ایران در جام ملت‌های آسیا

ایران در جام ملت‌های آسیا پیشینه حضور تیم ملی فوتبال ایران در مسابقات جام ملت‌های آسیا را بررسی می‌کند. جام ملت‌های آسیا یک مسابقات فوتبال است که زیر نظر کنفدراسیون فوتبال آسیا و هر چهار سال یک بار در یک کشور آسیایی برگزار می‌شود و برنده آن جواز حضور در جام کنفدراسیون‌ها که توسط فیفا برگزار می‌شود را کسب می‌کند. نخستین دوره این مسابقات در سپتامبر ۱۹۵۶ و به میزبانی هنگ‌کنگ برگزار شد و پس از آن به‌طور پیوسته هر چهار سال یک بار برگزار شده‌است. جدیدترین دوره جام ملت‌های آسیا هفدهمین دوره آن است که در ژانویه ۲۰۱۹ و به میزبانی امارات متحده عربی برگزار شد و با قهرمانی قطر به پایان رسید.

ایران برای نخستین بار در ۱۹۶۸ قهرمان جام ملت‌های آسیا شد و حسن حبیبی کاپیتان تیم ملی ایران جام قهرمانی را بالای سر برد
حلقه اتحاد بازیکنان ایران پیش از نخستین بازی‌شان برابر تیم یمن در جام ملت‌های ۲۰۱۹

تیم ملی ایران در دوره نخست این مسابقات که در ۱۹۵۶ و به میزبانی هنگ‌کنگ برگزار شد حاضر نبود و در مسابقات مقدماتی دومین دوره که به میزبانی هند برگزار شد شرکت کرد اما با قبول شکست برابر رقبا از صعود به بازی‌های اصلی که در ۱۹۶۰ و به میزبانی کره‌جنوبی برگزار شد بازماند. ایران در دوره سوم که در ۱۹۶۴ و به میزبانی اسرائیل برگزار شد باز هم غایب بود تا در سه دوره نخستین ایران در جام ملت‌های آسیا حضور نداشته باشد.

از ۱۹۶۸ ایران میزبانی این مسابقات را بر عهده گرفت و در همان نخستین حضور موفق به کسب عنوان قهرمانی نیز شد. تمام بازی‌های این دوره جام ملت‌ها در ورزشگاه امجدیه در تهران برگزار شد و ایران با پیروزی در تمام بازی‌هایش قاطعانه عنوان قهرمانی آسیا را از آن خود کرد. دو دوره بعدی در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ که به ترتیب با میزبانی تایلند و ایران برگزار شد را نیز ایران باز هم فتح کرد تا با سه بار قهرمانی متوالی پر افتخارترین تیم وقت آسیا شود. بازی‌های جام ملت‌های ۱۹۷۶ در ورزشگاه تازه‌ساز آریامهر در تهران و باغ‌شمال در تبریز برگزار شدند. از زمان کسب سه قهرمانی متوالی ایران از ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۶ تا به حال هیچ تیم دیگری موفق به تکرار این مهم نشده است.[1]

تیم ملی بعد از حضور موفقیت‌آمیز در سه دوره پیاپی دیگر نتوانست مقام قهرمانی‌اش را تکرار کند و با وجود حضور پیاپی در تمامی دوره‌های جام ملت‌ها همواره در مرحله نیمه‌نهایی و یک‌چهارم نهایی متوقف شده است. ایران همچنین از ۱۹۷۶ بدین سو دیگر میزبانی بازی‌ها را نیز بر عهده نگرفت. تیم ایران از ۱۹۶۸ تا به امروز در چهارده دوره پیاپی این مسابقات حاضر بوده است و رکورددار تعداد بازی، برد و گل زده است.

پیشینه

سال‌های نخست: ۱۹۶۴–۱۹۵۶

ایران در نخستین دوره جام ملت‌های آسیا در ۱۹۵۶ غائب بود اما در دور مقدماتی دومین دوره شرکت کرد و با وجود نتایج نسبتاً خوب از جمله پیروزی ۰–۳ برابر تیم ملی اسرائیل با شکست سنگین و دور از انتظار ۱–۴ برابر تیم ملی پاکستان که معمولاً در برابر ایران شکست می‌خورد، با یک امتیاز کمتر نسبت به اسرائیل در گروهش دوم شد و از صعود به مرحله نهایی جام ملت‌ها بازماند.[2] ایران در جام ملت‌های ۱۹۶۴ نیز غائب بود اما با برعهده گرفتن میزبانی دور بعد یعنی ۱۹۶۸ به‌طور مستقیم و برای نخستین بار در مرحله نهایی جام ملت‌ها حاضر شد.[3] تیم ملی در این جام حضور درخشانی داشت و تمامی بازی‌های خود را با برد پشت سر گذاشت تا بدون شکست خوردن نخستین قهرمانی‌اش در آسیا را تجربه کند. دو دوره بعدی نیز تیم ملی به‌طور مستقیم وارد جام ملت‌ها شد و هر دو دوره را بدون شکست خوردن فتح کرد[4][5] تا با سه قهرمانی متوالی رکوردی در این زمینه از خود بر جای بگذارد.[6]

