کنه
کنهها بندپا هستند و از نظر علمی به دو گروه کنههای حیوانات یا Ticks و سایر کنهها یا mites تقسیم میشوند که گروه اخیر را برخی هیره مینامند. در باور عامه نام کنه فقط به کنههای حیوانی اطلاق میشود که این نوع کنهها از راه خوردن خون پستانداران، پرندگان و گاه خزندگان و دوزیستان تغذیه میکنند.[9]
کنه | |
---|---|
یک کنه پاسیاه[1] بالغ | |
آرایهشناسی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | بندپایان |
زیرشاخه: | قلابداران[2] |
رده: | عنکبوتیان[3] |
زیررده: | کنهسانان[4] |
بالاراسته: | انگلشکلان[5] |
راسته: | کنِگان[6] |
بالاخانواده: | کنهواران[7] |
خانوادهها | |
سختکنهها (Ixodidae) | |
تنوع زیستی | |
حدود ۱۸ سرده و ۹۰۰ گونه |
کَنهها از جانوران کوچک انگلی هستند.
کنهها به همراه هیرهها زیرردهٔ کنهسانان (Acarina) را تشکیل میدهند. کنهها دارای انواع یکمیزبانه، دومیزبانه و سهمیزبانه هستند. کنههای ایکسودس، هیالوما و بوافیلوس از خانواده سختکنهها عمدتاً در نشخوارکنندگان ایجاد بیماری میکنند. کنههای مرغی (ارگاس پریسکوس) نیز از خانوادهٔ نرمکنهها هستند. استفاده از انواع سموم حشرهکش مانند کومافوس، فن والریت، پرمترین و فلومترین در مبارزه با این انگلها مؤثر است. انواع انها موجب بروز بیماریهایی مانند تب کریمه کنگو میشوند که میتواند منجر به مرگ شود که در کشورهای حوزه خاورمیانه بخشهای جنوبی و شرقی اروپا شمال غربی چین هند و اسیای میانه شیوع دارد و از طریق گوشت دام وارد بدن انسان میشود.[10]
زندگی و تولید مثل
کنهها انگلهایی هستند که از خون سایر جانوران تغذیه میکنند. زندگیشان را به صورت تخم شروع میکنند که در تابستان به صورت لارو از تخم خارج و به نوک علفها و دیگر گیاهان کوتاه میخزند. آنها منتظر میمانند تا جانور خونگرم بعدی برسد. سپس، روی آن محکم میچسبند، به درون پوست نفوذ و شروع به مکیدن خون میکنند. زمانی که حریصانه بلعیدند تا به ده برابر اندازهٔ عادیشان رسیدند، از میزبان جدا میشوند. پاییز و زمستان را استراحت میکنند و در بهار به صورت شفیره دگردیسی پیدا میکنند و دوباره برای یک غذای خونگرم منتظر میمانند. این بار وقتی غذا میخورند، میافتند و بالغ میشوند و در زیر بوتههای کوتاه برای میزبانی بزرگ، اغلب آهو، گوزن شمالی یا انسان منتظر میمانند. مادامی که روی بدن جانور میزبان هستند، کنههای نر و ماده یکدیگر را پیدا و جفتگیری میکنند. کنه نر به زودی میمیرد، در حالی که ماده، مملو از تخمهای بارورشده، زمستان را میگذارند و در بهار آینده تخمگذاری میکند.[11]
منابع و پانویسها
- Ixodes scapularis
- Chelicerata
- Arachnida
- Acarina
- Parasitiformes
- Ixodida
- Ixodoidea
- Nuttalliellidae
- Chisholm, Alec H.". The Australian Encyclopaedia. Sydney: Halstead Press. 1963.
- وبگاه آموزشی ترویجی استان مرکزی، بازدید: ژانویه ۲۰۰۹.
- The new book of popular science, Animal Life. Ryan, Francis Joseph
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کنه موجود است. |