دینگ بابکان
دینَگ (پارسی میانه: Dēnag) یک بانبشن (شهبانو) ساسانی در سده سوم میلادی و خواهر-همسر اردشیر بابکان بود.
دینگ | |
---|---|
بانبشنان بانبشن ایرانیان (شهبانوی شهبانوان ایرانیان) | |
زاده | استان پارس |
همسر(ان) | اردشیر یکم |
فرزند(ان) | شاپور یکم |
دودمان | خاندان ساسان |
پدر | بابک |
دین و مذهب | مزدیسنا |
زندگی
دینگ یکی از دختران بابک، شاه پارس بود؛ برادرانش شاپور، اردشیر و بلاش نام داشتند. او برای اجرای آیین زرتشتی خویدوده یا ازدواج با خویشاوندان، همسر اردشیر شد.[1] بنابراین او عنوان بانبشنان بانبشن («شهبانوی شهبانوان») را دریافت کرد و گمان میشود که او در سنگنگاره تاجگذاری اردشیر در نقش رجب در سمت راست تصویر حضور داشته باشد. او احتمالاً مادر شاپور یکم، پسر اردشیر، بود و پس از مرگ اردشیر در سال ۲۴۲ عنوان بانبشنان بانبشن را از دست داد.[1]
مهر
مُهری از دینگ بر جای ماندهاست که تصویر نیمتنه او با اسم و لقبش بانبشنان بانیش (شهبانوی شهبانوان) به حروف پهلوی در آن کنده شدهاست. این بانو با چهرهای زیبا و مصصم، تاجی بر سر دارد که برفراز آن گیسوانش بهشکل گویی با نوار کوچکی بسته شدهاست. گوشوارهای که دارای سه مروارید است در گوش و گلوبند مرواریدی در گردنش دیده میشود و گیسوان مجعدش به چندین رشته بافته و فروافتادهاست. تاج مدور او دارای لبهای است که با جواهرات مزین شدهاست.[2]
پژوهشگران در مورد مالکیت این مهر اختلاف نظر دارند. بیشتر محققان آن را متعلق به دینگ بابکان میدانند. علیرضا شاپور شهبازی، ارنست هرتسفلد و فیلیس اکرمناز جمله کسانی هستند که این مهر را از آن دینگ همسر یزدگرد دوم و مادر هرمز و پیروز میدادند.[3]
پانویس
- Gignoux 1994, p. ۲۸۲.
- کریستن سن، ص ۳۱۲
- «جایگاه اجتماعی زنان در دوره ساسانی (به استناد مُهرها و اثر مُهرها)» (PDF). نشریه مطالعات هنر اسلامی. ۱ آذر ۱۳۹۹.
منابع
- Gignoux, Philippe (1994). Encyclopaedia Iranica, Vol. VII, Fasc. 3. p. 282.
- کریستین سن، آرتور. ایران در زمان ساسانیان، ترجمهٔ رشید یاسمی. چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۷