قهرمانی‌های پیاپی: ۱۹۷۶-۱۹۶۸
ترکیب آغازین تیم ملی در نخستین بازی تاریخش در جام ملت‌های آسیا، از راست به چپ: حبیبی، اصلی، بهزادی، عرب، شاهرخی، کاشانی، وفاخواه، امینی‌خواه، قلیچ‌خانی، شرفی و ساعدی
شادی مردم تهران بعد از قهرمانی تیم ملی در جام ملت‌های ۱۹۶۸

تیم ملی در جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۸ نخستین حضور خود را تجربه کرد و به دلیل میزبانی به صورت مستقیم به بازی‌ها راه‌یافت. همه بازی‌ها در ورزشگاه امجدیه برگزار شدند و تیم ملی به همراه چهار تیم اسرائیل، برمه، تایوان و هنگ کنگ به صورت گروهی بازی‌ها را برگزار کردند. تیم ملی با مربی‌گری محمود بیاتی و ترکیبی از ستاره‌هایش در المپیک ۱۹۶۴ توکیو و جوانان جویای نام پا به مسابقات گذاشت.[7] در بازی نخست در تاریخ ۲۰ اردیبهشت سال ۱۳۴۷ خورشیدی برابر هنگ کنگ، ایران در حضور ۲۸۰۰۰ تماشاگر با نتیجه ۰–۲ و گل‌های همایون بهزادی و علی جباری به پیروزی رسید.[8] سه روز بعد ایران به مصاف تایوان رفت و این تیم را با حساب ۰–۴ در حضور ۳۰۰۰۰ تماشاگر شکست داد، گل‌های ایران را همایون بهزادی، حسین کلانی، اکبر افتخاری و حسین فرزامی به ثمر رساندند.[9] ۲۶ اردیبهشت ایران با برمه دیدار کرد و توانست این بازی را هم با نتیجه ۱–۳ و گل‌های حسین کلانی، اکبر افتخاری و همایون بهزادی در حضور ۳۰۰۰۰ تماشاگر شکست دهد.[10] ۲۹ اردیبهشت ایران در شرایطی در مقابل اسرائیل صف‌آرایی کرد که با یک تساوی نیز به قهرمانی می‌رسید ولی اسرائیل برای قهرمانی نیاز به برد داشت. این بازی در حضور ۳۰۰۰۰ تماشاگر برگزار شد و ایران توانست با گل‌های بهزادی و قلیچ‌خانی در مقابل تک گل گیورا اشپیگل با نتیجه ۱–۲ پیروز و فاتح جام شود.[11] بدین ترتیب ایران در همه بازی‌های خود پیروز شد و برای نخستین بار قهرمان جام ملت‌های آسیا شد. بازی ایران و اسرائیل به دلائل سیاسی حساسیت ویژه‌ای یافت و پیروزی ایران باعث محبوبیت فراوان فوتبال در جامعه ایران شد.[12] پس از این قهرمانی تهران غرق در شادی شد و برای نخستین بار فوتبال مردم ایران را به خیابان‌ها کشاند.[12] فوتبالیست‌های تیم ملی به کاخ نیاوران و مجلس شورای ملی دعوت شدند، خوانندگانی همچون ویگن و دلکش نخستین ترانه‌های فوتبالی در حمایت از تیم ملی را خواندند و حتی نشریات غیر ورزشی نیز به پوشش و پیگیری اخبار مربوط به تیم ملی پرداختند. به عنوان مثال هفته‌نامه زن روز در سرمقاله شماره ۴ خرداد ۱۳۴۷ نوشت: «اینک کلمه انگلیسی فوتبال کلمه ملی ماست.»[13]

تیم ملی ایران در دیدار فینال جام ملت‌های آسیا ۱۹۷۲، بانکوک، تایلند.

