دوره‌های گاه‌شماری

دوره‌های گاه‌شماری (انگلیسی: Calendar era‎) شمارش ساعت و زمانی است که از مبدأ تاریخ از یک عصر به عصر بعدی حساب می‌شود مانند سالهای تقویم میلادی که براساس تاریخ مسیحیت محاسبه می‌شود، و (کلیساهای ارتدکس قبطی و کلیسای ارتدکس توحیدی اتیوپی اقدام به ایجاد و توسعهٔ تقویم‌های خود کردند) نحوهٔ کار هر تقویمی به گام‌های ماه (حالت‌های مختلف دیده شدن بخش روشن ماه از زمین) و سال خورشیدی وابسته بود.

<<  خرداد  >>
ش ی د س چ پ ج
۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷
۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴
۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱
۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸
۲۹ ۳۰ ۳۱
۱۴۰۰ خورشیدی
  کشورهایی که از تقویم میلادی استفاده می‌کنند.
  کشورهایی که از نسخه دستکاری شده تقویم میلادی استفاده می‌کنند.
  کشورهایی که در کنار تقویم میلادی از تقویم‌های دیگری نیز استفاده می‌کنند.
  کشورهایی که از تقویم میلادی استفاده نمی‌کنند.
گاهشماری ایران

سیستم‌های تاریخ باستان

نام‌بخش آشوری

نام‌بخش‌های آشوری فهرست یا جدولی است از الواح میخی که هر ساله وقایع مهم دولت آشور در آن ذکر می‌شد، این وقایع دوران سلطنت دو پادشاه اسرحدون و آشوربانیپال می‌باشد، و اکنون این اسناد وجود دارد ولی بالکل ضایع شده‌است. منابع آشوری از سال سی‌ام قرن هفتم پ.م. - ۶۳۰ - به این طرف وجود ندارند، اما به لحاظ اثبات ماهیت وقایع تاریخی واجد اهمیت می‌باشد، از آنجا که در دوران آشوری مبدأ تاریخی وجود نداشت آشوریان سال‌ها را به نام وقایع مهمه مانند جنگ، سیل، طوفان، قیام و شورش، یا کسوفی که رخ داده بود و همچنین اسامی اشخاص برجسته و تأثیرگذار می‌نامیدند. یک گزارش از جنگ آشوریان علیه اورارتو در فهرست مردان سال آشوری (اپونیم‌ها) در ذیل وقایع سال - ۷۷۶ پ.م. - مذکور است و بار دیگر در فهرست مردان سال ذیل وقایع سال - ۷۷۴ پ.م. - از لشکرکشی علیه اورارتو و نامار یاد می‌شود. نظر برخی مورخان این است که ذکر وقایع مهم هر سال منوط به پیروزی آشوریان بوده و اگر در جایی آشوریان دچار شکست می‌شدند ذکری از آن اتفاق در اپونیم یا نام‌بخش‌ها ثبت نمی‌شد.[1]

المپیاد دوست‌یابی

در میان مورخان و دانشمندان یونان باستان، روش معمول نشان دادن گذشت سالها بر اساس بازی‌های المپیک بود که دوره‌ای چهار ساله برای گردهمایی و اجرای بازیهای المپیکی در یونان باستان به‌شمار می‌رفت و ا ولین بار در سال ۷۷۶ قبل از میلاد برگزار شد. این سیستم از قرن ۳ قبل از میلاد مورد استفاده قرار گرفت. بازی‌های مدرن المپیک (یا بازی‌های المپیک تابستانی با شروع ۱۸۹۶) دوره‌های چهار ساله را از یونان باستان ادامه نمی‌دهد: المپیاد ۶۶۹ در تابستان ۱۸۹۷ آغاز می‌شد، اما المپیک مدرن برای اولین بار در سال ۱۸۹۶ برگزار شد.[2]

گاه‌شماری هجری خورشیدی

بر پایهٔ گاه‌شماری جلالی با مبدأ هجری است. آغاز سال خورشیدی برابراست با نخستین روز بهار.[3]

