الفبای اردو
الفبای اردو، الفبایی است که از راست به چپ نوشته میشود و برای نوشتار زبان اردو کاربرد دارد. این الفبا از الفبای پارسی که آن را با نام الفبای پارسی-عربی نیز میشناسند گرفتهشده که خود از الفبای عربی گرفتهشده است. الفبای اردو تا ۵۸ حرف دارد که ۳۹ حرف از آنان، ریشه هستند و دیگر حروف، تغییریافتهٔ این حروف هستند.
| الفبای اردو اردو تہجی | |
|---|---|
 نمونهای از نوشتار در الفبای اردو: اردو | |
| نوع | ابجد |
| زبانها | اردو، بلتی، بروشسکی، دیگر |
| سامانهٔ مادر | |
| دامنه یونیکد | U+0600 to U+06FF U+0750 to U+077F |
الفبا
| # | نام[1] | اِیاِلاِی-اِلسی[2] | نویسهگردانی شکارچی[3] | آوا | علامت مشتق | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | الف | alif | ā, ʾ, – | /ɑ:, ʔ, ∅/ | ا | |
| 2 | با | ba | b | /b/ | ب | |
| 3 | پا | pa | p | /p/ | پ | |
| 4 | تا | ta | t | /t/ | ت | |
| 5 | ٹا | ṭa | ṭ | t | /ʈ/ | ٹ |
| 6 | ثا | sa | s | s | /s/ | ث |
| 7 | جيم | jīm | j | /d͡ʒ/ | ج | |
| 8 | چيم | cīm | c | ch | /t͡ʃ/ | چ |
| 9 | بڑی حا | baṛī ḥa | ḥ | h | /ɦ/ | ح |
| 10 | خا | kha | kh | kh | /x/ | خ |
| 11 | دال | dāl | d | /d/ | د | |
| 12 | ڈال | ḍāl | ḍ | d | /ɖ/ | ڈ |
| 13 | ذال | zāl | z | z | /z/ | ذ |
| 14 | را | ra | r | /r/ | ر | |
| 15 | ڑا | ṛa | ṛ | r | /ɽ/ | ڑ |
| 16 | زاين | zain | z | /z/ | ز | |
| 17 | ژاين | zhain | zh | zh | /ʒ/ | ژ |
| 18 | سین | sīn | s | /s/ | س | |
| 19 | شین | shīn | sh | sh | /ʃ/ | ش |
| 20 | صاد | slād | sl | sl | /ɬ/ | ص |
| 21 | ضاد | dzād | dz | dz | /d͡z/ | ض |
| 22 | طو | tsā | ts | ts | /t͡s/ | ط |
| 23 | ظو | zlā | zl | zl | /ɮ/ | ظ |
| 24 | عین | ʿain | ā, o, e, ʿ, – | /ɑ:, o:, e:, ʔ, ʕ, ∅/ | ع | |
| 25 | غین | ghain | gh | gh | /ɣ/ | غ |
| 26 | فا | fa | f | /f/ | ف | |
| 27 | قاف | qāf | q | /q/ | ق | |
| 28 | کاف | kāf | k | /k/ | ک | |
| 29 | گاف | gāf | g | /ɡ/ | گ | |
| 30 | لام | lām | l | /l/ | ل | |
| 31 | میم | mīm | m | /m/ | م | |
| 32a | نون | nūn | n | /n, ɲ, ɳ, ŋ/ | ن | |
| 32b | نون غنّه | nūn ghunnah | ṉ | n | /◌̃/ | ں |
| 34 | واؤ | wāʾo | v, ū, o, au | w, ū, o, au | /ʋ, u:, o:, ɔ:/ | و |
| 33 | چھوٹی هاگول ها | choṭī hagol ha | h | /ɦ/ or /∅/ | ہ | |
| 35 | دو چشمی ها | do-cashmī ha | h | /ʰ/ or /ʱ/ | ھ | |
| 36 | ہمزة | hamzah | ʾ, – | /ʔ/، /∅/ | ء | |
| 37 | چھوٹی يا | choṭī ya | y, ī, á | /j, i:, ɑ:/ | ی | |
| 38 | بڑی يا | baṛī ya | ai, e | /ɛ:, e:/ | ے | |
دونگارههای همسان نازک از این قبیلاند:
| دونگاره[2] | رونوشت[2] | آوا |
|---|---|---|
| بھ | bh | [bʱ] |
| پھ | ph | [pʰ] |
| تھ | th | [tʰ] |
| ٹھ | ṭh | [ʈʰ] |
| جھ | jh | [d͡ʒʰ] |
| چھ | ch | [t͡ʃʰ] |
| دھ | dh | [dʱ] |
| ڈھ | ḍh | [ɖʱ] |
| رھ | rh | [rʱ] |
| ڑھ | ṛh | [ɽʱ] |
| کھ | kh | [kʰ] |
| گھ | gh | [ɡʱ] |
| لھ | lh | [lʱ] |
| مھ | mh | [mʱ] |
| نھ | nh | [nʱ] |
| هھ | hh | [hʱ] |
| وھ | wh | [ʋʱ] |
| یھ | yh | [jʱ] |
منابع
- Delacy 2003, p. XV–XVI.
- "Urdu romanization" (PDF). The Library of Congress.
- Geographical Names Romanization in Pakistan. UNGEGN, 18th Session. Geneva, 12–23 August 1996. Working Papers No. 85 and No. 85 Add. 1.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.