در پنجمین دوره جام ملت‌ها ایران مدافع عنوان قهرمانی بود و به صورت مستقیم به بازی‌ها راه یافت. رقابت‌های نهایی در کشور تایلند و شهر بانکوک برگزار می‌شد. تیم‌ها به دو گروه سه تیمی تقسیم شدند.[4] ایران با مربی‌گری محمد رنجبر در این رقابت‌ها حاضر شده بود و در بازی نخست خود که برای گروه‌بندی مسابقات برگزار شد در روز ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۵۱ خورشیدی و در حضور ۳۰۰۰ تماشاگر به مصاف کامبوج رفت. این بازی که در ورزشگاه ملی بانکوک انجام شد با دو گل حسین کلانی و صفر ایرانپاک و با نتیجه ۰–۲ به سود ایران خاتمه یافت.[14] روز ۱۹ اردیبهشت ایران در حضور ۴۰۰۰ نفر به دیدار عراق رفت و این بازی را نیز با هت‌تریک حسین کلانی با نتیجه ۰–۳ به سود خود پایان بخشید.[15] روز ۲۳ اردیبهشت ایران به مصاف میزبان بازی‌ها یعنی تایلند رفت. این بازی با استقبال تماشاگران تایلندی برگزار شد و حدود ۲۵۰۰۰ نفر از این بازی دیدن کردند.[16] با توجه به پیروزی ایران برابر عراق و تساوی عراق و تایلند، تیم ملی از گروه خود صعود کرده بود و این بازی در حقیقت تشریفاتی محسوب می‌شد، به همین دلیل تیم ملی ایران از تعدادی از بازیکنان ذخیره خود استفاده کرد. بازی با تشویق بی‌امان هواداران تایلندی و خشونت فراوان بازیکنان تایلند تا دقیقه ۸۰ با نتیجه ۰–۲ به سود میزبان در جریان بود. در دقایق پایانی علی جباری هافبک تیم ملی که جلو کشیده بود روی سه پاس حسین کلانی موفق شد در عرض هشت دقیقه سه بار پیاپی دروازه تیم تایلند را باز کند تا نتیجه ۲–۳ به سود ایران خاتمه یابد و یکی از پیروزی‌های به یاد ماندنی تاریخ تیم ملی ثبت شود.[17] روز ۲۶ اردیبهشت ایران بار دیگر برای انجام دیدار نیمه پایانی به مصاف کامبوج رفت و در حضور ۲۰۰۰۰ تماشاگر توانست این بار هم با نتیجه ۱–۲ و گل‌های صفر ایرانپاک و پرویز قلیچ‌خانی (پنالتی) به پیروزی دست یابد و راهی بازی فینال شود.[18] بازی پایانی برابر کره جنوبی روز ۲۹ اردیبهشت سال ۱۳۵۱ خورشیدی در حضور ۱۵۰۰۰ تماشاگر در ورزشگاه ملی بانکوک برگزار شد و در خاتمه با نتیجه ۱–۲ به سود ایران پایان یافت. گل‌های ایران را علی جباری و حسین کلانی (در وقت اضافی) به ثمر رساندند.[19] این بازی در تهران به صورت زنده از تلویزیون ملی ایران پخش شد.[20]

در دیدار فینال جام ملت‌های ۱۹۷۶، علی پروین تک گل بازی را از روی یک ضربه آزاد مستقیم به ثمر رساند.

ششمین دوره جام ملت‌های آسیا در سال ۱۹۷۶ به میزبانی ایران برگزار شد. ایران برای سومین بار بدون حضور در بازی‌های مقدماتی به صورت مستقیم در مسابقات حاضر و در گروه دوم بازی‌ها با دو تیم عراق و یمن جنوبی همگروه شد. تمام بازی‌های تیم ملی در ورزشگاه آزادی برگزار شدند و در دیدار نخست تیم ایران موفق شد در حضور ۵۰۰۰۰ تماشاگر با گل‌های ناصر نورایی و حسن روشن در دقایق ۴۵ و ۵۸ تیم عراق را با دو گل شکست بدهد.[21] در بازی دوم تیم ایران با نتیجهٔ پرگل هشت بر صفر تیم یمن جنوبی را در هم کوبید. ۱۰۰۰۰ نفر از این بازی دیدن کردند. گل‌های این بازی را غلامحسین مظلومی در دقایق ۶۳ و ۷۴ و ۸۰، علی‌رضا عزیزی در دقایق ۱۷ و ۷۳، ناصر نورایی در دقایق ۴۰ و ۴۲ و علیرضا خورشیدی در دقیقه ۴۵ به ثمر رساندند.[22] در مرحله نیمه نهایی تیم ایران به مصاف چین رفت که این بازی در وقت‌های قانونی گلی در برنداشت و در وقت‌های اضافی این تیم ایران بود که با گل‌های علیرضا خورشیدی در دقیقه ۱۰۰ و حسن روشن در دقیقه ۱۱۹ موفق شد دو بر صفر چین را شکست داده و به فینال صعود کند. این بازی ۶۰۰۰۰ تماشاگر داشت.[23] در دیدار فینال تیم ملی کشورمان به مصاف تیم کویت رفت و با وجود جملات فراوان در نیمه اول دو تیم مساوی شدند. اما در نیمه دوم بر روی سماجت حسن روشن و اشتباه دروازه‌بان تیم ملی کویت که از محوطه جریمه بیرون آمد و توپ را با دست لمس کرد، یک ضربه کاشته نصیب ایران شد و علی پروین موفق شد تا از روی همین ضربه دروازه کویت را باز کند تا تیم ملی کشورمان ایران در حضور ۱۱۲۰۰۰ تماشاگر برای سومین بار پیاپی قهرمان آسیا شود.[24] تیم ملی ایران در این دوره منصور رشیدی را درون دروازه داشت که عملکردی عالی از خود نشان داد و در تمامی بازی ها توانست دروازه تیم ملی کشورمان را بسته نگه‌دارد و هیچ گلی در این دوره از مسابقات دریافت نکند تا تیم ملی ایران تنها تیمی در آسیا باشد که حتی بدون دریافت یک گل توانسته قهرمان جام ملت‌های آسیا بشود در این دوره از بازی‌ها مربیگری تیم ملی کشورمان ایران را حشمت مهاجرانی بر عهده داشت.[25] با وجود این نتایج نسبتاً خوب تماشاگران در دیدار نهایی تیم ملی را هو کردند و بسیاری از آنان در هنگام مراسم اهدای جام قهرمانی به تیم ملی، ورزشگاه را ترک کرده بودند. بازی نسبتاً دفاعی تیم ملی و حملات بی‌هدف و بی‌نتیجه از دلائل اصلی این برخورد خشمگین تماشاگران بود. تیم ملی حتی بعد از ده نفره شدن کویت در نیمه دوم هم حملات جدی‌ای انجام نداد و به دفاع از تک گلش پرداخت. بازیکنان ایران در هنگام مراسم اهدای جام با پیراهن تیم کویت در زمین حاضر شدند.[26]

