گرافیک

نگاشتار[1] یا گرافیک (به انگلیسی: Graphics، گرافیکس) از واژهٔ یونانی graphikos است و به معنای آنچه که مربوط می‌شود به طرح زدن[2] و طراحی.[3] تعریف دیگر از گرافیک، هر کار یا شیوهٔ مربوط به کشیدن تصویر از روی یک چیز یا از انگاره آن است؛ و بنابراین همهٔ پدیده‌هایی را در بر می‌گیرد که ایجاد شده‌اند: به شکل یک نشانه، علامت، نقشه، طراحی، کشیدن از روی یک چیز و به ویژه طراحی خطی یک پدیده.

این مقاله دربارهٔ هنر گرافیک است. برای گرافیک دیزاین، طراحی گرافیک را ببینید.

هنرهای نگاشتاری[1] یا هنرهای گرافیکی شامل کشیدن، طراحی کلیشه و گراور برای چاپ و طراحی گرافیکی است.[4] صنایع گرافیک شامل همهٔ تکنیک‌ها و فعالیت‌هایی است که در تولید یک کار چاپی نقشی ایفا می‌کنند.[5] طراحی نگاشتار یا طراحی گرافیک پیشه یا هنر ارتباط بصری (ارتباط تصویری) است که از آمیزش تصویرها، واژه‌ها و ایده‌ها ترکیب شده تا اطلاعاتی را به تماشاگر برساند و به ویژه در او تأثیر مشخصی بنهد.[6]

نگاشتارگر[7] یا گرافیست[8] پیشه‌ای است در هنرها و صنایع گرافیک[9] همچون طراحی گرافیک.[10]

تاریخ هنر گرافیک

از زمانی که انسان تصمیم به ارائه یک پیام تصویری گرفت و به زعم خویش از مواد و متریالی که برای هم نوعان او مفاهیم مشخص و تا حدودی ثابت داشت استفاده کرد هنر گرافیک آغاز شد و تاکنون نیز با همه پیشرفت‌ها و تغییراتی که داشته‌است باز هم با همان شیوه به حرکت خود ادامه می‌دهد. صدها نگاره در غار شووه Chauvet در جنوب فرانسه که در سی هزار سال پیش از میلاد مسیح طراحی شده‌اند،[11] نگاره‌های غار لاسکو Lascaux، (چهارده هزار سال پیش از میلاد مسیح)، نگاره‌های شکارچیان در غار بیمبتکا Bhimbetka در هندوستان، (هفت هزار سال پیش از میلاد مسیح)،[12] نگاره بومیان آفریقا در غار سیاربرگ آفریقای جنوبی (هزار سال پیش از میلاد مسیح)[13] و بسی دیگر از این غار نگارها در دیگر نقاط جهان به همراه تولد خط به آوند زبان نوشته شده در سه یا چهار هزار سال پیش از میلاد، همه نشانه‌هایی بارز هستند از تاریخ گرافیک و رشته‌های وابسته به آن.[14]

نگاره‌های نخستین
  • نگاره‌های اسب‌ها در غار شووه
  • نگاره یک اسب در غار لاسکاوکس
  • نگاره‌ای در غار بیمبتکا در هندوستان
  • نگاره روی سنگ بومیان استرالیا در پارک ملی کاکادو، در هنر گاه اوبیر[15]

خط
  • لانت اینگچی هسو (蘭亭序) یا «درآمدی بر شعرهای سروده در تالار ارکید» نوشتهٔ خطاط نامی چین ونگ خیژی. در سال ۳۵۳ میلادی[16]
  • چرک‌نویس تمرینی یک خطاط مصری با متنی کاهنانه، سلسله هجدهم، عهد سلطنت آمنهات[17] اول در ۱۵۱۴-۱۵۹۳ پیش از میلاد.[18]
  • نمونه‌ای از خط چینی به نوشتهٔ خطاط ون ژنمینگ.[19] متن آوند نتیجه‌گیری است از شرح زندگی نی زان[20] به قلم خیو ینگ[21] . سلسله مینگ، ۱۵۴۲ میلادی
  • نوشته‌ای مصری با یاری از نمادها. این نوشته بخشی از پاپیروس انی می‌باشد. پاپیروس انی نمونه‌ای از کتاب مرگ است برای نویسنده‌ای به نام انی. ۱۲۷۵سال پیش از میلاد.[22]

نخستین کتاب‌های گرافیک: اسلیمی

کتاب‌های دینی بهترین مثال برای طراحی گرافیک می‌باشند. از جمله این کتاب‌ها می‌توان کتاب‌های انجیل را که در قرن‌های ششم تا نهم میلادی در صومعه‌های ایرلند، اسکاتلند و انگلیس وجود داشت نام برد. چهار نمونه از کارهای گرافیک در این کتاب‌ها را در اینجا نشان می‌دهیم. این کتاب‌ها از کارهای گرافیکی عربها و مسلمانان تأثیر پذیرفته‌اند. مسلمانان که نمی‌توانستند مانند یونانیان و رمی‌ها از شکل انسان در تزیین ساختمان‌ها و کتاب‌های خود استفاده برند. شکل‌های هندسی و خط نگاری را برای ایجاد طرح‌های تزیینی انتزاعی بکار بردند و از این رو اروپائیان این کارهای گرافیک را اسلیمی آرابسک[23] (عرب‌وار) می‌خوانند.[24]

  • برگی از انجیل دست‌نویس لیندیز فارن،[25] در پایان قرن هفتم یا اوائل قرن هشتم.
  • یک کار گرافیک از انجیل دست‌نویس لیکفیلد[26] مربوط به قرن هشتم.
  • صفحهٔ آغاز انجیل مارک در کتاب دورو[27] مربوط به قرن هفتم.
  • طراحی گرافیک راهبان ایرلندی در کتاب کلز[28] استفاده از آرابسک را به اوج زیبایی رسانده‌است. هر صفحهٔ این انجیل با طرحی گرافیک آغاز می‌شود. مربوط به قرن ششم تا نهم

کارهای گرافیک در قرآن‌های دست‌نویس

در کشورهای اسلامی کهن‌ترین طرح‌های گرافیک و خطاطی را می‌توان در قرآن‌های خوشنویسی شده یافت که با مرکب سیاه‌روی کاغذهایی از پوست آهو یا پاپیروس با خطوط زاویه‌دار، مانند خط کوفی، نوشته شده‌اند. خطوط قرآنی در سده هشتم میلادی آشکار شدند و در سده دهم به کمال نسبی رسیدند. بعدها صفحه‌آرایی، حاشیه‌کاری، تذهیب و دیگر تکنیک‌های پیچیده به لحاظ تزیین به وجود آمد. در سده دوازدهم میلادی خط نسخ به اوج زیبایی و خلوص رسید این خط برخلاف کوفی زاویه‌دار نبود و از فرم‌های هلالی و منحنی‌ها تشکیل شده بود. این خط در سراسر جهان اسلام گسترده شد. در کنار نسخ شیوه‌های دیگر مانند مُحقَّق، ریحان، ثلث، رقاع و توقیع نیز استفاده می‌شد. هر یک از این خطوط کاربرد مجزایی داشتند و در نوشتن قرآن، یا برای تزیین بناها و ظروف سفالی و اشیاء فلزی و پارچه‌بافی یا در نگارش نامه‌ها و امور دیوانی به کار گرفته می‌شدند.[29]

  • برگی از کار گرافیکی ایرانی در قرآن دست‌نویس، قرن یازدهم میلادی.
  • برگی از کار گرافیکی در قرآن مصری دوره عباسی، در قرن نهم یا دهم میلادی.
  • برگی از کار گرافیکی در قرآن ایرانی دست‌نویس دوره تیمور در ازبکستان، قرن پانزدهم میلادی.
  • برگی از کار گرافیکی در قرآن کوفی دست‌نویس در قرن دوازدهم.

خطاطی و خوش‌نویسی
  • خوش‌نویسی و خطاطی در طول تاریخ و درمیان همهٔ اقوام ارجمند بوده‌است. از خطاطی فصیح و با شکوه برای رسمیت دادن به پیمان نامه‌ها و تعهدات رسمی استفاده می‌شود. برای نمونه در این قباله یا ارکوند[30] آلمانی زیبایی طراحی گرافیک به این برگه رسمیت داده و پیام‌آور ارزش این قباله‌است.[31]
  • هنر خطاطی گرافیک همچنین از رازگونه‌ای معنوی برخوردارست که با دل و احساس بیننده رابطه برقرار می‌کند. این چنین است که در نوشتن کتاب‌های دینی و شعری از این هنر استفاده می‌شود تا در خواننده احساسی آشاوان پدیدآورد. هنر خطاطی در صومعه‌های غرب به وسیله راهبان به وجود آمد.[32]
  • در کشور چین در طول قرون از خطاطی برای رساندن رابطه‌های معنوی و افکار فیلسوفانی چون کنفوسیوس و افکار مکتب‌های صدگانه فلسفه (諸子百家; zhūzǐ bǎijiā") استفاده می‌شود. هنر خوش‌نویسی در چین به دو هزار سال پیش از میلاد بازمی‌گردد.[33][34]
  • هنر خطاطی چین در قرن سوم پیش از میلاد شاید به وسیلهٔ هنرمندان فراری در زمان جنگ‌های استان‌های چین وارد کره شد. خطاطی در عصر آسوکا (۶۴۶-۵۵۲) وارد ژاپن شد، این در هنگامی بود که ژاپنی‌ها به مذهب بودا گرویدند و سایر ویژگی‌های فرهنگی چین و کره را پذیرفتند. ژاپنی‌ها شعرهای چار بیتی هایکو[35] را با خط زیبا بر روی پرچم‌ها می‌نویسند و آن‌ها را برای تزیین جشن‌هایشان بکار می‌برند.[36]

