تاریخ یهودیان در نروژ
تاریخ یهودیان در نروژ به دهه ۱۴۰۰ میلادی برمی گردد. اگرچه به احتمال بسیار زیاد بازرگانان، ملوانان و سایر یهودیان در سده‌های میانه وارد نروژ شدند، اما هیچ تلاشی برای ایجاد یک جامعه یهودی انجام نشد. در اوایل دوره مدرن، نروژ، که هنوز توسط مرگ سیاه ویران شده بود، از سال ۱۵۳۶ تا ۱۸۱۴ توسط دانمارک و سپس تا سال ۱۹۰۵ به دست سوئد اداره می‌شد. در سال ۱۶۸۷، کریستیان پنجم کلیه امتیازات یهودیان را لغو کرد، به‌طور خاص یهودیان را از نروژ ممنوع کرد. یهودیانی که در پادشاهی زندگی می‌کردند زندانی و تبعید شدند و این ممنوعیت تا سال ۱۸۵۱ ادامه داشت.[2]
.svg.png.webp)
| کل جمعیت | |
|---|---|
| 770[1] | |
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
| اسلو، تروندهایم | |
| زبان‌ها | |
| نروژی، عبری، ییدیش | |
| دین | |
| یهودیت | |
| قومیت‌های وابسته | |
| Swedish Jews, Finnish Jews, Danish Jews, other اشکنازی |
| قسمتی از چشم‌انداز یهودیت |
| قوم یهود و یهودیت |
|---|
 |
 ویکی‌پروژه |
در سال ۱۸۱۴، زمانی که نروژ از دانمارک استقلال یافت، ممنوعیت کلی ورود یهودیان به کشور در قانون اساسی جدید نروژ ادامه یافت. سفاردی‌ها از این ممنوعیت معاف بودند، اما به نظر می‌رسد که تعداد کمی از آنها درخواست نامه آزادی داده بودند. پس از تلاش‌های خستگی ناپذیر شاعر هنریک ورگلاند، سیاستمدار پتر جنسن فوچالد، مدیر مدرسه هانس هولمبو و دیگران، در سال ۱۸۵۱ پارلمان نروژ (استورتینگه) تحریم یهودیان را لغو کرد و به آنها حقوق دینی برابر با مخالفان مسیحی اعطا شد.[2]
اولین جامعه یهودیان در نروژ در سال ۱۸۹۲ در اسلو تأسیس شد. این جامعه تا جنگ جهانی دوم به آرامی رشد کرد. در اواخر دهه ۱۹۳۰ توسط پناهندگان تقویت شد و در حدود ۲۱۰۰ به اوج رسید.[3] در طی هولوکاست، که در آن بخش قابل توجهی از جامعه یهودی نروژ توسط آلمان نازی کشته شد، جمعیت ویران شد. یهودیان همچنان از کوچکترین اقلیتهای قومی و مذهبی نروژ هستند.[1]
سده‌های میانه
اولین اشاره به یهودیان در ادبیات نورس در" Postola sögur" در ایسلند در سده سیزدهم یافت شد، جایی که آنها به همراه مشرکان عام تر ذکر می‌شوند. در ادبیات این زمان از یهودیان به عنوان "gyðingar" , "juði" یا به صورت لاتین "judeus" یاد می‌شد. همچنین در حماسه‌های ادبی پسین ایسلندی، مانند حماسه "Gyðinga" (حماسه یهودیان)، از یهودیان با عبارات نامطلوبی یاد شده‌است. [4]
با این حال، منابعی وجود دارد که یهودستیزی را در نروژ در سده میانه به دلیل ساده مبنی بر عدم وجود یهودیان در این کشور، مورد مناقشه قرار می‌دهند. به عنوان مثال، در یک مطالعه جامع از اسناد معاصر، مانند وصیت نامه‌ها، قراردادها و پرونده‌های حقوقی، از یهودیان یا جامعه یهودیان در نروژ نامی برده نشده‌است.[5]
هولوکاست
آلمان نروژ را در ۹ آوریل ۱۹۴۰ اشغال کرد و تعدادی از نروژی‌ها بلافاصله دستگیر شدند و دو ماه بعد نیروهای اشغالگر اولین اردوگاه زندانیان را در اولون، خارج از برگن ایجاد کردند. بسیاری از یهودیانی که می‌توانستند از کشور فرار کردند. «تقریباً دو سوم یهودیان از نروژ فرار کردند».[6] از این تعداد، حدود ۹۰۰ یهودی توسط جنبش مقاومت نروژ به خارج از کشور قاچاق شدند، عمدتاً به سوئد اما برخی نیز به انگلستان منتقل شدند.[7] در سال ۱۹۴۲، پیش از آغاز اخراج، حداقل ۲٬۱۷۳ یهودی در نروژ زندگی می‌کردند. از این تعداد، هزار و ۶۴۳ نفر شهروند نروژ، ۲۴۰ نفر شهروند خارجی و ۲۹۰ شهروند فاقد تابعیت بودند. حداقل ۷۶۵ یهودی در دست آلمانی‌ها کشته شدند.[8][9] فقط بین ۲۸ تا ۳۴ نفر از افراد تبعید شده زنده مانده بودند.
منابع
- "Religious communities". Norway Central Bureau of Statistics. 25 November 2016. Retrieved 4 June 2017.
- "Norway opened the gates to the Jews first in 1851" (به نروژی). Retrieved 14 September 2014.
- "The first Jewish immigration" (به نروژی). Retrieved 14 September 2014.
- Mendelsohn 1969.
- Adams & Heß, 2018.
- Kronikk: Frontingen av "Den største forbrytelsen" gir en Holocaust-historie uten nyanser [Op-ed: To front the book The greatest crime, gives a history of the Holocaust—without nuances]
- United States Holocaust Memorial Museum, Norway, http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?
- This number does not include Jewish Soviet or Polish prisoners of war that died in captivity as a result of murder or mistreatment in Norwegian camps, nor Allied Jewish soldiers killed in action in Norway.
- Michelet, Marte (November 15, 2014). "Bare en detalj".
| کشورهای مستقل |
| .svg.png.webp) |
|---|---|---|
| واحدهای سیاسی کم‌رسمیت |
| |
| متعلقات و دیگر قلمروها |
| |