لیلا امامی
لیلا امامی خویی (زاده ۱۳۱۱ آبادان – درگذشته ۱۸ تیر ۱۳۹۷ پاریس) یکی از زنان روشنفکر و نوگرای ایران و همسر امیرعباس هویدا بود.
| لیلا امامی | |
|---|---|
 امیرعباس هویدا و لیلا امامی در خانه مادر هویدا | |
| نام در زمان تولد | لیلا امامی خویی |
| زادهٔ | ۱۳۱۱ آبادان، خوزستان، ایران |
| درگذشت | ۱۸ تیر ۱۳۹۷ پاریس، فرانسه |
| همسر(ها) | امیرعباس هویدا (ازدواج ۲۹ تیر ۱۳۴۵–طلاق ۱۳۵۰) |
| والدین | ملکه وثوق (دختر وثوق‌الدوله (حسن وثوق)) نظام‌الدین امامی خویی |
| خویشاوندان | فریده امامی (خواهر) درگذشته ۱۳۷۷ |
لیلا امامی در مجامع بین‌المللی وی به عنوان همسر نخست‌وزیر دولت ایران حاضر می‌شد. او در تشریفات رسمی کاخ سفید و کاخ بزرگ کرملین، همراه دومین مقام ایران بود.
آغاز زندگی
لیلا نخستین فرزند ملکه وثوق (دختر میرزا حسن خان وثوق‌الدوله) و نظام‌الدین امامی خویی بود. در سال ۱۳۱۱ در شهر آبادان به دنیا آمد.[1]
زندگی در اروپا
لیلا امامی از دوازده سالگی پس از جنگ جهانی دوم همراه پدرش، که کمیسر نفتی ایران در بریتانیا بود، به لندن رفت. او دورهای آموزش ابتدایی و آموزش متوسطه را در بریتانیا گذراند. سپس مدتی را در دانشگاه به یادگیری ادبیات انگلیسی پرداخت. او زبان انگلیسی و زبان فرانسوی را به روانی صحبت می‌کرد. همچنین مدتی نیز به عنوان کتابدار در موزه بریتانیا، کار کرد. لیلی به همراه خواهر کوچکش فریده امامی خویی، چند سال در پاریس و بروکسل زندگی کرد. در آنجا لیلی با صادق هدایت و شهید نورایی آشنا شد و مدتی هم در گروه ایرانیان ساکن پاریس رفت و آمد می‌کرد.[1]
آشنایی با هویدا
لیلا و فریده امامی هر دو در یک زمان در سال‌های نخست دهه ۱۳۳۰ با حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا، دو دیپلمات ایرانی آشنا شدند. آشنایی فریده امامی و حسنعلی منصور به سرعت با پادرمیانی خانواده در تهران به ازدواج کشید. اما لیلا و امیرعباس تمایلی به زندگی مشترک نداشتند. آن دو با پیروی از طرز فکر روشنفکرانه ترجیح می‌دادند که مقید نشوند. در آن هنگام لیلا امامی با یک نویسنده آمریکایی و امیرعباس هویدا نیز با یک دختر بلژیکی همکلاس دانشگاه خود دوست بود.[1]
بازگشت به ایران
با منصوب شدن عبدالله انتظام به ریاست شرکت ملی نفت ایران، حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا هم به عنوان دنباله‌روهای عبدالله انتظام به تهران بازگشته و در شرکت نفت به پست‌های مدیریت رسیدند. بازگشت هویدا و لیلا به ایران باعث گرمی روابط آنها شد. با رسیدن در کابینه حسنعلی منصور به نخست‌وزیری، امیرعباس هویدا وزیر دارایی و عملاً نفر دوم کابینه او شد.[1]
تصادف رانندگی
در مرداد ۱۳۴۳ حسنعلی منصور و همسرش فریده امامی، به همراه لیلا امامی و هویدا برای استراحت تعطیلات تابستانی به کاخ تابستانی فاطمه پهلوی رفتند. در پایان هفته در هنگام بازگشت به تهران، اتومبیل آنها به رانندگی لیلا امامی دچار تصادف شدیدی شد. هر چهار نفر آنها را در بیمارستان بین راهی و سپس به بیمارستان پارس تهران بستری کردند. در این حادثه پای هویدا شکست و تا پایان عمر با عصا راه می‌رفت.[1]
در گزارش ساواک به حالت غیرعادی (مستی) لیلا امامی در هنگام رانندگی اشاره شد. همچنین در آن گزارش از او به عنوان «رفیقه» وزیر دارایی یاد شده‌است.[1]
ازدواج
با ترور حسنعلی منصور، امیر عباس هویدا به نخست‌وزیری رسید. از هویدا به عنوان «نخست‌وزیر محلل» یا «نخست‌وزیر شهرت» نام برده می‌شد. حادثه ترور منصور، هویدا را بیش از پیش به خانواده امامی نزدیک کرد. لیلا امامی نیز بیشتر وقت خود را در تهران و در کنار خواهر کوچک می‌گذراند. تا آن هنگام هویدا دو بار از لیلی امامی درخواست ازدواج کرده بود. اما لیلی هر بار با این تأکید که اهل «ازدواج و بچه دار شدن و خانواده‌داری نیستم» آن را رد کرده بود. اما دو سال پس از مرگ حسنعلی منصور، لیلی امامی، خود به هویدا پیشنهاد ازدواج داد و هویدا به سرعت پذیرفت.[1]
