محاصره لنینگراد

محاصره لنینگراد (به روسی: блокада Ленинграда) یک حصر طولانی مدتی توسط نیروهای آلمانی بر شهر لنینگراد بود که در جبهه شرقی جنگ جهانی دوم انجام گرفت. محاصره ۸ سپتامبر ۱۹۴۱، زمانی که آخرین راه ارتباطی زمینی به شهر مسدود شد، آغاز گشت. گرچه نیروهای ارتش سرخ ۱۸ ژانویه ۱۹۴۳ موفق به بازکردن یک راه باریک برای ورود به شهر شدند، اما شکسته شدن محاصره شهر تا ۲۷ ژانویه ۱۹۴۴، یعنی بعد از ۸۷۲ روز، به درازا کشید. این محاصره یکی از طولانی‌ترین و ویرانگرترین محاصره‌ها در تاریخ بشریت بود.

محاصره لنینگراد

لنینگراد، ۱۹۴۲
تاریخ۸ سپتامبر ۱۹۴۱ – ۲۷ ژانویه ۱۹۴۴ ۲ سال ۴ ماه ۲ هفته و ۵ روز
مکانسن پترزبورگ، جمهوری سوسیالیستی فدراتیو روسیه شوروی، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
نتیجه پیروزی شوروی
طرفین درگیر

 آلمان

 فنلاند

 ایتالیا		  اتحاد جماهیر شوروی

زمینه نبرد

تصرف لنینگراد یکی از اهداف سه‌گانه استراتژیک آلمانی‌ها در عملیات بارباروسا و هدف اصلی گروه ارتش شمال بود. انگیزه تعیین چنین هدفی موقعیت سیاسی لنینگراد به عنوان پایتخت سابق روسیه، پایتخت نمادین انقلاب روسیه، اهمیت نظامی آن به عنوان پایگاه اصلی ناوگان بالتیک شوروی و ظرفیت صنعتی آن بود که کارخانه‌های اسلحه سازی بسیاری را در خود جای داده‌است. در سال ۱۹۳۹ میلادی، این شهر مسئول ۱۱٪ از کل تولیدات صنعتی شوروی بود.

نظریه‌های مختلفی در مورد برنامه‌های آلمان در مورد لنینگراد مطرح شده‌است. از این جمله می‌توان به تغییر نام شهر به آدولفسبورگ (به ادعای لو بوزیمنسکی، روزنامه‌نگار روس) و قرار دادن آن به عنوان مرکز سرزمین‌های شرقی اشاره کرد. آلمان احتمالاً قصد داشت مناطقی در شمال رودخانه نوا را به فنلاند بسپارد.

آماده‌سازی

گروه ارتش شمال تحت فرمان فیلد مارشال ویلهلم ریتر فون لیب، به سمت لنینگراد، هدف اصلی خود پیش رفت. طرح فون لیب شامل تصرف این شهر در جریان پیشروی بود اما با دستور آدولف هیتلر مبنی بر جدا شدن ارتش چهارم زرهی برای انتقال به جنوب جهت مشارکت در نبرد مسکو، فون لیب با رساندن نیروهای خود به ساحل دریاچه لادوگا، لنینگراد را تا مدت نامعلومی به محاصره دربیاورد. سپس با تلاش به منظور تکمیل محاصره، در شرق لنینگراد به فنلاندی‌ها تحت فرماندهی مارشال کارل گوستاف امیل مانهرهایم که در رودخانه سویرمنتظر آن‌ها بودند، ملحق شود. فنلاندی‌ها در شمال لنینگراد قرار داشتند، در حالی که نیروهای آلمانی سرزمین‌های جنوبی را اشغال کردند. هر دو کشور هدف محاصره لنینگراد و قطع مسیر تدارکاتی مدافعان آن را دنبال می‌کردند.

شهر در طول نبرد ژانویه ۱۹۴۴

به هر حال مشارکت فنلاند در محاصره لنینگراد، عمدتاً محدود به بازپس‌گیری اراضی از دست رفته خود در جنگ زمستان بود؛ بنابراین، گفته می‌شود بیشتر اقدامات فنلاندی‌ها صرفاً دفاعی بوده‌است. آلمانی‌ها شرایط کمبود غذا را به عنوان سلاح اصلی خود علیه مدافعان در نظر گرفته بودند. آن‌ها محاسبه کرده بودند که این شهر تنها پس از چند هفته به مرز قحطی می‌رسد.

لشکر آبی اسپانیا فوریه ۱۹۴۳ مورد تهاجم شدید ارتش پنجاه و پنجم قوای شوروی برای شکستن محاصره لنینگراد از بخش محل استقرار آن نزدیکی جاده اصلی مسکو-لنینگراد قرار گرفت. با وجود تلفات بسیار سنگین، اسپانیایی‌ها توانستند مواضع خود را در برابر حمله نیروهای هفت برابری دشمن که از پشتیبانی تانک‌ها نیز بهره می‌بردند، حفظ کنند تا محاصره لنینگراد برای یک سال دیگر ادامه پیدا کند.

شهر لنینگراد
شهر در سال 1942

۲۷ ژوئن سال ۱۹۴۱، شورای شهر لنینگراد اولین گروه‌های پاسخ غیرنظامیان را سازمان داد. روزهای بعدی، جمعیت غیرنظامی لنینگراد از خطر مطلع شده و بیش از یک میلیون شهروند برای ساخت استحکامات بسیج شدند. چندین خط دفاعی دور شهر ساخته شد تا نیروهای متخاصمی را که از شمال و جنوب حمله می‌کنند، دفع کند. در جنوب، استحکامات از دهانه رود ولگا به سمت چودوو، گاتچینا، اریتسک، پولکوو و سپس در طول رودخانه نوا امتداد داشت. خط دفاعی دیگری از پترهوف به گاتچینا، پولکوو، کلپینو و کلتوشی رسید. در شمال خط دفاعی در برابر فنلاندی‌ها، منطقه استحکام دار کارلیان، از دهه ۱۹۳۰ در حومه شمالی لنینگراد حفظ شده بود و اکنون به کار خود بازگردانده شد. در مجموع ۳۰۶ کیلومتر از موانع ساخت چوب، ۶۳۵ کیلومتر (۳۹۵ مایل) از پیچ‌های سیم، ۷۰۰ کیلومتر (۴۳۰ مایل) از خندق‌های ضد تانک، ۵۰۰۰ محل استقرار زمین و الوار و محل اسلحه‌های بتن مسلح و ۲۵۰۰۰ کیلومتر (۱۶۰۰۰ مایل) ترانشه باز توسط غیرنظامیان ساخته یا حفاری شده‌است. حتی اسلحه‌های رزمناو شفق قطبی از کشتی برداشته شد تا برای دفاع از لنینگراد استفاده شود.

منابع
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.