هنر آذربایجانی

هنر آذربایجانی جزء غنی‌ترین هنرهای ایرانی که در میان مردم آذری رایج می‌باشد، گفته می‌شود. هنر آذربایجانی در طول تاریخ ایران توسعه یافته‌است. آذربایجانی‌ها، دارای فرهنگ غنی و متمایز، که یک بخش عمده‌ای از هنر تزئینی و کاربردی را ایجاد کرده‌است. این شکل از هنر ریشه در دوران باستان دارد که طیف گسترده‌ای از صنایع دستی، مانند طلا و جواهر، حکاکی فلز، قالی‌بافی، قلاب‌دوزی، خوشنویسی و نگارگری نشان داده شده‌است. هنر آذربایجانی توسط بازرگانان‌های متعدد، مسافران و دیپلمات که در این مکان در زمان‌های مختلف سفر کرده بوداند، گزارش شده‌است.

اسطرلاب مسطح جدید که در سال ۱۳۹۲ در تبریز ساخته‌شد.
بخشی از مقاله‌های مرتبط با
مردم آذری
فرهنگ
پراکنش مردم آذری
آذری‌های مقیم خارج
دین
زبان
آزار و اذیت
  • درگاه جمهوری آذربایجان
  • درگاه آذری‌های ایرانی

نگارگری

نخستین مکتب نگارگری ایرانی، مکتب تبریز اول که در قرن ۷ و ۸ در تبریز پایه‌گذاری شده‌است، این مکتب مصادف با حکومت ایلخانان مغول در ایران است که مرکز خود را تبریز قرار دادند.[1] در ادامه مکتب دوم تبریز با پایه‌گذاری صفویان در ایران و انتخاب تبریز به عنوان پایتخت، گسترش یافت.[2]

خوشنویسی

هنر آذربایجانی از لحاظ پرورش خطاط نیز در طول تاریخ هنر خوشنویسی ایران کوشا بوده‌است، به گونه‌ای که بیش از ۲۰ نفر از خوشنویسان اهل تبریز در زمینه صاحب اثر بوده‌اند.

خوشنویسان نامی

قالی

قالی تبریز یکی از انواع قالی‌های ایرانی است. این قالی در شهر تبریز بافته می‌شود. این شهر یکی از مهم‌ترین مراکز بافت قالی در ایران است و قالی‌های بافت آن از تنوع و گوناگونی بسیاری برخوردارند.[3] هم‌اکنون ۴۰ درصد صادرات قالی ایرانی از طریق استان آذربایجان شرقی صورت می‌گیرد.[4]اوج هنر قالی تبریز مربوط به سده‌های دوزادهم تا شانزدهم میلادی بوده‌است. شکل‌گیری ۲۰۰ شاهکار هنری قالی تبریز با ادغام هماهنگ هنرهای بافندگی و نگارگری ایرانی در طی ۱۴ سده، سطح بالای هنر بافندگان قالی را در این شهر به عرصهٔ نمایش گذاشته و مکتب کلاسیک تبریز بنیان نهاده شد. این مکتب به ۲ زیرشاخهٔ اصلی تبریز و اردبیل تقسیم می‌شود.[3] قالی اردبیل نیز یکی از فاخرترین نمونه‌های هنر آذربایجانی از هنرهای تاریخی قالی ایرانی می‌باشد. این قالی از نظر طرح و بافت یکی از نفیس‌ترین و مشهورترین قالی‌های جهان است و هسته مرکزی گروه قالی‌های ترنجدان است[5]. این فرش زیبای بافته‌شده در اردبیل در فهرست ۵۰ شاهکار هنری برگزیده جهان، در مکان بیست‌ونهم است.[6] قالی اردبیل در حال حاضر در موزهٔ ویکتوریا و آلبرت بریتانیا نگهداری می‌شود[7]. گلیم نیز در بین عشایر شاهسون در استان اردبیل رایج است. از جمله سایر قالی‌ها و فرش‌های معروف منسوب به ایرانیان آذری می‌توان از نمونه‌های زیر نام برد:[8]

