چرخ‌ریسک
چَرخ‌ریسَک‌ها پرندگانی هستند ریزجثه و ظریف به وزن تقریبی یازده گرم، درخت‌زی، بالارو، شاد، زیبا و فوق العاده فعال و پرجنب‌وجوش است و صدای بسیار زیبایی دارد. بال‌هایش کوتاه و قلبش بزرگ و قوی است. از حشرات تغذیه می‌کند؛ طعمه را میان پنجه‌های پا گرفته، با فشار آوردن روی شاخه له کرده و می خورد. در میان پرندگان نغمه خوان از همه پرانرژی تر و در مقابل گرسنگی از همه کم طاقت تر است، به‌طوری‌که بیش از ۲۴ ساعت نمی‌تواند گرسنه بماند؛ از این رو تلفات این پرنده در فصل زمستان قابل ملاحظه است.
| چرخ‌ریسک | |
|---|---|
.jpg.webp) | |
| چرخ‌ریسک کاکلی در اسکاتلند | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرنده |
| راسته: | گنجشک‌سانان |
| زیرراسته: | پرنده آوازخوان |
| تیره: | Paridae نیکولاس ایلوارد ویگورس, ۱۸۲۵ |
| سرده | |
|
5–10, see text. | |
 | |
| گسترش جهانی (سبز رنگ) | |
| مترادف | |
|
see text | |
در سوراخ تنه درخت آشیانه می‌سازد. اگر حفره درختی پیدا نکند، در سوراخ زمین، جعبه پست منازل و حتی در قوطی کنسرو خالی هم تخم می گذارد. در سال دو بار و در هر دفعه بین ۶ تا ۱۲ و گهگاه بیشتر تخمگذاری می‌کند. دهقانان گیلان آن را کولکاپیس یا یاکولکافیس را زاده بلبل می دانند و عقیده دارند بلبل ماده هفت عدد تخم می گذارد که از میان تخم‌ها شش عدد بلبل و تنها یکی کولکاپیس به دنیا می آیند.
این پرنده از خانواده چرخ‌ریسکان(Paridae)است. بجز آمریکای جنوبی، چرخ‌ریسک‌ها در جنگل ها، بیشه ها، پارک‌ها و باغ‌های تمامی نقاط دنیا یافت می‌شود.
گونه‌ها
- چرخ‌ریسک پشت‌بلوطی (Penduline tit)
- چرخ‌ریسک دم‌دراز (Aegithalidae)
- چرخ‌ریسک سر آبی (Cyanistes caeruleus)
- چرخ‌ریسک غمگین (Poecile lugubris)
- چرخ‌ریسک زغالی (Periparus ater)
- چرخ‌ریسک بزرگ (Parus major)
- چرخ‌ریسک بخارایی یا تورانی (Parus bokharensis)
منابع
- واژه نامه گویش گیلکی. احمدمرعشی. انتشارات طاعتی. چاپ اول. تیر۱۳۶۳
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ چرخ‌ریسک موجود است. |