دوران ناکامی: هم‌اکنون–۱۹۸۰

در سال ۱۹۸۰ ایران به عنوان مدافع عنوان قهرمانی در جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۰ شرکت کرد. تیم ملی در ابتدا قصد تحریم بازی‌ها را داشت اما در نهایت به دلیل الزامات فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا در مسابقات شرکت کرد. ایران باز هم بدون برگزاری اردوی تدارکاتی مناسب و تنها با انجام دو بازی دوستانه در مقابل تیم امارات متحده عربی راهی کویت شد. این دوره جام ملت‌های آسیا همزمان شد با حمله عراق به ایران و آغاز جنگ ایران و عراق. این امر بر روحیه بازیکنان تأثیر منفی گذاشت، میزبانی بد کویت نیز شرایط را برای تیم ملی سخت‌تر کرد و بازیکنان حتی قصد ترک مسابقات را داشتند اما در نهایت ایران به بازی‌ها ادامه داد ولی موفق به کسب عنوانی بهتر از سومی نشد.[27] ایران برای نخستین بار در این دوره از بازی‌های جام ملت‌های آسیا مساوی کرد و شکست خورد تا رشته پیروزی‌های پیاپی تیم ملی در جام ملت‌های آسیا گسسته شود.[28] در تابستان ۱۹۸۴ تیم ملی بعد از ۲۴ سال در مرحله مقدماتی جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۴ شرکت کرد و موفق شد با غلبه بر رقبایش پای به مرحله نهایی رقابت‌ها بگذارد. ایران بدون برگزاری بازی دوستانه مستقیماً پای به مرحله نهایی رقابت‌ها گذاشت و در حالی که در گروه آسانی قرار گرفته بود توانست به راحتی به مرحله نیمه‌نهایی صعود کند. در بازی نیمه‌نهایی در حالی که تا دقیقه ۹۰ با یک گل از عربستان پیش بود با گل به خودی شاهین بیانی بازی به تساوی کشیده شد و در وقت‌های اضافه نیز هیچ‌یک از دو تیم موفق به گلزنی نشدند تا ایران در ضربات پنالتی مغلوب شود و از حضور در فینال بازماند. ایران در بازی رده‌بندی نیز در ضربات پنالتی مغلوب کویت شد تا تیم ملی جام را در مقام چهارمی به پایان برساند.[29] تیم ملی جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۸ را در حالی آغاز کرد که تعدادی از بهترین بازیکنانش را به دلیل محرومیت حاصل از استعفای دسته‌جمعی ملی پوشان در که در بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶ اتفاق افتاد به همراه نداشت. به همین دلیل ایران با ترکیبی جوان پای به رقابت‌ها گذاشت و با این وجود نتایج نسبتاً خوبی در مرحله مقدماتی و گروهی کسب کرد تا به عنوان تیم دوم گروه خود به مرحله نیمه‌نهایی برسد. ایران در بازی آخر مرحله گروهی تن به یک باخت مصلحتی برابر کره‌جنوبی داد تا در مرحله نیمه‌نهایی به سد عربستان نخورد اما محاسبات مربیان تیم ملی اشتباه از آب درآمد و تیم ملی به هر حال در نیمه‌نهایی در مقابل عربستان سعودی تیم اول گروه دو قرار گرفت[30] که بازی این مرحله با شکست ایران همراه بود. تیم ملی توسط مرتضی کرمانی‌مقدم یک بار دروازه عربستان را باز کرد و این گل به گفته تعدادی از کارشناسان داوری صحیح بود اما داور انگلیسی بازی آن را مردود اعلام کرد.[31] در بازی رده‌بندی ایران به دیدار چین رفت که با درخشش عابدزاده تیم ملی در ضربات پنالتی 3 بر 0 پیروز شد تا برای بار دوم ایران به عنوان سومی جام ملت‌های آسیا بسنده کند.[32]

