لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس
لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس (به انگلیسی: Lockheed C-130 Hercules) یک هواپیمای ترابری نظامی یا لجستیک با ۴ موتور توربوپراپ است که توسط شرکت لاکهید در سال ۱۹۵۴ ساخته شد و در حال حاضر در شرکت لاکهید مارتین ساخته می‌شود. این هواپیما قابلیت استفاده از انواع باندها برای پرواز و فرود را دارد. سی - ۱۳۰ هرکولس علاوه بر حمل و نقل نظامی، توانایی انجام انواع مأموریت‌های مختلف، از جمله حمل هوابرد، جستجو و نجات، پشتیبانی تحقیقات علمی، شناسایی آب و هوا، سوخت‌گیری هوایی، گشت دریایی و آتش‌نشانی هوایی را دارد. سی -۱۳۰ مدتهاست که هواپیمای ترابری-تاکتیکی اصلی برای بسیاری از نیروهای نظامی در سراسر جهان است و بیش از ۴۰ مدل در انواع مختلف از سی- ۱۳۰ هرکولس در بیش از ۶۰ کشور جهان خدمت می‌کنند.
| لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس | |
|---|---|
 | |
سی-۱۳۰ هرکولس متعلق به نیروی هوایی ایران | |
| نوع | ترابری نظامی |
| سازنده | لاکهید آمریکا |
| طراح | ویلیس هاوکینز |
| اولین پرواز | ۲۳ اوت ۱۹۵۴ |
| بکارگیری | دسامبر ۱۹۵۶ |
| وضعیت | فعال |
| کاربران اولیه | نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا - نیروی هوایی ایران + ۷۰ کشور دیگر |
| تعداد ساخت | بیش از ۲۵۰۰ فروند تا سال ۲۰۱۵ |
| قیمت | مدل ئی: ۱۱٬۹ میلیون دلار
مدل اچ: ۳۰٬۱ میلیون دلار |
| توسعه‌دهنده | لاکهید مارتین سی-۱۳۰جی سوپر هرکولس |
حتی مدل فوق‌العاده مسلحی از این هواپیما با نام لاکهید ای‌سی-۱۳۰ اسپکتر/اسپوکی با قدرت آتش سنگین برای مأموریت‌های تهاجمی ساخته شده‌است.
این هواپیما در طول سال‌های خدمت خود در عملیات‌های کمک‌های نظامی متعددی برای ارتش ایالات متحده شرکت کرده‌است. تا سال ۲۰۱۵ بیش از ۲۵۰۰ فروند از آن ساخته شده که طولانی‌ترین دوره تولید مستمر در بین تمامی هواپیماهای نظامی را به خود اختصاص داده‌است. در سال ۲۰۰۷ این هواپیما پنجمین هواپیمای نظامی پس از اینگلیش الکتریک کانبرا، بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس، توپولف-۹۵ , بوئینگ کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکر شد که به پنجاهمین سال فعالیت مستمر نظامی خود در کشور کاربر اصلی خود (ایالات متحده آمریکا) رسید.
در ۵ آوریل ۱۹۹۶ ورژن جدید این هواپیما بنام لاکهید مارتین سی -۱۳۰ جی سوپرهرکولس (Lockheed Martin C-130J Super Hercules) اولین پرواز خود را انجام داد و در سال ۱۹۹۹ ورژن جدید عملیاتی شد.گفته شده بدون هرکولس آمریکایی که محمدرضا پهلوی برای ارتش پرقدرت ایران خریداری نمود ایران در جنگ با عراق دچار مشکلات زیادی می شد
مشخصات
ایالات متحده آمریکا در شرایطی وارد جنگ کره شد که همهٔ هواپیماهای ترابری نظامی‌اش مثل سی-۴۶ و سی-۴۷ و سی-۱۱۹ (فلائینگ بوکس کار) و سی-۱۲۱ (کانستیلیشن) موتورهای پیستونی داشتند و طرح‌های‌شان متعلّق به جنگ جهانی دوم بود؛ بنابراین در دوم فوریه ۱۹۵۱ نیروی هوایی ایالات متحده طرح هواپیمای ترابری نظامی با مشخصات زیر را به مناقصه گذاشت:
- قدرت حمل حدود ۱۷۱۴۵ کیلوگرم بارمزد
- امکان پرواز از روی باند صحرایی
- پرواز با سرعت زیاد از ارتفاع پایین
- برد عملیاتی زیاد
دولت ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷، ۶۶ فروند از این نوع هواپیما را خریداری کرده بود. گمان می‌رود امروز تنها حدود ۴۶ فروند سی-۱۳۰ در ناوگان هوایی ایران در خدمت باشند. این هواپیما دارای ۴ موتور توربو پراپ است تا در صورت از کار افتادن ۱ یا ۲ موتور، به راحتی قابل پرواز و کنترل باشد.
کاربران
.svg.png.webp){kind=small}
سانحه‌های سی-۱۳۰ در ایران
۱۴ فروند آن سقوط کرده‌اند که در سوانح سقوط این هواپیما تاکنون بیش از ۵۰۰ تن جان خود را از دست داده‌اند و سرنشینان یکی از این هواپیماها فرماندهان کلیدی جنگ ایران و عراق بوده‌اند.
- ۶ دسامبر ۲۰۰۵، ۱۲۸ کشته، هنگام بازگشت برای فرود اضطراری در فرودگاه مهرآباد با ساختمانی مسکونی برخورد کرد.
- ۲۵ ژوئن ۲۰۰۳، ۷ کشته، به خاطر مشکلات فنی سقوط کرد.
- ۲ فوریه ۲۰۰۰، ۱۰ کشته، هنگام بلند شدن از فرودگاه مهرآباد سقوط کرده و به یک ایرباس ۳۰۰ هواپیمایی هما برخورد کرد.
- ۱۳ مارس ۱۹۹۷، ۸۶ کشته، به خاطر نقص موتور نزدیکی مشهد سقوط کرد.
- ۱۷ مارس ۱۹۹۴، ۳۲ کشته، بر فراز ارمنستان سرنگون شد.
- ۲ نوامبر ۱۹۸۶، ۹۸ کشته
- ۲۹ سپتامبر ۱۹۸۱، ۸۰ کشته
- ۱۹ ژوئن ۱۹۷۹، ۵ کشته
- ۱۹ سپتامبر ۱۹۷۸، ۹ کشته
- ۲۱ دسامبر ۱۹۷۶، ۹ کشته
- ۴ ژوئیه ۱۹۷۴، تلفات نامشخص
- ۲۸ فوریه ۱۹۷۴، ۱۰ کشته
- ۷ آوریل ۱۹۶۹، تلفات نامشخص
- ۱۸ آوریل ۱۹۶۷، ۲۳ کشته
آرم بازوی خلبان هواپیمای لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس نیروی هوایی ارتش
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «C-130 Hercules». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۰۸.
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس موجود است. |