پزشکی پیشاتاریخ

تاریخی مکتوبی از دوران ماقبل تاریخ وجود ندارد و لذا تفسیر تاریخچه نوشته نشده آسان نیست. گر چه ممکن است از مطالعه نقشه ها، قطعات استخوانی باقی مانده و ابزارهای جراحی انسان اولیه به نگرش انسان نسبت به مشکلات مربوط به بیماری و مرگ نزدیک شد. به نظر می‌رسد انسان، به محض اینکه به مرحله‌ای از استدلال رسید توسط فرایند آزمون و خطا به نخستین تجربیات پزشکی خود دست زد. استفاده از گیاهان به عنوان مواد غذایی منجر به این شد که انسان به کشف خواص سمی و احتمالاً دارویی آنها قادر شده باشد. طب سنتی امروزی که شامل استفاده از محصولات گیاهی، یا گیاهان معطر در درمان بیماریهاست ریشه در این دوران دارد و هنوز هم ادامه دارد.

استفاده از گیاهان دارویی
گیاه رزماری احتمالاً از دوران ماقبل تاریخ به علت اثرات دارویی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

انسان اولیه در مورد مرگ و بیماری به عنوان پدیده‌های طبیعی می‌نگریست. بیماریهای رایج مانند سرماخوردگی یا یبوست، به عنوان بخشی از وجود پذیرفته شدند و با استفاده از داروهای گیاهی در دسترس درمان می‌شدند. در مورد بیماریهای جدی و ناتوان کننده عقیده کاملاً متفاوتی ایجاد شد و علت آنها را ریشه در منابع غیر طبیعی می‌دانستند. مبشر اولیه این امراض را ناشی از طلسم شدن توسط دشمن، ملاقات با دیوی بد نهاد یا کار خدایان در اثر گناه یا جرمی می‌دانستند. به این صورت که آنها چیزی یا کرمی به درون بدن فرد فرستاده اند یا چیزی را از بدن او ستانده اند، همچون روح بیمار. درمان بکار گرفته شد در این موارد تطمیع روح سر گردان برای بازگشت به زیستگاه خود در درون بدن یا با استفاده از عصاره‌ها و محلولهای جادویی یا استفاده از ضد طلسم‌ها، مکش از بدن و سایر روشها بود.

جراحی
جمجمه‌ای از دختری در ۳۵۰۰ پیش از میلاد که اثرات تره‌پانینگ در آن مشهود است، بیمار پس از آن زنده مانده است.

یکی از این روشهای کنجکاوانه برای بیرون کردن بیماری از بدن ایجاد یک سوراخ ۲/۵ تا پنج سانتی متر در سطح جمجمه قربانی بود. این روش تره‌پانینگ (trepanning، یا trephining ) خوانده می‌شد. جمجمه‌های سوراخ شده از دوران ماقبل تاریخی در انگلیس، فرانسه و دیگر نقاط اروپا و در کشور پرو کشف شده است. بسیاری از آنها حاکی از زنده ماندن بیمار و احتمالاً شفا بعد این اقدام است. این روش هنوز هم در میان مردم بدوی در نقاطی از الجزایر، ملانزی، و شاید در جاهای دیگر وجود دارد. هر چند سریعاً در حال از بین رفتن است.

جادوگری

سحر و جادو و مذهب نقش بزرگی در پزشکی انسان ماقبل تاریخ یا بدوی داشته اند. استعمال داروی گیاهی توسط دهان معمولاً طی مراسم خاصی همراه با وردخوانی، رقص، شکلک گیری بوده است. بنابراین، اولین پزشکان جادوگران بوده‌اند. استفاده از طلسمها و اشیاء خوش یمن که هنوز در دوران مدرن شایع است این مبدا باستانی را دارد.

اثر پلاسبو

جدا از درمان زخم‌ها و شکستگی استخوان، احتمالاً کهن‌ترین جنبه از هنر شفا برای پزشکان بدوی درمان کل بیمار، شامل روان و جسم بوده است. این درمان‌ها و داروهای ممکن است هیچ اثر فیزیکی در بدن نداشته باشند ولی با این وجود در بیمار احساس بهتری می دهند، درصورتیکه هم پزشکی و هم بیمار به اثر بخشی آن معتقد بودند. این به اصطلاح اثر پلاسبو حتی در طب مدرن و بالینی مورد کاربرد می باشد.

جستارهای وابسته

منابع
    • medicine, history of. (2009). Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica.
    • ویکی‌پدیای انگلیسی، Prehistoric medicine
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.