گویش شهمیرزادی
گویش شهمیرزادی[3] یا شامرزایی[4] گویشی از زبانهای کاسپین[5] میباشد[6][7] که در نواحی شمالی استان سمنان علیالخصوص بخش شهمیرزاد در شهرستان مهدیشهر استان سمنان گویش میشود.[8][9][10][11] گویش شهمیرزادی با زبان سمنانی که در شهرستان سمنان گویش میشود متفاوت است و با گویشهایی مانند گویشهای شمال دامغان و شمیرانات که در امتداد البرز گویش میشود نزدیکی دارد.[12][13] شهر شهمیرزاد (به صورت محلی شامرزا) در امتداد دامنههای جنوبی رشته کوه البرز، در ۱۵ مایلی شمال سمنان، در ۳۵٫۸ درجه از عرض جغرافیایی شمال، ۵۳٫۳ درجه طول شرقی و ۲٬۰۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد.[14] ولادیمیر ایوانف گویش شهمیرزادی را یکی از گویشهای زبان مازندرانی میداند.[15]
گویش شهمیرزادی | |
---|---|
شهمیرزادی، شامرزایی، مازندرانی، طبری | |
زبان بومی در | ایران استان سمنان |
منطقه | بخش شهمیرزاد |
شمار گویشوران | ۴۵٬۰۰۰[1][2] (۲۰۰۸) |
گویشها | رودبار
پیش نسا
|
الفبای فارسی | |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | Either: mzn – زبان مازندرانی srz – شهمیرزادی |
مناطقی که گویشوران مازندرانی دارد. |
گویش شهمیرزادی بیش از ۴۵ هزار نفر گویشور دارد که حدود ۱۵ هزار نفر از آنها سکنه دائمی شهمیرزاد هستند و بقیه شهمیرزادیها در تابستان از تهران، مازندران و مشهد به شهمیرزاد میآیند.[16]
طبقهبندی
طبق کتاب راهنمای زبان های ایرانی، گویشی از زبان مازندرانی در شهمیرزاد رایج است [17]. آرتور کریستین سن شهمیرزادی را شبیه به مازندرانی می داند. شباهت های بین شهمیرزادی و مازندرانی توسط شماری از پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است. آنان به این نکته اشاره داشتند که شهمیرزاد ارتباط نزدیک با مازندران داشته زیرا بسیاری از سکنه متولد آنجا هستند و قبلا متعلق به مازندران بود و مردم شهمیرزاد زبان مازندرانی را تا ۹۰ درصد درک می کنند درحالیکه ایشان زبان های منطقه سمنان را تنها تا ۴۰ درصد درک می کنند[18][19][20].گرنوت ویندفور شهمیرزادی را به همراه گویش های افتری و سرخه ای-لاسکردی با زبان مازندرانی مرتبط می داند[21]. برخی دیگر نیز زبان مردمان مناطق شهمیرزاد و سنگسر و افتر و پرور و اطراف آن را از جنس زبان مازندرانی می دانند[22].به باور حبیب برجیان نیز گویش شهمیرزاد از جنس مازندرانی است[23].آرزو نجفیان استاد دانشگاه و پژوهشگر زبان شناس، گویش شهمیرزادی را گویشی از زبان مازندرانی می داند[24]. در مورد این که شهمیرزادی گونه ای از زبان مازندرانی است یا این که به حد کافی از آن دور است که به عنوان زبانی مجزا زیر خانواده زبانهای کاسپین طبقهبندی شود اختلاف نظر وجود دارد. دانشورانی چون ورا راستورگوئوا و ادلمن آن را گونه ای متمایز از مازندرانی دانستهاند؛ اتنولوگ آن را زیرگروهی از زبانهای کاسپین مجزا از هم گیلکی و هم مازندرانی طبقهبندی میکند. گلوتولوگ زبانهای کاسپین را به دو شاخه گیلکی-رودباری و مازندرانی-شهمیرزادی تقسیم میکند و کد shah1253 را به شهمیرزادی تخصیص میدهد[25]. دانلد استیلو که از بانیان تیپولوژی زبانهای ایرانی است بر این باور است که ویژگیهای کافی وجود دارد که بشود طبقهبندی مجزا برای شهمیرزادی درون خانواده کاسپین را توجیه کرد. علاوه بر این در مطالعه اخیری از گوناگونیهای زبانی مازندرانی که ده ویژگی دستوری را در بر میگرفت شهمیرزادی فقط در یک ویژگی (زمان ماضی غیر تام) از مازندرانی متفاوت بود.[26]
دانشنامه تبرستان و مازندران ذیل گویش شهمیرزادی چنین نقل نموده است، گونه زبانی شهمیرزادی لهجه ای از زبان مازندرانی است که با لهجه های غرب مازندران(تنکابن) قرابت و شباهتهایی دارد.[27] گویش مردم دهصوفیان از روستاهای مجاور شهمیرزاد نیز مشابه گویش شهمیرزادی است.[28]
دستور زبان
ضمیر
در مازندرانی ضمیر سه حالت دارد: فاعلی، مفعولی و ملکی.[29]
ضمیر | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