کارهای گرافیک و مینیاتور
  • در این مینیاتور مریم و کودکش عیسی در انجیل ابی[37] (قرن دوازدهم) بسیاری از اصول طراحی گرافیک پایه‌گذاری شده‌است. مینیاتورهای انجیل به شدت از نخستین نقاشی‌های کلیسایی تأثیر پذیرفته بودند. پانل‌های نقاشی قرن سیزدهم با رنگ آمیزی طلایی و دیگر رنگ‌های روشن از نقاشی‌های بیزانتین[38] تأثیر گرفته بود.[39]
  • در این مینیاتور ایرانی لیلی و مجنون از سرودهٔ نظامی گنجوی(نیمه دوم قرن شانزدهم) سطح‌های تصویر و پرسپکتیو به استادی شکسته شده و بااستفاده از خط‌نویسی پیام شاعر در چند سطح مختلف رسانده شده‌است.[40]
  • مینیاتوری از رضا عباسی مربوط به قرن شانزدهم. سادگی طرح گرافیک و در عین حال هماهنگی ترکیبی رنگ‌ها در اثر هنری.
  • گرافیستهای ایرانی دربار هند، میر سید علی و عبدالسناد خان در نیمهٔ دوم قرن شانزده شیوه مینیاتورهای ایرانی را با نقاشی هندی آمیخته و آن را غنی تر ساختند. ترکیب‌بندی گرافیک در این مینیاتور قرن هیجدهم هندی نشانه بارزی از این تأثیر است.[41]

ترکیب‌بندی‌های گرافیک در نقاشی‌های آسیایی چین و ژاپن و ویتنام
  • در این چاپ چوبی ژاپنی کار توشوسی شاراکو،[42] در انتهای قزن هجدهم بسیاری از سادگی‌های ترکیب گرافیک دیده می‌شود. این سادگی درسطوح رنگی یک بعدی و ترکیب‌بندی استادانه با تضاد رنگ‌های گرافیکی کار به چشم می‌خورد. چاپ‌های ژاپنی تأثیر عمیقی بر هنرمندانی چون تولوز لوترک داشت.[43]
  • طراحی و قلم‌گیری گرافیکی در این نقاشی چینی کار ما لین Ma Lin، در ابتدای قرن سیزدهم با شکستن تناسب‌های اندازه‌ای، به صورتی که فرد جلوی تابلو بسیار کوچکتر از شخص عقبی است و فرم درخت‌ها که به اهمیت شخصیت اصلی تابلو می‌افزاید در کارهای مدرن گرافیک تقلید می‌شود.[44]
  • این نقاشی دیواری سلسله تانگ در قرن هفتم با سادگی طراحی استادانه و استفاده هوشمندانه از ترکیب‌های موازی سلاح‌ها کلاه‌های قرمز و چکمه‌های سیاه سربازان و هماهنگی ترکیبی رنگ‌ها پیش آهنگ پوسترهای گرافیک مدرن است.[45]
  • این طرح چاپ دستی ویتنامی دونگ هو Dong Ho با کنده کاری روی چوب به معنای مدرن گرافیک ترکیب‌بندی گرافیکی است که قدرت بارز آن چشمگیرست.[46]

تزیینات گرافیک روی ظروف

طرح‌های گرافیک از دیر باز برای تزیین ظروف و گلدان‌ها و دیگر وسایل به کار گرفته شده‌اند.

  • گلدان یونانی با طراحی گرافیک کشتی پلسوس و آتلانتا در بازی‌های در سوگ مرگ شاه پلیاس. پاداش برنده کشتی که پوست و سر گراز کالیدون است در زمینهٔ طرح تصویر شده‌است. نام‌ها با الفبای شالیکز در ابوآ نوشته شده‌است. (۵۵۰ پیش از میلاد)
  • این بشقاب مربوط به ۶۵۰۰-۵۵۰۰ سال پیش از میلاد در جامعه کشاورزی هلف[47] در شمال بین‌النهرین و سوریه از طراحی گرافیکی ساده و محکم با تعادل هندسی تزیینی ساخته شده‌است. کوزه گران هلف منابع گل رس شان متفاوت از همسایگان شان بود و این بر کیفیت تولیدشان می‌افزود.[48]

هنر گرافیک و بومیان آمریکا
  • هنر و مذهب برای بومیان آمریکا تفکیک ناپذیرند. این بومیان با بیش از پانصد گروه متفاوت فرهنگی و ملیت‌های تباری طرح‌های هوشمندانه و پیچیدهٔ گرافیکی را برای تزیین ابزارهای دینی و اشیای روزمره خود به کار می‌برند.[49]
  • نازکا Nazcaها که از بومیان کشور پرو هستند بخاطر کوزه‌گری رنگ آمیزشان و طرح‌های استوار گرافیکی آن‌ها شهرت یافته‌اند.[50]
  • بشقابی سنگی از بومیان می سی سی پی آمریکا با طرح گرافیکی مار زنگی پردار[51]
  • این گلدان رس ساخته مردم مایا، ایزد دنیای زیرین را نشان می‌دهد که جامهٔ خود را به دست ایزد جوان ذرت و با یاری یک کوتوله و یک گوژپشت از دست داده و برهنه شده‌است. شمال پتن، گواتمالا قرن هفتم تا دهم میلادی[52]

هنر گرافیک در نزد مردم مایا و ازتک
  • رساله بورجیا که[53] اینک در کتابخانهٔ اپوستلیک واتیکان[54] است یکی از معدود دستنوشته‌های قوم ازتک است که نابود نشده‌است. بسیاری را باور بر این ست که این رساله متعلق به بومیان ساکن در بلندی‌های مرکزی مکزیک در نزدیکی پوبلا[55] می‌باشد. این مکان پیش از غلبه اسپانیایی‌ها در زیر فرمانروایی قوم ازتک بوده‌است.[56]
  • رساله بوربونیکوس[57] اندکی پیش از غلبه اسپانیایی‌ها بر مکزیک به دست کاهنان قوم ازتک نوشته شده‌است. مانند همهٔ رساله‌های پیش از آمدن اروپایی‌ها به آمریکا این رساله همه با تصویرهای گرافیک است. اگرچه بعدها تفسیری به زبان اسپانیولی بر آن افزوده شده‌است[58]
  • رساله درزدن[59] کتابی کهن از قوم مایا ست. این کتاب تصویرشده در قرن یازدهم یا دوازدهم میلادی متعلق به قبیله یوکاتکان[60] مایاست که حاوی طرح‌های گرافیکی بسیار بارز می‌باشد. بسیاری از بخش‌های کتاب شامل مراسم آیینی (از چمله گاه شمار آن) ویا ستاره بینی است. کتاب‌های بسیاری ازین دست در زمان غلبهٔ اسپانیایی‌ها بر یوکاتان در قرن شانزدهم وجود داشت که به فرمان اسقف کاتولیک دیه گو دو لاندا Bishop Diego de Landa در ماه ژوئیه ۱۵۴۵ از میان رفتند. این رساله‌ها مدارک تمدن شگرف قوم مایا بودند.[61]
  • تمدن مایا به خاطر هنر، معماری، ریاضیات، و سامان ستاره شناسیش درخور توجه است. در سان بارتولو در بخش پتن در شمال گواتمالا نقاشی‌های دیواری مربوط به قرن اول میلادی تصاویر گرافیک ایزد ذرت را دربردارند. رنگ آمیزی این تصاویر آرام و بی تظاهر است و شیوهٔ کار با وجود قدمت پخته و استادانه ست. .[62]

هنر گرافیک در آفریقا
  • این نگاره بخشی از نقاشی حبشه ایست که با قلم‌گیری و رنگ آمیزی گرافیک خود پیش گام بسیاری از ارته‌های به کاربرده شده در پوسترهای مدرن است. (قرن هفدهم)[63]
  • استفاده از طرح گرافیکی جسورانه با بکاربری نوار پهن رنگ آمیزی که بر قدرت کنده کاری می‌افزایند از خصوصیات چشمگیر هنر آفریقاست. در میان مردمان ایگبو Igbo این چنین پیکره‌ها را مردان می‌تراشند و زنان رنگشان می‌زنند.[64]
  • کوزه‌گری دست ساخت مردم کبیل Kabyle قدمتشان به دو هزار سال پیش از میلاد می‌رسد. این تصویر بازساختی از نمونه‌های قدیمی است. تا به امروز زنان کبیل ظروف خود را با طرح‌های گرافیکی هندسی زیبا می‌آرایند.[65]
  • در این ماسک آفریقایی ناپیوستگی چشمگیر میان بخش‌های سطوح رنگ شده و کنده کاری خود ماسک از ویژگی‌های هنر آفریقا بود که از همان ابتدا موجب شیفتگی تماشاگران غربی گردید. این ماسک ساختهٔ مردمان تسوگو[66] در منطقهٔ رودخانهٔ اوگوی[67] در کشور گابون است. (قرن نوزدهم یا ابتدای قرن بیستم)[68]

موندریان و ساده‌سازی

پیت موندریان Piet Mondrian نقاش هلندی در سال‌های ۲۱–۱۹۲۰ با شجاعت به ساده پردازی طراحی و ترکیب‌بندی در نقاشی پرداخت و تنها از رنگ‌های خام آبی، زرد، قرمز، به همراه سیاه و سفید برای رنگ آمیزی کارهایش استفاده نمود. تجربه‌های او در این زمینه‌ها راه‌های نویی را برای هنرمندان گرافیک باز نمود. موندریان با ترکیب‌بندی‌های قرمز، آبی، زرد خود نشان داد که هر گونه دگرگونی اندک در جابجایی سطوح رنگی و تناسب اندازه‌های آن‌ها می‌تواند احساس بالقوهٔ یک تابلو را به کلی دگرگون نماید؛ و این پیام گرافیک مدرن است. او با شجاعت از ترکیب‌بندی‌های خود می‌کاهید تا به ساده‌ترین و خردترین ترکیب هماهنگ دست یابد. مینی مالیسم او برای هنرمندان گرافیک که می‌باید پیامی را به صورت سرراست و با حداقل مداخله عوامل خارجی به مخاطب برسانند موهبتی بود. (۱۹۳۹)[69]

