زبانهای آستروآسیایی
زبانهای آستروآسیایی یا مون-خمر[2] یک خانواده زبانی بزرگ بومی هندوچین و بخشهایی از هند، بنگلادش، نپال و جنوب چین هستند. امروزه ۱۱۷ میلیون گویشور زبانهای آستروآسیایی در جهان میزیند.[3] از این زبانها فقط ویتنامی، خمر و مون دارای پیشینه نوشتاری طولانی و فقط ویتنامی و خمر دارای وضعیت رسمی (به ترتیب در ویتنام و کامبوج) هستند. زبان مون نیز به عنوان زبان بومی در میانمار و تایلند به رسمیت شناخته شدهاست. زبان وا نیز در میانمار زبان رسمی دفاکتوی ایالت وا است. سانتالی نیز یکی از ۲۲ زبان برنامهریزیشده هند است. سایر زبانهای این خانواده توسط گروههای اقلیتی گفتگو میشوند و دارای وضعیت رسمی نیستند.
آستروآسیایی | |
---|---|
مون-خمر | |
پراکنش: | جنوب شرق، جنوب و شرق آسیا |
تبار: | یکی از خانوادههای زبانی |
نیا: | نیاآستروآسیایی |
زیرگروهها: |
کهاسی–پالائونگی
خمویی
مانگی (پاکانی)
ویتی
کاتویی
باهناری
پیری
مونی
آسلی
شومپن
|
ایزو ۵–۶۳۹ | aav |
گلاتولوگ | aust1305[1] |
زبانهای آستروآسیایی |
اتنولوگ ۱۶۸ زبان آسترونزیایی را برمیشمرد. این زبانها سیزده شاخه را میسازند (و شاید چهارده شاخه با محاسبه زبان شومپن که عضویت کاملاً پذیرفته نمیشود) که به دو گروه مون-خمر و موندا تقسیم میشوند. دستهبندیهای جدیدتر این زبانها را به سه شاخه (موندا، مون-خمر هستهای و کهاسی-خمویی) تقسیم میکنند[4] یا گاه همه گروهها را زیرشاخه مون-خمر قرار داده و این نام را برابر با نام کل خانواده بر میشمرند.[5]
زبانهای آستروآسیایی در جنوب شرق آسیا و بخشهایی از هند، بنگلادش، نپال و شرق آسیا پراکنده شده و توسط دیگر زبانها از یکدیگر جدا شدهاند. به نظر میرسد که آنها زبان بومی جنوب شرق آسیا (به جز جزایر آندامان) بودهاند و خانوادههای همسایه همچون کرا-دای، همونگ-مین، آسترونزیایی و زبانهای چینی-تبتی توسط مهاجرتهای بعدی به منطقه وارد شدهاند.[6]
زبانها
یک روش رایج برای دستهبندی این زبانها به شرح زیر است:
جستارهای وابسته
منابع
- Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Austroasiatic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- Bradley (2012) notes, MK in the wider sense including the Munda languages of eastern South Asia is also known as Austroasiatic.
- "Austroasiatic". www.languagesgulper.com. Retrieved 15 October 2017.
- Diffloth 2005
- Sidwell 2009
- Sidwell, Paul, and Roger Blench. 2011. "The Austroasiatic Urheimat: the Southeastern Riverine Hypothesis." Enfield, NJ (ed.) Dynamics of Human Diversity, 317–345. Canberra: Pacific Linguistics.
- Diffloth, Gérard (2005). "The contribution of linguistic palaeontology and Austroasiatic". in Laurent Sagart, Roger Blench and Alicia Sanchez-Mazas, eds. The Peopling of East Asia: Putting Together Archaeology, Linguistics and Genetics. 77–80. London: Routledge Curzon.
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ زبانهای آستروآسیایی موجود است. |
- زبانهای آستروآسیایی در دانشنامهٔ بریتانیکا
- Swadesh lists for Austro-Asiatic languages (from Wiktionary's wikt:Appendix:Swadesh lists Swadesh-list appendix)
- Austro-Asiatic at the Linguist List MultiTree Project (not functional as of 2014): Genealogical trees attributed to Sebeok 1942, Pinnow 1959, Diffloth 2005, and Matisoff 2006