در بهار ۱۹۹۲ تیم ملی یک صعود آسان را به جام ملت‌های آسیا ۱۹۹۲ تجربه کرد. ترکیب تیم ملی برای این جام بر اساس ترکیب قهرمان بازی‌های آسیایی ۱۹۹۰ پکن که دو سال قبل برگزار شده بود بسته شد، اما در جریان بازی‌های مشخص شد که تیم ایران بسیار ضعیف و ناآماده بود و با یک برد و تساوی به ترتیب برابر کره‌شمالی و امارات متحده عربی، تکلیف ایران برای صعود به بازی آخر مقابل ژاپن میزبان کشیده شد. ایران در آن بازی با روحیه‌ای متزلزل ظاهر شد و در دقیقه ۵۵ بازی با اخراج جمشید شاه‌محمدی ده نفره نیز شد و در نهایت در دقیقه ۸۷ با اشتباه احمدرضا عابدزاده مقاومت ایران در هم شکست و ژاپن بازی را ۰–۱ برد و به همراه امارات از گروه صعود کرد و ایران در همان مرحله گروهی حذف شد تا یکی از تلخ‌ترین نتایج فوتبال ملی ایران رقم بخورد. داور بازی بعد از گل ژاپن فرشاد پیوس، مجتبی محرمی و نادر محمدخانی را نیز اخراج کرد تا یک افتضاح اخلاقی نیز برای فوتبال ایران ثبت شود.[33] این عملکرد تا به امروز بدترین عملکرد ایران در ادوار جام ملت‌های آسیا نیز می‌باشد. در بهار ۱۹۹۶ ایران بازی‌های مقدماتی جام ملت‌های ۱۹۹۶ را با موفقیت پشت سر گذاشت و به جام ملت‌ها صعود کرد. سپس تیم ملی در آذر همان سال در جام ملت‌ها شرکت کرد و هر چند در ابتدا با شکست در مقابل عراق بازی‌ها را آغاز کرد اما در ادامه توانست با 3 پیروزی درخشان 3_1 و ۰–۳ و ۲–۶ برابر به ترتیب تایلند و عربستان سعودی و کره‌جنوبی به نیمه‌نهایی بازی‌ها راه یابد. در این مرحله یک بار دیگر ایران با عربستان سعودی روبرو شد و باز هم داور بازی گل بازیکن ایرانی را مردود اعلام کرد تا کار به ضربات پنالتی بکشد و ایران باز هم مغلوب عربستان شد تا این تیم برای سومین بار ایران را در نیمه‌نهایی جام ملت‌ها شکست دهد. ایران در بازی رده‌بندی کویت را در ضربات پنالتی شکست داد تا برای سومین مرتبه عنوان سومی جام ملت‌ها را از آن خود کند.[34] بازی‌های درخشان تیم ملی و گلزنی‌های خوب مهاجمان تیم ملی، خداداد عزیزی و علی دایی باعث شدند تا این دو عنوان‌های اول و دوم بهترین بازیکن سال آسیا را از آن خود کنند تا برای نخستین بار یک ایرانی برنده توپ طلا شود.[35]

تیم ملی ایران در تابستان ۲۰۰۶ مرحله مقدماتی جام ملت‌های ۲۰۰۷، دیدار با سوریه
بازی تیم ملی ایران در برابر بحرین در مرحله گروهی جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۵ در ملبورن، استرالیا.

ایران در مارس ۲۰۰۰ در بازی‌های مقدماتی جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۰ شرکت کرد و با یک صعود آسان توانست جواز حضور در آن بازی‌ها را کسب کند[36] و در سپتامبر همان سال در جام ملت‌های آسیا حاضر شد و در بازی افتتاحیه توانست تیم میزبان، لبنان را با نتیجه ۰–۴ از پیش روی بردارد. در ادامه بازی‌ها ایران با یک برد و یک تساوی از گروهش صعود کرد و برای دومین دوره پیاپی در مرحله یک چهارم پایانی حریف کره‌جنوبی شد و در حالی که لحظات پایانی بازی با یک گل از حریف پیش بود با پذیرفتن گل مساوی کار به وقت‌های اضافه کشیده شد و سپس کره‌ای‌ها در دقیقه ۹۹ بازی با یک گل طلایی ایران را از جام ملت‌ها حذف کردند.[37] در تابستان ۲۰۰۳ تیم ملی ایران بازی‌های مقدماتی جام ملت‌های ۲۰۰۴ را آغاز کرد و موفق شد برای دهمین دوره پیاپی در جام ملت‌ها حاضر شود.[38] در تابستان ۲۰۰۴ ایران وارد جام ملت‌ها شد و با وجود آنکه حتی تا آستانه حذف در مرحله گروهی نیز پیش رفته بود در نهایت توانست پا به مراحل حذفی بگذارد و در بازی یک چهارم نهایی در دیداری مهیج و نفس‌گیر کره‌جنوبی را ۳–۴ مغلوب کرد اما باز هم در بازی نیمه‌نهایی مغلوب شد تا با پیروزی برابر بحرین در بازی رده‌بندی برای چهارمین بار به مقام سومی جام ملت‌ها برسد.[39] سپس در تابستان ۲۰۰۶ تیم ملی در بازی‌های مقدماتی جام ملت‌های ۲۰۰۷ شرکت کرد[persian-alpha 1] و توانست یک صعود آسان و بی‌دردسر را تجربه کند.[40] تیم ملی در تابستان ۲۰۰۷ در جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۷ شرکت کرد ولی نتوانست در جام ملت‌ها نتیجه مناسبی کسب کند و در مرحله یک چهارم پایانی و در ضربات پنالتی مغلوب تیم کره‌جنوبی شد. تمام گل‌های ایران در آن بازی‌ها را هافبک‌ها و مدافعان تیم ملی به ثمر رساندند و خط حمله تیم ملی عملکرد قابل انتقادی داشت.[41] ایران با یک صعود آسان در جام ملت‌های ۲۰۱۱ شرکت کرد. تیم ملی در آن بازی‌ها شروع بسیار خوبی داشت و توانست بعد از مدت‌ها تمام بازی‌های مرحله گروهی را ببرد تا پای به مراحل حذفی بگذارد. در مرحله یک چهارم نهایی تیم ملی برای پنجمین دوره متوالی با تیم کره‌جنوبی روبه‌رو شد و باز هم همچون دور قبل مغلوب این تیم شد تا برای دومین دوره متوالی در مرحله یک چهارم نهایی حذف شود.[42] تیم ملی در ژانویه ۲۰۱۵ در جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۵ شرکت کرد و توانست باز هم با یک صعود راحت، با سه برد و بدون گل خورده پای به مرحله یک چهارم پایانی گذارد و در این مرحله برابر تیم عراق صف‌آرایی کند. ایران در آن بازی با تصمیم سخت‌گیرانه داور از اواخر نیمه اول ده نفره شد اما در پایان ۱۲۰ دقیقه تلاش بازیکنانش به نتیجه‌ای بهتر از ۳–۳ دست نیافت تا کار تیم ملی باز در جام ملت‌ها باز هم به ضربات پنالتی بکشد و این بار هم ایران در ضربات ناموفق بود تا برای سومین دوره پیاپی در مرحله یک چهارم نهایی جام ملت‌ها حذف شود.[43][44]