  • «ترکیب‌بندی شماره ۱۰» اثر پیت موندریان،
    سال ۴۲–۱۹۳۹

انسان با تصویر سخن می‌گوید
  • این علامت «سگ ممنوع!» در اسپانیاست. تصویر سگ (پیکتوگرام) pictogramme یا نمانگار خوانده می‌شود.[70] دایره قرمز با قطر مورب آن رسانندهٔ اندیشه ممنوعیت می‌باشد. وانرا (ایدئو گرام) idéogramme یا ایده نگار' می‌خوانند.[71] ارزش ایده نگار در آنست که دریافت پیام از این علامت، به فرهنگ، زبان، و درجهٔ تحصیلات مخاطب بستگی ندارد.
  • علاماتی که رساننده آوا هستند «۳۰ گار» به جای « سیگار» را ریباس rébus (از لاتین به معنای «به وسیله») می‌خوانند. مانند این علامت که به فرانسه می‌گوید «یک کشیش بزرگ، پر از اشتها از سراسر پاریس گذشت بدون نهار»[72] ریباس‌هایی از این سان برای سرگرمی و شوخی‌اند. ولی در گذشته آن‌ها نقش مهمی، در ایجاد الفبای آوایی بازی کرده‌اند.[73]
  • این نشان خانوادگی بوربون‌های اسپانیا است که ترکیبی از نشان‌های کاستیل، آراگون، ناوار، گرانادا و بوربون-آنژو است. نشان‌های نمادین از زمان‌های باستان برای تبارها و ملیت‌های مختلف وجود داشته‌است.[74] طراحی نشان‌های خانوادگی Héraldique مبتنی بر قواعدی مشخص می‌باشد. این قواعد به صورت ترتیبی دقیق و اصولی محکم توصیف شده‌اند.[75]

نشان‌های بازرگانی

هرگونه نام، نماد، نشان، شکل، حرف و واژه که مورد استفادهٔ یک تولیدکننده یا بازرگان باشد تا کالاهای او را از دیگر کالاهای همسان که دیگر تولیدکنندگان آن‌ها را تولید می‌کنند ممتاز نماید علامت بازرگانی Trademark خوانده می‌شود. علامت بازرگانی یک نوع دارایی شخصی است که معمولاً به ثبت رسانیده می‌شود تا به دارنده آن اطمینان دهد که هیچ‌کس دیگر حق استفاده از آن را ندارد.[76]

  • این کار گرافیک فرانک ماسون رابینسون Frank Mason Robinson در ۱۸۸۵ نماد بازرگانی Logotype کوکاکولا است. که بیش از یک قرن ماندگار مانده‌است. یک کار گرافیکی زیبا می‌تواند احساس وفاداری را در مشتریان ایجاد کند.[77]
  • نماد بازرگانی فولکس واگن یکی از ساده‌ترین نشان‌ها در جهان است که بلافاصله قابل‌شناسی است[78] و از این دوی یکی دیگر از نخستین تجربه‌های موفق هنر گرافیک مدرن است. این لوگو را فرانتس زویر ریمسپیس Franz Xaver Reimspiess طراحی نموده‌است.[79]
  • گوگل یک کمپانی نسبتاً جوان است. این طرح ساده کار روث کدار Ruth Kedar است که مینیمالیزم موندریان را تداعی می‌کند. بنا به گفته روث کدار این نشان بازیگوش و به فریب دهی ساده‌است. و آنقدر زیرکانه‌است که به نظر ناطراحی می‌آید و خواندنش سهل است. رنگ‌ها یادآور کودکان است در هنگام بازی... بافت هر حرف به صورت نا مزاحمی با سایه کاری رنگی برجسته شده و این در همان حال که به طراحی سنگینی می‌دهد سبک است."[80]
  • این شکل ساده یک پروانه که نماد بازرگانی کمپانی MSN (The Microsoft Network) است، یک کار گرافیکی ست که پیام سیرو سیاحت در اینترنت را با از «هر چمن گلی» به زیبایی می‌آمیزد.

نشان‌های دوستی و فرهنگ
  • در این پرچم بازی‌های المپیک به طراحی پیردو کوبرتون[81] تأثیر گرافیکی ساده کاری‌های موندریان به خوبی آشکار است.
  • این نشان صلح در خاورمیانه یک کار گرافیک است که از ترکیب واژه‌های عبری، عربی و انگلیسی صلح درست شده‌است.[82]
  • این پرچم یونسکو (سازمان آموزش، دانش و فرهنگ ملل متحد) است. که نوعی استفاده از مینی مالیسم را نشان می‌دهد.[83]
  • دراین پرچم استان هلند جنوبی واقع در جنوب هلند بابه کاربری از اصول مینی مالیسم و استفاده درست گرافیکی از نمادهای قومی از نظر زیباشناسی یک کار گرافیکی زیباست.[84]

نشان‌های اطلاعاتی شیوهٔ ویَنی[85]

ورود کارهای گرافیک مدرن در نشان‌های اطلاعاتی با ایجاد موزهٔ اقتصادی و اجتماعی در وین به همت اتو نوراث[86] اقتصاد دان اتریشی در ۱۹۲۱ آغاز شد؛ و چنین بود که «شیوهٔ ویَنی»[87] (که سپس به ISOTYPE شناخته شد) پایه گرفت. این شیوه سیستمی برای نشان دادن اعداد آماری پیشنهاد می‌کرد که به تماشاگر کمک می‌نمود تا مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی را به نحو آسانتری به صورت بصری ببیند و آن‌ها را به خاطر بسپرد. در ماه می ۱۹۲۵ نخستین نمایشگاه گرافیکی این موزه افتتاح شد. در این نمایشگاه همچنین طرح‌های گرافیکی برای بهداشت و تندرستی، رفاه جامعه و ورزش ارائه شد.[88]

  • این یک نمودار سه بعدی آماری ست. که چارت حبابی Bubble chart خوانده می‌شود.
  • در این کار گرافیکی اطلاعاتی، زاویه دید یک بیننده را در برابر دو توپ زرد و آبی در تصویر فوق - و اینکه آن دو توپ در دید بیننده چگونه پدیدار می‌شوند در تصویر زیرین نشان داده شده‌است. این گونه طراحی‌ها در کتب درسی و در کتابچه‌های دستورالعمل برای کار برد وسایل پیچیده الکتریکی و مکانیکی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند.[89]
  • نشان‌های ایزوتایپ ورزشی مانند این علامت پاروزنی، ارتباطات را در مجامع بین‌المللی مانند المپیک بسیار آسان کرده‌است. به وجود آوردن این علامت نیاز به نوشتن برای راهنمایی به زبان‌های مختلف را از میان برد.[90]
  • نشان‌های گرافیکی ایزوتایپ، مانند این نشان که مواد آتش زا و محترقه را مشخص می‌کند. درداد و ستد و حمل و نقل بین‌المللی این مواد بسیار کمک‌کننده بوده‌است.

طراحی پویانما و گرافیکهای سه بعدی در رایانه‌ها
  • پویانمایی پیش از اختراع سینما و هنر فیلم برداری به وجود آمد. این پویانمایی از روی عکس‌های ادوارد مویبریج[91] است که در سال ۱۸۸۷ منتشر شده‌اند. امروزه با مدل‌های ریاضی این گونه پویانمایی وارد دنیای رایانه‌ها شده‌است.[92]
  • هنر گرافیک رایانه‌ای به همهٔ پدیدارهای اطلاق می‌شود که به صورت بصری با کاربران رابطه ایجاد می‌کنند. نقش ارتباطی گرافیک در رایانه‌ها امروزه شاید بیش از مفاهیم نوشته شده و پرونده‌های صوتی رایانه اهمیت دارد.[93]
  • در این کار گرافیکی یک مکعب از جهات مختلف نشان داده شده‌است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی ساختن نمودارهای گرافیک دینامیک از این گونه میسر است. با انیمیشنی از این گونه می‌توان تحول یک پدیده را در طول زمان نشان داد.[94] :
  • با پیشرفت فناوری گرافیک رایانه‌ای ایجاد طرح‌های سه بعدی پویا ممکن گشته‌است. این گونه کارها از لحاظ هنری هنوز گام‌های نخستین را برمی‌دارند.

آفیش،[95] (آگهی‌های دیواری یا پوستر[96])

آگهی‌های دیواری (آفیش به فرانسه و پوستر به انگلیسی) از زمان‌های کهن وجود داشته‌اند. سنگ نگارهای باستانی ایران که داستان وقایع تاریخی را دربردارند، «آکسون»های یونانیان و «آلبوم» رمی‌های باستان با طراحی‌هایشان و اطلاعاتی که دربرداشتند شباهتی با پوسترهای مدرن دارند. در یونان باستان نام ورزشکاران و لیست بازی‌ها بر روی ستون‌های چهار گوشه کنده می‌شد و آن‌ها با نیروی آب یا بردگان به آهستگی به دور خود می‌چرخیدند. رمی‌ها دیوارهایی را در چهارراه‌های مهم شهر سپید می‌کردند و آن‌ها را به چهارگوش‌های مساوی تقسیم می‌نمودند و بر روی هرکدام از آن چهارگوش‌ها بازرگانان، رباخواران و برده فروشان آگهی‌های خود را با رنگ زغال یا گل اکر و سرخ می‌نوشتند و برای جلب توجه مشتریان آن‌ها را با طرحی می‌آراستند.[97]

