اسید چرب امگا ۳

اسید چرب امگا ۳ خانواده‌ای از اسیدهای چرب اشباع نشده هستند که اولین پیوند دوگانه آن‌ها بین سومین و چهارمین کربن در زنجیره کربنی قرار گرفته‌است. اسیدهای چرب امگا ۳ برای تنظیم فعالیت‌های بدن انسان ضروری هستند.[1] ولی در بدن انسان ساخته نمی‌شوند.[2]

امگا ۳ از سه اسید چرب تشکیل شده که عبارت‌اند از: آلفا-لینولنیک اسید (ALA)، ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزائنوئیک اسید (DHA).

آلفا-لینولنیک اسید در گردو، دانه‌های چیا، برخی از انواع لوبیا، سبزیجات و در روغن سویا، روغن کانولا، بذر کتان/ بزرک و روغن زیتون یافت می‌شود. دو اسید چرب دیگر، یعنی ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزائنوئیک اسید (DHA) در ماهی‌هایی همچون سالمون، در روغن ماهی و مکمل‌های ماهی وجود دارد.[3]

ALA و EPA و DHA همگی از خانواده اسیدهای چرب n-۳ (کربن سوم سیر نشده) به‌شمار می‌روند که از نظر تغذیه‌ای بسیار مهم هستند. زیرا همگی دارای غیراشباع بودن چندگانه هستند. بدن انسان توانایی تولید اسیدهای چرب n-۳ (کربن سوم سیر نشده) را از مولکول‌های دیگر ندارد و باید آن را از طریق غذاهای ویژه بدست آورد.

بدن انسان در حد اندکی قادر است، از زنجیره ۱۸ کربنی ALA، زنجیره ۲۰ کربنی EPA و زنجیره ۲۲ کربنی DHA را تشکیل دهد.

در میان مواد غذایی گیاهی، روغن و کنجاله کاملینا، مغز گردو، بذر کتان و روغن دانه‌های چیا دارای بیشترین اندازه امگا ۳ هستند.[4][5]

اسیدهای چرب امگا ۳ به دلیل حضور در غشای سلولی در فعالیت‌های فیزیولوژیک بدن نقش حیاتی دارند.

سودمندی

DHA

ALA

دانه‌های چیا سرشار از امگا ۳ هستند.

• پیشگیری از سرطان
• سلامتی مغز
• پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی
• بهبود عملکرد دستگاه ایمنی
• کاهش میزان استرس

تاریخچه

از سال ۱۹۳۰ میلادی، اسیدهای چرب امگا ۳ در رشد طبیعی و سلامتی انسان ضروری شناخته شده‌اند. آگاهی از منافع امگا ۳ تا سال ۱۹۸۰ میلادی افزایش یافت. در هشتم سپتامبر ۲۰۰۴ میلادی سازمان دارو و تغذیه آمریکا به ادعاهای گوناگون در خصوص فواید امگا ۳، اشاره کرد، اما اعلام داشت که نتایج تحقیقات قطعی نیست. نتایج اکثر تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف امگا ۳ ممکن است خطر بیماری قلبی عروق کرنر را کاهش دهد. البته برخی از آژانس‌های قانونی نمی‌پذیرند که شواهد کافی برای هر کدام از منافع پیشنهاد شده DHA و EPA برای سلامتی عروق قلبی وجود دارد و می‌گویند این ادعاها می‌بایست با احتیاط بیشتری بررسی شود. دولت کانادا اهمیت DHA را تشخیص داده‌است. امگا ۳، محافظت معمول از چشم و مغز و اعصاب را افزایش می‌دهد.

چربی‌ها

چربی‌ها در سلول‌ها و بافت‌های بدن وجود دارند و در ساختمان غشای سلول‍ی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

از آن جا که یک گرم چربی در بدن معادل ۹ کیلوکالری، انرژی تولید می‌کند و این مقدار بیش از دو برابر کربوهیدرات‌ها (قندها) و پروتئین‌هاست، در نتیجه می‌توان از چربی‌ها برای کودکانی که رشد خوبی ندارند در هر وعده غذایی به غذای آن‌ها اضافه نمود.

اسیدهای چرب از اجزای تشکیل دهنده چربی‌ها است که بدن انسان قادر به تولید برخی از انواع ضروری آن نیست؛ لذا باید از طریق ماده غذایی تأمین گردد که از آن جمله‌اند: امگا ۳ و امگا ۶. اسیدهای چرب امگا ۳ به دلیل حضور در غشای سلولی در فعالیت‌های فیزیولوژیک بدن نقش حیاتی دارند. امگا ۳ و امگا ۶ همچنین در تنظیم تمامی عملکردهای زیست شناختی، دستگاه قلبی و عروقی، تولید مثل، دستگاه ایمنی و عصبی حضور دارند.

امگا ۳

اسیدهای چرب امگا ۳ (با یک پیوند دوگانه در اتم کربن سوم) برای حفظ سلامت بدن انسان ضروری هستند ولی در داخل بدن انسان نمی‌توانند ساخته شوند، لذا انسان مجبور است که آن‌ها را از طریق خوردن غذا به دست آورد. بهترین منبع برای تأمین امگا ۳ ماهی است که در انواع چرب آن بیشتر است.

در ماهی‌ها دو بخش از امگا ۳ وجود دارد که هر دو برای حفظ سلامتی بدن انسان ضروری است:

الف) دو کوزاهگزنوئیک اسید یا (DHA) که بیشتر در غذاهای دریایی یافت می‌شود.

ب) ایکوزا پنتانوئیک اسید یا (EPA) که بیشتر در غذاهای دریایی یافت می‌شود.

گرچه بدن انسان می‌تواند ALA یعنی همان آلفا-لینولنیک اسید را به DHA و EPA تبدیل کند، اما این فرایند، کافی نیست.

اسیدهای چرب امگا ۳

اسیدهای چرب امگا ۳ که اسیدهای چرب w-3 و همچنین اسیدهای چرب n-3 نیز نامیده می‌شوند؛ در حقیقت همان اسیدهای چرب اشباع نشده با یک پیوند دوگانه (c=c) در سومین اتم کربن از انتهای زنجیرهٔ کربن هستند. اسیدهای چرب دو انتها دارند، انتهای اسید کربوکسیلیک (-COOH) که شیوع زنجیره در نظر گرفته می‌شود، بنابراین آلفا و انتهای متیل (CH3)، که دم زنجیره در نظر گرفته می‌شوند، سپس امگا. نام‌گذاری اسیدهای چرب از مکان اولین پیوند دوگانه گرفته شده‌است، از انتهای متیل شماره شده، که امگا (w-) یا انتهای n- است.

منابع معمولی امگا ۳ عبارت‌اند از: روغن‌های ماهی‌ها، روغن تخم مرغ، روغن ماهی مرکب، روغن کریل، دانه خولان دریا، روغن‌های تخم ماهی، روغن دانه کلری، روغن جلبک، روغن بذرکتان، روغن دانه‌های چیا، روغن ساشااینچی، روغن اچیوم و روغن گیاه شاهدانه.