گاه‌شماری میلادی

گاه‌شماری گریگوری یا میلادی ابتدا در میان کشورهای کاتولیک اروپا و سپس در میان پروتستان‌ها و ارتدکس‌ها پذیرفته‌شد. در میان کشورهای اروپایی، یونان آخرین کشوری بود که در سال ۱۹۲۳ اقدام به پذیرش این تقویم کرد. ژاپن، کشور کره و چین به‌ترتیب در سال‌های ۱۸۹۵، ۱۸۷۲ و ۱۹۱۲ تقویم میلادی را پذیرفتند. امروزه در اکثر کشورهای جهان، همچنین اغلب کشورهای اسلامی، تقویم میلادی به‌عنوان تقویم رسمی شناخته می‌شود. مصر در سال ۱۸۷۵ و ترکیه در سال ۱۹۱۷ اقدام به پذیرش تقویم میلادی کردند. عربستان سعودی آخرین کشور اسلامی است که در سال ۲۰۱۶ تقویم میلادی را به‌عنوان تقویم رسمی کشور انتخاب و جایگزین تقویم هجری قمری کرد.[4]

کشورهای افغانستان، ایران، اتیوپی و نپال در زمره کشورهایی هستند که هنوز تقویم میلادی در آن‌ها تقویم رسمی به‌شمار نمی‌رود.

تطبیق روزهای گاهشماری هجری خورشیدی با گاهشماری میلادی

از آنجا که تقویم هجری خورشیدی (از جمله تقویم رسمی ایران و افغانستان) و تقویم میلادی هر دو گاهشماری خورشیدی هستند. صرف نظر از تفاضل سال‌ها و تفاوت سرآغاز ماه‌ها با هم، در روزها هماهنگی نسبی دارند و نوسان‌های محدود در این هماهنگی در نتیجه تمایز شیوه کبیسه‌گیری در دو گاهشماری است. میزان تطبیق روزهای دو گاهشماری در سده اخیر هجری خورشیدی از قرار زیر است (بر اساس الگوریتم هجری خورشیدی):

