گزنده‌تباران

گزنده‌تباران یا مَرجانیان یا نیداریا یا کیسه تنان (به انگلیسی: Cnidaria) شاخه‌ای از جانوران هستند، دارای تقارن شعاعی ساده که اندامک‌های نیش‌زننده‌ای به نام نخ‌کیسه (nematocyst) دارند؛ دولایه‌ای هستند و روپوست و شکم‌پوست (gastroderm) آنها را ماده‌ای به نام میان‌چسب (mesogloea) از هم جدا می‌کند.[1]

گزنده‌تباران محدودهٔ زمانی: ۵۸۰ تا ۰ میلیون سال پیش PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ادیاکاران–امروز
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	جانوران
زیرفرمانرو:	هوپس‌زیان
شاخه:	گزنده‌تباران

کیسه‌های دریایی

مرجانیان را در طبقه‌بندی‌های قدیمی کیسه‌تنان می‌نامیدند ولی از آنجا که کیسه‌داران بجز مرجانیان، شانه‌داران را هم شامل می‌شد این طبقه‌بندی را رها کردند.

گزنده‌داران بیشتر دریازی هستند. بعضی در آب شیرین به سر می‌برند. بازوهایی به صورت شعاعی به اطراف می‌فرستند که کنیدوبلاستهای محتوی نماتوسیست دارند. بدن کیسه مانند است و این کیسه با مجرایی به خارج باز می‌شود که هم به منزله دهان و هم مخرج است. چند شکلی دارند و شامل مدوز یا پولیپ می‌شوند. لارو پلانولا دارند. ۱۰ هزار گونه دارند. شامل رده‌های زیر است:

• رده آب‌سان‌زیان (هیدروزوآ): اوبلیا، هیدر، فیزالیا
• رده فنجان‌زیان (سیفوزوآ): عروس‌های دریایی
• رده گل‌سان‌زیان (آنتوزوآ): شقایق‌های دریایی و مرجان‌ها

جانوران	اسفنج شیشه‌ای       چنداسفنجی       اسفنج‌های آهکی   هوپس‌زیان   شانه‌داران   Planulozoa Cnidaria   گل‌سان‌زیان   عروس دریایی   آب‌سان‌زیان (هیدرا, لوله‌داران و غیره)         جعبه‌زیان     عروس ساقدار دریایی       فنجان‌زیان             تخت‌زیان   دوسوئیان   مخاط‌زیان     Other Bilateria (more complex)

منابع

1. واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر یازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب

• دانشنامهٔ رشد

• D. T. Anderson: Invertebrate Zoology. Oxford Univ. Press, Oxford ۲۰۰۱ (۲nd ed.), ch. ۳، p. ۳۱. ISBN 0-19-551368-1

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ گزنده‌تباران موجود است.