تمامی اسیدهای چرب امگا ۳ برای سوخت و ساز معمولی بدن انسان مهم و اساسی هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ نمی‌توانند توسط بدن انسان ساخته شوند. البته برخی از پستانداران توانایی‌های محدودی دارند. وقتی رژیم غذایی انسان شامل ALA (اسید لینولنیک ∝، ۱۸ کربن و ۳ پیوند دوگانه) باشد، بدن انسان تا حد کمی قادر است که اسید چرب زنجیره بلندتر مهم تری همچون EPA (اسید ایکوساپنتانئویکف ۲۰ کربن و ۵ پیوند دوگانه) را تولید کند، و سپس از EPA، به تولید DHA (دو کوزاهگزنوئیک اسید، ۲۲ کربن و ۶ پیوند دوگانه) که اسید چرب زنجیره بلندتر بهتر و با کارایی بهتر است را تولید کند. توانایی درست کردن زنجیره بلندتر از ALA ممکن است همچنین در اثر گذشت زمان، در غذاهای قرار گرفته درمعرض هوا، خراب شود.

این در حالی است که در بدن بسیاری از ماهی‌ها این قدرت وجود دارد که ALA را به راحتی به EPA و DHA تبدیل کنند.

اسیدهای چرب اشباع نشده در مقابل نور، حرارت و اکسیژن بسیار حساس هستند و در نتیجه باید در ظروف در بسته و در یخچال و همچنین دور از نور نگهداری شوند.

تأثیرات بر روی سلامتی انسان

سرطان

شواهد موجود ارتباط بین میزان مصرف ماهی و خطر ابتلا به سرطان را ضعیف نشان می‌دهد. مکمل‌های موجود که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند نیز به نظر نمی‌رسد که این موضوع را تحت تأثیر قرار دهند.

یک تحقیق در ۲۰۰۶ نتیجه‌گیری کرد که رابطه‌ای بین مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ و سرطان وجود ندارد. این به نتایج یک نگرش از مطالعات تا فوریه ۲۰۰۲ شبیه است که نتوانست تأثیر روشن و واضح از زنجیره بلند و کوتاه چربی‌های امگا ۳ روی خطر کلی مرگ پیدا کند. حوادث عروق قلبی و سرطان ترکیب شده‌اند. در آن‌ها با سرطان پیشرفت کرده و سوء هاضمه و زردی، مکمل‌های اسید چرب امگا ۳ ممکن است مفید باشند، زیرا اشتها، وزن و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشند.

شواهدی تجربی وجود دارد که اسیدهای چرب امگا ۳ دریایی خطر سرطان سینه را کاهش می‌دهد اما این قطعی نیست.

تأثیر مصرف روی سرطان پروستات قطعی نیست. یک خطر کاهشی با سطح خون بالاتر از DPA وجوددارد، اما یک خطر افراهی از سرطان پروستات پیشرفته تر با سطح خون بالاتر از EPA و DHA ترکیب شده وجود دارد (در روغن ماهی چرب دیده شده‌است)

بیماری‌های قلبی عروقی

شواهد گوناگون نقش مفید امگا ۳ را به منظور جلوگیری از بیماری‌های قلبی عروقی یا سکته (شامل آنفارکتوس و مرگ ناگهانی قلبی) نشان می‌دهد. مکمل روغن ماهی تأثیری روی عروق قلبی یا آرسمیا نشان نداده و تأثیری روی سرعت شکست قلبی ندارد. داشتن یک رژیم غذایی با ماهی زیاد که شامل زنجیره بلندی از اسیدهای چرب امگا ۳ است به نظر نمی‌رسد که خطر حمله قلبی را کاهش دهد. مقدار زیادی ممکن است لیپوپروتئین تراکم پایین (LDL) را افزایش دهد (زیر را ببینید)، تا ۴۶٪، اگر چه LDL از کوچک تا بزرگ، سبک تغییر می‌کند.

اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است تأثیر کمی روی فشار خون انقباض قلب داشته باشند. گر چه برخی مطالعات نتایج دیگری یافته‌اند. آلفا-لینولنیک اسید (ALA) با ۱۸ کربن هیچ نفعی برای عروق قلبی مشابه نشان نداده در حالی که DHA یا EPA ممکن است فوایدی داشته باشند.

برخی شواهد نشان می‌دهند که مردم با مشکلات رایج معین مانند واریس، ممکن است از مصرف EPA و DHA بهبود یابند، که ممکن است گردش خون را تحریک کند، شکست فیبرین‌ها را افزایش دهد، یک ترکیب شامل حالت لخته خون یا جای زخم می‌شود، و به علاوه ممکن است فشار خون را کاهش دهد. در نتیجه، اسیدهای چرب امگا ۳ سطح تری‌گلیسیرید خون را کاهش می‌دهند و ورودی معمول ممکن است خطر حمله‌های قلبی دوم و اول را کاهش دهد. ALA نمی‌تواند سلامت عروق قلبی را که از EPA و DHA بهره می‌برند را اعطا کند.

مقدار بزرگی ممکن است خطر حمله خون‌ریزی در زنان را افزایش دهد، مقادیر کمتر به این خطر ربطی ندارند.

التهاب

اگر چه به عنوان یک ادعای سلامتی به اثبات نرسیده‌است، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که فعالیت ضدالتهاب اسیدهای چرب امگا ۳ زنجیره بلند ممکن است به تأثیرات سیلینیل تعبیر می‌شود. برای ورم مفاصل روماتوئید (RA)، یک بازنگری منظم یک ثبات نشان داده‌است، اما کمتر، شواهد برای تأثیر بیماری، مانند استفاده از داروهای غیراسترودیال ضدالتهاب‌پذیری وجود دارد. اگرچه، دانشگاه روماتولوژی آمریکا(ACR) اعلان کرده که ممکن است استفاده از روغن ماهی، نفع کمتری داشته باشد، اما این ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا تأثیر آن دیده شود، و احتیاط برای تأثیرات جانبی معده و روده و امکان مکمل‌های شامل جیوه یا ویتامین A در سطوح سمی می‌شود.

به دلیل کمبود تنظیمات برای امنیت و کارایی، دانشگاه روماتولوژی آمریکا(ACR) مکمل‌های گیاهی را پیشنهاد نداده و احساس می‌کند یک کمبود کلی شواهد علمی برای استفاده از آن‌ها وجود دارد. مرکز بین‌المللی برای داروهای مکمل و جایگزین نتیجه گرفته‌است که استفاده رژیمی منافع روشنی برای RA نشان نداده‌است، اما شواهد اولیه وجود دارد که روغن ماهی ممکن است مفید باشد و در مطالعات بعدی بیشتر به آن توجه می‌شود.

