شمایل‌شکنی

شمایل‌شکنی،[1] آیکون‌شکنی، یا بت‌شکنی به حرکتی مذهبی برای از بین بردن شمایل و تصاویر مذهبی توسط معتقدان به خود آن مذهب گفته می‌شود. افراد شمایل‌شکن معتقدند که به تصویر کشیدن مفاهیم مقدس مذهبی یا دارای اشتباه است یا گمراه کننده.

نمونه‌ای از آیکون‌شکنی در طی اصلاحات پروتستانی در قرن ۱۶ میلادی. مجسمه‌ها در کلیسایی در نیمیخن مورد حمله قرار گرفته و خراب شده‌اند.

مسیحیت
طرحی در قرن ۹ میلادی نشان‌دهندهٔ شمایل‌شکنی در امپراتوری روم شرقی.[2]

در مسیحیت شمایل‌شکنی به‌دلیل تفسیر لفظی از ده‌فرمان به وجود آمده است: (سفر خروج، فصل ۲۰)[3]

(۴) هیچ بُتی برای خود مساز، خواه به شکل هرآنچه بالا در آسمان باشد یا پایین بر زمین یا در آبهای زیر زمین.

(۵) در برابر آنها سجده مکن و آنها را عبادت منما؛ زیرا من، یهوه خدای تو، خدایی غیورم که جزای تقصیرات پدران را به فرزندان و پشت سوم و چهارمِ آنان که مرا نفرت کنند می‌رسانم.

پطرس کسانی که از پرستش شمایل خودداری می‌کردند را «دارای ذهنی یهودی» می‌نامید.[4]

نابودی تصاویر مذهبی در زوریخ به سال ۱۵۲۴ میلادی.

در امپراتوری روم شرقی، آیکون‌شکنی حکومتی توسط لئون سوم پس از مدت‌ها مخالفت مردم با استفاده از شمایل آغاز شد. اکثر حمایت‌کنندگان شمایل‌شکنی را مردمان فقیر غیریونانی شرق امپراتوری که زیر حملهٔ مسلمانان بودند تشکیل می‌دانند.[5] بعدها برخی از اصلاح‌گران پروتستانی مانند اولریش تسوینگلی و ژان کالون نیز براساس ده‌فرمان خواستار برچیده‌شدن آیکون‌ها شدند.

اسلام

در اسلام، نابودی تصاویر و بت‌ها از کعبه واقعه‌ای مهم در تاریخ اسلام تلقی می‌گردد. با وجود اختلاف نظر میان محققان، اسلام ممکن است یکی از عوامل مؤثر بر آغاز شمایل‌شکنی در امپراتوری روم شرقی باشد.[6] براساس یکتاپرستی مصالحه ناپذیر اسلام، مسلمانان هیچ دلیلی برای نمایش خداوند در آثار هنری ندارند چون که تنها او می‌تواند توسط کلام خودش (قرآن) توصیف شود. قرآن اعراب جاهلی را به دلیل پرستش بت‌ها سرزنش می‌کند ولی در مورد شمایل به صورت یک دکترین بحث نمی‌کند؛ بنابراین اسلام را می‌توان پرهیزکننده از شمایل (ایماژزدا) دانست نه شمایل‌شکن.[7] در حالت کلی، مسلمانان از قراردادن تصاویر جانداران در مسجدها و مدرسه‌ها خودداری کرده‌اند. این مخالفت با تصاویر مذهبی به صراحت در قرآن نیامده است، بلکه براساس احادیث مختلفی است که نقل شده‌است.[8]

جستارهای وابسته
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شمایل‌شکنی موجود است.

منابع
  1. «شمایل‌شکنی» [هنرهای تجسمی] هم‌ارزِ «iconoclasm»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  2. "Byzantine iconoclasm". Retrieved 2013-04-30.
  3. سفر خروج، فصل ۲۰
  4. Michael, Robert (2011). A history of Catholic antisemitism: the dark side of the church (1st Palgrave Macmillan pbk. ed. ed.). New York: Palgrave Macmillan. pp. 28–30. ISBN 978-0-230-11131-8. Retrieved 9 February 2015.
  5. Cyril Mango, The Oxford History of Byzantium, 2002.
  6. Grabar, Oleg. "Islamic Influence On Byzantine Art." In The Oxford Dictionary of Byzantium. : Oxford University Press, 1991.
  7. Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture: Three-Volume Set. p. ۱۸۲. ISBN 978-0-19-530991-1. Retrieved 2015-03-10.
  8. Flood, Finbarr Barry (2002). "Between Cult and Culture: Bamiyan, Islamic Iconoclasm, and the Museum". The Art Bulletin. JSTOR. 84 (4): 641. doi:10.2307/3177288. Retrieved 2015-03-10. Unknown parameter |ماه= ignored (help)

Wikipedia contributors, "Iconoclasm," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed March 10, 2015).

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.