تونل کوهرنگ
تونل کوهرنگ، تونلی است که برای انتقال رود کوهرنگ به زاینده‌رود در شهرستان کوهرنگ و استان چهارمحال و بختیاری ساخته شده‌است. تونل کوهرنگ یکی از جاذبه‌های طبیعی و بسیار زیبای منطقه کوهرنگ است که به همراه دیگر جاذبه‌ها همچون چشمه دیمه، پیست اسکی چلگرد، دست لاله های واژگون کوهرنگ، غار یخی چما، آبشار نیاکان، آبشار شیخ علیخان و روستای پلکانی سرآقاسید(ماسوله زاگرس) و بسیاری از مناطق گردشگری و طبیعی کوهرنگ هر ساله گردشگران بسیاری را خصوصاً در ماه اردیبهشت به خود جلب می‌نماید.
از نخستین تونل کوهرنگ در سال ۱۳۳۲ بهره‌برداری شد. در سال ۱۳۶۴ تونل دوم به بهره‌برداری رسید. در سال ۱۳۷۷ عملیات ساخت سومین تونل کوهرنگ آغاز شد که تاکنون ادامه دارد. نخستین بار شاه عباس کبیر در سال ۱۰۲۹ه ق میرجهانگیرخان بختیاری[1][2](۱۰۳۷–۹۷۴ه ق) که حاکم بختیاری بود، را مأمور الحاق آب کارون به زاینده رود نمود و دراین خصوص کوه کارکنان نیز تا حدودی شکافته شد و پایه‌های سدی که بررودخانه کوهرنگ احداث گردید نیز موجود است ولی با مرگ شاه عباس، این طرح ناتمام ماند.
پیشینه
آب کوهرنگ یکی از سرچشمه‌های کارون بود. پیوستن آن به زاینده‌رود بخاطر نزدیکی سرچشمه این دو رود از گذشته در نظر بوده‌است. در ۹۹۶ ه. ق. شاه عباس کبیر مأموریت پیوستن این دو رود را به میرفضل‌الله شهرستانی حاکم اصفهان سپرد. قرار بود که با کندن مسیری در کوه کارکنان این کار انجام شود؛ ولی بخاطر تحولاتی این کار به سرانجام نرسید. در دوره شاه عباس اول نیز کوششی شد و آن نیز ناتمام ماند.
تونل کوهرنگ ۱: نخستین بررسی‌ها برای انتقال آب رودخانه بیرگان به حوضه زاینده‌رود به سال‌های پس از جنگ دوم جهانی باز می‌گردد. در نتیجه این بررسی‌ها طراحی و اجرای بند انحرافی و تونل اول کوهرنگ به وسیله مهندسان مشاور الکساندر گیپ واگذار گردید و از این سیستم در سال ۱۳۳۲ خورشیدی بهره‌برداری شد. این سیستم شامل بند و یک تونل ۲۹۰۰ متری به‌طور میانگین سالانه حدود ۲۵۵ میلیون متر مکعب آب را به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌کند .
تونل کوهرنگ ۲: طراحی و اجرای سد انحرافی و تونل دوم کوهرنگ به وسیلهٔ مهندسان مشاور سوگرا انجام‌گرفت و از این سیستم در سال ۱۳۶۴ خورشیدی بهره‌برداری شد. از سال ۱۳۶۶ خورشیدی با پایان یافتن ساختمان سد و تونل ماربران و انتقال ۱۱۵ میلیون متر مکعب آب چشمه‌های ماربران و کلنچین به پشت این سد، سد و تونل دوم کوهرنگ سالانه به‌طور میانگین حدود ۲۵۵ میلیون متر مکعب آب را به مخزن سد زاینده‌رود انتقال می‌دهند.
تونل کوهرنگ ۳: طراحی و ساخت سد و تونل سوم کوهرنگ به وسیلهٔ مهندسان مشاور زایندآب و تهران برکلی در سال‌های دهه ۶۰ بررسی شد. گزارش این بررسی‌ها و نقشه‌های طرح مقدماتی سد، سازه‌های وابسته و تونل انتقال آب در سال ۱۳۶۷ خورشیدی منتشر شد. در سال ۱۳۷۰ اسناد مناقصه تونل سوم کوهرنگ تهیه و پس از برگزاری مناقصه بین‌المللی و سپس مناقصه داخلی نهایتاً شرکت ساختمانی تابلیه برنده مناقصه می‌شود و کار را با نظارت شرکت زایندآب شروع می کند. در سال ۱۳۷۷ خورشیدی سازمان آب منطقه‌ای اصفهان با توجه به گذشت یک دهه از مطالعات و ضرورت کاربری آمار و اطلاعات گردآوری شده در این دوره، برای به هنگام کردن آمار استفاده از اطلاعات جدید و بازنگری در طراحی‌ها و مبانی طرح، مطالعات تکمیلی فاز یک سد را به شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس و همچنین مطالعات تکمیلی مرحله دوم تونل انتقال آب کوهرنگ ۳ را به مشارکت مهاب قدس- زایندآب واگذار کرد. در نتیجه تونل سوم کوهرنگ به منظور تأمین و انتقال آب به میزان حدود ۲۵۵ میلیون متر مکعب در سال، جهت تأمین قسمتی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران برای مصارف شرب صنعت، کشاورزی و افزایش حجم آب تنظیم شده سد زاینده رود اصفهان با استفاده از سد مخزنی کوهرنگ ۳، طراحی و عملیات اجرایی آن آغازشد.
پنجاه ریالی - پشت اسکناس عنوان: تونل کوهرنگ و سد کوهرنگ
جستارهای وابسته
پانویس
- آتشکده.
- رستم التواریخ.
| مرکز |  تپه اسکندری هفشجان اولین و بزرگترین اثر ملی و تاریخی استان چهارمحال و بختیاری  پل زمانخان  دشت لاله های واژگون | |
|---|---|---|
| شهرستان‌ها | ||
| شهرها | ||
| نقاط دیدنی |
| |