اختلالات پیشرفته

اگر چه در شواهد علمی اخیر به عنوان یک درمان اولیه برای ADHD، اختلالات و هم گرایی بینایی و دیگر تغییرات پیش رونده حمایت و اثبات نشده‌است، استفاده از اسیدهای چرب امگا ۳ رواج برای کودکان رایج شده‌است.

یک بازنگری کوکران نشان داده‌است که شواهد اندکی موجود است که مکمل‌های PuFA منفعتی را برای علایم ADHD بر بچه‌ها و نوجوانان فراهم می‌کند؛ در حالیکه یک بازنگری متفاوت نشان داده‌است که شواهد غیرکافی برای اینکه در مورد استفاده از PuFA برای بچه‌ها تا اختلالات یادگیری خاص نتیجه‌گیری کند. بازنگری دیگر نتیجه گرفته‌است که شواهد برای استفاده از اسیدهای چرب امگا ۳ در رفتار و اختلالات بازسازی سلول‌های عصبی مانند ADHD و افسردگی قطعی نیست.

یک دیدگاه منظم متفاوت نتیجه گرفته‌است که تأثیر کمی برای اسیدهای چرب امگا ۳ در ADHD وجود دارد، اما تأثیر بیش کمتر از داروهای قدیمی تر داروسازی است.

روغن ماهی فقط یک نفعی کوچک برای جلوگیری از خطر مرگ زودرس دارد.

سلامتی ذهن

شواهدی وجود دارد که اسیدهای چرب امگا ۳ در سلامتی ذهن نقش دارند. شامل اینکه آن‌ها ممکن است به ندرت مفید باشند مانند اضافه کردن امگا ۳ برای درمان افسردگی همراه با اختلال دو قطبی.

شواهد اولیه‌ای وجود دارد که مکمل EPA برای درمان افسردگی کمک‌کننده‌است. گر چه، یک سختی مشخص در تفسیر نتایج به دلیل یادآوری شرکت کنندگان و تفاوت‌های منظم در رژیم‌ها وجود دارد.اما کمی به رشد ذهن کمک میکند البته این امر باید از کودکی شروع شود.

پیری شناختی

مطالعات همه‌گیر شناختی پیشنهاد می‌کند که مصرف امگا ۳ می‌تواند خطر جنون و دیوانگی را کاهش دهد. شواهد یک تأثیر درمانی برای مداوای بیماران دیوانه، قطعی و جامع است. گر چه برخی شواهد پزشکی نشان می‌دهد که بیماران مورد مطالعه فقط دارای نشانه‌های کمبود شناختی بوده‌اند و نشانه‌های بیماری جنون و دیوانگی در آن‌ها در حدی نبوده که بتوان گفت که دچار جنون یا دیوانگی بوده‌اند.

شیمی

ساختار شیمیایی آلفا-لینولنیک اسید (c9∆ ۳: ۱۸، c12، c 15) (یعنی یک زنجیره ۱۸ کربنی با سه پیوند دوگانه روی کربن‌ها با شماره‌گذاری ۹ و ۱۲ و ۱۵). گر چه شیمی‌دانان از کربن کربونیل (شماره آبی) می‌شمارند، بیولوژیستها از n(w) کربن (شماره قرمز) می‌شمارند. به یاد داشته باشید که، از انتهای n (شکل راست)، اولین پیوند دوگانه به عنوان پیوند سوم کربن- کربن (بخش خطی) به نظر می‌رسد، ازآناست که اسم آن 3-n می‌باشد. این توسط این حقیقت توضیح داده شده‌است که انتهای n تقریباً هرگز در طول انتقالات فیزیولوژیکی در بدن انسان تغییر نمی‌کند، همان‌طور که این بیشتر ثابت نگهدارنده انرژی است و دیگر ترکیب‌ها می‌تواند از دیگر انتهای کربونیل ترکیب شود، به عنوان مثال در گلیسیرید، یا از پیوندهای دوگانه در وسط زنجیره.

هر سه اسید چرب موجود در امگا ۳ در فیزیولوژی بدن انسان مهم هستند. آلفا-لینولنیک اسید (۳: ۱۸ و n, ALA)، ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA و 3-x و ۵: ۲۰) و دوکوزاهگزائنوئیک اسید (DHA و 3-n و ۶: ۲۲).

این سه اسید اشباع نشده یا ۳، ۵ یا ۶ پیوند دوگانه در زنجیره کربن، ۱۸ و ۲۰ یا ۲۲ اتم کربن دارند، به ترتیب، مانند اسیدهای چرب تولید شده طبیعی تمام پیوندهای دوگانه در تنظیم cis هستند، به عبارت دیگر، ۲ اتم هیدروژن در یک طرف پیوند دوگانه هستند، و پیوندهای دوگانه توسط پل‌های متیلن شکسته شده‌اند (-CH) بنابراین دو پیوند یگانه بین هر جفت از پیوندهای دوگانه متصل وجود دارد.

مکانیسم عمل

اسیدهای چرب برای رشد طبیعی در کودکان و جوانان ضروری هستند. یک مقدار کوچک از امگا ۳ در رژیم غذایی (یک درصد از کالری کل) رشد طبیعی را ممکن می‌سازد، و افزایش مقدار کمتر دارد بدون تأثیر اضافه روی رشد.

به عبارت دیگر، محققان دریافته‌اند که اسیدهای چرب امگا ۶ (مانند اسید لینولنیک ۶) و (اسید آراکینوئیک) یک نقش مشابه در رشد طبیعی بازی می‌کنند. اگر چه، آن‌ها همچنین دیده‌اند که امگا ۶ در حمایت از درستی پوستی بهتر بود، و هم چنین در عمل کلیه و زایمان. این یافته‌های مقدماتی محققان را هدایت کرد تا مطالعاتشان را روی امگا ۶ متمرکز کنند.

تنها در دهه‌های اخیر است که اسیدهای چرب امگا ۳ موضوع مورد علاقه شده‌است.

