اعداد عربی
اعداد عربی یا اعداد هندو-عربی به ده رقم 0-1-2-3-4-5-6-7-8-9 گفته می‌شود که در عددنویسی هندی-عربی از آنها استفاده می‌شود. عددنویسی هندی-عربی توسط ریاضیدانان هندی به وجود آمد و توسط ریاضیدانان مسلمان مورد استفاده قرار گرفت و سپس به اروپا راه یافت و توسط آنان در همه جای دنیا گسترش یافت و جایگزین سیستم‌های عددنویسی پیشین گردید.
تاریخچه
ایده نوشتن اعداد بر اساس ارزش مکانی (موقعیت‌های یکان, دهگان , ... ) توسط ریاضیدانان هندوستان معرفی شد و نمادهایی که امروزه در جهان برای نمایش اعداد بکار میروند توسط خوارزمی ریاضیدان ایرانی ابداع شدند, اما با اینحال این اعداد هندی-عربی خوانده می‌شوند و نامی از ایران نیست.
نه آن ده علامت یا رقم که اصطلاح "اعداد عربی" به آنها اشاره دارد و نه ایده نوشتن آنها بر اساس ارزش مکانی با استفاده از تنها ده رقم، در عربستان به وجود نیامده‌اند، بلکه محمد بن موسی خوارزمی ریاضیدان ایرانی که در بغداد کار می‌کرد، ایده نوشتن اعداد بر اساس ارزش مکانی را از ریاضیات هندوستان اقتباس کرد و نمادهای شرقی آن را با الهام از ارقام هندی اولیه ایجاد و به ریاضیات معرفی کرد.
محمد بن موسی خوارزمی کتاب‌ها خود را به زبان عربی منتشر می‌کرد گرچه عرب نبود، چون زبان عربی، زبان علمی همه مردم ایران و امپراتوری بیزانس بود که تحت حکومت فاتحان عرب زندگی می‌کردند، افرادی که عرب نبودند و لزوما همه مسلمان هم نبودند.
همانطور که ریاضیدان روسی ولادیمیر آرنولد در سخنرانی خود در باره آموزش ریاضیات اشاره کرده‌است «اگر نام شخصی بر یک مفهوم است، پس این نام نام کاشف آن مفهوم نیست»
همچنین ریاضیدان آلمانی فلیکس کلاین در جلد اول کتاب خود تحت عنوان '' ریاضیات ابتدایی از نقطه نظر پیشرفته''، اشاره کرده‌است : '' نام اعداد عربی برای این آرایش، مانند بسیاری مورد دیگر در همه علوم، یک نامگذاری نادرست است. نمایش اعداد براساس موقعیت توسط هندوها و نه اعراب ابداع شد.''
این دستگاه اعداد پس از فتح اندلس توسط اروپاییان و دسترسی ایشان به کتاب‌های مسلمانان مانند علوم دیگر از جمله فیزیک نور به زبان‌های اروپایی مانند زبان لاتین ترجمه شد و به کشورهای اروپا منتقل می‌گردد.[1]. این دستگاه اعداد و ارقام آن، به‌آهستگی توسط مردم اروپا، از طریق کتاب‌ها، روابط تجاری و فرهنگی، و مستعمره‌سازی در سرتاسر جهان منتشر گردید. این دستگاه امروزه دستگاه غالب عددی در جهان است به‌شمار می‌آید.[2]
اعداد
درعربی و فارسی تنها در سه رقم میانی (٤-٥-٦ | ۴-۵-۶) با یکدیگر متفاوت هستند.
| غربی (اروپایی) | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| خاوری (عربی) | ٠ | ١ | ٢ | ٣ | ٤ | ٥ | ٦ | ٧ | ٨ | ٩ |
| فارسی (ایرانی) | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ |
| اردو |  |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
جستارهای وابسته
- رقم
- عددنویسی رومی
- عددنویسی مصری
- اعداد عربی شرقی
- عددنویسی هندی-عربی
منابع
- http://www.iranicaonline.org/articles/arabic-i
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Arabic numerals». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۱۱.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اعداد عربی موجود است. |