سنگ نگارهای باستانی
  • این سنگ نگارهٔ باستانی در نقش رستم داستان تاجگذاری اردشیر یکم نخستین پادشاه ساسانی را دربردارد. در این نگاره روان داریوش هخامنش فره ایزدی را به اردشیر می‌سپارد. با این سنگ نگاره اردشیر قانونی بودن تبار ساسانیان ایران را به آوند جانشین بر حق هخامنشیان اعلام می‌دارد. در زیر سم اسب اردشیر اردوان پنجم اشکانی به خاک درغلطیده است و در زیر سم اسب داریوش گوماتای مغ (بردیای دروغین) افتاده‌است اردشیر در این سنگ نگاره برپایی شاهنشاهی را در میان ایرانیان، پس از غلبهٔ اسکندر به یادبود می‌دارد. در سنگ نوشتهٔ این نگاره به سه زبان پارسی، پارتی و یونانی می‌خوانیم: «این نگارهٔ کی اردشیر اورمزد پرست است که تبارش از ایزدان است» [98]
  • با این پوستر سنگی در مرودشت استان فارس، شاپور اول ساسانی غلبهٔ ایرانیان را بر رمی‌ها، با زانو زدن فیلیپ لیسینیوس والریانوس امپراتور روم، به یادمان می‌دارد. به کین خواهی از سال‌های خواری ایرانیان در زیر یوغ جانشینان اسکندر اعلام می‌دارد. بنا به نوشتهٔ شاپور: «درست در آن هنگام که ما بر اریکه پادشاهی استوار شدیم، امپراتور گردیانوس در سراسر امپراتوری رم لشکری از تبارهای گوث وجرمن فراهم نمود... و به نبرد با ما تاخت. رزمی بزرگ و رویاروی درگرفت. و سزار گوردیان به خاک افتاد و ما لشکر رم را درهم شکستیم. و رمی‌ها فیلیپ را به امپراتوری برگزیدند. و سزار فیلیپ نزد ما آمد برای پیمان آشتی و پانصد هزار دینار به باج داد برای زندگیش و سپس باج‌گزار ما شد»[99]
  • در این سنگ نگاره در بانتی سری[100](شهر زنان) در انگکور[101] کامبوج ساخته در سال ۹۶۷ میلادی به وقف ایزد هندو شیوا ست در میانهٔ این نگاره شاه راوانای ده سر ایستاده ست که با دست‌هایش کوه را به لرزه‌ای گران آورده ست. و جانوران از دهشت به هر سوی گریزانند بزرگان و دانایان و از ما بهتران در نجوایند برای چاره جویی. بنا بر داستان شیوا با نهادن شصت پای خود بر کوه آن را از لرزیدن بازداشت. و راوانا برای هزار سال در زیر کوه به دام افتاد.[102]
  • در سنگ نگاره‌های قرن نوزدهم میلادی در تنگه ساوشی، در حدود ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان فیروزکوه، وقایع زمان فتحعلی شاه نقش شده‌است. بزرگ‌ترین نقش برجسته این کتیبه‌ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می‌توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید.

پدیداری صنعت چاپ

در نزدیکی‌های سال ۱۴۵۰ میلادی جوناتان گوتنبرگ[103] کتاب‌های متعددی را در چاپخانه‌اش منتشر نمود. آلدوس مانتیوس[104] طرح ساختن و صفحه بندی کتاب را به وجود آورد که بنیان انتشار کتاب را در غرب شکل داد. با اختراع روندار چاپ سنگی[105] به وسیلهٔ آلیوس سنه فلدر[106] از مردم چک در اتریش، در سال ۱۷۹۸، چاپ پوستر و آفیش عملی گشت. اگرچه پوسترهای دست نوشت از پیش وجود داشت اما آن‌ها بیشتر برای اعلامیه‌های دولتی بودند. در انگلیس ویلیام کاکستون[107] در ۱۴۷۷ چاپخانه‌ای بنا نهاد.[108] و نخستین پوستر را منتشر نمود.[109] در ۱۸۷۰ نخستین پوسترهای تبلیغاتی ظاهر شدند.[110][111]

  • کتاب ارسطو به چاپ آلدوس مانتیوس در ۹۸ -۱۴۹۵ کتابخانهٔ باستانی پرگلیاسکو در تورین[112]
  • برگی از کتاب هیپنروتماکیا پولیفیلی[113] به نوشتهٔ فرانچسکو کلونیا[114] و به چاپ آلدوس مانتیوس
  • کتاب چاپی از انتشارات ویلیام کاکستون در انگلیس - ۱۴۷۸ میلادی
  • چاپی چوبی از پاپ دوم قصه‌های کانتربوری به چاپ ویلیام کاکستون در ۱۴۸۳

تولد گرافیک مدرن

شاید بتوان گفت که پدر گرافیک مدرن ویلیام موریس[115] است زیرا چاپخانهٔ کلمسکات[116] او در نیمهٔ دوم قرن نوزدهم بسیاری از طراحی‌ها ی گرافیک بسیار مهم را تولید نموده و بازار مهمی در میان توانمندان برای کارهای گرافیک به وجود آورد. او در آکسفورد با نقاشانی چون سر ادوارد بورن-جونز و دانته گابریل روزتی دوست شد و باهم گروه پیش از رافائل گرایان[117] را به وجود آوردند.[118]

  • طراحی پارچه: طاووس و اژدها، کار ویلیام موریس یک طراحی گرافیک تزیینی است. این گونه نقش‌ها در ۱۹۶۰ با جنبش هیپی دو باره زنده شد.(۱۸۷۸)
  • این طراحی موریس از نخستین تجربه‌های هنر گرافیک مدرن است.(۱۸۷۳)
  • کتاب طبیعت گوتیک The Nature of Gothic نوشتهٔ جان راسکین John Ruskin به وسیله انتشارات کلمسکات به چاپ رسید ٌصفحهٔ نخست این کتاب با تذهیب گرافیکی کلاسیک تزیین شده بود.
  • این کار که تلفیقی از خط و نقاشی و تزیین گرافیکی است، صفحه‌ای از رباعیات عمر خیام است که موریس آن را تذهیب نموده و بورن-جونز نقاشی‌های آن را کشیده‌است.

آغاز دورهٔ پوستر مدرن

از نمونه‌های پوستر در اروپای قرن هفدهم پوسترهای نمایش‌های تئاتری، اعلامیه‌های سربازگیری برای قشون شاه و همچنین آگهی تجاری کمپانی هند شرقی در۱۶۷۰ را می‌توان نام برد. در قرن هیجدهم پوسترهای بزرگ گاوبازی در کوریدا دل تروس[119] در سویل Seville اسپانیا در ۱۷۶۱ پدیدارشد. اما پیشرفت تکنیک‌های چاپی به ویژه اختراع تکنیک لیتوگرافی در ۱۷۹۶ به وسیلهٔ آلواس سنفلدر آلمانی Alois Senefelder موجب انقلابی بزرگ در هنر پوستر شد. این تکنیک‌ها باعث آن شدند که تولید باشمار زیاد پوستر با هزینه کم ممکن گردد. به ویژه، اختراع کرومولیتوگرافی chromolithography که چاپ چندرنگه پوستر را در تعداد زیاد میسر می‌ساخت موجب شکوفایی هنر گرافیک در پوستر شد.[120]

پس از اختراع تکنیک چاپ سنگی رنگی (کرومولیتوگرافی) نخستین پوسترهایی که به چاپ رسید سطحی و بازاری و ناهوشمندانه بود. تنها پس از ۱۸۶۷ و پیدایش پوسترهای ژول شاره[121] بود که هنر پوستر به قابلیت بالقوه خویش رسید.[122]

  • شره طراحی پوستر را دگرگونی داد. در پوسترهای پیش از او نقش تصویر به اهمیت نوشته نبود و در رساندن پیام پوستر، نقش اصلی به عهدهٔ نوشته بود. اما چنان که از این پوستر پیداست شره طراحی را به صدر نشاند.(۱۹۰۰- ۱۸۹۶)
  • شره از تصویرکردن پیام پوستر به صورت خشک و منجمد و واقعی ابا داشت.[123] زنان تصاویر او، مانند این دختر فروشندهٔ نفت برای چراغ نفتی، بیشتر ایده‌آلی بودند تا واقعی.[124]
  • شره به زیبایی، سرزندگی و حرکت تأکید داشت. تخصص او درکشیدن پوسترهای تئاتری و نمایشی بود. استفادهٔ او از رنگ‌های پاستل به پوسترهایش طراوتی دلپسند می‌داد.
  • استفاده از نوشته در کارهای شره در حداقل است. در این پوستر برای نمون همهٔ اطلاعات لازم در یک جمله خلاصه شده‌است.

لوئی رهد
  • در ۱۸۸۳ لوئی رهد Louis Rhead هنرمند گرافیست انگلیسی که تحصیلات هنری خود رادر فرانسه به تازگی به پایان رسانده بود در سن ۲۴ سالگی به سمت مدیر هنری انتشارات دی.اپلتون D. Appleton در نیویورک برگزیده شد. او با کاترین بوگارت ییتز ازدواج کرد و به تبعیت آمریکا درآمد. نگاه کنید به.[125]
  • در سال‌های نخست دههٔ ۱۸۹۰ که در آمریکا هنر پوستر همچون تبی همه گیر بود رهد درکشیدن پوستر سرآمد معاصران خویش گردید. پوسترهای او در مجلات هارپرز بازار Harper's Bazaar، هارپرز، سنت نیکلاس St. Nicolas، سنچری Century، اسکرایبرز Scribner's و لیدیز هوم جورنال Ladies Home Journal منتشر می‌شد.[126]
  • در ۱۸۹۵ پوسترهای او در نخستین نمایشگاه جهانی پوستر در بوستون برندهٔ جایزهٔ مدال طلا برای بهترین طراحی پوستر در آمریکا شد. در پایان دههٔ ۱۸۹۰ تب پوستر در آمریکا فروکش کرده بود و رهد توجه خودرا به نقاشی کتاب کودک معطوف نمود.
  • پوسترهای رهد از لحاظ طراحی و ترکیب‌بندی گرافیکی و هماهنگی رنگ‌ها استادانه و زیبا می‌نمودند. و در گسترش هنر گرافیک نقشی مهم ایفا کردند.

