زبان قرقیزی

زبان قرقیزی (به انگلیسی: Kyrgyz language) (به قرقیزی: Кыргыз тилиØŒ قیرعیز تیلیØŒ Kyrgyz tili) زبان رسمی کشور قرقیزستان است ضمناً در چین نیز با آن تکلم می‌شود.

قرقیزی
кыргызча قیرعیزچا qırğızça кыргыз тили qırğız tili
بیان	[qɯɾʁɯzˈtʃɑ] [qɯɾˈʁɯz tiˈli]
زبان بومی در	قرقیزستان (رسمی), افغانستان، سین‌کیانگ (چین), تاجیکستان، روسیه، پاکستان
قومیت	قرقیزها
شمار گویشوران	۴٫۳ million  (2009 census)e18
تبار	ترکی ترکی عام قپچاق قرقیز–قپچاق قرقیزی
سامانه نوشتاری	الفبای قرقیزی (خط سیریلیک، الفبای فارسی-عربی، formerly لاتین، Kyrgyz Braille)
وضعیت رسمی
زبان رسمی در	قرقیزستان  چین Kizilsu Kyrgyz Autonomous Prefecture Collective Security Treaty Organization
کدهای زبان
ایزو ۱–۶۳۹	ky
ایزو ۲–۶۳۹	kir
ایزو ۳–۶۳۹	kir
گلاتولوگ	kirg1245[1]
زبان‌شناسی	44-AAB-cd

تاریخچه

این زبان که دارای حدود ۷ میلیون گویش‌ور در قرقیزستان و افغانستان و ترکیه و قزاقستان و روسیه می‌باشد و از خانواده زبان‌های ترکی بوده و با زبان قزاقی نزدیکی بسیاری دارد. قرقیزی در قزاقستان و قرقیزستان با الفبای سیریلیک (دارای سه حرف بیشتر از سیریلیک روسی) و در چین با الفبایی برگرفته از الفبای عربی نوشته می‌شود. پیش‌تر با الفبای لاتین نوشته می‌شد. زبان فارسی در سال‌های نه‌چندان دور در قرقیزستان رایج بوده‌است و هم در دانشگاه‌ها و هم در تعداد زیادی از مدرسه‌ها تدریس می‌شده‌است. بیشتر واژگان مربوط به دین و تجارت در قرقیزستان از واژگان فارسی گرفته شده‌است. برخی از زبان شناسان تعداد واژگان فارسی در زبان قرقیزی را مشتمل بر ۱۲۰۰ واژه می‌دانند ولی به نظر می‌رسد که بسیار بیشتر از این مقدار باشد.

پانویس

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Kyrgyz language». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۲۰.

منابع

1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Kirghiz". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.