فاعلی، ساری[30] | men | te | ve | emâ | šemâ | vešun |
مفعولی، ساری | mere | tere | vere | emâre | šemâre | vešunre |
ملکی، ساری | me | te | vene | ame | šeme | vešune |
فاعلی، کلاردشت[31][32] | men | to | un/on | amâ | šomâ | ušon |
مفعولی، کلاردشت | mene | tere | une/vere | amâre | šomâre | ušone |
ملکی، کلاردشت | me | te | une/ve | ame | šeme | ušone |
فاعلی، شهمیرزاد[33] | mo | to/tu | ü/o | h-ama | šamâ | ošan |
مفعولی، شهمیرزاد | mar-a | tar-a/ter | ür-a | hamira | šamira | ošanra |
ملکی، شهمیرزاد | me | to/te | e | hami | šami | ošene |
ملکی، تنکابنی | mi | ti | vi | ami | šimi | ušane |
فاعلی، تنکابنی | mo | to | vi | amâ | šomâ | ušân |
مفعولی، تنکابنی | mere | tere | vere | amere | šemere | ušâne |
شناسه
در زبان فارسی دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. اما در زبان طبری سه دسته شناسه داریم: گذشته، حال ساده و حال التزامی.[34](نمونه زیر بر اساس گویش شهمیرزاد تنظیم شدهاست)[35]
۱. گذشته:
- بن ماضی ساده: ba-xord = خورد
- بن ماضی استمراری: mo_xord = میخورد
گذشته | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
شناسه | ema | i | a | emi | eni | ena |
۲. حال ساده:
- بن مضارع اخباری: xor = میخورد
حال ساده | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
شناسه | emma | eni | ena | emmi | enni | enna |
۳. حال التزامی:
- بن مضارع التزامی: -ba-xor = بخور
حال التزامی | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
شناسه | am | i | a | im | in | an |
صرف فعل
جدول زیر فعل خوردن (baxordan) بر اساس گویش شهمیرزادی[36]در زمانهای مختلف صرف میشود. برای منفی کردن این فعل در زمانهای: گذشته ساده، گذشته کامل، گذشته التزامی، گذشته کامل، گذشته کامل التزامی، حال التزامی n جایگزین b در ابتدای فعل میشود و در زمانهای: حال ساده، گذشته استمراری، حال در حال انجام و گذشته در حال انجام ne در ابتدای فعل اصلی میآید.[37]
زمان/شخص | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
گذشته ساده | baxordema | baxordi | baxorda | baxordemi | baxordeni | baxordena |
گذشته کامل | baxorde-bema | baxorde-bi | baxorde-bia | baxorde-bemi | baxorde-beni | baxorde-bena |
گذشته التزامی | baxorde-bam | baxorde-bi | baxorde-bo | baxorde-bim | baxorde-bin | baxorde-ben |
گذشته التزامی کامل | baxorde-bi-bam | baxorde-bi-bi | baxorde-bi-bo | baxorde-bi-bim | Baxorde-bi-bin | baxorde-bi-ben |
گذشته استمراری | moxordema | moxordi | moxorda | moxordemi | moxordeni | moxordena |
گذشته در حال انجام | davema-moxordema | davi-moxordi | dava-moxorda | davemi_moxordemi | daveni moxordeni | davena moxordena |
حال ساده/آینده | xoremma | xoreni | xorena | xoremmi | xorenni | xorenna |
حال در حال انجام | darma-xoremma | dari-xoreni | dara-xorena | darmi-xoremmi | darni xorenni | darna xorenna |
حال التزامی | baxoram | baxori | baxora | baxorim | baxorin | baxoran |
آینده نوع اول | vana baxoram | vana baxori | vana baxora | vana baxorim | vana baxorin | vana baxoran |
آینده نوع دوم | xâmma baxoram | xâni baxori | xâna baxora | xâmmi baxorim | xânni baxorin | xânna baxoran |
فعل منفی
۱. حالت اول: جدول زیر فعل خوردن (baxordan) بر اساس گویش شهمیرزادی منفی شدهاست. در تمام افعال na قبل از ستاک فعل میآید به استثنا زمان گذشته استمراری و گذشته در حال انجام که حرف منفی ساز na بین حرف ma (علامت استمرار) و ستاک فعل قرار میگیرد.[38]
زمان | فعل مثبت | فعل منفی |
---|---|---|
گذشته ساده | baxordema | na-xordema |
گذشته کامل | baxorda-bema | na-xorda-bema |
گذشته التزامی | baxorda-bim | na-xorda-bim |