قالی‌های مشهور جمهوری آذربایجان

دانشگاه

جمهوری آذربایجان

دانشگاه دولتی فرهنگ و هنر آذربایجان از دانشگاه‌های قدیمی، دولتی و طراز اول رشته‌های هنر در جمهوری آذربایجان می‌باشد، که در سال ۱۹۲۳ در باکو بنیان گذاری شده‌است.[9]. دانشگاه دولتی فرهنگ و هنر آذربایجان پس از تأسیس در سال ۱۹۲۳ میلادی تحت عنوان موسسه تئاتر اداره می‌شد. نخستین دانشجویان پذیرفته شده این دانشگاه در زمینه اجرای تئاتر، بازیگری و فیلم سازی آموزش دیده‌بودند در سال ۱۹۵۴ میلادی موسسه تئاتر پس از مرگ میرزاآقا علی‌یف بازیگر معروف آذربایجان به نام وی نامگذاری شد. از سال ۱۹۵۹ میلادی دانشکده تخصصی در زمینه آموزش و پرورش فرهنگی آغاز به کار کرد. به دنبال آن و پس از طی ۴ سال، از سال ۱۹۶۳ میلادی هنرهای تزئینی به رشته‌های دانشگاه افزوده شد.

در سال ۱۹۶۸ میلادی موسسه تئاتر میرزاآقا علی‌یف به دانشگاه دولتی فرهنگ و هنر آذربایجان تغییر نام داد. در طول ۱۹۸۱-۱۹۹۱، تعدادی از رشته‌های جدید در برنامه درسی این دانشگاه از جمله نقاشی، مجسمه سازی، تخصص‌های هنری، تئاتر، سینما و صنعت هنر معرفی گردید.

ایران

دانشگاه هنر تبریز به همراه دانشگاه هنر تهران و دانشگاه هنر اصفهان جزء برترین دانشگاه‌های هنر ایران می‌باشد، که در مهرماه سال ۱۳۷۸ خورشیدی با پذیرش ۲۴۱ نفر دانشجو در رشته‌های تحصیلی طراحی صنعتی و فرش و معماری تأسیس شده و شروع به فعالیت نمود.[10] مجموعهٔ مقصودیه، ساختمان قدکی، ساختمان گنجه‌ای‌زاده و ساختمان بهنام از ساختمان‌های تاریخی دانشگاه هنر اسلامی تبریز است[11] امروزه این دانشگاه در تمامی رشته‌های زیرشاخه هنر در مقاطع مختلف دانشجو می‌پذیرد.

نگارخانه

منابع
  1. http://www.hamshahrionline.ir/details/140140
  2. طاووسی، ابوالفضل. کارگاه نگارگری. تهران. ناشر شرکت چاپ ونشر کتاب‌هایدرسی ایران، ۱۳۹۰. صفحه ۲۵ تا ۲۷
  3. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Tabriz rug». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ مهٔ ۲۰۱۰.
  4. خبرگزاری فارس؛ احداث موزه فرش و ایجاد پایانه صادراتی فرش در تبریز
  5. ماهنامه سفر، «پیشانی هنر ایرانیان» نوشته فاطمه عرفانی، شماره۱۳، سال شانزدهم، دوره جدید، دی ۱۳۸۶، ص. ۳۲.
  6. فرشی از اردبیل جزو 50 شاهکار هنری جهان!
  7. ترجمهٔ فارسی توضیحات وب‌گاه موزه دربارهٔ این قالی ارزشمند به همراه تصویر بایگانی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine، مرکز اطلاعات هنرمندان ایران
  8. فرش ایران. فضل الله حشمتی رضوی. چاپ سوم. دفتر پژوهش‌های فرهنگی. تهران. ۱۳۸۰
  9. ""Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı"nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 15 iyul 2011-ci il tarixli, 118 nömrəli Qərarı. ترکی آذربایجانی
  10. «تاریخچهٔ تأسیس دانشگاه». وب‌گاه دانشگاه هنر اسلامی تبریز. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲ اوت ۲۰۰۹.
  11. «مجموعهٔ ساختمان‌های دانشگاه». وب‌گاه دانشگاه هنر اسلامی تبریز. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۰۹.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.