33-year
cycle[6]		ساله هجری خورشیدیسال میلادیسال هجری شمسیسال میلادی
۱۱۳۵۴*۲۱ مارس ۱۹۷۵ – ۲۰ مارس ۱۹۷۶۱۳۸۷*۲۰ مارس ۲۰۰۸ – ۲۰ مارس ۲۰۰۹
۲۱۳۵۵۲۱ مارس ۱۹۷۶ – ۲۰ مارس ۱۹۷۷۱۳۸۸۲۱ مارس ۲۰۰۹ – ۲۰ مارس ۲۰۱۰
۳۱۳۵۶۲۱ مارس ۱۹۷۷ – ۲۰ مارس ۱۹۷۸۱۳۸۹۲۱ مارس ۲۰۱۰ – ۲۰ مارس ۲۰۱۱
۴۱۳۵۷۲۱ مارس ۱۹۷۸ – ۲۰ مارس ۱۹۷۹۱۳۹۰۲۱ مارس ۲۰۱۱ – ۱۹ مارس ۲۰۱۲
۵۱۳۵۸*۲۱ مارس ۱۹۷۹ – ۲۰ مارس ۱۹۸۰۱۳۹۱*۲۰ مارس ۲۰۱۲ – ۲۰ مارس ۲۰۱۳
۶۱۳۵۹۲۱ مارس ۱۹۸۰ – ۲۰ مارس ۱۹۸۱۱۳۹۲۲۱ مارس ۲۰۱۳ – ۲۰ مارس ۲۰۱۴
۷۱۳۶۰۲۱ مارس ۱۹۸۱ – ۲۰ مارس ۱۹۸۲۱۳۹۳۲۱ مارس ۲۰۱۴ – ۲۰ مارس ۲۰۱۵
۸۱۳۶۱۲۱ مارس ۱۹۸۲ – ۲۰ مارس ۱۹۸۳۱۳۹۴۲۱ مارس ۲۰۱۵ – ۱۹ مارس ۲۰۱۶
۹۱۳۶۲*۲۱ مارس ۱۹۸۳ – ۲۰ مارس ۱۹۸۴۱۳۹۵*۲۰ مارس ۲۰۱۶ – ۲۰ مارس ۲۰۱۷
۱۰۱۳۶۳۲۱ مارس ۱۹۸۴ – ۲۰ مارس ۱۹۸۵۱۳۹۶۲۱ مارس ۲۰۱۷ – ۲۰ مارس ۲۰۱۸
۱۱۱۳۶۴۲۱ مارس ۱۹۸۵ – ۲۰ مارس ۱۹۸۶۱۳۹۷۲۱ مارس ۲۰۱۸ – ۲۰ مارس ۲۰۱۹
۱۲۱۳۶۵۲۱ مارس ۱۹۸۶ – ۲۰ مارس ۱۹۸۷۱۳۹۸۲۱ مارس ۲۰۱۹ – 19 March 2020
۱۳۱۳۶۶*۲۱ مارس ۱۹۸۷ – ۲۰ مارس ۱۹۸۸۱۳۹۹*۲۰ مارس ۲۰۲۰ – ۲۰ مارس ۲۰۲۱
۱۴۱۳۶۷۲۱ مارس ۱۹۸۸ – ۲۰ مارس ۱۹۸۹۱۴۰۰۲۱ مارس ۲۰۲۱ – ۲۰ مارس ۲۰۲۲
۱۵۱۳۶۸۲۱ مارس ۱۹۸۹ – ۲۰ مارس ۱۹۹۰۱۴۰۱۲۱ مارس ۲۰۲۲ – ۲۰ مارس ۲۰۲۳
۱۶۱۳۶۹۲۱ مارس ۱۹۹۰ – ۲۰ مارس ۱۹۹۱۱۴۰۲۲۱ مارس ۲۰۲۳ – ۱۹ مارس ۲۰۲۴
۱۷۱۳۷۰*۲۱ مارس ۱۹۹۱ – ۲۰ مارس ۱۹۹۲۱۴۰۳*۲۰ مارس ۲۰۲۴ – ۲۰ مارس ۲۰۲۵
۱۸۱۳۷۱۲۱ مارس ۱۹۹۲ – ۲۰ مارس ۱۹۹۳۱۴۰۴۲۱ مارس ۲۰۲۵ – ۲۰ مارس ۲۰۲۶
۱۹۱۳۷۲۲۱ مارس ۱۹۹۳ – ۲۰ مارس ۱۹۹۴۱۴۰۵۲۱ مارس ۲۰۲۶ – ۲۰ مارس ۲۰۲۷
۲۰۱۳۷۳۲۱ مارس ۱۹۹۴ – ۲۰ مارس ۱۹۹۵۱۴۰۶۲۱ مارس ۲۰۲۷ – ۱۹ مارس ۲۰۲۸
۲۱۱۳۷۴۲۱ مارس ۱۹۹۵ – ۱۹ مارس ۱۹۹۶۱۴۰۷۲۰ مارس ۲۰۲۸ – ۱۹ مارس ۲۰۲۹
۲۲۱۳۷۵*۲۰ مارس ۱۹۹۶ – ۲۰ مارس ۱۹۹۷۱۴۰۸*۲۰ مارس ۲۰۲۹ – ۲۰ مارس ۲۰۳۰
۲۳۱۳۷۶۲۱ مارس ۱۹۹۷ – ۲۰ مارس ۱۹۹۸۱۴۰۹۲۱ مارس ۲۰۳۰ – ۲۰ مارس ۲۰۳۱
۲۴۱۳۷۷۲۱ مارس ۱۹۹۸ – ۲۰ مارس ۱۹۹۹۱۴۱۰۲۱ مارس ۲۰۳۱ – ۱۹ مارس ۲۰۳۲
۲۵۱۳۷۸۲۱ مارس ۱۹۹۹ – ۱۹ مارس ۲۰۰۰۱۴۱۱۲۰ مارس ۲۰۳۲ – ۱۹ مارس ۲۰۳۳
۲۶۱۳۷۹*۲۰ مارس ۲۰۰۰ – ۲۰ مارس ۲۰۰۱۱۴۱۲*۲۰ مارس ۲۰۳۳ – ۲۰ مارس ۲۰۳۴
۲۷۱۳۸۰۲۱ مارس ۲۰۰۱ – ۲۰ مارس ۲۰۰۲۱۴۱۳۲۱ مارس ۲۰۳۴ – ۲۰ مارس ۲۰۳۵
۲۸۱۳۸۱۲۱ مارس ۲۰۰۲ – ۲۰ مارس ۲۰۰۳۱۴۱۴۲۱ مارس ۲۰۳۵ – ۱۹ مارس ۲۰۳۶
۲۹۱۳۸۲۲۱ مارس ۲۰۰۳ – ۱۹ مارس ۲۰۰۴۱۴۱۵۲۰ مارس ۲۰۳۶ – ۱۹ مارس ۲۰۳۷
۳۰۱۳۸۳*۲۰ مارس ۲۰۰۴ – ۲۰ مارس ۲۰۰۵۱۴۱۶*۲۰ مارس ۲۰۳۷ – ۲۰ مارس ۲۰۳۸
۳۱۱۳۸۴۲۱ مارس ۲۰۰۵ – ۲۰ مارس ۲۰۰۶۱۴۱۷۲۱ مارس ۲۰۳۸ – ۲۰ مارس ۲۰۳۹
۳۲۱۳۸۵۲۱ مارس ۲۰۰۶ – ۲۰ مارس ۲۰۰۷۱۴۱۸۲۱ مارس ۲۰۳۹ – ۱۹ مارس ۲۰۴۰
۳۳۱۳۸۶۲۱ مارس ۲۰۰۷ – ۱۹ مارس ۲۰۰۸۱۴۱۹۲۰ مارس ۲۰۴۰ – ۱۹ مارس ۲۰۴۱

