زبان‌های موسکوگی

زبان‌های موسکوگی یک خانواده زبانی بومی جنوب شرقی ایالات متحده است. زبان‌های موسکوگی به‌طور کلی به دو شاخه موسکوگی شرقی و موسکوگی غربی تقسیم می‌شوند، اگرچه بحث در مورد روابط متقابل آن‌ها در جریان است. زبان‌های این خانواده دارای ویژگی هم‌چسبی هستند. آپالاچی تنها زبان مستند این خانواده منقرض شده‌است و دیگر زبان‌های باقی‌مانده نیز به شدت در معرض خطر انقراض هستند.

موسکوگی
پراکنش:	جنوب شرق آمریکای شمالی
تبار:	یکی از خانواده‌های زبانی جهان
زیرگروه‌ها:	چوکتاو–چیکاساو آلاباما–کواساتی هیتچیتی–میکاسوکی کریک–سمینول آپالاچی
گلاتولوگ	musk1252[1]
پراکندگی زبان‌های موسکوگی تا پیش از ورود اروپاییان

واژگان

در زیر واژگان پنج زبان موسکوگی با یکدیگر مقایسه شده‌اند:[2]

زبان	چیکساو	چوکتاو	آلاباما	میکاسوکی	کریک
همه	mõma	mõma	óyha	maamos-	omalka
خاکستر	hottok	hitokchobi	histo	tolhambi	iisso
شکم	ittakoba'	iffoka	ikfi	lampi	nalhki
بزرگ	ishto	chito	coba	coob-	lhakkii
پرنده	foshi'	hoshi	foosi	foosi	foswa
گزیدن	kisili	kopooli	kachalhlhi	kabalikci	akkita
سیاه	losa	losa	loca	looci	lasti
خون	issish	issish	lhakhani	picikci	caati
استخوان	foni'	foni	cokfoni	-fooni	iffoni
سینه	ip shik	ip shik	pisi	owaaci	hokpi
سوختن	lowa	lowah	libatli	yill-	noklhita
پنجه	iyyakchosh	iyyakchosh	iyyaksi	iiyakoosi	ilinkososwa
ابر	hoshonti	hoshõti	onoolici	hosoti	aholocii
سرد	kapassa	kapassa	kasatka	kapaali	kasappi
آمدن	minti	m ti	ila	ont-	atita
مردن	illi	illi	illi	il-	ilita
سگ	ofi'	ofi	ifa	iifi	ifa
نوشیدن	ishko	ishko	isko	isk-	iskita
خشک	shila	shila	solotka	sokook-	kalhpii
گوش	haksibis	haksobish	hakco	hacoobi	hakco
زمین	yakni'	yakni	ihaani	yakni	iikana
خوردن	impa	pa	ipa	imp-	hompita
تخم مرغ	akankoshi'	akãkoshi	akaakocóòsi	onaasi	costaki
چشم	ishkin	nishkin	ittilhi	iti	tolhwa
چاق	niha	bila	nitokci	niihi	nihaa
آتش	lowak	lowak	tikba	iiti	tootka
ماهی	nani'	nani	lhalho	lhaalhi	lhalho
پرواز کردن	wakaa	hika	wakayka	yakaal-	tamkita
پا	iyyi'	iyyi	iyyi	iyi	ili
پر	kayya	kayya	kayya	labakni	fackita
دادن	ima	ima	inka	iik-	imita
خوب	chokma	achokma	kano	hiilhi	h lhi
سبز	okchamali	okchamaali	okcakko	honotbitalakci	laani
مو	pãshi'/hishi'	pãshi/hishi	hissi	tokisi	issi
دست	ilbak	ibbak	ilbi	ilbi	inki
سر	ishkobo'	noshkobo	isbakko	yoosi	ika
شنیدن	hánglo	haklo	haalo	hakl-	pohita
قلب	chõkash	chõkash	conoska	conosbi	fiiki
شاخ	lapish	lapish	lapihci	lap-i	yapi
من	ano'	ano	ana	aani	ani
کشتن	abi	abi	ibi	ill c	iliicita
زانو	iyyinto'lhka'	iyyi kalaaha	ittôlhpa	tolhpi	tolhkowa
دانستن	ithána	ikhana	sobayli	ataalh	kilhlhita
دراز کشیدن	tí'wa	talaaya	baláàli	talaal	wakkita
