فرادنبه
فَرادُنبِه، یکی از شهرهای شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری است. این شهر در ۷ کیلومتری شمال غربی شهر بروجن قرار دارد.[5][6]
فَرادُنبِه | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | چهارمحال و بختیاری |
شهرستان | بروجن |
بخش | مرکزی |
نام(های) پیشین | پرادمبه پرادنبه |
سال شهرشدن | ۱۳۶۲ |
مردم | |
جمعیت | ۱۳٬۳۱۷ نفر [1] |
رشد جمعیت | +۱٫۳۵% |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۸٬۰۰۰ مترمربع |
ارتفاع | ۲٬۱۶۹ متر[2] |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۵+ |
میانگین بارش سالانه | ۲۶۰ |
روزهای یخبندان سالانه | ۹۰ |
اطلاعات شهری | |
شهردار | ابوالقاسم طهماسبی[3] |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۳۸[4] |
وبگاه | www.faradonbeh.ir |
فَرادُنبِه |
آب و هوا
نزدیکترین ایستگاه هواشناسی به فرادنبه، ایستگاه بروجن میباشد که حدوداً در ۵ کیلومتری فرادنبه قرار دارد. از بروجن همواره به عنوان یکی از سردترین شهرهای کشور در گزارشها هواشناسی نام برده میشود ارتفاع این شهرستان از سطح متوسط دریا ۲۴۳۲ متر است. از لحاظ اقلیمی دارای شرایط نیمه مرطوب با تابستان معتدل و زمستان بسیار سرد میباشد. تعداد روزهای یخبندان در حدود ۱۲۲ روز در سال میباشد. حداقل مطلق دمای این ایستگاه به ۳۶- درجه میرسد و حداکثر مطلق دمای مشاهد شده به ۳۶درجه سانتیگراد بالغ گردیدهاست. بارش سالانه این ایستگاه بهطور متوسط به ۳۶۰ میلیمتر بالغ میگردد و دارای دو فصل خشک و مرطوب است. فصل خشک آن از خرداد تا شهریور ادامه دارد و فصل مرطوب آن از مهر ماه آغاز و تا اردیبهشت ادامه دارد. در مجموع بارش فصل زمستان به ۴۴ درصد و پاییز به ۳۲درصد و بهار به ۲۴درصد میرسد و تابستان ۱ در صد بارش را داراست. بروجن یکی از مرتفعترین شهرهای کشور است که این خصیصه بروجن را از جهت محیط زیست حیوانی و گیاهی بسیار غنی و پر جاذبه نمودهاست.
آب و هوای بروجن
| |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مـــــه | ژوئـن | ژوئیـه | اوت | سپتامبر | اکتبـر | نوامبر | دسامبر | سـال | |
گرمترین C° |
۱۲٫۰ | ۱۵٫۰ | ۲۰٫۰ | ۲۳٫۰ | ۲۹٫۰ | ۳۰٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۱٫۰ | ۲۶٫۰ | ۱۸٫۰ | ۱۱٫۰ | ۱۹٫۹ |
میانگین گرمترینها C° |
۱۲٫۰ | ۱۵٫۰ | ۲۰٫۰ | ۲۳٫۰ | ۲۹٫۰ | ۳۰٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۱٫۰ | ۲۶٫۰ | ۱۸٫۰ | ۱۱٫۰ | ۱۹٫۹ |
میانگین سردترینها C° |
-۱۴٫۰ | -۸٫۰ | -۷٫۰ | -۳٫۰ | ۲٫۰ | ۵٫۰ | ۱۱٫۰ | ۷٫۰ | ۲٫۰ | ۱٫۰ | -۶٫۰ | -۱۴٫۰ | ۱٫۱ |
سردترین C° |
-۱۴٫۰ | -۸٫۰ | -۷٫۰ | -۳٫۰ | ۲٫۰ | ۵٫۰ | ۱۱٫۰ | ۷٫۰ | ۲٫۰ | ۱٫۰ | -۶٫۰ | -۱۴٫۰ | |
منبع: وبگاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری[7] ۸ مهٔ ۲۰۱۱ |
وجه تسمیه
معنی کامل نام ( فرادنبه ) شهری در امتداد و دنباله دشت میباشد. نام های پیشین این شهر " فرادامنه ؛ پرادمبه و پرادامنه " میباشد.
جمعیت
بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۰) جمعیت آن ۱۳٬۱۳۹ نفر (۳٬۴۳۵ خانوار) بودهاست.[1]
زبان
گویش مردم فرادنبه از ریشه ترکی سلجوقی و قشقایی است ؛ که در گذر زمان با کلمات فارسی آمیخته شده است.