ادوارد پنفیلد
  • ادوارد پنفیلد را «بنیانگذار پوستر در آمریکا» خوانده‌اند. او در دوم جون ۱۸۶۶ در بروکلین نیویورک زاده شد. اگرچه پنفیلد را با پوسترهایی که برای مجله ماهانه هارپر[127] کشیده‌است می‌شناسند ولی باید به خاطر داشت که دوران کار او در هارپر تنها یک سوم از دوران کارهای هنری اوست. او دراوان بیست سالگی در هنرکدهٔ آرت ستیودنت لیگ نیویورک[128] ثبت نام کرد و در ۱۸۹۰ آموزش نقاشی را زیر نظر استاد امپرسیونیست اش جرج دو فوره براش[129] آغاز کرد.
  • چندی نگذشت که یکی از ویراستاران هنری هارپر که کارهای پنفیلد را دیده بود به رئیس بخش هنری توصیه نمود تا او را به آوند تصویرگر استخدام نماید. نخستین کار پنفیلد در هفته‌نامه هارپر در ۱۸۹۱ به چاپ رسید. در کارهای اولیه‌اش، پنفیلد با آبرنگ و جوهر کارهایی به شیوهٔ هنرمندان گرافیست نسل پیش از خود می‌آفرید، هنرمندانی مانند دبلیو.تی. اسمدلی،[130] دبلیو.ا. راجرز[131] و ثور دو ثولسترپ[132][133]
  • در ۱۸۹۲ پنفیلد به اروپا رهسپار شد تا در پاریس به آموزش هنری خویش زیر نظر جرج دوفوره براش ادامه دهد. اما اندکی نگذشت که به هارپر فراخوانده شد تا ریاست بخش هنری کمپانی را به عهده گیرد. پس از بازگشت از اروپا شیوهٔ ویژه او در قلم‌گیری و استفاده از سطوح رنگی به تدریج شکل گرفت. آنچه در کار او چشمگیر بود طراحی و تصویرگری استادانه اش بود. ویژگی‌های شیوه‌ای او از تأثیراتی متعدد مایه می‌گیرند که از آن جمله است: بینش ترکیبی و حالات خودمانی که در چاپ‌های ژاپنی دیده می‌شوند و همچنین مهارت‌های صنایع دستی و برداشت امپرسیونیستی پوسترهای پاریس و صراحت هنر انگلیس.[134]
  • هنر گرافیک پنفیلد گواه دریافت تیز او از طراحی و ترکیب‌گری می‌باشد. بولتن هنری آوریل ۱۹۲۵ نقش او را در تصویرگری چنین بیان داشته‌است «در هرچه که آفریده ست، پنفیلد با خود استعداد بزرگش را در طراحی و مهارت صنعتگرانه اش و اخلاص شگرفش که هیچ گاه نقصان نمی‌گرفت و فروتنی روحی زیبایش را به همراه می‌آورد». از همان سال‌های نخست، به دوری ۱۸۹۴، کارهایش در پابلیشرز ویکلی[135] چنین توصیف می‌شد. « پوسترهای تبلیغی در سالهای اخیر به سوی والایی هنری پرکشیده‌اند.» بسیاری از هنر شناسان فرم‌های ساده شدهٔ پنفیلد را موجب نفوذ آبستره در هنر تبلیغات تلقی کرده‌اند.[136]

تولوز لوترک و تولد هنر گرافیک در پوستر
  • تولوز لوترک Henri de Toulouse-Lautrec والاترین استاد هنر پوستر در قرن نوزدهم است. او دگرگونی‌های ارزنده‌ای چه در محتوی و چه در سبک هنری پوستر به وجود آورد. بیش از هر چیز می‌توان گفت که هنر مدرن گرافیک در پوسترهای او به اوجی درخور رسید.(۱۸۹۱)
  • لوترک شیوهٔ شاعرانه و امپرسیونیسم را که در کارهای دیگر پوستر سازان به چشم می‌خورد کنار گذاشت و به جای آن تکنیک چاپ‌های ژاپنی را با سطح‌های رنگی بی عمق و صاف برای ارائه کارهای خویش به وام گرفت.(۱۸۹۲)
  • زنان زیبا و سرزنده که ایده‌آل شره بودند جایشان را به زنان واقعی دادند که لوترک حالات روحیشان با استفاده از تکنیک کاریکاتور آشکارتر کرده بود. این‌ها زنانی بودند که در بار شراب می‌نوشیدند و مانند این پوستر به کسب و کار بر سر میز مشتریان توانگرشان می‌آمدند. (۱۸۹۲)
  • استفاده از نوشته در کارهای لوترک به تدریج به حداقل رسید تا آنجا که در این پوستر که آخرین کار اوست همهٔ اطلاعات لازم در نام رقاصه خلاصه شده‌است: جین آوریل. (۱۸۹۳)

پوسترهای آرت نوو و هنر گرافیک در نقاشی
  • اوبری بردزلی Aubrey Beardsley انگلیسی و دیگر هنرمندان آرت نوو art nouveau در پوسترهایشان به جای سادگی هنر تولوز لوترک از خطهای تزیینی کشیده و روان و فرم‌های بلندبالای با شکوه، طرح‌های گرافیکی دلپذیر و پوسترهایی شیوا به وجود آوردند.[137]
  • آلفونس موچا یکی دیگر از هنرمندان آرت نووست. سوژه کارهای او اغلب دخترانی زیبا و شادابند که با جامه‌هایی بلند در میان گل‌ها احاطه شده‌اند. رنگ‌های او درمقایسه با رنگ‌های پاستلی کم رنگتر بود.[138]
  • با کار هنرمندان آرت نوو مانند مارگرت مکدونالد مکین تاش[139] و برادرش فرانسیس مک دونالد[140] اسکاتلندی هنر گرافیک وارد حوزه هنر نقاشی شد.[141]
  • کارهای گوستاو کلیمت Gustav Klimt نقاش اتریشی تأثیر هنر گرافیک را در نقاشی به اوج رساند[142] تا جایی که تفاوت میان نقاشی‌هایی همچون این اثر و پوستر به حداقل رسیده‌است.[143]

پوسترهای نیمهٔ اول قرن بیستم
  • پس از جنگ جهانی اول هنر پوستر به کلی دگرگون شد و از پوستر به آوند وسیله‌ای برای پروپاگاند، سربازگیری و همچنین فروش اوراق قرضه دولتی برای تأمین مخارج جنگ استفاده شد. این پوسترها از لحاظ هنری در مقایسه با شاهکارهای قرن نوزدهم خام و کند بودند[144]
  • این پوستر یکی دیگر از پوسترهای تبلیغاتی زمان جنگ است. که از تکنیک‌های طراحی گرافیک به هوشمندی بهره برده‌است.[145]
  • ژان کارلو ی فرانسوی در کارهای گرافیک خود از کوبیسم تأثیر پذیرفته بود. او از نخستین گرافیست‌هایی بود که به اهمیت کار گرافیک به ویژه رنگ‌های بیان‌کننده و فرم‌های فکرشده در علایم بازرگانی واقف شده بود. و از این رو پوسترهای او از اهمیت خاصی برخوردارند.[146]
  • استفاده از تکنیک‌های هنر گرافیک در این پوستر پروپاگاند جنگی جان بول John Bull انگلیسی، در تراز با عمو سام آمریکایی بر تأثیر آن افزوده‌است.[147]

پوستر در نیمه دوم قرن بیستم

در نیمهٔ دوم قرن بیستم با ظهور تکنیک‌های جدید و به ویژه رایانه تحولی بزرگ در هنر گرافیک و چاپ پوستر رخ داد. به ویژه تفاوت میان هنر نقاشی و پوستر به میزان زیادی از میان رفت.

پوسترهای فرهنگی و سیاسی
  • این پوستر مایاکوسکی شاعر ارجمند روس کار اندرو پاولسکی هم از تکنیک‌های طراحی گرافیک وهم از دستاوردهای نقاشی به هوشمندی بهره برده‌است.

هنر گرافیک در زندگی مدرن

امروزه هنر گرافیک در همهٔ ابعاد زندگی مدرن به ویژه در هنر معماری رخنه کرده‌است.[148]

  • این گذرگاه مارپیچ در روزل پوینت از دریا و ساحل به صورت کانواسی برای ایجاد پوستری در طبیعت بهره گرفته‌است.
  • این صندلی کار هنرمند هلندی گارت ریتولد[149] است. نفوذ هنر گرافیک مدرن را امروزه در بسیاری از لوازم آشپزخانه و اتاق نشیمن و غیره می‌توان دید.
  • در طراحی هتل استیجن برگر[150] در الگونای[151] مصر مینی مالیسم به همراه ترکیبات هندسی یک رنگه (مونو کرماتیک) از هر زاویه دید کمپوزیسیون گرافیکی هماهنگ و استواری را ایجاد کرده‌است.

