عربی تونسی

تونسی، عربی تونسی یا دارجه گویشی از زبان عربی است که از سوی یازده میلیون تن از کرانه‌نشینان تونس مورد استفاده است. این گویش به عربی الجزایری شرقی و عربی لیبیایی غربی بسیار نزدیکی دارد و در کنار آن‌ها یک زنجیره گویشی را در طول شمال آفریقا ایجاد می‌کند.

عربی تونسی
تونسی
بیانالگو:IPA-aeb
زبان بومی درتونس، شمال شرق الجزایر، Tripolitania
قومیتتونسی‌ها
شمار گویشوران
e18
خط عربی
زبان اشاره تونسی
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹aeb
گلاتولوگtuni1259[1]

ریخت‌شناسی، نحو، تلفظ و واژگان عربی تونسی به‌طور قابل توجهی با عربی کلاسیک متفاوت است و همچون دیگر گویش‌های مغربی دارای بستر واژگانی بزرگی از زبان‌های بربری و لاتین است. تونسی همچنین دارای وام‌واژگان بسیاری از فرانسوی، ایتالیایی، ترکی استانبولی و اسپانیایی است.

عربی تونسی عمدتاً برای سخنوران سایر گویش‌های مغربی قابل درک است اما درک آن برای سخنوران عربی خاورمیانه دشوار است. در بعضی محافل، عربی تونسی واژگان جدید فرانسوی و انگلیسی را به ویژه در زمینه‌های فناوری وارد کرده یا وام‌واژگان قدیمی فرانسوی و ایتالیایی را با کلمات عربی معیار جایگزین کرده‌است.

عربی تونسی همچنین بسیار به زبان مالتی نزدیک است که خود زبانی مستقل است که از تونسی و عربی سیسیلی ریشه گرفته‌است. فهم متقابل تونسی و مالتی ۳۰–۴۰٪ است.[2]

واج‌شناسی

همخوان‌ها

همخوان‌های تونسی عبارتند از:

لبی میان‌دندانی دندانی/لثوی کامی نرم‌کامی زبانکی گلویی چاکنایی
صاف برجسته صاف برجسته صاف برجسته
خیشومی m m () n n ()
انسدادی بی‌صدا (p) p t t k k q q (ʔ)
صدادار b b () d d ɡ g
انسایشی بی‌صدا (t͡s) ts (t͡ʃ)
صدادار (d͡z) dz
سایشی بی‌صدا f f θ s s ʃ š χ x ħ h h
صدادار (v) v ð ð ðˤ z z () ʒ j ʁ ġ ʕ ʿ
لرزشی r r
ناسوده l l ɫ j y w w

واکه‌ها

واکه‌های تونسی عبارتند از:

پیشین پسین
ناگرد گرد
کوتاه بلند بلند کوتاه بلند
بسته ɪ i: y: u u:
نیمه‌باز دهانی e: œ: ʊ: o:
خیشومی ɛ̃ ɔ̃
باز ɑ̃
دهانی æ ɐ ɐ:

پاره‌ای وام‌واژگان

عربی تونسیعربی معیارفارسیریشه‌شناسی واژه
/babu:r/سفینة /safi:na/کشتیاز bateau à vapeur فرانسوی به معنای کشتی بخار
/barʃa/ یا /ja:sir/کثیرا /kaθi:ran/بسیار
/bilɡda:/جیدا /ʒajjidan/خوب
/dabbu:za/زجاجة /zuʒa:ʒa/بطری
/da:kurdu/حسنا /ħasanan/بسیار خوباز d'accord فرانسوی یا d'accordo ایتالیایی
/battu/قارب /qa:rib/قایقفرانسوی: bateau
/fri:p/لباس‌های دسته دوم یا محل فروش لباس‌های دست دومفرانسوی: fripe
/ʒra:na/ضفدعة /dˤafdaʕa/غورباقهایتالیایی یا اسپانیایی: rana
/karri:tˤa/کارتایتالیایی: carretta
/karru:sa/کالسکهایتالیایی: carrozza
/kwa:tru/قاب تصویرایتالیایی: quadro
/mizi:rja/تهی‌دستی، بیچارگیایتالیایی: miseria
/ratsa/نژادایتالیایی: razza
/bla:sˤa/مکان /maka:n/جااسپانیایی: plaza
/busta/برید /bari:d/پستایتالیایی: posta
/fatʃatta/واجهة /wa:ʒaha/سردرایتالیایی: facciata
/fi:ʃta/عید /ʕi:d/تعطیلیایتالیایی: festa
/falsu/نادرستایتالیایی: falso
/furɡi:tˤa/ یا /furʃi:tˤa/شوکة /ʃawka/چنگالایتالیایی: forchetta
/ka:r/حافلة /ħa:fila/اتوبوسفرانسوی: car
/karhaba/سیارة /sajja:ra/خودروعربی: کهرباء /kahraba:ʔ/ معنا "الکتریسیته"
/kuʒi:na/مطبخ /matˤbax/آشپزخانهایتالیایی: cucina
/munɡa:la/ساعة /sa:ʕa/ساعت
/sˤabba:tˤ/حذاء /ħiða:ʔ/کفش‌هااسپانیایی: zapatos
/tri:nu/قطار /qitˤa:r/ترن، قطارایتالیایی: treno
/terma/مؤخرةبخش پشتی
/biskla:t/دراجة /darra:ʒa/دوچرخهفرانسوی: bicyclette
/bni:n/لذیذ /laði:ð/خوشمزه
/brikijja/ولاعة /wala:ʕa/فندکفرانسوی: briquet
/ʃa:rka/یخه
/siɡa:ru/سیجارة /si:ɡa:ra/سیگاراز sigaro ایتالیایی به معنای سیگار
/ɡanarijja/خرشوف /xarʃu:f/آرتیشو
/kajja:s/أسفلت /ʔasfalt/آسفالتفرانسوی: caillasse
/maki:na/آلة /ʔa:la/ماشینایتالیایی: machina
/qatˤtˤu:s/قط /qitˤtˤ/گربهایتالیایی: gatto
/talvza/تلفاز /tilfa:z/تلویزیونفرانسوی: télévision
/mutu:r/محرک /muħarrik/موتورفرانسوی: moteur
/kakawijja/فول سودانی /fu:l su:da:ni/بادام زمینیاز اسپانیایی cacahuete یا فرانسوی cacahuète
/ruzata/شربت بهارنارنجایتالیایی: rozata

چند جملهٔ رایج

  • سلام: /ʕasla:ma/, /ʔahla bi:k/, salut
  • چطوری؟: /laba:s/, /ʃnaħwa:lik/, ça va?
  • الحمد لله: /laba:s/, /ħamdulla/
  • سپاس‌گزارم: merci, /mersi ʕali:k/, /ʕajʃak/, /barak alla:hu fi:k/, /ʃukran/
  • هیچی: /ħatta ʃaj/
  • چقدر؟: /qadda:ʃ/, /qadda:h/
  • خدانگهدار: /bisla:ma/, bye, ciao
  • متوجه شدی؟: /fhimtni/

جستارهای وابسته

منابع

  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Tunisian Arabic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. "Mutual Intelligibility of Spoken Maltese, Libyan Arabic and Tunisian Arabic Functionally Tested: A Pilot Study". p. 1. Retrieved 23 September 2017.

Wikipedia contributors, "Tunisian Arabic," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tunisian_Arabic&oldid=619677234 (accessed August 20, 2014).

پروژهٔ ویکی‌پدیا عربی تونسی آزمایشی در ویکی‌مدیا انکوباتور موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.