سخت‌پوستان

سَخت‌پوستان (crustaceans) زیرشاخه‌ای بزرگ از جانوران بندپا هستند که سرسینهٔ آن‌ها دارای کاسهٔ پشتی و آبشش و زواید دوشاخه‌ای است و ضمائم سر آن‌ها شامل دو جفت شاخک و یک جفت آروارهٔ بالا و دو جفت آروارهٔ پایین است. سخت‌پوستان دارای ۶۷ هزار گونه توصیف‌شده هستند. فرهنگستان زبان فارسی در مصوبات تازه خود برای زیرشاخه‌ها پسوند «-وند» را در نظر گرفته و بنا بر این شیوه سخت‌پوستان را «سخت‌پوست‌وندان» نیز نامیده است.[1]

سخت‌پوستان
Abludomelita obtusata، یکی از جورپایان
آرایه‌شناسی
فرمانرو: جانوران
شاخه: بندپایان
زیرشاخه: سخت‌پوست
Brünnich، ۱۷۷۲
رده‌ها و زیررده‌ها

آبشش‌پایان (Branchiopoda)

آبشش‌پایان
پری‌میگو

گوش‌پایان
Remipedia خرچنگان
آرواره‌پایان

Thecostraca
Tantulocarida
آبششداران
زبانکان
Mystacocarida
پاروپایان (Copepoda)

صدفیان (Ostracoda)

Myodocopa
Podocopa

نرم‌زرهیان

میگوهای ورقه‌ای
میگوهای زره‌پوش
هونرم‌زرهیان

جانورانی مانند خرخاکی، میگو، خرچنگ و دافنی جزو سخت‌پوستان هستند. از دیگر جانوران نسبتاً معروف این گروه می‌توان به شاه‌میگو، کشتی‌چسب، پاروپا، خرچنگ آب شیرین، خرچنگ دریایی، سپرمیگو، شپشک‌ماهی، کریل و شپش نهنگ[2] اشاره کرد. در اشتراک با بقیه بندپایان، سخت‌پوستان دارای اسکلت بیرونی سختی هستند که باید برای رشد جانور انداخته شود. تفاوت سخت‌پوستان با بقیه بندپایان این است که اندام‌هایی دوشاخه biramous دارند و لارو آن‌ها حالتی لیسه‌ای nauplius دارد.

کالبدشناسی کامبیز ها وحشی

بیشینه آن‌ها دریازی هستند در هر دو محیط زیست آب‌های شیرین و اقیانوس زندگی می‌کنند. اما تعداد کمی از آن‌ها در محیط خاکی زندگی می‌کنند. بیشتر آن‌ها متحرک هستند و خودمختار حرکت می‌کنند. در عین حال گونه‌های اندکی وجود دارند که انگل هستند و به میزبان چسبیده هستند. این گروه از سر به میزبان می‌چسبند. سخت پوستان از بدن سه بخشی تشکیل شده ند. سر، سینه و شکم. سر دوجفت آنتن یک جفت چشم مرکب و سه جفت قسمت دهانی. سینه و سر تعدادی از ضمایم فرعی را که شامل آبشش و انتهای دم می‌شود را حمل می‌کنند. سخت‌پوستان کوچک به وسیله انتشار تنفس می‌کنند. سخت‌پوستان بزرگ‌تر دارای آبشش هستند. هر دو سیستم تنفسی از دوره کامبرین میانی آغاز به کار کرده‌اند. در اشتراک با بندپایان، سخت پوستان دارای اسکلت بیرونی سختی هستند که باید برای رشد جانور انداخته شود.

اسکلتهای بیرونی جانور ممکن است که با هم ترکیب شوند و این نکته قابل توجهی برای چگونگی پدید آمدن سپر کلفت شکمی بسیاری از سخت پوستان است. زواید سخت‌پوستان دو شاخه هستند این شامل دومین جفت آنتن است اما جفت نخست تک شاخه است. با این که بعضیشان دوجنسی هستند. بیشینه سخت‌پوستان جنس‌های جدا از هم هستند که به وسیله ضمایمی که روی شکمشان که شناپا pleopod نام دارند برجسته می‌شوند. اولین و در پاره اوقات دومین پلی پدز تخصص یافته‌اند برای جنس نر برای جابجایی اسپرم. بسیاری از سخت‌پوستان وجود جفت خود را حس می‌کنند و به آب برمیگردند برای رهانیدن تخمها. پوسته سخت پوستان از جنس کلسیم کربنات است.

منابع
  • Frederick Schram (1986). Crustacea, 620 pp. , Oxford University Press. ISBN 0-19-503742-1.
  1. واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر یازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
  2. Whale louse

ویکی‌پدیا

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سخت‌پوستان موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.