در ۱۹۶۴، کشف شد که آنزیم‌های دیده شده در بافت‌های گوسفند، اسید آراکوئیونیک امگا ۶ را به التهاب که پروستاگلندین نامیده شده‌است تبدیل می‌شود، که هر دو باعث احساس درد می‌شود و التیام را سرعت می‌بخشد و پاسخ ایمنی در بافت‌های آسیب‌های روانی و عفونی می‌شود. در سال ۱۹۷۹ میلادی، بیشتر آن چیزی که اکنون به عنوان ایکوزانوئید شناخته می‌شود کشف شده‌است، ترومبوگزانس، پروستاسایکیلین، و لئوکوترین. ایکوزانوئید، که عملکردهای بیولوژیکی مهم دارد، نوعاً یک مدت زندگی فعال کوتاه دربدن دارند، با ترکیب از اسیدهای چرب شروع می‌شود و با سوخت و ساز توسط آنزیم‌ها پایان می‌یابد. اگرچه، اگر سرعت ترکیب سرعت سوخت و ساز را افزایش دهد، اکوزانوئید اضافی ممکن است تأثیرات زیان آوری داشته باشد. محققان یافتند که اسیدهای چرب امگا ۳ مشخص همچنین بد ایکوزانوئید تبدیل می‌شود، اما بار یک سرعت خیلی پایین‌تر ایکوزانوئید از اسیدهای چرب امگا ۳ ساخته شده‌است اغلب به عنوان ضدالتهاب شناخته می‌شوند، اما در حقیقت آن‌ها خیلی کمتر ملتهب هستند نسبت به آن‌هایی که از چربی‌های امگا ۶ ساخته شده‌اند. اگر هم اسیدهای چرب امگا ۳ و هم امگا ۶ وجود داشته باشند، آن‌ها رقابت می‌کنند تا انتقال یابند، بنابراین نسبت زنجیره بلند اسیدهای چرب امگا ۳ به امگا ۶ به‌طور مستقیم نوع ایکوزانوئیک که تولید شده‌است را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

این رقابت به عنوان مهم‌ترین بخش تشخیص داده شده‌است وقتی یافتند که ترومبوگزان یک عامل در تجمع پلاکتها است که می‌تواند هر دو باعث مرگ توسط ترومبوگزان شود و مرگ با خون‌ریزی را جلوگیری کند. در غیر این صورت لکوترین دیده شده‌است که در سیستم ایمنی در التهابی مهم است، و بنابراین در ورم مفاصل، سل جلدی، آسم رایج است و کشف از عفونتها این یافته‌ها منجر به تمایل بیشتر در پیدا کردن راه‌هایی برای کنترل ترکیب ایکوزانوئید امگا ۶ دارند. ساده‌ترین روش می‌تواند بوسیلهٔ مصرف بیشتر امگا ۳ و کمتر امگا ۶ باشد.

آن‌ها در طول دورهٔ پیش زادی برای شکل‌گیری سیناپس‌ها و غشاء سلولی لازم هستند. این فرایندها همچنین در پیشرفت پس از تولد بشر برای پاسخ صدمه از سیستم عصبی مرکزی و محرک شبکه‌ای ضروری هستند.

تبادلات

راندمان تبدیل ALA به EPA و DHA: بدن مردها اسیدهای چرب امگا ۳ زنجیره کوتاه را به زنجیره بلند شکل (EPA,DHA) با یک راندمان زیر ۵ درصد تبدیل می‌کند. راندمان تبدیل امگا ۳ زنجیره کوتاه به زنجیره بلند در زن‌ها بیشتر است، اما کمتر مطالعه شده‌است.

این تبدیل‌ها به‌طور رقابتی با اسیدهای چرب امگا ۶ اتفاق می‌افتد، که به‌طور نزدیکی به آنالوگ‌های شیمیایی ضروری وابسته هستند که از اسید لینولئیک نشات گرفته‌اند. هم اسید لینولئیک امگا ۳ و هم اسید لینولئیک امگا ۶ می‌بایست از تعداد به دست می‌آید. ترکیب اسیدهای چرب امگا ۳ بزرگتر از اسیدلینولئیک درون بدن به‌طور رقابتی توسط آنالوگ‌های امگا ۶ آرام شده‌است؛ بنابراین، تجمع اسیدهای چرب امگا ۳ زنجیره بلند در بافت‌ها مؤثرتر است وقتی آن‌ها به‌طور مستقیم از غذا به دست می‌آید یا وقتی رقابت مقادیر آنالوگ‌های امگا ۶ به‌طور عظیمی مقدار امگا ۳ را افزایش نمی‌دهد.

تبدیل ALA به EPA و در ادامه به DHA در درون بدن انسان اثبات شده‌است که محدود است، اما با تک تک آن‌ها فرق دارد. زنان راندمان تبدیل ALA بالاتری دارند نسبت به مردان که فرض شده که به خاطر سرعت پایین‌تر استفاده از ALA رژیمی برای اکسیدان بقا باشد. این پیشنهاد می‌کند که مدیریت بیولوژیکی راندمان تبدیل ALA ممکن است. گوئن استدلال می‌کند که مقدار کافی ALA به جای نسبت امگا ۳ و امگا ۶ می‌باشد، که راندمان تبدیل را کنترل می‌کند.

اسید لینولنیک و لینولئیک

یکی از اسیدهای چرب موجود در امگا ۶ که کوچکترین زنجیره را دارد اسید لینولئیک می‌باشد. برای آنکه بدن ما بتواند از امگا ۳ و امگا ۶ موجود در مواد غذایی، مشتقات مورد نیاز خود را بسازد باید آن دو ماده را به نسبت مناسب با یکدیگر دریافت کند. نسبت ایده‌آل امگا ۶ به امگا ۳ می‌بایست ۱:۱ و حداکثر ۴:۱ باشد، اما متأسفانه این مقدار در افراد جامعه ۱۱:۱ تا ۳۰:۱ است یعنی مصرف امگا ۶ در اغلب موارد سی برابر بیش از امگا ۳ است.

مصرف نامتناسب این دو ماده سبب ایجاد مشکلاتی در بدن می‌شود زیرا هرگاه امگا ۶ بیش از امگا ۳ مصرف گردد بدن نیز تنها از امگا ۶ استفاده می‌نماید. از عوارض کمبود اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توان به لاغری، آسیب به بینایی، کاهش توانایی یادگیری، افزایش تری گلیسیرید، فشارخون و خشکی پوست اشاره کرد. از عوارض کمبود امگا ۶ نیز می‌توان اگزما، ریزش مو، تحلیل کبد، افزایش ابتلا به عفونت و تأخیر در التیام زخم‌ها را برشمرد.

اسیدهای چرب امگا ۳ در ماهی‌های روغنی مثل ماهی آزاد و ماهی قزل‌آلا و همچنین در کنجد، روغن دانه‌های چیا، دانه کتان و گردو یافت می‌شود. امگا ۶ در تخم مرغ، مارگارین، گوشت قرمز، ذرت و غلات یافت می‌شود. امگا ۳ خاصیت ضد انعقادی دارد ولی امگا ۶ انعقاد خون را افزایش می‌دهد. روغن سویا و روغن آفتابگردان هم امگا ۶ دارند و هم امگا ۳.

۶۰ درصد از بافت مغز چربی است لذا عملکرد صحیح مغز و یاخته‌های عصبی و شبکیه چشم به اسیدهای چرب از جمله امگا ۳ وابسته است. امگا ۳ در بدن به پروستاگلاندین‌ها و ایکوزانوییدها تبدیل می‌شود.