به خواست هر دوی آنها مراسم ازدواج، خیلی ساده در ۲۹ تیر ۱۳۴۵ در ویلای کوچک هویدا به همراه شمار اندکی از دوستان و اعضای خانواده برگزار شد. (هویدا زمین این ویلا را در گذشته، از لیلا امامی خریده بود) محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی هم که در کاخ مرمر رامسر بودند در مراسم آنها حاضر شدند.[1]
زندگی مشترک
لیلا امامی، خود را مقید به آداب و تشریفات رسمی نمی‌دانست. او ترجیح می‌داد که در خانه بماند و نوشیدنی الکلی بنوشد و کتابی به فرانسه یا انگلیسی بخواند به جای اینکه در مراسم رسمی و اداری شرکت کند. بر پایه گزارش‌های ساواک، لیلا امامی رفتار تند و خشونت‌آمیزی (به ویژه هنگام مستی) داشته‌است. این باعث تنش در زندگی با هویدا شد. چرا که گاه در میهمانی‌هایی در دربار، هویدا با عذرهایی مانند «لیلا بیمار» بود، موضوع را فیصله می‌داد. این مسئله، از چشم درباریان و رقیبان هویدا (مانند اسدالله علم) دور نبود. نوشته‌های اسدالله علم نیز نشان می‌دهند که وی با محمدرضا پهلوی در این گونه شایعات و غیبت‌ها سهیم بوده‌است.[1]
یکی از گِلِه‌های لیلا امامی، حضور پرتعداد نگهبانان در محل زندگی او (به ویژه پس از ترور حسنعلی منصور) بود. به ویژه پس از آنکه یکی از نگهبانان، یکی از باغبانان را به غیرعمد کشته بود.[1]
ارکیده‌ها از ابتکارهای لیلی بودند که او در کشت و نگهداری آن تلاش زیادی داشت و هر روز یکی از آنها بر یقه هویدا نصب می‌شد.[1]
ترک ایران و جدایی
در دی ۱۳۴۹ اعلام شد که لیلا امامی به دلیل بیماری، به همراه هویدا برای درمان، در سفری غیررسمی به فرانسه رفته‌است. در تابستان ۱۳۵۰ هویدا محل زندگی خود را در غیاب امامی به آپارتمانی در بالای دفتر نخست‌وزیری منتقل کرد. همان روز با فرستادن نوشته‌ای برای روزنامه‌ها گفت که با اجازه از شاه، لیلا امامی و امیرعباس هویدا با هم متارکه کردند. از آن پس، لیلا امامی ۴۷ سال آخر عمر را در پاریس گذراند. با وجود این، هیچ‌گاه پیوند عاطفی لیلا و امیرعباس هویدا از میان نرفت.[1]
انقلاب
لیلا امامی از معدود کسانی بود که همزمان با انقلاب ۱۳۵۷ ایران در تلفن‌های بسیار به کسانی از جمله فریدون هویدا تلاش داشتند امیرعباس هویدا را از خطر ماندن شوهر سابقش در ایران با خبر کنند. به خاطر احتمال شنود، از تماس مستقیم با هویدا خودداری می‌کرد و به جای آن با فریدون هویدا (برادر کوچک‌تر امیرعباس هویدا) تماس می‌گرفت.[1]
مرگ
لیلا امامی دوشنبه هجده تیر ۱۳۹۷ در سن ۸۶ سالگی در پاریس درگذشت.[1]
گزارش سفارت آمریکا
در گزارش سفارت آمریکا در تهران در آذر ۱۳۴۶ که در اختیار لیندون بی. جانسون (رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در آن هنگام) گذاشته شده، دربارهٔ لیلا امامی آمده بود: «او از نسل جدید زنان یکسره آزاد و غرب‌گرای ایرانی است. تیزهوش است و فعال و اهل بحث و جدال. اراده‌ای سخت استوار دارد. پایبند سنت نیست. از آنچه در جهان می‌گذرد، مطلع است. به سرعت نظرات قاطع پیدا می‌کند و گاه حتی به نظر اهل جدل می‌آید. خانم هویدا گاه در عین حال سخت عصبی و کم حوصله جلوه می‌کند. آداب و مناسک رسمی را برنمی‌تابد و از مهمانی‌ها و مراسم رسمی که اغلب هم در آن اتفاقی نمی‌افتد بیزار است. خانم هویدا سیگار وینستون می‌کشد و مشروب مورد علاقه‌اش ویسکی است.»[1]
پانویس
- مسعود بهنود-روزنامه‌نگار (۲۰ تیر ۱۳۹۷). «درگذشت لیلا امامی، همسر امیرعباس هویدا». بی‌بی‌سی فارسی.
منابع
- عاقلی، باقر. شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. اول. نشر گفتار- نشر علم. ص. ۱۸۵.
- «عکس‌های دیده نشده از مراسم عقد هویدا». تاریخ ایرانی. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۸.
- ابراهیم ذوالفقاری (خرداد ۱۳۸۶). «ازدواج و طلاق هویدا». بر اساس کتاب قصه هویدا از همین نویسنده. ماهنامه الکترونیکی دوران. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۸.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ لیلا امامی موجود است. |