گانیمد

گانیمد(به انگلیسی: Ganymede) (ˈgænɨmi:d GAN-ə-meed, یا به یونانی Γανυμήδης)یکی از قمرهای مشتری و بزرگترین قمر در سامانه خورشیدی است. دوره چرخش آن هفت روز است، از لحاظ نزدیکی هفتمین قمر مشتری و سومین قمر گالیله‌ای می‌باشد.[13] گانیمد بر روی مدار دو قمر دیگر مشتری یعنی آیو و اروپا تأثیر می‌گذارد. از لحاظ قطر بزرگتر از سیاره عطارد است و کمتر از نصف آن جرم دارد.[14] گانیمد نهمین جسم در سامانه خورشیدی بر پایهٔ جرم می‌باشد.

گانیمد

سطح گانیمد
کشف
کاشف	گالیلئو گالیله
تاریخ کشف	۷ ژانویه ۱۶۱۰
طبفه‌بندی
تلفظ	‎/ˈɡænɪmiːd/‎[1]
نام‌گذاری شده به افتخار	Γανυμήδης Ganymēdēs
نام‌های دیگر	Jupiter III
حالت مالکیت	Ganymedian,[2] Ganymedean[3][4] ‎/ɡænɪˈmiːdiən/‎
خواص مداری
حضیض	۱۰۶۹۲۰۰ کیلومتر[lower-alpha 1]
اوج و حضیض	۱۰۷۱۶۰۰ کیلومتر[lower-alpha 2]
نیم‌قطر بزرگ	۱۰۷۰۴۰۰ کیلومتر[5]
خروج از مرکز مداری	۰٫۰۰۱۳[5]
دوره تناوب مداری	۷٫۱۵۴۵۵۲۹۶ d[5]
سرعت متوسط مداری	۱۰٫۸۸۰ کیلومتر در ثانیه
زاویه انحراف	۲٫۲۱۴° (به دایرةالبروج) ۰٫۲۰° (به استوای مشتری)[5]
قمر	مشتری
مشخصات فیزیکی
شعاع متوسط	۲۶۳۴٫۱±۰٫۳ کیلومتر (0.413 Earths)[6]
مساحت سطح	۸٫۷۲×۱۰^۷ کیلومتر۲ (0.171 Earths)[lower-alpha 3]
حجم	۷٫۶۶×۱۰^۱۰ کیلومتر۳ (0.0704 Earths)[lower-alpha 4]
جرم (فیزیک)	۱٫۴۸۱۹×۱۰^۲۳ kg (0.025 Earths)[6]
چگالی متوسط	۱٫۹۳۶ g/cm^۳[6]
گرانش سطحی	۱٫۴۲۸ m/s^۲ (0.146 g)[lower-alpha 5]
سرعت گریز	۲٫۷۴۱ کیلومتر/s[lower-alpha 6]
دوره چرخش	synchronous
انحراف محوری	0–0.33°[7]
سپیدایی	۰٫۴۳±۰٫۰۲[8]
دمای سطح حداقل میانگین حداکثر K 70[9] 110[9] 152[10]
قدر ظاهری	4.61 (opposition)[8] 4.38 (in 1951)[11]
جو
فشار جو در سطح	0.2–1.2 µPa[12]
ترکیبات	اکسیژن[12]

سطح گانمید

سطح گانمید با نواحی تاریک و شبه‌دریا، دارای دو نوع ناحیهٔ اساسی خاکی است، دهانه‌دار و شیاردار. دهانه‌های گانیمد در مقایسه با موارد مشابه روی ماه و عطارد، به نسبت اندازه‌شان کم‌عمق هستند و به جای قله، دارای حفره‌های مرکزی هستند. بسیاری از دهانه‌های روی گانیمد دارای پرتوهای بسیار روشن هستند که شکل‌گیری‌شان را توسط برخوردهایی روی یک سطح یخ‌زده تأیید می‌کند. ناحیهٔ شیاردار خاکی، ناحیهٔ خاکی دهانه‌دار را به قسمت‌های چند ضلعی مانند تجزیه می‌کند.

کوه‌های بزرگ و یا بستر رود در گانیمد وجود ندارد، در هیچ محلی مقدار برجستگی از حدود یک کیلومتر تجاوز نمی‌کند. در برخی نواحی زمین‌های کوچک، فقط مقدار کمی دیواره در اطراف دهانه مشاهده می‌شود که نشان‌دهندهٔ این‌ست که پوستهٔ گانیمد تغییر پذیر می‌باشد.[15]

نگارخانه

• 
  ماه‌های گالیله‌ای هنگام گردش دور سیارهٔ مشتری       مشتری •       آیو •       اروپا •       گانیمد •       کالیستو
• 
  حفره‌هایی بر روی سطح گانیمد

جستارهای وابسته

• مشتری

منابع

1. "Ganymede". فرهنگ انگلیسی آکسفورد. انتشارات دانشگاه آکسفورد. 2nd ed. 1989.
   الگو:MW
2. Quinn Passey & E.M. Shoemaker (1982) "Craters on Ganymede and Callisto", in David Morrison, ed., Satellites of Jupiter, vol. 3, International Astronomical Union, pp 385–386, 411
3. Journal of Geophysical Research, v. 95 (1990)
4. E.M. Shoemaker et al. (1982) "Geology of Ganymede", in David Morrison, ed., Satellites of Jupiter, vol. 3, International Astronomical Union, pp 464, 482, 496
13. Jupiter's Moons (The Planetary Society ed.) Retrieved on 2007-12-07.
14. "Ganymede", nineplanets.org, 31 October, 1997 Check date values in: |تاریخ= (help) Retrieved on 2008-02-27.
15. نجوم و اختر فیزیک مقدماتی. ترجمهٔ جمشید قنبری، تقی عدالتی. آستان قدس رضوی.

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ گانیمد موجود است.

• Ganymede Profile by NASA's Solar System Exploration
• Ganymede page on The Nine8 Planets
• Jupiter's Moon Ganymede on Views of the Solar System
• Ganymede Crater Database Lunar and Planetary Institute