جستارهای وابسته

منابع
  1. «هنرهای نگاشتاری» [هنرهای تجسمی] هم‌ارزِ «graphic arts, graphics, graphic design»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ هنرهای نگاشتاری)
  2. به فرانسه: graphisme است.
  3. به فرانسه: dessin است.
  4. A History of Graphic Design: Chapter 2 - The Medium is the Message
  5. نگاه کنید: به واژه graphique در لاروس
  6. نگاه کنید به: واژه‌نامه راندم هاوس تعریف واژه نامهٔ آکسفورد در اینجا و ماریام وبستر در اینجا .
  7. «نگاشتارگر» [هنرهای تجسمی] هم‌ارزِ «graphist»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ نگاشتارگر)
  8. به فرانسه: graphiste و به انگلیسی: Graphic Designer است
  9. به فرانسه: graphique است
  10. نگاه کنید: به واژه graphiste در لاروس
  11. Chauvet, Jean-Marie; Eliette Brunel Deschamps, Christian Hillaire (1996). Dawn of Art: The Chauvet Cave. Paul G. Bahn (Foreword), Jean Clottes (Epilogue). New York: Harry N. Abrams. ISBN 0-8109-3232-6
  12. "Rock Shelters of Bhimbetka", World Heritage Site Retrieved on 2007-02-15.
  13. Jaroff, ‎Leon Leon Jaroff (1997-06-02), Etched in Stone (Time ed.) Retrieved on 2008-10-07.
  14. The Cave of Lascaux, by Mario Ruspoli, Harry N. Abrams (May 1, 1987), ISBN 0-8109-1267-8, ISBN 978-0-8109-1267-0
  15. Aboriginal Rock Art, Ubirr Art Site, Kakadu National Park, Australia
  16. این نوشته گزارشی است از گرد هم آیی ۴۲ ادیب از جمله زی آن و سان چو در جشن بهاری پاکیزگی در تالار ارکید در نزدیکی شائوخینگ در ژه جیانگ. این گرد هم آیی در کناره جویی پر چیچ وخم برای سرودن شعر و نوشیدن شراب. قرار بر این بود که هرگاه پیاله‌هایی شناور شراب پیچان بروی آب در برابر ادیبی می‌ایستاد او می‌بایست آن را می‌نوشید و شعری می‌سرود. سرانجام بیست و شش ادیب سی و هفت قطعه شعر را سرودند. نگاه کنید به . Richard Kurt Kraus, Brushes with Power (Berkeley: University of California Press, 1991), 27.
  17. Amenemhat
  18. این متن بخشی از تعلیمات آمن مهات Amenemhat (سلسله دوازدهم) است که می‌گوید« همواره در پاس باش از آنان که تو را فرمانبردارند... به هیچ برادر اعتماد مکن، هیچ کس به دوستی نشناس، به هیچ کس راز مگو»
  19. Wen Zhengming
  20. Ni Zan
  21. Qiu Ying
  22. نگاه کنید به: R.O. Faulkner, The Ancient Egyptian Book of the Dead (revised ed C. A. R. Andrews), The British Museum Press , 1985, London. R.B. Parkinson and S.Quirke, Papyrus, Egyptian Bookshelf, The British Museum Press, London ,1995. S. Quirke and A.J. Spencer, The British Museum book of anc, The British Museum Press, 1992
  23. Arabesques
  24. لاروس
  25. Lindisfarne
  26. Lichfield
  27. Book of Durrow
  28. Book of Kells
  29. Drogin, Marc Medieval Calligraphy: Its History and Technique. New York: Dover Publications, 1980.Miner, Dorothy E. compiler, 2000 Years of Calligraphy, an Exhibition Organized [1965] by the Baltimore Museum of Art, et al. New Jersey: Rowman & Littlefield, 1972.
  30. Urkunde
  31. برای تاریخ خوش‌نویسی نگاه کنید به: A History of Calligraphy, by Gaur, Albertine, and Guar, Cross River Press,1994, ISBN 978-1-55859-870-6, ISBN 1-55859-870-7، برای ارکوند نگاه کنید به: Ludwig Fort: Deutsches Wechselbuch, oder praktischer Unterricht über die Wechselbriefe. Haendel, Leipzig 1855 (Digitalisat) و همچنین به: Ernst Ludwig Jäger: Die ältesten Banken und der Ursprung des Wechsels. 1879
  32. در قرون وسطی دفتر اسناد رسمی بروژ کارلین Bruges Karlin در قرن سیزدهم و رولهٔ اورلئان Raoulet d'Orléans در قرن چهاردهم از مهمترین مراکز خطاطی بودند. پس از رنسانس خطاطی پیچیده تر گردید و تبدیل به نوعی طراحی شد. در قرن پانزدهم خطاطی در ایتالیا به همان اندازه مردم پسند بود که در هلند (یان وانده ولد Jan Van de Velde) و در فرانسه (نیکولا ژاری Nicolas Jarry).
  33. باستانی‌ترین زبان‌های کشف شده درچین چیا گو ون Jia Gu Wen و پیش از آن تائو ون Tao Wen هستند. نوشته‌های چیا گو ون مربوط به دورهٔ سلسله شانگ Shang dynasty (1600 B.C. -- 1046 B.C.) می‌باشند. اما این خط تا دورهٔ سلسلهٔ ژو Zhou dynasty (1046 B.C.-- 771 B.C.) نیز در غرب چین مورد استفاده بود اما هنوز به صورت هنر تزیینی نمایان نبود. کین شی هانگ Qin Shi Huang در ۲۲۱ پیش ار میلاد کشورهای چین را متحد نمود. زبان مورد کاربرد سلسله کین، خیاژوآن Xiao Zhuan بود و درآن دوره چندگاهی بود که خوش‌نویسی به صورت هنر درآمده بود. نخستین دوران شکوفایی خوش‌نویسی در دورهٔ سلسله هان بود. آمده‌است که خطاطی به نام لیانگ هو Liang Hu به رستورانی رفت و چون پول نداشت به روی دیوارها خط نوشت و مردم به او پول می‌دادند تا نوشتنش را تماشا کنند. خوشنویسی‌های زیادی از آن دوره از خطاطانی چون لی شو Li Shu، چائو شو Cao Shu، خینگ شو Xing Shu، کای شو Kai Shu جا مانده‌است. کالیگرافی یا خوشنویسی در دورهٔ جین به اوچ رسید و خطاطانی چون وانگ خیژی Wang Xizhi و وانگ خیانژی Wang Xianzhi شاهکارهای این دوره را به وجود آوردند.. نگاه کنید به :Guo, Bonan 1995. Gate to Chinese Calligraphy. Beijing: Foreign Languages Press.
  34. هنر خطاطی در عصر سلسله شانگ Shang در ۱۷۵۰ پیش از میلاد پدیدار شد و در پایان دورهٔ هان Han پایهٔ ایجاد هنر پلاستیک به ویژه در کنده کاریهای stèles و پوسترهای دیواری چین شد. مهمترین هنرمندان این دوره ونگ خیژی Wang Xizhi (۳۷۹-321)، پسرش ونگ خیانژی Wang Xianzhi (۳۸۸-۳۴۴)، ونگ وی Wang Wei در قرن هشتم، سو دونگپو Su Dongpo و می‌فو Mi Fu در قرن یازدهم وو ژن Wu Zhen و نی زآن Ni Zan در قرن چهاردهم، وان ژنمینگ Wen Zhengming (۱۵۵۹-۱۴۷۰)، دان خیچانگ Dong Qichang در قرن شانزدهم، شی تائو Shi Tao در قرن هفدهم می‌باشند نگاه کنید به: لاروس در اینجا /11/calligraphie
  35. Haiku
  36. کوتسو Koetsu و سوتاتسو Sotatsu نقاشان نیمهٔ نخست قرن هفدهم ژاپن از از کزان Kezan و برادرش کورین Korin در عصر توکوگاوا Tokugawa تأثیر پذیرفتند. نگاه کنید به: انکارتا در اینجا: بایگانی‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
  37. Abbey Bible
  38. Byzantine
  39. پس از یغمای قسطنطنیه در ۱۲۰۴ این تأثیر فزونی گرفت زیرا لشکریان جنگ‌های چهارم صلیبی با خود بسیاری از کارهای هنری بیزانتین را به خاک ایتالیا آوردند. نگاه کنید به:Bomford, David, et al. Italian Painting before 1400. Exhibition catalogue. London: National Gallery Publications, 1989. Borsook, Eve. The Mural Painters of Tuscany: From Cimabue to Andrea del Sarto. 2d ed. Oxford: Clarendon Press, 1980. همچنین ببینید : # A Thirteenth-Century Byzantine Miniature in the Vatican Library # Robert S. Nelson # Gesta, Vol. 20, No. 1, Essays in Honor of Harry Bober (1981), pp. 213-222, International Center of Medieval Art
  40. Persian Miniature Painting and Its Influence on the Art of Turkey and India, by Norah M. Titley, Univ of Texas Pr; 1st University of Texas Press ed edition (March 1984),ISBN 0-292-76484-7، ISBN 978-0-292-76484-2 و همچنین به : Arberry, A. J., Minovi, M., and Blochet, E., The Chester Beatty Library: A Catalogue of the Persian Manuscripts and Miniatures, vols., (Dublin: 1959) Binyon, Laurence, Wilkinson, J. V. S., and Gray, Basil, Persian Miniature Painting (including a critical and descriptive catalogue of the miniatures exhibited at Burlington House, January-March, 1931), (New York: 1933). Blochet, Edgar, Catalogue des Manuscrits Persans dans la Bibliothèque Nationale, t. 3, (Paris: 1928)، همچنین مقاله او در «Les Écoles de Peinture en Perse," in Revue Archéologique, t. 6 (Dec. 1995), pp. 121-48. Bronstein, Léo, "Space Forms in Persian Miniature Composition," in Bulletin of the American Institute for Persian Art and Archaeology, vol. IV (1935), pp. 111-9. Canby, Sheila, Persian Painting, (New York: 1993). Coomaraswamy, Ananda K., Les Miniatures Orientales de la Collection Goloubew au Museum of Fine Arts de Boston, (Paris: 1929). Gray, Basil, Persian Painting from Miniatures of the XII-XVI Centuries (Twelve Color Plates), (Bern: 1947). Kühnel, Ernst, Persische Miniaturmalerei (13. Jahrhundert bis 17. Jahrhundert), (Berlin: 1959). Marteau, Georges, and Vever, Henri, Miniatures Persanes (Exposées au Musée des Arts Décoratifs, Juin-Octobre 1921), (Paris: 1913). Holter, Kurt, Persische Miniaturen, (Vienna: 1921).
  41. Beach, Milo Cleveland, Mughal and Rajput Painting (The New Cambridge History of India): Cambridge, 1992. Cooper, David (ed), A Companion to Aesthetics (Blackwell Companions to Philosophy): Massachusetts, 1997. Daljeet, Dr. Mughal and Deccani Paintings (From the Collection of the National Museum): New Delhi, 1999. Losty, Jeremiah P. The Art of the Book in India: London, 1982. Mansingh, Surjit, Historical Dictionary of India: New Delhi, 2000. Okada, Amina, Imperial Mughal Painters: Paris. Randhawa, M.S. Paintings of the Babur Nama: New Delhi, 1983. Sen, Geeti, Paintings from the Akbar Nama: Varanasi, 1984 و Thackston, Wheeler M (Tr. and ed). The Jahangirnama (Memoirs of Jahangir, Emperor of India): New York, 1999. Verma, Som Prakash (ed). Flora and Fauna in Mughal Art: Mumbai, 1999. Welch, Stuart Cary, Imperial Mughal Painting: New York, 1978. Ziad, Zeenut The Magnificent Mughals: Karachi, 2002