مرحله مقدماتی جام ملت‌های ۲۰۱۹ با مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ یکی شد و ایران توانست یک صعود آسان و بی‌دردسر به جام ملت‌ها را تجربه کند. تیم ملی این دوره را بسیار خوب شروع کرد و بدون حتی یک گل خورده تا مرحله نیمه‌نهایی بالا رفت تا این پس از پانزده سال یک بار دیگر حضور در نیمه‌نهایی را تجربه کند اما در این مرحله تیم ملی با یک شکست سنگین ۰–۳ در برابر ژاپن از صعود به دیدار نهایی بازماند. در این دوره برای نخستین بار در تاریخ جام ملت‌ها بازی رده‌بندی برگزار نشد تا بازی ایران در مرحله نیمه‌نهایی آخرین بازی تیم ملی در این جام نیز باشد.

نتایج

نتایج کلی
راهنما

     قهرمان       نائب قهرمان       سوم       چهارم       نیمه‌نهایی

ایران در جام ملت‌های آسیا
جام ملت‌های آسیا مقدماتی جام ملت‌های آسیا
میزبان/سال دور بازی برد تساوی باخت گ. ز. گ. خ. بازی برد تساوی باخت گ. ز. گ. خ.
۱۹۵۶شرکت نکرد------ ------
۱۹۶۰حذف در مقدماتی------۶۳۱۲۱۲۱۰
۱۹۶۴شرکت نکرد------------
۱۹۶۸قهرمان۴۴۰۰۱۱۲حضور مستقیم به دلیل میزبانی
۱۹۷۲قهرمان۵۵۰۰۱۲۴حضور مستقیم به دلیل قهرمانی
۱۹۷۶قهرمان۴۴۰۰۱۳۰حضور مستقیم به دلیل میزبانی
۱۹۸۰مقام سوم۶۳۲۱۱۶۶حضور مستقیم به دلیل قهرمانی
۱۹۸۴مقام چهارم۶۲۴۰۸۳۵۵۰۰۲۱۲
۱۹۸۸مقام سوم۶۲۲۲۳۴۴۲۲۰۶۱
۱۹۹۲مرحله گروهی۳۱۱۱۲۱۲۲۰۰۱۰۰
۱۹۹۶مقام سوم۶۳۲۱۱۴۶۶۶۰۰۲۷۱
۲۰۰۰یک‌چهارم پایانی۴۲۱۱۷۳۶۴۱۱۱۶۲
۲۰۰۴مقام سوم۶۳۳۰۱۴۸۶۵۰۱۱۶۵
۲۰۰۷یک‌چهارم پایانی۴۲۲۰۶۳۶۴۲۰۱۲۲
۲۰۱۱یک چهارم پایانی۴۳۰۱۶۲۶۴۱۱۱۱۲
۲۰۱۵یک چهارم پایانی۴۳۱۰۷۳۶۵۱۰۱۸۵
۲۰۱۹مرحله نیمه‌نهایی۶۵۰۱۱۲۳۸۶۲۰۲۶۳
۲۰۲۳برگزار نشده۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
مجموع۱۷/۱۴۶۸۴۱۱۹۸۱۳۱۴۸۶۱۴۶۱۰۵۱۷۵۳۳
* خط قرمز رنگ نشان می‌دهد که تیم میزبان مسابقات بوده‌ است.
** مساوی‌ها شامل بازی‌هایی که به ضربات پنالتی کشیده شده‌اند نیز می‌شوند.