گاه‌شماری کردی

تقویم کردی مادی، براساس گاه‌شماری هجری خورشیدی است و از آنجا که به‌طور معمول مبدأ آن، تأسیس حکومت مادها در ایران یا در بعضی مناطق، فتح نینوا بدست مادها، دانسته شده‌است به تقویم مادی نیز مشهور است.[7]

گاهشماری ارمنی

گاهشماریمردم ارمنی است. ارمنستان تا به امروز تقویم‌های متنوعی داشته‌است.[8]

گاه‌شماری هجری خورشیدی از جمله تقویم‌هایی بوده که در دوره‌های مختلف در ارمنستان کاربردی ویژه داشته. از آنجا که خورشید جزء خدایان اصلی ارمنیان باستان محسوب می‌شده‌استفاده از این تقویم نیز توجیه‌پذیر است.[9]

جستارهای وابسته

منابع
  1. "CDLI: The Old and Middle Assyrian limmu officials". Cuneiform Digital Library Initiative. Retrieved 18 May 2016.
  2. Blackburn, Bonnie; Holford-Strevens, Leofranc (2003). The Oxford Companion to the Year (corrected printing ed.). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-214231-3.
  3. Persian Pilgrimages by Afshin Molavi. Books.google.com. Retrieved 2012-08-11.
  4. «Saudi Arabia adopts the Gregorian calendar». The Economist. دسامبر ۱۵, ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۹.
  5. Holger Oertel (30 May 2009). "Persian calendar by Holger Oertel". Ortelius.de. Archived from the original on 16 July 2012. Retrieved 11 August 2012.
  6. The Persian calendar for 3000 years, (Kazimierz M Borkowski), Earth, Moon, and Planets, 74 (1996), No. 3, pp 223–230. Available at .
  7. https://web.archive.org/web/20080209024402/http://www.kurdistanica.com/english/culture/ncharacters/calendar/converter/kurdish_calendar_converter.html
  8. "արաց - Wiktionary". en.wiktionary.org. Retrieved 2018-10-31.
  9. Հին հայկական տոմար
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.