rashidi (Rab I-Rashidi Endowment) 13th Century manuscript". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 2 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  19. «وقف نامه ربع رشیدی - اخبار». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  20. «وقف‌نامه ربع رشیدی(۱۳۸۶)». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  21. "Administrative Documents of Astan-e Quds Razavi in the Safavid Era". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 16 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  22. «مجموعه اسناد تشکیلات اداری دوره صفویه آستان قدس رضوی - جزئیات محتوا». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۲.‏
  23. «مجموعه اسناد تشکیلات اداری آستان قدس رضوی(۱۳۸۸)». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۲.‏
  24. م. وحیدی (۲۰۱۰-۰۵-۱۹). «التفهیم لاوائل صناعه التنجیم(۱۳۹۰)». اسناد ملی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۲.‏
  25. "Al-Tafhim li Awa'il Sana'at al-Tanjim". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 15 August 2020. Retrieved 2021-02-08.
  26. «التفهیم لاوائل صناعه التنجیم(۱۳۹۰) - کمیسیون ملی یونسکو ایران». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۲.‏
  27. «پنج گنج یا خمسه(۱۳۹۰)». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۰.‏
  28. "United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization". Collection of Nezami’s Panj Ganj. 2016-10-02. Archived from the original on 12 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  29. «خمسه نظامی 1 - جزئیات محتوا». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  30. «پنج‌گنج یا خمسه(۱۳۹۰) - کمیسیون ملی یونسکو ایران». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  31. "A Collection of selected maps of Iran in the Qajar Era (1193 - 1344 Lunar Calendar - 1779-1926 Gregorian Calendar)". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 11 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  32. «مجموعه برگزیده نقشه‌های دوره قاجار ایران(۱۳۹۲) - کمیسیون ملی یونسکو ایران». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  33. «مجموعه برگزیده نقشه‌های تاریخی دوره قاجار - جزئیات محتوا». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  34. "Dhakhīra-yi Khārazmshāhī". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 16 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  35. «ذخیره خوارزمشاهی - جزئیات محتوا». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  36. «ذخیره خوارزمشاهی (۱۳۹۲)». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  37. "Al-Masaalik Wa Al-Mamaalik". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 12 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  38. «المسالک و الممالک - جزئیات محتوا». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  39. «مسالک‌الممالک اصطخری(۱۳۹۴) - کمیسیون ملی یونسکو ایران». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  40. «کلیات سعدی(۱۳۹۴)». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۰.‏
  41. "Kulliyyāt-i Saʽdi". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 12 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  42. «کلیات سعدی - جزئیات محتوا». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  43. "Jāme' al-Tavarikh". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 2016-10-02. Archived from the original on 12 July 2020. Retrieved 2021-02-08.
  44. «جامع‌التواریخ(۱۳۹۶)». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۱۶-۰۶-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏
  45. «جامع التواریخ - جزئیات محتوا». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۱.‏

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.