گذشته التزامی کامل | baxorda-bi-bim | na-xorda-bi-bin |
گذشته استمراری | moxordema | ma-na-xordema |
گذشته در حال انجام | davema moxordema | davema ma-na-xordema |
حال ساده/آینده | xorema | na-xorema |
حال در حال انجام | darma xorema | darma na-xorema |
حال التزامی | baxorem | naxorem |
آینده نوع اول | vana baxorem | na-vana baxorem |
آینده نوع دوم | xâme baxorem | na-xâme baxorem |
۲. حالت دوم: جدول زیر فعل ریختن (dapâtan) بر اساس گویش شهمیرزادی منفی شدهاست. در افعالی که هجای da در آغازشان به کار رفتهاست در تمام زمانها حرف na بین da و ستاک فعل قرار میگیرد.[39]
زمان | فعل مثبت | فعل منفی |
---|---|---|
گذشته ساده | da-pâta | da-na-pâta |
۳. حالت سوم: فعل بودن اگر بصورت معین نباشد با هجای da میآید و در حالت منفی حرف منفی ساز na بین حرف da و ستاک فعل قرار میگیرد.[40]
فارسی معیار | گویش شهمیرزادی |
---|---|
خانه بود | xona da-vea |
خانه نبود | xona da-na-vea |
خانه هست | xona da-ra |
خانه نیست | xona da-ni-a |
نشانه جمع
- در گویش شهمیرزاد از نشانههای [un] برای جمع استفاده میشود.[41]
چشمها | čaš un |
زنها | zan un |
درختها | dâr un |
- در گویش شهمیرزاد با افزودن [â] به آخر اسم میتوان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
کفشها | kuš â |
- در گویش شهمیرزاد با افزودن [hâ] به آخر اسم میتوان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
سیبها | siu hâ |
مرغها | karg hâ |
- در گویش شهمیرزاد با افزودن [hama] به آخر اسم میتوان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
انگورها | angir hama |
ضمایر پرسشی
ضمایر پرسشی به در گویش شهمیرزادی.[42]
فارسی معیار | شهمیرزاد |
---|---|
چه کسی/کی | ki/ke |
کجا | koja |
چه/چی | čači |
چرا | čukâ |
چطور/چگونه | čati |
کدام | kan |
صفت ملکی
صفت ملکی در گویش شهمیرزاد.[43]
ضمیر | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
ملکی، شهمیرزاد | me | te | e | ame/hami | šame/šami | ošone |
دخترم | me detar |
صورتش | e dim |
کفشت | te kuš |
حرف اضافه
حروف اضافه در گویش شهمیرزادی.[44]
فارسی معیار | شهمیرزادی | گویش ساری |
---|---|---|
درون | dela/damin | dele |
روی | dim/sar | dim/sar |
برای/را | ra/a/r | re/e |
برای | vra/vera/ev | vesse/se |
از | jen | je |
در/روی | sar/dim | sar/dim/dam |
زیر | beni/jir | ben/jer |
دنبال | demâl | demâl |
کنار | pali/var | pali/var |
با/به وسیله | hamrâ/vari/bâ | hamrâ/je/jâ/bâ |
مانند | vâri | vâri |
فارسی معیار | شهمیرزادی |
---|---|
زن برای من بچه میآورد | zan me-vra kota urana |
برای کتاب جلد بخر | ketab-ev jald baxer |
من خود را داخل آینه دیدم | mo xoštan-e ayne dela badima |
من در مسجد بود | mo masjed-e damin davema |
از کجا میآیی | koja jen ani |
من روی دیوار تکیه دادم | mo divar-e dim tekye hadâma |
او در را با کلید باز کرد | u dare-re kali-vari va hakerda |
سر تو مانند سر من کچل شد | te sar me sare vâri kal bavea |
اون موش را ببین | un miš-ra hišin |
مرد را گفت | mard-a bogota |
خوابم میگیرد | ma-r xu girna |
واژگان
شماری از واژههای شهمیرزادی و مقایسه آن با گویش ساروی و فارسی:[45]
گویش شهمیرزادی | گویش ساروی | فارسی |
---|---|---|
pesar | rikâ/peser | پسر |
detar | kijâ/deter | دختر |
kota | kote/vače | بچه |
čitekâ | čindekâ | جوجه |
bâmši | bâmeši | گربه |
molije | melije | مورچه |
haštpa | ban/kârten | عنکبوت |
abr | miâ | ابر |
čâka | čuke | رودخانه |
por | mašt/per | پر |
našt | lačer | کثیف |
šeno | hasno | شنا |
dârtan | bazâen | دنیا آوردن |
جستارهای وابسته
منابع
- «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ (جدول جمعیت و خانوار)». مرکز آمار ایران. دریافتشده در ۵ مه ۲۰۱۳.
