نظریه انشعاب
نظریه انشعاب یا نظریه دوشاخگی (به انگلیسی: Bifurcation theory) به مطالعه ریاضیِ تغییرات کیفی یا توپولوژیکی ساختار حوزه‌هایی مانند منحنی‌های انتگرالِ میدان برداری و حل معادله دیفرانسیل می‌پردازد. نظریه انشعاب در بررسیِ سیستم پویا کاربرد دارد. هنگامی که یک تغییر کوچکِ نرم، منجر به تغییر در رفتار سیستم شده و یک انشعاب ناگهانیِ کیفی یا تغییر از نظر توپولوژی اتفاق می‌افتد.
انشعاب در سیستم گسسته و پیوسته
انشعاب هم در سیستم‌های پیوسته که به وسیلهٔ معادله دیفرانسیل با مشتقات پاره‌ای توضیح داده می‌شوند و هم در سیستم گسسته که توسط نگاشت نشان داده می‌شوند.
واژه انشعاب برای نخستین بار توسط آنری پوانکاره در سال ۱۸۸۵ مطرح شد. او همچنین انواع گوناگون نقطه مانا را توضیح داده و طبقه‌بندی کرد.
تعریف
سیستم گسسته، سیستمی است که متغیر حالت در آن تنها در مجموعه ای از نقاط گسسته زمان تغییر می‌کند. سیستم پیوسته سیستمی است که متغیر حالت در آن به صورت پیوسته طی زمان تغییر می‌کند.[1]
جستارهای وابسته
- نظریه فاجعه
- رخساره فاز
منابع
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۸.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Bifurcation theory». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۸.
| نظریه آشوب |
| 
 |
|---|---|---|
| فهرست نگاشت‌های نظریه آشوب |
| |
| سیستم‌های آشوب |
| |
| نظریه‌پردازان نظریه آشوب |
| |