رود	salakha	salakha	illopi	lopi	lopi
دراز	falaa	falaaya	baski	backi	capki
شپش	issap	issap	icha	hicahci	icka
مرد	hattak nakni'	hattak nakni	naani	nakni	honanwa
بسیار	lawa	lawa	lawa	aconki	solkii
گوشت	nipi'	nipi	nipo	akni	apiswa
کوه	onchaba	habik	bokkoscaaha		iikanhalwii
دهان	iti	itialbi	icokhalbi	ici	cokwa
نام	holhchifo	hohchifo	holcifa	hocilki	hocifka
گردن	nokhistap	ikkõla	nokbi	nokbi	nokwa
نو	himitta	himmona	hahpa	himaci	mocasi
شب	oklhili'	ninak	tanka	niilhaki	nilhii
بینی	ibichchala'	ibishakni	ibisaani	ibi	yopoo
نیست	ki'yo	kiiyo	mánko	maati	monks
یک	chaffa	achaffa	caffaaka	lhaamin	hamkin
انسان	hattak	hattak	aati	yaati	isti
باران	omba	õba	oyba	okoob-	oskita
قرمز	homma	homma	homma	kitisci	caati
راه	hina'	hina	hini	hini	nini
ریشه	haksish	hakshish	assikci	aski	yalomka
گرد	lhibokta	kalaaha	bonotka	polocki	polooki
گفتن	aachi	aachi	manka	kaac	maakita
شن	shinok	shinok	sanco	samooci	oktaaha
دیدن	p sa	p sa	hicha	hica	hicita
دانه	nihi'	nihi	hilhikci	yiilhi	nilhka
نشستن	bínni'li	biniili	cokóòli	cokool-	leykita
پوست	hakshop	hakshop	affakci	halbi	halhpi
خوابیدن	nosi	nosi	noci	nooc-	nocita
کوچک	iskanno'si	osi	cinoofa	wink-	cotki
دود کردن	shobohli	shobohli	sobotli	ockoci	ikkoci
ایستادن	híkki'ya	hikiiya	lokóòli	lokooka	hoylhita
ستاره	foshik	fichik	hociilhi	owaaciki	kocacampa
سنگ	tali'	tali	tali	tali	cato
خورشید	hashi'	hashi	hasi	haasi	hasi
شنا کردم	yopi	okshiniili	oohapka	opahk-	omeyyita
دم	hasimbish	has bis	haci	haaci	haci
آن	yamma	ma	akki	ma	ma
این	yappa	pa	ya	ya	ya
تو	ishno'	chishno	isna	cihn-	ciimi
زبان	isõlash	ittõlas	icoolaksi	cokolaasi	tolaaswa
دندان	noti'	noti	innati	-nooti	noti
درخت	itti'	itti	itto	ahi	ito
دو	toklo	toklo	tôklo	toklan	hokkoolin
راه رفتن	nõwa	nowa	ciyahli	cayahl	yakapita
گرم	lashpa	lashpa	ikba	hãyyi	hayyita
آب	oka'	oka	oki	ooki	oywa
ما	poshno'	pishno	posna	pohni	poomi
چی	nanta	natah	náàsi	naaki	naaki
سفید	tohbi	tohbi	hatka	hatki	hatki
کی	kata	katah	náksi	noolh-	isteyma
زن	ihoo	ohooyo	tayyi	tayki	hoktii
زرد	lakna	lakna	laana	lakni	laanii

جستارهای وابسته

• زبان‌های بومی آمریکا

منابع

1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Muskogean". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
2. Broadwell, George Aaron. (1992). Reconstructing Proto-Muskogean Language and Prehistory: Preliminary Results. Paper presented at the Southern Anthropological Society, St. Augustine, FL.

پیوند به بیرون

• Muskogean Language Family page at native-languages.org
• Chickasaw Language Information & Videos