- فرجامی، هادی؛ ذوالفقاری، سهیل (۱۳۸۹). «جزیرهٔ هزار لهجه، زبانها و گویشهای شهرستان سمنان» (PDF): ۱۶۰۶.
- BORJIAN, HABIB (2004). "Mazandaran: Language and People (The State of Research)". Yerevan State University: 295. doi:10.1163/1573384043076045.
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 361.
- جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبانها و گویشهای ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
- https://glottolog.org/resource/languoid/id/shah1253
- BORJIAN, HABIB (2010). "Rev. : Etymological Dictionary of the Iranian Verb". Journal of the Royal Asiatic Society: 2.
- اشمیت، رودیگر (١٣٨٢). راهنمای زبانهای ایرانی. به کوشش ترجمه زیر نظر حسن رضایی باغ بیدی. تهران: انتشارات ققنوس. ص. صفحه ۴۹۰ جلد دوم. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۸۸-۰. گویشهای مازندرانی در بین رشته کوههای البرز و کرانههای جنوب شرقی دریای خزر مورد استفاده قرار میگیرند: ساری، بابل، آمل، تنکابن، شاهی، چالوس، همچنین در چندین روستای رشته کوههای البرز مانند ولاترو در شمال تهران و شهمیرزاد در سی کیلومتری شمال سمنان. گویش مازندرانی یکی از معدود گویشهایی است که از سنت ادبی کهن برخوردار است (طبری، گرگانی، دیوان امیر پازواری)
- «در نواحی شمالی شهرستان مهدیشهر مناطقی چون شهمیرزاد و روستاهای این بخش مانند (فولاد محله، چاشم و …)، به دلیل مجاورت به استان مازندران با اندک تغییری به لهجه مازندرانی سخن میگویند». سازمان مدیریت و برنامهریزی استان سمنان.
- «پیشینه تاریخی سمنان (زبان در استان سمنان)». وبسایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.
- «معرفی استان سمنان (زبان در استان سمنان)». وبسایت استانداری سمنان. بایگانیشده از اصلی در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۹.
- https://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_grouphttps://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_group
- https://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_group
- https://www.questia.com/library/journal/1G1-597634823/the-caspian-language-of-sahmirzad
- Ivanov, Vladimir (2015). "Socio-and ethnolinguistic features of Gilaki and Mazanderani". Moscow State University: 1.
- فرجامی، هادی؛ ذوالفقاری، سهیل (۱۳۸۹). «جزیرهٔ هزار لهجه، زبانها و گویشهای شهرستان سمنان» (PDF): ۱۶۰۶.