پروستاگلاندین‌ها در تنظیم فشار خون، انعقاد خون، پاسخ‌های آلرژیک، عملکرد کلیه‌ها و دستگاه گوارش و تنظیم هورمون‌های جنسی نقش دارند. مصرف امگا ۳ سبب کاهش کلسترول و تری گلیسیریدهای خون، کاهش فشار خون، کاهش وزن، پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی، کاهش دردهای مفاصل، آرتریت روماتوئید و آرتروز می‌گردد.

از آنجا که امگا ۳ جذب کلسیم را افزایش می‌دهد و رسوب کلسیم را در بافت‌های استخوانی تسهیل می‌نماید، سبب درمان پوکی استخوان می‌شود. امگا ۳ همچنین در درمان افسردگی، خشکی چشم، کاهش دردهای قاعدگی، جلوگیری از تصلب شرائین و کاهش بروز سرطان‌های سینه، سرطان‌های تخمدان، سرطان‌های پروستات و سرطان‌های دستگاه گوارش مؤثر است و همچنین در پیشگیری و درمان آلزایمر، آسم، اختلالات کم توجهی، بیش‌فعالی، میگرن و آکنه مؤثر است.

مصرف امگا ۳ سبب بهبود توان ذهنی و حافظه، جلوگیری از پیری زودرس، تثبیت انسولین و قند خون، افزایش سطح هورمون رشد و افزایش رشد ماهیچه‌ها می‌گردد و از این‌رو مصرف امگا ۳ به زنان باردار و شیرده توصیه می‌گردد زیرا چنانچه گفته شد این ماده در تکامل مغز و دستگاه عصبی نیز نقش اساسی دارد.

با مصرف امگا ۳ مقاومت بدن در مقابل انواع سرطان افزایش می‌یابد، اما لازم است ذکر شود افرادی که دچار اختلالات انعقاد خون هستند و کسانی که از داروهای ضد انعقاد خون استفاده می‌نمایند نباید امگا ۳ مصرف کنند زیرا مصرف زیاد امگا ۳ موجب سرکوب سیستم ایمنی بدن و اختلال در انعقاد خون می‌شود و اگر بیش از نیاز بدنمان از این ماده مصرف نماییم موجب اسهال، تهوع و کاهش جذب ویتامین‌های A,D،E,K (ویتامین‌های محلول در چربی) می‌گردد.

امگا ۳ به نور و حرارت و اکسیژن بسیار حساس است و در نتیجه باید در ظروف در بسته و در یخچال و دور از نور نگهداری شود. امگا ۳ کلید هوش کودکان است در نتیجه مادران باردار باید در هفته یک تا دو بار مصرف نمایند از طرفی امگا ۳ باعث کاهش خطر تولد نوزاد نارس می‌گردد و با افزایش رشد سریع مغز جنین، توان هوشی را در کودکان زیاد می‌نماید.

سطح امگا ۳ در خون افراد مبتلا به افسردگی کمتر از افراد عادی است. جالب اینکه اگر در افراد افسرده، سطح امگا ۳ پایین‌تر از حد معمول باشد امکان خودکشی آن‌ها تا ۸ برابر نسبت به افراد افسرده‌ای که این مشکل را ندارند (علیرغم افسرده بودن، میزان امگا ۳ طبیعی دارند) بیشتر می‌شود.

دریافت کافی امگا ۳ در دوران کودکی و جنینی سبب محافظت از بدن در مقابل بسیاری از بیماری‌ها می‌شود مانند آسم، انواع آلرژی، اختلالات یادگیری، بیش‌فعالی و پرخاشگری.

کودکان تا قبل از تولد امگا ۳ مورد نیاز خود را از مادران تأمین می‌کنند و پس از تولد این ماده را از شیر مادر به دست می‌آورند. گنجاندن غذاهای حاوی امگا ۳ در رژیم غذایی کودکان پس از شیرخوارگی الزامی است. غلظت خونی امگا ۳ در بهار و تابستان کمتر از پاییز و زمستان است زیرا در بهار و تابستان کمتر از غذاهای دریایی استفاده می‌نماییم.

نسبت امگا ۶ به امگا ۳

مقاله اصلی: اثر متقابل اسید چرب ضروری

مطالعات پزشکی نشان می‌دهد که نسبت مصرف امگا ۶ به امگا ۳ (به ویژه لینولیک در مقابل آلفا لینولنیک اسید) مهم است تا سلامتی عروق قلبی را نتیجه دهد. سه مطالعه در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ انجام شده‌است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد زمانی امگا ۳ در جلوگیری از بیماری قلبی در انسان‌ها مفید است که نسبت مصرف آن به مصرف امگا ۶ مناسب باشد.

مصرف بیش از حد هر یک موجب بروز بیماری می‌شود.

هم امگا ۳ و هم امگا ۶ هر دو ضروری هستند ولی دارای دو نقش جداگانه در بدن هستند. یعنی انسان‌ها باید هر دو را در رژیم غذایی مصرف کنند. هر دوی آن‌ها برای آنزیم‌ها و سوخت و ساز یکسان رقابت می‌کنند، بنابراین نسبت مصرف آن‌ها تأثیر خاصی روی نسبت و سرعت تولید ایکوزانوئید دارد. یک گروه از هورمون‌ها به‌طور نزدیکی در التهاب بدن و فرایندهای فرمولی درگیر هستند، که شامل پروستاگلاندین، لئوکوترین، ترومبوگزان، در میان دیگران می‌شود. تغییر این نسبت می‌تواند حالت سوخت و ساز و التهاب بدن را تغییر دهد.

حیواناتی که از حبوبات و دانه تغذیه می‌کنند در مجموع امگا ۶ بیشتری را اندوخته می‌کنند. در نتیجه در گوشت و در شیر حیواناتی که با علف تغذیه می‌کنند نسبت امگا ۳ به امگا ۶ در مقایسه با حیواناتی که از حبوبات و دانه تغذیه می‌کنند نسبت بهتری است.

سوخت و ساز امگا ۶ التهاب آورتر است (به ویژه، اسید آراکیودونیک). لذا باید امگا ۶ و امگا ۳ را با نسبتی مناسب مصرف نمود. نسبت سالم امگا ۶ به امگا ۳، طبق نظر پژوهشگران، از ۱:۱ تا ۱:۴ است متفاوت است. برخی معتقدند که نسبت ۴ به ۱ (مقدار امگا ۶ حدود چهار بار بیشتر از امگا ۳) نسبت سالم تری است. مطالعات رژیم غذایی جدید، غنی در شکار حیوان، غذای دریایی، و دیگر منابع امگا ۳ پیشنهاد می‌کند، ممکن است چنین نسبتی را تهیه کرده باشد.

رژیم‌های غذایی معمول در غرب نسبت‌های بین ۱۰ به ۱ و ۳۰ به (فراهم می‌کند (یعنی سطوح بالاتر امگا ۶ نسبت به امگا ۳).

