زبان کهواری
زبان کهُواری یکی از زبانهای داردی-از شاخهٔ زبانهای هندوایرانی- است که پیرامون ۴۰۰هزار گویشور آن در افغانستان و پاکستان میزیند. شمار قابل توجهی از کهوارزبانان به شهرهای بزرگ پاکستان چون پیشاور، اسلامآباد، لاهور و کراچی کوچیدهاند.
| کهُواری | |
|---|---|
| کھواری | |
| زبان بومی در | پاکستان، سینکیانگ چین ، افغانستان |
شمار گویشوران | ۴۰۰۰۰۰ (بدون تاریخ) |
هندواروپایی
| |
| الفبای کهوار (خط نستعلیق) | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |  پاکستان |
| تنظیمشده توسط | آکادمی کهوار |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | khw |
| زبانشناسی | 59-AAB-aa |
کهوار در میان زبانهای داردی بیشترین تأثیر را از زبانهای ایرانی گرفتهاست. همچنین به نسبت برخی از زبانهای داردی -مانند زبان شینا- کمترین تأثیر ممکن را از سانسکریت گرفتهاست. گئورگ مورگنستیرنه زبانشناس نروژی کهوار را برجستهترین و چیرهترین زبان در منطقهٔ چیترال و در میان انبوه زبانهای گوناگون آنجا دانستهاست. برای نگارش این زبان از الفبای زبان اردو بهرهمیبرند.
الفبا و آوانگاری
| واج | آوا (در IPA) | نویسهواره | لاتین | نمونه و ترجمه |
|---|---|---|---|---|
| /p/ | [p] | پ | p | /pakistan/ پاکستان |
| /b/ | [b] | ب | b | /brar/ برار (فارسی: برادر) |
| /t/ | [t] | ت , ط | t | /pat:/ پت (فارسی: تا) |
| /d/ | [d] | د | d | /du:st/ دوست |
| /k/ | [k] | ک | k | /kahak/ کهاک (فارسی: ماکیان) |
| /ɡ/ | [ɡ] | گ | g | /gordogh/ گوردوغ (خر) |
| /ʔ/ | [ʔ] | ع , ء | ', ʔ | /mæʔˈnɒ:/ معنا |
| /ch/ | [t͡ʃ] | چ | ch, č | /chhor/ چهور (چهار) |
| /j/ | [d͡ʒ] | ج | j | /dʒæˈvɒ:n/ جوان |
| /f/ | [f] | ف | f | /fil/ فل (فیل) |
| /v/ | [v] | و | v | /vezo dukaan/ ویزو دوکان (فروشگاه پزشکی) |
| /s/ | [s] | س , ص , ث | s | /saal/ سال |
| /z/ | [z] | ز , ذ , ض , ظ | z | /ɒ:ˈzɒ:d/ آزاد |
| /ʃ/ | [ʃ] | ش | sh, š | /ʃɒ:h abdul aziz/ شاه عبدالعزیز |
| /ʒ/ | [ʒ] | ژ | zh, ž | /ʒɒ:raap/ ژاراپ (جوراب) |
| /x/ | [x] | خ | kh, x | /xɒ:ˈne zaad/ خانه زاد 'برده (خانهزاد)' |
| /ɣ/ | [ɣ] | ق , غ | gh, q | /ɣulaam/ غلام |
| /ɢ/ | [ɢ] | ق , غ | q, gh | /qæˈlæm/ قلم |
| /h/ | [h] | ه , ح | h | /hindu/ هندو (هندی) |
| /m/ | [m] | م | m | /mosh/ موش (مرد) |
| /n/ | [n] | ن | n | /nɒ:n/ نان (مادر) |
| /ŋ/ | [ŋ] | ن | ng, ŋ | /rænɡ/ رنگ |
| /l/ | [l] | ل | l | /læket/ لاکٹ (قوطی کوچک) |
| /ɾ/ | [ɾ] | ر | r | /Rahmat Aziz/ رحمت عزیز |
| /j/ | [j] | ی | y | /jɒ:/ یا (یا) |
سنجش واژگانی روزهای هفته
| فارسی | شینا | سانسکریت | کهوار |
|---|---|---|---|
| یکشنبه | Adit | Aditya var | yak shambey |
| دوشنبه | Tsunduro | Som var | du shambey |
| سهشنبه | Ungaroo | Mangal var | sey shambey |
| چهارشنبه | Bodo | Budh var | char shambey |
| پنجشنبه | Bressput | Brihaspati var | panch shambey |
| آدینه | Shooker | Shukra var | Adina |
| شنبه | Shimshere | Sanisch var | shambey |
منابع
 |
پروژهٔ ویکیپدیا زبان کهواری آزمایشی در ویکیمدیا انکوباتور موجود است. |
Wikipedia contributors, "Khowar language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Khowar_language&oldid=519759314 (accessed November 7, 2012).
| زبانهای رسمی | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| زبانهای ایالتی | |||||||||||||||
| زبانهای اقلیت (برپایهٔ تقسیمات کشوری پاکستان) |
| ||||||||||||||
| جستارهای مرتبط |
| ||||||||||||||
| زبانهای رسمی | |
|---|---|
| زبانهای محلی (زبانهای سوم رسمی) | |
| زبانهای اقلیت | |
| زبانهای اشاره | |