  42. Toshusai Sharaku
  43. Muneshige Narazaki, Sharaku: The Enigmatic Ukiyo-e Master (Kodansha, Tokyo, 1983), Harold G. Henderson, Louis V. Ledoux, Sharaku's Japanese Theatre Prints: An Illustrated Guide to his Complete Work (Dover Publications, New York, 1984)، برای تأثیر روی کارهای تولوز لوترک نگاه کنید به: Toulouse-Lautrec (World of Art), by Bernard Denvir, Thames & Hudson (May 1991) , ISBN 0-500-20250-8 , ISBN 978-0-500-20250-0, J. Adhemar, ed., Henri de Toulouse-Lautrec: His Complete Lithographs and Drawings, trans. by M. Alexandre (1965); G. Adriani, Toulouse-Lautrec (1987); D. Cooper, Toulouse-Lautrec (1983); B. Denvir, Toulouse-Lautrec (1991); E. Feinblatt B. and Davis, Toulouse-Lautrec and His Contemporaries (1986); J. Frey, Biography of Toulouse-Lautrec (1993); P. Gimferrer, Toulouse-Lautrec (1990); E. Lucie-Smith, Toulouse-Lautrec (1977; repr. 1994); G. Mack, Toulouse-Lautrec: A Biography (1990); Henri Perruchot, Toulouse-Lautrec, trans. by H. Hare (1961); R. Thomson, et al., Toulouse-Lautrec (1991); W. Wittrock, Toulouse-Lautrec: The Complete Prints (1985).
  44. Three Thousand Years of Chinese Painting, By Richard Barnhart,Yale University Press; New edition edition (2 Aug 2002), ISBN 0-300-09447-7, ISBN 978-0-300-09447-3. The British Museum Book of Chinese Art, by Anne Farrer, British Museum Press; Rev Ed edition (Oct 2007), ISBN 0-7141-2446-X, ISBN 978-0-7141-2446-9
  45. Art in China (Oxford History of Art), by Craig Clunas, Oxford University Press (10 April 1997), ISBN 0-19-284244-7, ISBN 978-0-19-284244-2
  46. Dong Ho Folk Woodcuts: A Large Portfolio, 3 Woodcut Prints. Vietnamese Title: Tran Dan Gian Viet Nam, by Dong Ho Village, North Vietnam, Dong Ho n.d.ca. 1970, Vietnam. Asian Art. History, Painting, Sculpture, Architecture, Calligraphy, Publisher: MobileReference, ISBN 978-1-60501-187-5
  47. Halaf
  48. Campbell, Stuart. "The Halaf Period in Iraq: Old Sites and New." Biblical Archaeologist 55 (1992), pp. 182–87.
  49. See Iris & B. Gerald Cantor Center for Visual Arts, Stanford University, California, USA بایگانی‌شده در ۹ فوریه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
  50. نگاه کنید به:Allen, Catherine J., The Nasca Creatures: Some Problems of Iconography. Anthropology, 1981, Stony Brook: Department of Anthropology, State University of New York-Stony Brook. Carmichael, Patrick, Interpreting Nasca Iconography. in Ancient Images, Ancient Thought: The Archaeology of Ideology, 1992, Proceedings of the 23rd Annual Chacmool Conference, University of Calgary. Calgary: Department of Archaeology, University of Calgary.
  51. نگاه کنید به: FREDERICK WEBB HODGE, EDITOR, NOTCHED PLATE OF STONE FROM MISSISSIPPI, WITH ARTISTIC ENGRAVING OF FEATHERED RATTLESNAKES.1907
  52. Coe, Michael, (1999) The Maya (6th ed.), Thames and Hudson: New York. Miller, Mary Ellen (1999) Maya Art and Architecture, Thames and Hudson: New York. Reents-Budet, Dorie, et al. (1994) Painting the Maya Universe: Royal Ceramics of the Classic Period, Duke University Press: Durham, NC and London.
  53. The Codex Borgia
  54. the Apostolic Library of the Vatican
  55. Puebla
  56. See: Gisele Diaz, Alan Rodgers, The Codex Borgia: A Full-Color Restoration of the Ancient Mexican Manuscript, Dover Publications (June 22, 1993), ISBN 0-486-27569-8, ISBN 978-0-486-27569-7
  57. The Codex Borbonicus
  58. این فتوکپی صفحهٔ سیزدهم تقویم مقدس ازتک (tonalpohualli) می‌باشد. نگاه کنید به: Ferdinand Anders and Maarten Jansen, Codice Borbonico: Codex Borbonicus (Codices Mexicanos), University of Oklahoma Press; Facsimile Ed edition (Oct 1996), ISBN 0-8061-9939-3, ISBN 978-0-8061-9939-9
  59. The Dresden Codex
  60. Yucatecan
  61. Anzovin, Steven et al, Famous First Facts International Edition, H. W. Wilson Company (2000), ISBN 0-8242-0958-3, Thompson, J. Eric, A Commentary on the Dresden Codex: A Maya Hieroglyphic Book, Philadelphia: American Philosophical Society, 1972
  62. See: Robert J. Sharer and Loa P. Traxler, The Ancient Maya, Stanford University Press, 2006, ISBN 0-8047-4817-9, 9780804748179, Page 728
  63. این نقاشی از دیوار شمالی کلیسای عباس آنتونیوس Abbas Antonios در گوندار حبشه است که اینک به موزه Musée des Arts Premiers (Musée du quai Branly) در پاریس منتقل شده‌است.
  64. این پیکره به احتمال از پیشینیان تبار یا رزمنده‌ای بوده‌ست در میان تعداد زیادی از پیکره‌های یادبود (همچون اجداد همسر و رزمندگان و شکارچیان) که در تالارهای انجمن مردان به نگاهبانی گماشته می‌شدند. . ( موزه هنر ملی آفریقا National Museum of African Art)
  65. ساکنان کوهستان کبیل در سواحل مدیترانه در شمال الجزایر هنرمندانی برجسته هستند که شهرتی بسزا در جواهر سازی، پارچه بافی، سبد بافی کوزه گری و نقاشی دیواری کسب نموده‌اند. در آفریقای شمالی سابقه کوزه گری با چرخ به قرن هفتم پیش از میلاد می‌رسد که فنیقی‌ها چرخ کوزه گری را به سواحل الجزایر آوردند. . (National Museum of African موزه ملی هنر آفریقا در شهر واشینگتن Art, Washington DC)
  66. Tsogo
  67. Ogowe River
  68. بی خبری غربی‌ها از این فرهنگ آنچنان بود که هنگامیکه برای نخستین بار این ماسک در فرانسه به نمایش گذاشته شد آن را ساختهٔ ناحیهٔ دیگری از آفریقا در شمردند. پژوهش‌های بعدی نشان داد که منطقه وسیعی از آفریقا سنت رنگ آمیزی بخش‌های ناپیوسته رنگی چهره را دنبال می‌کنند و این ماسک ساختهٔ مردم تسوگو ست که ازین سنت پیروی می‌کنند. (National Museum of African Art)
  69. Piet Modrian, Colour, Structure and Symbolism: An Essay, by LOCHER, HANS CH-3006 Bern, Switzerland, Verlag Gachnang & Springer, Switzerland. 1994. 3906127443, Piet Mondrian, life and work, by Michel Seuphor, Harry N. Abrams (1955), ASIN: B0007EHNVI. Complete Mondrian , by Marty Bax, Lund Humphries Publishers (January 2002), ISBN 0-85331-803-4, ISBN 978-0-85331-803-3. Mondrian, The Transatlantic Paintings, Harry Cooper and Ron Spronk, ISBN 978-0-300-08928-8. Piet Mondrian: 1872-1944, by Yve-Alain Bois, Angelica Zander Rudenstine, Joop Joosten, Hans Janssen, Bulfinch Press; 1st edition (May 1995), ISBN 0-8212-2164-7, ISBN 978-0-8212-2164-8
  70. نگاه کنید به
  71. لاروس
  72. . Un grand abbé, rempli d'appétit a traversé Paris sans souper. کشیش (آبه) در این جاهمن صدای AB را دارد. «پراز اشتهاً (رامپلی داپتی) در فرانسه همان صدای »پر از کوچک« را دارد و در این علامت AB بررگ پر از a کوچک است، و همینطور »از سراسر پاریس گذشت«(تراورسه -اَ- پاق -ای) همان صدا را دارد که بگویی »a از وسط I گذشته« و بالاخره »بدون غذاً (سان-سو- پِ ) همان صدا که «صد-زیر-P ".
  73. نگاه کنید به لاروس: و انکارتا:
  74. برای نمونه رم نشان شاهین را به کار می‌برد و فرانسوی‌ها در نخست نشان شیر و سپس فلور-د-لیز را مورد استفاده قرار دادند و ایرانیان نشان اهورا مزدا را بر سر در کاخهای پرسپولیس داشتند. این نشان‌ها در غرب، از نیمهٔ دوازدهم به بعد در دوران فئودالی برای شناسایی رزمجویان مورد استفاده قرار گرفتند. زیرا چهره رزمجویان در هنگام نبرد زیر کلاه خود پنهان بود.
  75. «لاروس و همچنین انکارتا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۸.
  76. Based on the Random House Unabridged Dictionary, © Random House, Inc. 2006.
  77. Minority Report: The Cola clash of civilisations, by Jerome Talyor, The Independent, Thursday, 10 July 2008
  78. Logo Design History - Famous Logos V
  79. Volkswagen History to Hobby: All the Facts - All the Fun, by Bob Cropsey, Jersey Classic Publishing; 1 edition (August 30, 2005), ISBN 0-9765261-0-7 , ISBN 0-9765261-0-7. In praise of the CND logo, by Jonathan Glancey, guardian.co.uk,
  80. Google Logo Design and History, بایگانی‌شده در ۲۰۰۶-۱۰-۲۸ توسط Wayback Machine مصاحبه روث کدار را در اینجا بخوانید:
  81. «نگاه کنید به». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۰۹.
  82. نگاه کنید به:en:Peace in Islamic philosophy
  83. نگاه کنید به
  84. «نگاه کنید به». بایگانی‌شده از اصلی در 9 اكتبر 2008. دریافت‌شده در 2 ژانویه 2009. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  85. ISOTYPE
  86. Otto Neurath
  87. Viennese Method
  88. نگاه کنید به: Stroom Den Haag در
  89. نگاه کنید به :The role of graphics in training documents: toward an explanatorytheory of how they communicate, by Winn, W., Professional Communication, IEEE Transactions on Volume 32, Issue 4, Dec 1989 Page(s):300 - 309, Digital Object Identifier 10.1109/47.44544