از فرهنگ دهخدا
فرادنبه. [فَ دُمْ بَ ] (اِخ) قصبهای است از دهستان گندمان بخش مرکزی شهرستان بروجن، واقع در ۱۱ هزارگزی باختر بروجن متصل به راه بروجن به اصفهان. ناحیهای است واقع در دامنهٔ کوه و معتدل که دارای ۴٬۰۰۴ تن سکنهاست. آب آنجا از قنات تأمین میشود و محصولاتش غلات، حبوب، کتیرا و لبنیات است. اهالی به کشاورزی و گله داری گذران میکنند. صنعت دستی زنان قالی بافی است. راه ماشین رو و یک باب دبستان و نیز یک قلعهٔ قدیمی و یک زیارتگاه و در حدود ۳۵ باب دکان دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۱۰).[8]
بناهای تاریخی شهر فرادنبه
بر اساس موقعیت منطقه و سنگ قبور موجود در گورستانهای قدیمی شهر و آنچه به جای مانده قبل از پیدایش شهر در منطقهٔ فعلی اجداد ساکنین امروزی در چندین منطقه مجزا قلعههای اطراف شهر مستقر بودند که بر اثر یورشهای پی در پی متجاوزین بر دستاوردهای این دهات ایلنشین آنها مجبور به اسکان در محل فعلی میگردند اگر چه تاریخ دقیق این اسکان مشخص نیست اما حدود تقریبی و قدمت تاریخی آن به سنههای ۱۰۲۴ و ۱۰۲۵ ه.ق خود گواه این اسکان میباشد.
آثار و ابنیههای تاریخی فرادنبه:
- حمام خان بابا خان به سنه ۱۲۷۶
- حمام گلشن (حمام کهنه)
- قلعه ضرغام السلطنه به سنه ۱۲۷۹ ه.ق
- حمام رحمت آباد
- گورستان فرادنبه
قلعه ضرغام السلطنه
قلعه ضرغام السلطنه یا قلعه فرادنبه مربوط به سال ۱۲۷۹ ه.ق است. این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۳۶۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
علی داد (ایل بیگ) پدر ضرغام السلطنه در زمان حکومت خود، در این محل قلعهای میسازد، که به قلعه کهنه معروف است.
پس از علی داد، پسرش ابراهیم خان، ملقب به ضرغام السلطنه، خان فرادنبه میشود و قلعهای در کنار قلعه کهنه میسازد، که به قلعه ضرغام السلطنه خان معروف است. زمان ساخت این قلعه به سال ۱۲۷۹ ه.ق بازمیگردد.
حمام فرادنبه
حمام فرادنبه، مربوط به سال ۱۲۷۹ ه.ق است و در شهرستان بروجن، بخش مرکزی، ۵ کیلومتری شرق بروجن واقع شده. این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۳۶۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیدهاست.
حمام کهنه فرادنبه
حمام کهنه فرادنبه مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان بروجن، بخش مرکزی، شهر فرادنبه، میدان شهید کریمی واقع شده. این اثر در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۹۴۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیدهاست.
حمام خانی فرادنبه
حمام خانی فرادنبه، مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان بروجن، بخش مرکزی، شهر فرادبنه، بلوار مدرس واقع شده. این اثر در تاریخ ۰۷ خرداد ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۹۶۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
آرامگاه ضرغامالسطنه
آرامگاه ضرغامالسطنه، مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان بروجن، بخش مرکزی، شمال غرب شهر فرادنبه واقع شده. این اثر در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۸۲۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
گورستان فرادنبه
گورستان فرادنبه مربوط به دوره صفوی به بعد است و در فرادنبه، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۰۱۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر تاریخی در جنوب غربی فرادنبه واقع شده است.
وضعیت اقتصادی
در این شهر حدود نیمی از مردم اقتصادی مبتنی بر کشاورزی نیمه مکانیزه و مکانیزه و دامداری سنتی و نیمه صنعتی دارند. محصولات موفق آن در زمینه کشاورزی سیبزمینی، چغندر قند، گندم، جو و یونجه میباشد. قالیبافی از صنایع دستی مشهور آن است و نقش «گل پتو» در این شهر به صورت انحصاری استفاده میشود.
- فرش فرادنبه
- فرش فرادنبه
- بوته سیبزمینی
سوغات فرادنبه عبارتند از: کشک. قارا. گلیم و فرش دستباف. لبنیات و…
منابع
«معرفی شهر فرادنبه». وب سایت رسمی شهرداری فرادنبه. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۹.
پانویس
- «جمعیت و خانوار تا سطح آبادی بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰». مرکز آمار ایران (سال ۱۳۹۳). دریافتشده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۴.
- "Maps, Weather, and Airports for Faradonbeh, Iran". redirect to /world/ (به لاتین). Retrieved 2015-07-24.
- «پیام شهردار فرادنبه». وب سایت رسمی شهرداری فرادنبه. بایگانیشده از اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۷. دریافتشده در ۶ نوامبر ۲۰۱۷.
- «اجرای طرح هم کد سازی تلفن ثابت». وبگاه شرکت مخابرات ایران. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۴. دریافتشده در ۱ نوامبر ۲۰۱۴.
- «فرادنبه».
- «فرادنبه».
- «اطلاعات آب و هوای بروجن (هواشناسی چهار محال و بختیاری)». وبگاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری. دریافتشده در ۸ مهٔ ۲۰۱۱.
- علیاکبر دهخدا و دیگران، سرواژهٔ «فرادنبه»، لغتنامهٔ دهخدا (بازیابی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۴).