اگر میزان امگا ۶ زیادتر از چهار برابر امگا ۳ شود عوارضی همچون اختلال در انعقاد خون و مشکلات قلبی و غیره برای انسان ایجاد خواهد شد. افزایش مصرف امگا ۳ بدون کاستن از مصرف امگا ۶ نیز عملاً فایده‌ای ندارد. به‌طور مثال اگر می‌خواهید، از روغن کلزا یا روغن کانولا استفاده کنید، بهتر است آن را جانشین روغن‌های سرشار از امگا ۶ نمایید.[6]

نسبت امگا ۶ به امگا ۳ در برخی از دانه‌های روغنی بدین قرار است: روغن کانولا ۲ به ۱، بوته شاهدانه۳/۱۳ به ۱، آفتاب گردان (بدون امگا ۳)، الیاف کتان ۱ به ۳، دانه کتان (تقریباً بدون امگا ۳)، بادام زمینی (بدون امگا ۳)، روغن هسته انگور (تقریباً بدون امگا ۳) و در روغن ذرت ۴۶ به ۱ می‌باشد.

دانه‌های ذرت، آفتابگردان گل رنگ و کنجد و تقریبا میشه گفت اکثر روغنهای گیاهی سرشار از امگا-۶ هستند. بیشترین میزان امگا ۳ در روغن های گیاهی مربوط به روغن شاهدانه میباشد که حدود ۴۰ درصد میباشد. در بقیه روغنهای گیاهی متداول مصرفی در بازار به جز کانولا و سویا که حدود ۹ درصد میباشد میزان امگا ۳ ناچیز و همچنین همانطور که اشاره شد عمدتا سرشار از امگا۶ میباشند. توصیه میشود جهت استفاده بهینه از ترکیبات اسید چرب حداقل هر سه ماه یکبار نوع روغن مصرفی تغییر یابد.اابته به جز روغن زیتون که توصیه به مصرف همیشگی آن میباشد درخصوص مصرف بقیه روغنها از جمله ذرت، آفتابگردان، سویا، کانولا،کنجد و...... این موضوع مصداق دارد. درخصوص مصرف روغن زیتون بهتر است از نوع بکر و تصفیه شده در مقابل نوع پومیس آن استفاده شود.

ارزشهای روزانه

همانند مواد غذایی درشت، چربی‌ها به عنوان ورودی‌های تغذیه در نظر گرفته نشده‌اند. درشتها ورودی قابل قبولی دارند(AI) و محدوده‌های پخش و توزیع مواد غذایی درشت قابل قبول (AMDR) به جای RDA دارند. AI برای امگا ۳ 1.6 گرم در روز برای مردها و 1.1 گرم در روز برای زنان است، درحالیکه AMDR 0.6% به 1.2% از کل انرژی است. بدن در حال رشد ادبیات ورودی‌ها بالاتر اسید آلفا لینولنیک (ALA)، اسید ایکوزانپتونوئیک (EPA) را پیشنهاد می‌کند و DHA ممکن است برخی درجات حمایت در مقابل بیماری عروق کرونر ارائه دهد. چون قدرت فیزیولوژیکی EPA و DHA بیشتر از ALA است، ممکن نیست که یک AMDR برای تمام اسیدهای چرب امگا ۳ تخمین بزند. حدوداً ۱۰ درصد از MDR می‌تواند مانند EPA و DHA مصرف شود. شواهدی ناکافی وجوددارد از ۲۰۰۵ تا یک حدود قابل تحمل بالاتر برای اسیدهای چرب امگا ۳ تنظیم کند. مسمومیت با فلزات سنگین توسط انباشتگی آثار فلزات سنگین بدن، در کل جیوه، گلوله، نیکل، آرسنیک و کادمیوم، یک خطر ممکن از مصرف مکمل‌های روغن ماهی می‌باشد. همچنین، دیگر محتویات (PCB، موران، دیوکسین، و PBDE) ممکن است دیده شود، به ویژه در مکمل‌های روغن ماهی کم‌تر اصلاح شده. در حقیقت، گرچه، سمی بودن فلزات سنگین از مصرف مکمل‌های روغن ماهی غیر متحمل است، زیرا فلزات سنگین به‌طور انتخابی با پروتئین در گوشت ماهی ترکیب شده نسبت به تجمع در روغن یک آزمون مستقل در ۲۰۰۵ از ۴۴ روغن ماهی روی بازار آمریکا دریافت که تمامی محصولات استانداردهای سلامت برای محتویات بالقوه را دارا می‌باشند. FDA پیشنهاد داده که نوجوانان می‌توانند به‌طور سالم یک کل از ۳ گرم هر روز از DHA و EPA ترکیب شده را مصرف کنند، بدون بیش از ۲ گرم در روز از مکمل‌های رژیم غذایی می‌یابد. شورای مسئول تغذیه و سازمان سلامت جهانی استانداردهای قابل قبولی را در مورد روغن ماهی منتشر کرده‌اند. عجیب‌ترین استاندارد اخیر، استاندارد روغن ماهی بین‌المللی است. روغن‌های ماهی که تقطیر مولکولی در خلاء نوعاً این درجه بالاتر را می‌سازد و سطوح قابل اندازه‌گیری محتویات (بخش‌های اندازه‌گیری شده هر بیلیون و بخش‌های اندازه‌گیری شده هر تریلیون) می‌باشد.

یک شیوه جدید، تولید محصولات غذایی غنی‌شده با استفاده از اسیدهای چرب امگا ۳ می‌باشد. برخی از شرکت‌های تولیدکننده محصولات غذایی، نان را با اسیدهای چرب امگا ۳ غنی کرده‌اند. عملیات غنی‌سازی فراورده‌های غذایی با استفاده از اسیدهای چرب امگا ۳ بر روی محصولاتی نظیر شیر، تخم مرغ، مایونز، پیتزا، ماست، آب پرتقال، پاستا بچه‌ها، پف فیل، شیرینی و فرمول نوزادان نیز صورت گرفته‌است.

سازمان قلب آمریکا توصیه‌های تغذیه‌ای گوناگونی برای استفاده از EPA و DHA به خاطر فواید قلبی و عروقی آن‌ها تدوین کرده‌است. افراد بدون سابقه بیماری قلبی عروق کرونر یا سکته قلبی نیز می‌بایست ماهی‌های روغنی یا روغن ماهی را دو بار در هفته استفاده کنند. این سازمان برای کسانی که مبتلا به بیماری قلبی عروقی هستند.مقدار خاصی از EPA + DHA را توصیه نمی‌کند، اما متذکر می شود که بیشتر آزمایش هایی که در حدود 1000 میلی گرم در روز یا نزدیک به آن هستند به نظر می رسد به‌طور نسبی 9٪ کاهش خطر داشته اند.

سازمان بهداشت جهانی مصرف منظم ماهی (۱ - ۲ وعده در هفته، معادل ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم در روز EPA+DHA)را به عنوان محافظ در برابر بیماری قلبی عروقی و سکته ایسکمیک توصیه می‌کند.