۱۹۶۸
تیم بازی برد تساوی باخت گل‌زده گل‌خورده تفاضل‌گل امتیاز
 ایران ۴۴۰۰۱۱۲۹+۸
 برمه ۴۲۱۱۵۴۱+۵
 اسرائیل ۴۲۰۲۱۱۵۶+۴
 جمهوری چین ۴۰۲۲۳۱۰۷−۲
هنگ کنگ ۴۰۱۳۲۱۱۹−۱

۱۹۷۲
تیم بازی برد مساوی باخت گل زده گل خورده تفاضل گل امتیاز
 ایران ۲۲۰۰۶۲۴۴
 تایلند ۲۰۱۱۳۴۱−۱
 عراق ۲۰۱۱۱۴۳−۱

۱۹۷۶
تیم امتیاز بازی برد باخت تساوی زده خورده تفاضل گل
ایران ۴ ۲ ۲ ۰ ۰ ۱۰ ۰ ۱۰
عراق ۲ ۲ ۱ ۱ ۰ ۱ ۲ ۱-
 یمن جنوبی ۰ ۲ ۰ ۲ ۰ ۰ ۹ ۹-

۱۹۸۰
تیم امتیاز بازی برد باخت تساوی زده خورده تفاضل گل
ایران ۶ ۴ ۲ ۰ ۲ ۱۲ ۴ ۸
کره شمالی ۶ ۴ ۳ ۱ ۰ ۹ ۷ ۲
سوریه ۵ ۴ ۲ ۱ ۱ ۳ ۲ ۱
چین ۳ ۴ ۱ ۲ ۱ ۹ ۵ ۴
بنگلادش ۰ ۴ ۰ ۴ ۰ ۲ ۱۷ ۱۵-

۱۹۸۴
تیم بازی برد مساوی باخت گل زده گل خورده تفاضل گل امتیاز
 چین ۴۳۰۱۱۰۲۸۶
 ایران ۴۲۲۰۶۱۵۶
 امارات متحده عربی ۴۲۰۲۳۸۵−۴
 سنگاپور ۴۱۱۲۳۴۱−۳
 هند ۴۰۱۳۰۷۷−۱

۱۹۸۸
تیم امتیاز بازی برد مساوی باخت گل زده گل خورده تفاضل گل
 کره جنوبی ۸۴۴۰۰۹۲۷
 ایران ۵۴۲۱۱۳۳۰
 قطر ۴۴۲۰۲۷۶۱
 امارات متحده عربی ۲۴۱۰۳۲۴۲−
 ژاپن ۱۴۰۱۳۰۶۶−

۱۹۹۲
رتبه تیم بازی برد تساوی باخت گل‌زده گل‌خورده تفاضل‌ گل‌ امتیاز صلاحیت
۱  ژاپن (H) ۳ ۱ ۲ ۰ ۲ ۱ +۱ ۴ صعود به مرحله حذفی
۲  امارات متحده عربی ۳ ۱ ۲ ۰ ۲ ۱ +۱ ۴
۳  ایران ۳ ۱ ۱ ۱ ۲ ۱ +۱ ۳
۴  کره شمالی ۳ ۰ ۱ ۲ ۲ ۵ −۳ ۱
منبع(ها): WorldFootball.net
(H) Host.

۱۹۹۶
تیم امتیاز بازی برد باخت تساوی زده خورده تفاضل گل
ایران ۶ ۳ ۲ ۱ ۰ ۷ ۳ ۴
عربستان سعودی ۶ ۳ ۲ ۱ ۰ ۷ ۳ ۴
عراق ۶ ۳ ۲ ۱ ۰ ۶ ۳ ۳
تایلند ۰ ۳ ۰ ۳ ۰ ۲ ۱۳ ۱۱-

۲۰۰۰
تیم امتیاز بازی برد مساوی باخت گل زده گل خورده تفاضل گل
 ایران ۷۳۲۱۰۶۱۵
 عراق ۴۳۱۱۱۴۳۱
 تایلند ۲۳۰۲۱۲۴۲−
 لبنان ۲۳۰۲۱۳۷۴−

۲۰۰۴
تیم امتیاز بازی برد تساوی باخت گل زده گل خورده تفاضل گل
 ژاپن ۷۳۲۱۰۵۱۴
 ایران ۵۳۱۲۰۵۲۳
 عمان ۴۳۱۱۱۴۳۱
 تایلند ۰۳۰۰۳۱۹۸−

۲۰۰۷
تیم امتیاز بازی برد مساوی باخت زده خورده تفاضل گل
ایران ۷۳۲۱۰۶۳۳
ازبکستان ۶۳۲۰۱۹۲۷
چین ۴۳۱۱۱۷۶۱
مالزی ۰۳۰۰۳۱۱۲۱۱-