- اشمیت، رودیگر (١٣٨٢). راهنمای زبانهای ایرانی. به کوشش ترجمه زیر نظر حسن رضایی باغ بیدی. تهران: انتشارات ققنوس. ص. صفحه ۴۹۰ جلد دوم. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۸۸-۰. گویشهای مازندرانی در بین رشته کوههای البرز و کرانههای جنوب شرقی دریای خزر مورد استفاده قرار میگیرند: ساری، بابل، آمل، تنکابن، شاهی، چالوس، همچنین در چندین روستای رشته کوههای البرز مانند ولاترو در شمال تهران و شهمیرزاد در سی کیلومتری شمال سمنان. گویش مازندرانی یکی از معدود گویشهایی است که از سنت ادبی کهن برخوردار است (طبری، گرگانی، دیوان امیر پازواری)
- 2.2. Classification of Languages and Dialects in Previous ResearchThe Ethnologue1classifies Semnani (smy, 21099 speakers), Lasgerdi (lsa), Sangisari (sgr) and Sorkhei (sqo) as Semnani languages and designates the following lineage to this group: Semnani Northwestern Western Iranian Indo-Iranian Indo-European. Shahmirzadi is classified together with Gilaki and Mazandarani in the Caspian group2. Shahmirzadi: Christensen has three groups: 1) Semnani, 2) Sangesari and Sorkhei-Lazgerdi (which he regards to be similar to dialects between Kashan and Esfahan) and 3) Shamirzadi, similar to Mazandarani. The similarity between Shahmirzadi and Mazandarani has also been recognized by Hemmati3(1386 AH: 90) and Qasemi Shahmirzadi (1379 AH: 24), who points out that Shahmirzad has very close ties to Mazandaran because many inhabitants were born there and because it used to belong to the province of Mazandaran. He writes that people from Shahmirzad understand 90%of Mazandarani whereas they only understand 40%of the languages spoken in the region of Semnan.Hoseini in Hemmati (1386 AH: 89) investigates four small villages1on the border between Semnan and Mazandaran, thus shedding light on the transition. Sangesari: The independence of Sangesari to Shahmirzadi has been pointed out by Zukovskij (Windfuhr 1965: 4). The article Sangiseri languageascertains the independence of Sangesari from Sorkhei, Lasjerdi, Biabanaki and Aftari2. Aftari Sorkhei Lasjerdi:In his article AFTARin Encyclopaedia Iranica3 Windfuhr groups Aftari together with Sorkhei-Lasjerdi and relates all of them to Sangesari, Shahmirzadi and furthermore to Tabari/Mazandarani, Alexander KolbitschM.A., Uppsala University, SweedenMirjam KolbitschB.Sc., Uppsala University, SweedenIn cooperation with University of Uppsala, Sweden & University of Sistan and Baluchestan, Iran , “The Thousand Accents Island: Languages and Dialects in the Township of Semnan” ,
- Alexander Kolbitsch and Mirjam Kolbitsch. 2010. The Thousand Accents' Island: Languages and Dialects in the Township of Semnan. In The First International Conference on Iran's Desert Area Dialects, 2288-2319. Semnan: Semnan University Press., Alexander Kolbitsch and Mirjam Kolbitsch 2010 , “” glottolog,
- kolbitsch، Alexander. «همایش بین المللی گویش های کویری – 1389». علم نت. دریافتشده در ۶ فوریه ۲۰۲۱.
- Aftarī is closely related to Sorḵaʾī-Lāsgerdī; together with Sangesarī and Šahmīrzādī these dialects form a distinct semicircle around Semnān and are related to Ṭabarī/Māzandarānī, Gernot Ludwig Windfuhr. , “Aftari” Encyclopædia Iranica, online edition
- جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبانها و گویشهای ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
- برجیان، حبیب (۱۳۸۸). متون طبری. تهران: آینه میراث صاحب امتیاز مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب. ص. ۱۱. شابک ۱۵۶۱-۹۴۰۰ مقدار
|شابک=
را بررسی کنید: length (کمک). - نجفیان، آرزو؛ سراج، فرشته. «بررسی صيغگان فعل در لهجۀ جليزجندی زبان مازندرانی». وبگاه مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری. دریافتشده در ۱۰ مارس ۲۰۲۱.
- Shahmirzadi, glottolog. , “Mazandarani-Shahmirzadi” ,
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 376.
- نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهی تبرستان و مازندران جلد پنجم. نشرنی = ۵۹.
- نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهی تبرستان و مازندران جلد پنجم. نشرنی = ۵۹.
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 367.
- گویش ساری (مازندرانی)، گیتی شکری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، سال 1374، ص 75
- ثمره, یدالله. "تحلیل ساختاری فعل در گویش گیلکی کلاردشت" (PDF). ensani.ir.
- گویش کلاردشت (رودبارک)، ایران کلباسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، سال 1376، ص 44
- راهنمای زبانهای ایرانی، رودریگر اشمیت، انتشارات ققنوس، سال 1388، جلد دوم، ص 504
- https://www.thefreelibrary.com/The+Caspian+Language+of+Sahmirzad-a0597634823
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 370.
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 371.
- https://www.thefreelibrary.com/The+Caspian+Language+of+Sahmirzad-a0597634823
- ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۸.
- ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۸.
- ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۰.
- حبیب برجیان، گویش کاسپین شهمیرزاد، ۳۶۶.
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 367.
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 367.
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 368.
- BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society: 374.