ماهی‌های روغنی

ماهی‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: ماهی‌های معمولی و ماهی‌های روغنی. در ماهی‌های روغنی، امگا ۳ در تمام قسمت‌های گوشت و اندام ماهی پخش شده‌است، اما در سایر ماهی‌ها، امگا ۳ اغلب در کبد (جگر) ماهی تجمع یافته و به این دلیل است که ماهی‌های روغنی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.[7] بیشترین منبع حاوی EPA و DHA، ماهی‌های روغنی هستند. مشهورترین ماهی‌های روغنی عبارتند از: ماهی سالمون، ماهی قزل‌آلا، شاه‌ماهی، ماهی خال‌مخالی، ماهی کولی و ساردین روغنی. در روغن این ماهی‌ها میزان امگا ۳ بیشتری در مقایسه با امگا ۶ (حدود هفت برابر) وجود دارد.

در ماهی ماکرل نیز امگا ۳ وجود دارد.

ماهی‌های روغنی دیگر همچون ماهی تن، از امگا ۳ کمتری برخوردار هستند. مصرف‌کنندگان ماهی‌های روغنی باید از احتمال وجود فلزات سنگین و آلودگی‌های محلول در چربی مانند PCB و دیوکسین آگاه شوند. پس از بازنگری گسترده، پژوهشگران مدرسه هاروارد سلامت عمومی در مقاله وزارت پزشکی آمریکا (۲۰۰۶) گزارش کردند که مزایای استفاده از ماهی‌ها عموماً خطرهای بالقوه افزایش وزن را بالا می‌برد. گر چه ماهی‌ها اصلی‌ترین منبع برای تأمین امگا ۳ در بدن انسان هستند، اما باید دانست که این ماهی‌ها نیستند که آن‌ها را ترکیب می‌کنند، بلکه ماهی‌ها امگا ۳ را از جلبک‌ها (جلبک‌های ریز در کل) یا پلانکتون در رژیم هایشان به دست می‌آورند.

شیوه پختن ماهی‌ها

بهترین روش برای طبخ ماهی‌های آزاد، شیوهٔ کبابی کردن ماهی، بخارپز کردن ماهی یا گریل کردن ماهی است. با وجود اینکه ماهی‌های آزاد منبع بسیار خوبی از امگا ۳ به حساب می‌آیند و نقش مهمی را در جلوگیری از تصلب شرایین (جلوگیری از سخت شدن دیواره رگ‌ها) ایفا می‌کنند، ولی سرخ کردن ماهی‌ها در روغن فراوان، نه تنها خواص ماهی‌ها را تا حد زیادی نابود می‌کند، بلکه با نفوذ روغن سرخ شده به عمق گوشت ماهی، خطر سکته‌های قلبی و مشکلات قلبی-عروقی افزایش می‌یابد.[7]

روغن ماهی

ماهی دریایی و روغن ماهی آب تازه در محتویات اسید آراکیودونیک EPA و DHA فرق می‌کنند. آن‌ها همچنین در تأثیراتشان روی لیپیدها و چربی‌های اعضا تفاوت دارند. نه تمام اشکال ماهی ممکن است قابل هضم باشد، از چهار مطالعه انجام شده که فراهم زیستی گریسیل استیراز روغن ماهی درقابل شکل اتیل استر مقایسه می‌کند، هر استرگیلیسریل طبیعی را بهتر دانسته‌اند، و دو مطالعه دیگر یک تفاوت خاص پیدا نکردند. هیچ مطالعه‌ای شکل اتیل استر را نشان نداده است که بهتر باشد، اگر چه تولیدش ارزان‌تر است.

کریل

روغن کریل یک منبع تازه کشف شده از اسیدهای چرب امگا ۳ می‌باشد. ادعاهای متنوعی در حمایت از روغن کریل به عنوان منبع برتر از اسیدهای چرب امگا ۳ ساخته‌اند. تأثیر روغن کریل، در یک دوز پایین‌تر EPA+DHA (%8/62)، نشان داده است که شبیه به آن روغن ماهی است.

روغن کالاماری

روغن کالاماری (همچنین به عنوان روغن ماهی مرکب شناخته شده‌است، منبع دیگر از اسیدهای چرب امگا۳ می‌باشد. کالاماری در نظر گرفته شده‌است که بهتر از روغن کریل یا ماهی است از نظر محیطی، به خاطر اینکه از بخش بزرگی از شکارهای کالامری استفاده نشده آماده نشده‌است.

منابع گیاهی

دانه‌های الیاف کتان یا بذرکتان و روغن آن شاید بیشترین منبع بوتانیکال در دسترس از ALA باشد. روغن بذر کتان شامل حدوداً ۵۵ درصد ALA می‌باشد. این بدان معناست که میزان ALA موجود در روغن بذر کتان حدود ۶ برابر بیشتر از میزان ALA موجود در روغن ماهی است. البته فقط بخشی از این ۵۵ درصد توسط دستگاه گوارش انسان به EPA و DHA تبدیل می‌شود. میزان این تبدیل ممکن است بین مردان و زنان متفاوت باشد.

روغن دانه‌های چیا نیز سرشار از امگا ۳ هستند.

۱۰۰ گرم از برگ خرفه شامل ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم ALA می‌باشد.

در سال ۲۰۱۳ پژوهشگاه روتامستد واقع در انگلستان گزارش داد که آن‌ها موفق به تولید یک شکل اصلاح یافته ژنتیکی از گیاه کاملینا ساتیوا شده‌اند که حاوی مقادیر قابل توجهی از EPA و DHA است. روغن دانه‌های این گیاه به‌طور متوسط شامل ۱۱ درصد EPA و ۸ درصد DHA می‌باشد. در یک نوع خاص اصلاح شده، میزان EPA به ۲۴ درصد رسیده‌است.[8]

امگا ۳ موجود در گوشت

اسیدهای چرب امگا ۳ در کلروپلاست‌های برگ‌های سبز و جلبک شکل گرفته‌اند. جلبک دریایی و جلبک سبز، منبع اصلی اسیدهای چرب امگا ۳ در ماهی، علف هستند. منبع اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در علف هستند که به حیوانات داده می‌شود. وقتی گاو و اسیدچرب امگا ۳ غنی گیاه را می‌دهد و به کار برده می‌شوند تا روی اسید چرب امگا چربی اضافه کند، آن‌ها شروع می‌کنند به از دست دادن ذخیره این چربی مفید. هر روزی که یک حیوان در یک مکان غذایی به سر می‌برد، میزان امگا ۳ موجود در گوشتش کاهش پیدا می‌کند.

یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ توسط GSDA و محققان در دانشگاه کلمسون در جنوب کارولنیا، گوشت گاو تغذیه شده با علف را با گوشت گاو تغذیه شده با دانه مقایسه کردند. محققان دریافتند که گوشت گاو تولید شده با علف در رطوبت محتویات بالاتر است، ۵/۴۲ درصد محتوی چربی کلی پایین‌تر، ۵۴ درصد پایین‌تر در اسیدهای چرب کل، ۵۴ درصد بالاتر در کاردتن بتا، ۲۸۸ درصد بالاتر در ویتامین E، بالاتر در ویتامین B، بالاتر در مواد معدنی کلسیم، منیزیم و پتاسیم، ۱۹۳ درصد بالاتر در میزان اسیدهای چرب امگا ۳ و حدود ۱۱۷ درصد بالاتر در میزان CLA، که یک جنگ با سرطان بالقوه است. ۹۰ درصد بالاتر در اسید واکنیک (که می‌تواند به CLA انتقال یابد). چربی‌های اشباع شده کمتر و همچنین حاوی یک نسبت سالم‌تر از امگا ۳ به امگا ۶ (۸۴/۴ در مقابل ۶۵/۱). میزان پروتئین و کلسترول برابر بودند.

تغذیه گاو با علف تازه سبب می‌شود که نسبت امگا ۳ به امگا ۶ موجود در گوشت گاو افزایش یافته و می‌تواند به حدود ۱ به ۲ هم برسد. در حالی که در گوشت گاو تغذیه شده با دانه، این نسبت در حدود ۱ به ۴ است.

میزان امگا ۳ موجود در گوشت گوسفندانی که با علف تغذیه می‌شوند در مقایسه با گوسفندانی که با دانه تغذیه می‌شوند بیشتر است. در آمریکا گوسفندان اغلب با دانه تغذیه می‌شوند یعنی چاق شدن پیش از ذبح، در نتیجه امگا ۳ کمتری در گوشت گوسفندان آمریکایی وجود دارد.

گوشت کانگرو نیز یکی از منابع سرشار از امگا ۳ است، با سربند و استیک شامل ۷۴ میلی‌گرم در هر ۱۰۰ گرم از گوشت خام.

مغزها و چشم‌های پستانداران نیز سرشار از DHA است.

امگا ۳ موجود در شیر گاو

در سال ۲۰۰۶ مجله علم تغذیه یک مطالعه با عنوان رابطه خطی میان سهم علف تازه در غذای گاو، شیر اسید چرب و ویژگی‌های کره منتشر کرد. در این مطالعه نشان داده شده که: کره درست شده از شیر گاوهایی که با علف تغذیه شده‌اند، شامل CLA، ویتامین E و کاروتین بتا و اسیدهای چرب امگا ۳ بیشتری است نسبت به کره درست شده از شیر گاوهایی که دسترسی کمتری به چراگاه داشته‌اند. همچنین نشان داده شده که چراگاه تازه‌تر در تغذیه گاو باعث می‌شود که کره نرم‌تر و بهتری داشته باشیم.

امگا ۳ موجود در گوشت مرغ

میزان امگا ۳ موجود در گوشت مرغ می‌تواند با افزایش تغذیه مرغ‌ها از دانه‌هایی که امگا ۳ بالایی دارند بهبود بخشیده شود، مانند استفاده از دانه‌های کتا، دانه‌های چیا و دانه‌های کانولا.

امگا ۳ موجود در تخم‌مرغ

تخم‌مرغ‌ها توسط مرغ‌هایی که با یک رژیم گیاه و حشره شامل سطوح بالاتر اسید چرب امگا ۳ نسبت به آن‌هایی که توسط ذرت یا دانه سویا تغذیه می‌شوند به وجود می‌آیند. در اضافه به غذا دادن جوجه‌ها حشره‌ها و گیاهان، روغن‌های ماهی ممکن است به غذایشان اضافه شود تا غلظت اسیدچرب امگا ۳ در تخم‌مرغ‌ها را افزایش دهند. اضافه کردن کتان و دانه‌های کانولا به غذای جوجه‌ها، هر دو منبع خوب ALA هستند، محتوی امگا ۳ در تخم‌مرغ را افزایش می‌دهد، بیشتر با DHA.

اضافه کردن جلبک سبز یا جلبک دریایی به رژیم غذایی، میزان EPA و DHA را افزایش می‌دهد، که شکل‌های امگا ۳ تأیید شده توسط FDA برای ادعاهای پزشکی می‌باشند. البته برخی از مصرف‌کنندگان این نوع از تخم‌مرغ‌ها از این موضوع که تخم‌مرغ‌های امگا ۳ گاهی اوقات می‌تواند یک مزه ماهی دارند شکایت کرده‌اند.

روغن گوساله ماهی (خوک آبی)

روغن خوک آبی یک منبع غنی ازEPA و DPA و DHA است. طبق سلامت کانادا، این کمک می‌کند تا پیشرفت مغز را چشم‌ها و اعصاب در بچه‌ها تا سال ۱۲ سالگی را حمایت کند. اگرچه، مانند تمام محصولات خوک آبی، این اجازه نیست که به اتحادیه اروپا صادر شود.

ریزجلبکها و روغن جلبک قهوه‌ای

ریزجلبک‌ها منابع غنی از DHA هستند اما EPA ندارند، و می‌توانند به‌طور اقتصادی در رآکتور تولید شوند. روغن جلبک قهوه‌ای (پلک) یک منبع EPA است.

جستارهای وابسته

• روغن کبد ماهی

ایکوزانوئید

منابع

1. The Nutrition Source Ask the Expert: Omega-3 Fatty Acids Dr. Frank Sacks Professor of Cardiovascular Disease Prevention, Department of Nutrition, Harvard School of Public Health
2. Omega-3 Fatty Acids
3. Omega-3 Fatty Acids بایگانی‌شده در ۵ مارس ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine By Jennifer Larsen, Dietetic Intern, University of Northern Colorado Linda Boeckner, Extension Nutrition Specialist
4. omega-3 fatty acids whfoods.com
5. How can I get more omega-3 fatty acids in my daily meals? بایگانی‌شده در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine whfoods.com
6. «10 ماده خوراکی، حاوی بیشترین میزان امگا 3». وبسایت خبری تحلیلی عصر ایران. ۱۶ دی ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۰ فروردین ۱۳۹۵.
7. دکتر محمدرضا وفا - متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی (۱۹ آبان ۱۳۸۸). «ماهی‌های چرب بهترند». وبسایت تبیان. دریافت‌شده در ۳ اردیبهشت ۱۳۹۵.
8. Ruiz-Lopez, N.; Haslam, R. P.; Napier, J. A.; Sayanova, O. (January 2014). "Successful high-level accumulation of fish oil omega-3 long-chain polyunsaturated fatty acids in a transgenic oilseed crop". The Plant Journal. 77 (2): 198–208. doi:10.1111/tpj.12378.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Omega-3 fatty acid». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ آپریل ۲۰۱۶.
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Oily fish». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ آپریل ۲۰۱۶.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اسید چرب امگا ۳ موجود است.