۲۰۱۱
تیم بازی برد مساوی باخت گل‌زده گل‌خورده تفاضل امتیاز
 ایران ۳۳۰۰۶۱۵+۹
 عراق ۳۲۰۱۳۲۱+۶
 کره شمالی ۳۰۱۲۰۲۲−۱
 امارات متحده عربی ۳۰۱۲۰۴۴−۱

۲۰۱۵
تیم بازی برد مساوی باخت گل‌زده گل‌خورده تفاضل‌گل امتیاز
 ایران ۳۳۰۰۴۰۴۹
 امارات متحده عربی ۳۲۰۱۶۳۳۶
 بحرین ۳۱۰۲۳۵۲–۳
 قطر ۳۰۰۳۲۷۵–۰

۲۰۱۹
رتبه تیم بازی ب م ش گ‌ز گ‌خ ت ام
۱  ایران ۳۲۱۰۷۰۷+۷
۲  عراق ۳۲۱۰۶۲۴+۷
۳  ویتنام ۳۱۰۲۴۵۱–۳
۴  یمن ۳۰۰۳۰۱۰۱۰–۰

جستارهای وابسته

یادداشت

  1. جام ملت‌های آسیا باید در سال ۲۰۰۸ برگزار می‌شد اما به دلیل همزمانی با بازی‌های المپیک و جام ملت‌های آسیا کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفت بازی‌ها را یک سال زودتر برگزار کند.

پانویس
  1. «نتایج تمام دوره‌های قبلی جام ملت‌های آسیا (+جداول)». عصرایران. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۱۴.
  2. "Asian Nations Cup 1960". www.rsssf.com. Retrieved 2018-03-16.
  3. "Asian Nations Cup 1968". www.rsssf.com. Retrieved 2018-03-16.
  4. «Asian Nations Cup 1972». www.rsssf.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۱۶.
  5. "Asian Nations Cup 1976". www.rsssf.com. Retrieved 2018-03-16.
  6. «از رکورد سه قهرمانی متوالی تا حسرت 35 ساله در آسیا !». وبسایت خبری تحلیلی تابناک. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۱۶.
  7. «ایران در تاریخ جام ملت‌های آسیا – قسمت اول | ورزش». دویچه وله. ۵ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۱۶.
  8. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  9. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  10. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  11. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  12. «خاطره تصویری/ روزی که ایران انتقام اعراب را از رژیم اسرائیل گرفت». مشرق نیوز. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۸.
  13. رستم‌پور، مهدی (۴ ژانویه ۲۰۱۵). «بازی با اسرائیل، آغاز دهه زرین فوتبال ایران در آسیا». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۵ مه ۲۰۱۸.
  14. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  15. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  16. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  17. «شاهکار مشترک یک پرسپولیسی و یک تاجی». فرهنگستان فوتبال. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۱۶.
  18. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  19. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  20. «پنجمین دوره جام ملت‌های آسیا - ۱۹۷۲، تایلند». پایگاه اطلاع‌رسانی ورزش پارس. بایگانی‌شده از team/games/asian cup/asian_cup_1972.htm اصلی مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک) در ۲۰۰۷-۱۰-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۱۶.
  21. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  22. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  23. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  24. "Statistics: Iran [Team Melli]". www.teammelli.com. Retrieved 2018-03-16.
  25. «جام ملتهای آسیا ۱۹۷۶». جام تخت جمشید. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۱۶.
  26. «آخرین قهرمانی تیم ملی در آسیا: قصه خشم تماشاگران ۱۹۷۶». فرهنگستان فوتبال. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۰۳.
  27. «گزارش ویژه/ بازخوانی سرگذشت عجیب تیم ملی در جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۰ کویت/بازی در سرزمین دشمن». وبسایت رسمی برنامه ۹۰. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۸.
  28. "Asian Nations Cup 1980". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  29. «تاریخچه جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۴». ورزش سه. دریافت‌شده در ۲۷ مه ۲۰۱۸.
  30. «جوانان سربلند دهداری به جام نرسیدند/ قهرمانی عربستان با کمک یک انگلیسی!». خبرگزاری مهر. ۶ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۸.
  31. رستم‌پور، مهدی. «رمزگشایی از معمای دهه ۶۰ ورزش ایران؛ پرویز دهداری». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۸.
  32. "Asian Nations Cup 1988". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  33. «تاریخچه جام ملت‌های آسیا (۱۹۹۲)». ورزش سه. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۰۴.
  34. «تاریخچه جام ملت‌های آسیا (۱۹۹۶)». ورزش سه. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۸.
  35. "Asian Player of the Year". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  36. "Asian Nations Cup 2000". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  37. "Asian Nations Cup 2000". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  38. "Asian Nations Cup 2004". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  39. "Asian Nations Cup 2004". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  40. "Asian Nations Cup 2007". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  41. "Asian Nations Cup 2007". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  42. "Asian Nations Cup 2011". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
  43. «ایران ۳–۳ عراق (پنالتی ۶–۷)». ورزش سه. دریافت‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۸.
  44. "Asian Nations Cup 2015". RSSSF. Retrieved July 17, 2018.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.