زبان‌های هندوآریایی

زبان‌های هندوآریایی یا زبان‌های آریایی هند (Indo-Aryan languages or Indic languages) زیرشاخه‌ای از زبان‌های هندوایرانی است و توسط مردمان هندوآریایی تکلم می‌شود. به عنوان شرقی‌ترین گروه در زبان‌های هندواروپایی، زبان‌های هندوآریایی توسط حدود ۹۰۰ میلیون نفر صحبت می‌شود (آمار سال ۲۰۰۵)[2] و در سال ۲۰۲۰ حدود ۱٫۵ میلیارد نفر تخمین زده می‌شوند. متکلمان این زبان‌ها در کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش، نپال، و دیگر نواحی هیمالیا، و نیز، در سریلانکا جمع شده‌اند. خبرگزاری آناتولی ترکیه در اینفوگرافیکی که در ۲۹ ام ماه آوریل سال ۲۰۱۷ میلادی (اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ خورشیدی) به مناسبت سفر طیب اردوغان به هند تهیه کرده بود، جمعیت هند را شامل ۷۲ درصد هندوآریایی و ۲۵ درصد دراویدی برشمرده بود که بیش از ۹۵۰ میلیون نفر از مردم هند در سال ۲۰۱۷ هندوآریایی هستند.[3]

زبان‌های هندوآریایی
Indic
پراکنش:آسیای جنوبی / مجموع سخنوران =بیش از ۱٫۵ میلیارد در ۸ کشور بومی (۲۰۲۰)
تبار:هندواروپایی
نیا:زبان نیاهندوآریایی
زیرگروه‌ها:
زبان‌های هندوآریایی شرقی
زبان‌های هندوآریایی شمالی
زبان‌های هندوآریایی شمال غربی
زبان‌های هندوآریایی جنوبی
زبان‌های هندوآریایی غربی
ایزو ۲–۶۳۹ / ۵inc
زبان شناسی۵۹= (phylozone)
گلاتولوگindo1321[1]
نقشه ۱۹۷۸ پراکندگی جغرافیایی اصلی زبان‌های هندوآریایی نمایش می‌دهد. (زبان اردو به عنوان بخشی از زبان هندوستانی در نظر گرفته شده‌است. زبان رومانی، زبان دومری و زبان لوماورن خارج از محدوده نقشه هستند). در مناطق نقطه دار و راه راه چندزبانگی رایج است.
  زبان‌های هندوآریایی مرکزی
  زبان‌های داردی
  زبان‌های هندوآریایی شرقی
  زبان‌های هندوآریایی شمالی
  زبان‌های هندوآریایی شمال غربی
  زبان‌های هندوآریایی جنوبی
  زبان‌های هندوآریایی غربی
ریشه زبان‌های هندوآریایی

پر گویش‌ترین زبان‌های هندوآریایی

جمعیت گویش وران ده زبان اول پرگویش این گروه زبانی به میلیون نفر به شرح زیر می‌باشد:[4]

ردیفنامجمعیت (۲۰۲۰)
۱ زبان هندوستانی / زبان اردو۱۰۰۰+
۲ زبان بنگالی۲۵۰
۳ زبان پنجابی۱۲۵
۴ زبان مراتی۱۱۵
۵ زبان گجراتی۶۰
۶ زبان راجستانی۵۵
۷ زبان بوجپوری۵۰
۸ زبان اوریه۳۵
۹ زبان مایتهیلی۳۵
۱۰ زبان سندی۲۵
سایر سایر زبان‌های هندوآریایینامشخص
کل زبان‌های هندوآریایی۱۵۰۰+

پیشینه

تاریخ پیدایش و گسترش زبان‌های هندوآریایی را دانشمندان به سه مرحله به‌صورت زیر تقسیم کرده‌اند:

  1. هندوآریایی کهن، که از حدود ۱۵۰۰ قبل از میلاد شروع شده، و تا حوالی ۶۰۰ قبل از میلاد ادامه پیدا کرده‌است.
  2. هندوآریایی میانه.
  3. هندوآریایی نو مانند زبان‌هایی مثل هندی، بنگالی، زبان سرائیکی و مراتی که در طی این مرحله هویت‌های متمایز به‌خود گرفته‌اند.[5]

طبقه‌بندی

هیچ طبقه‌بندی قطعی از زبان‌های هندوآریایی وجود ندارد زیرا لهجه‌های آن‌ها در یکدیگر ادغام شده‌اند. عمده این موارد در اینجا نشان داده شده‌است. برای جزئیات بیشتر، به مقالات اختصاصی مراجعه کنید.

جستارهای وابسته

پانویس
  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Indo-Aryan". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. https://books.google.com/books?id=fHYnGde4BS4C
  3. https://www.aa.com.tr/fa/info/اینفوگرافیک/5832
  4. Edwin Francis Bryant; Laurie L. Patton (2005). The Indo-Aryan Controversy: Evidence and Inference in Indian History. Routledge. pp. 246–247. ISBN 978-0-7007-1463-6.
  5. The World's Major Languages, p. ۴۷۰

منابع
  • Comrie, Bernard (ed), The World's Major Languages, Oxford University Press, 1990. ISBN 0-19-506511-5
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.