  90. واضح است که نوشتن به همهٔ زبان‌ها مانند: مانند پاروزنی Roning, Rowing، Κωπηλασία، Aviron و ボート競技 موجب اتلاف وقت و گمراهی تماشاگران بازی‌ها، بازیکنان و سایر مسئولین خواهد گشت. حتی ممکن است برخی از آن‌ها با شتابی که برای رسیدن به محل بازی دارند فی‌المثل به اشتباه Roning دانمارکی را running انگلیسی که به معنای دوندگی است بخوانند.
  91. Eadweard Muybridge
  92. «نگاه کنید به». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۰۹.
  93. «نگاه کنید به». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۰۹.
  94. نگاه کنید به The Art of 3-D : Computer Animation and Imaging, 2nd Edition, by Isaac Victor Kerlow , John Wiley & Sons; 2 Sub edition (May 11, 2000), ISBN 0-471-36004-X, ISBN 978-0-471-36004-9
  95. Affiche
  96. Poster
  97. نگاه کنید: به لاروس
  98. «گاه کنید به: Noldeke, Geschichle der Perser and Araber zur Zell der Sasaniden, aus der arabischen Chronik des Tabari, 1879, See also R. Ker Porter, Travels (1821-1822), i. 548 foil.; Flandin et Coate, Voyage en Perse, iv. 182; F. Stolze and J. C. Andreas, Persepolis, pl. 116; Marcel Dieulafoy, L'Art antique de la Perse, 1884-1889, V. pl. 14
  99. Mahmud Tavoosi and R.N Frye, "An Inscribed Capital [sic 1.] dating from the time of Shapur I," Bulletin of the Asia Institute, N.S., 3, 1989, pp. 25-38; Ph. Gignoux, "D'Abnûn aà Mâhân", Stud. Ir. 20, 1991, pp. 9-17. Idem, Noms propres sassanides en Moyen-Perse epigraphique (Personennamenbuch II/2), Vienna, 1986. , pp. 9-17; V.A. Livshits and A.B. Nikitin, "Some Notes on the Inscription from Nasárâbâd," Bulletin of the Asia Institute, N.S , 5 (1992), pp. 41-44; D. N. MacKenzie,"Shapur's shooting," BSOAS, XLI, 1978, pp. 499-501. Idem, "The fire altar of happy *Frayosh," Bulletin of the Asia Institute, N.S., 7, pp. 105-109;P. O. Skjaervø, see H. Humbach and P. O. Skjaervø. P. O. Skjaervø, "L'inscription d'Abnûn et l'imparfait en moyen-perse," Studia Iranica 21, 1992, pp. 153-60, W. Sundermann, "Shapur's Coronation: The Evidence of the Cologne Mani Codex Reconsidered and Compared with Other Texts", Bulletin of the Asia Institute, N.S., 4, 1990, pp. 295-99. Idem, "The Date of the Barm-e Delak Inscription," BAI n.s., 7, 1993, pp. 203-205. .
  100. Banteay Srei
  101. Angkor
  102. Freeman, Michael and Jacques, Claude (1999). Ancient Angkor. River Books. ISBN 0-8348-0426-3. Glaize, Maurice (2003 edition of an English translation of the 1993 French fourth edition). The Monuments of the Angkor Group. Retrieved 14 July 2005. Higham, Charles (2001). The Civilization of Angkor. Phoenix. ISBN 1-84212-584-2.Jessup, Helen Ibbetson (2004). Art & Architecture of Cambodia. Thames & Hudson. pp.99-104.
  103. Johann Gutenberg
  104. Aldus Manutius
  105. the lithographic process
  106. Alois Senefelder
  107. William Caxton
  108. «انکارتا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۰۸.
  109. «See: Encarta». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۰۸.
  110. در قرن‌های نوزدهم و بیستم هنرمندانی مانند ژول شره Jules Chéret، دومیه Daumier، مانه Manet، پیکاسو Picasso، بن شان Ben Shahn، نورمن راک ول Norman Rockwell، الکساندر ستین لن Alexandre Steinlen، آلفونس موخا Alphonse Mucha و هنری تولوز لوترک Henri de Toulouse-Lautrec پوسترهای تبلیغاتی و تفریحی با قدرتی را آفریدند.
  111. See: M. Rickards, The Rise and Fall of the Poster (1971); J. Barnicoat, A Concise History of Posters: 1870–1970 (1972); D. Ades, The Twentieth Century Poster (1984); J. Barnicoat, Posters: A Concise History (1985).
  112. Libreria antiquaria Pregliasco, Turin
  113. Hypnerotomachia Poliphili
  114. Francesco Colonna
  115. William Morris
  116. Kelmscott Press
  117. Pre-Raphaelites
  118. انکارتا بایگانی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۰۹ توسط WebCite و لاروس
  119. Corrida de toros
  120. نگاه کنید به: Gallo, Max, The Poster in History, (2002) W.W.
  121. Jules Chéret
  122. نگاه کنید به: apanese Posters: The First 100 Years, Richard S. Thornton, Design Issues, Vol. 6, No. 1, Design in Asia and Australia (Autumn, 1989), pp. 4-14
  123. نگاه کنید به : History of Modern Design: Graphics and Products Since the Industrial Revolution, By David Raizman, Published by Laurence King Publishing, 2003,ISBN 1-85669-348-1,9781856693486,
  124. نگاه کنید به: The Poster as Art; Jules Cheret and the Struggle for the Equality of the Arts in Late Nineteenth-Century France, by Bradford R. Collins, 1985, The MIT Press.
  125. The Complete "Masters of the, Poster": All 256 Color Plates from "les Maîtres de L'affiche", By Stanley Appelbaum, Published by Courier Dover Publications, 1990, ISBN 0-486-26309-6, 9780486263090
  126. نگاه کنید: Smithsonian Institution در
  127. Harper's New Monthly Magazine
  128. Art Students’ League
  129. George de Forest Brush
  130. W.T. Smedley
  131. W.A. Rogers
  132. Thor de Thulstrep
  133. نگاه کنید: Wilczak, Susan A. The posters of Edward Penfield for Harper's New Monthly Magazine: a reflection of American society in the 1890s [Thesis]. Ann Arbor, MI: Department of Art, Michigan State University, 1996.
  134. See: Bauwens, Maurice; Hayashi, T.; La Forgue, Jules; Meier-Graefe, J.; Pennell, Joseph; and Boudét, G., editors. Les affiches étrangères illustrées. Paris: G. Boudet, 1897.
  135. Publisher's Weekly
  136. See: Exman, Eugene. The house of Harper: One hundred and fifty years of publishing. New York: Harper and Row, 1967.Johnson, Diane Chalmers. American art nouveau. New York: Harry N. Abrams, 1979. Jones, Sydney R. Posters and their designers. London: The Studio, Ltd, 1924. Keay, Carolyn. American posters of the turn of the century. New York: St Martin’s, 1975. Les maitres de l’affiche. 5 vols. Paris: Imprimerie Chaix, 1896, 1897, 1898, 1899, 1900. King, Julia. The flowering of Art Nouveau graphics. Salt Lake City, UT: Peregrine Smith Books, 1990. Maginnis, Charles. D. Pen drawing: an illustrated treatise, 1899. Malhotra, Ruth; Spielmann, Heinz; and Thon, Christina. Das frühe plakat in Europa und den USA: ein bestandskatalog. Band 1, Großbritannien vereinigte von Nordamerika. Berlin: Gebr. Mann Verlag, 1973. 43-173.
  137. نگاه کنید به :Calloway, Stephen. 1998. Aubrey Beardsley. New York, N.Y.: Harry N. Abrams. ISBN 0-8109-4009-4.
  138. نگاه کنید به: Anna Dvorak. “Illustrations for Books and Periodicals.”, page 134 in Alphonse Mucha: The Complete Graphic Works. Ed. Anne Bridges. NY: Harmony, 1980.
  139. Margaret MacDonald Mackintosh
  140. Frances MacDonald
  141. نکاه کنید به: Pamela H. Simpson, Reviewed work(s): The Studios of Frances and Margaret Macdonald by Janice Helland, Woman's Art Journal, Vol. 19, No. 1 (Spring - Summer, 1998), pp. 44-45. Charles Rennie Mackintosh, by: Pamela Robertson, Pavilion Books, 1997, ISBN 1-85793-912-3.
  142. نگاه کنید به :GUSTAV KLIMT: Art Nouveau Visionary, By Eva di Stefano, Sterling, 2008,
  143. نکاه کنید به: Gustav Klimt: 1862-1918, by Gilles Neret, Taschen (August 1, 1999), ISBN 3-8228-5980-X, ISBN 978-3-8228-5980-3
  144. «نگاه کنید به: پوسترهای جنگ دوم در نیروی هوایی لیک لند». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۰۹.
  145. نگاه کنید به مجموعه پوسترهای دانشگاه تکزاس
  146. نگاه کنید به: Art Deco Graphics, by Patricia Kery,Thames and Hudson; New edition edition (May 2 2002), ISBN 0-500-28353-2, ISBN 978-0-500-28353-0. The birth of the modern poster, Mark Henshaw, the National Gallery of Australia، در
  147. نگاه کنید به : , Harper, P. War, Revolution and Peace, Propaganda Posters from the Hoover Institution Archives 1914-1945 [Stanford Art Department, Stanford Museum] [1969] , Marshall Cavendish Collection, 'Selling the War' in Images of War No.64 (Marshall Cavendish, London) 1996 , Nelson, D. The Posters that won the war: The Production, Recruitment and War Bond Posters of World War II (Motorbooks, Wisconsin) 1991 , Zemen, Z. Selling the War: Art and Propaganda in World War II (Orbis, London) 1978 , Bell, P.M.H. John Bull and the Bear: British Public Opinion, Foreign Politics and the Soviet Union, 1941-1945 (Edward Arnold, London) 1990 بایگانی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۰۹ توسط WebCite
  148. نگاه کنید به :A History of Modern Design: Graphics and Products Since the Industrial Revolution, by David Raizman, Laurence King Publishing (February 9, 2004), ISBN 1-85669-348-1, ISBN 978-1-85669-348-6
  149. Gerrit Rietveld
  150. Steigenberger
  151. El Gouna
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ گرافیک موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.