دراج
دُرّاج یا کبکنجی یا پور[1] پرندگانی از زیرتیره کبکیان هستند که از گذشته به طور سنتی در سرده فرنکلینوس طبقه‌بندی می‌شدند اما اکنون اغلب آن را شامل چند سرده می‌دانند.
| دراج | |
|---|---|
 | |
| دراج سیاه (نر) | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرندگان |
| راسته: | ماکیان‌سانان |
| تیره: | قرقاولان |
| زیرخانواده: | کبکیان |
زیستگاه و پراکندگی
دراج در دشتها و علفزارها، در کنار تالابها و در نواحی خشک زندگی می کند. این پرنده از قبرس تا هند دیده می شود. دراج بومی ایران است، در جنوب شرقی دریای خزر و نیز در سیستان و بلوچستان و هرمزگان تا جنوب استان فارس وجود دارد و بیشتر در مناطقی زندگی می‌کند که درخت گَز می روید.
ویژگی‌ها
ظاهر
درازای بدن دراج در حدود ۳۱ سانتی‌متر و بالهایش گِرد و کوتاه است. رنگ پرنده نر سیاه، فوق سر و پشت گردن قهوه‌ای، پرهای گونه سفید است و خالها و راه‌راه عرضی سفید، به ویژه در پهلوها، و نیم طوق پهن خرمایی رنگ در گردن دارد. پرنده ماده، معمولاً، قهوه‌ای است و روی بدن آن نقشهای نخودی‌رنگ و سیاه دیده می شود.
رفتار
پرنده نر و ماده با هم دیده می شوند؛ خارج از فصلِ جفت‌گیری، گاهی در گله‌های کوچک هم زندگی می کنند. این پرنده، بیشتر، خود را مخفی نگه می‌دارد و به‌دشواری پرواز می‌کند. پروازش مستقیم و پر سر و صداست. و میان انبوه گیاهان آشیانه می سازد. پرنده ماده ۸ تا ۱۲ تخم می‌گذارد و جوجه‌ها پس از ۱۸ تا ۱۹ روز از تخم بیرون می آیند.
تغذیه
دراج از حشرات و مواد گیاهی تغذیه می‌کند.
نگرانی‌ها
در گذشته، محل زندگی دراج از شمال اسپانیا تا هند بود، اما اکنون از قبرس تا هند دیده می‌شود و نسل آن در قبرس نیز در آستانه انقراض است.[2]
سرده‌ها و گونه‌ها
- فرنکلینوس:
- دراج سیاه، Francolinus francolinus
- دراج نگاری، Francolinus pictus
- دراج چینی، Francolinus pintadeanus
- مرغ جیرفتی، Francolinus pondicerianus
- دراج باتلاق، Francolinus gularis
- جرب (سرده):
- دراج کاکی، Peliperdix coqui
- دراج گلوسفید، Peliperdix albogularis
- دراج اشلگل، Peliperdix schlegelii
- دراج لتهم، Peliperdix lathami
- دراج کاکلی:
- دراج کاکلی، Dendroperdix sephaena
- اسکلرپتیلا:
- دراج گردن‌حلقه‌ای، Scleroptila streptophorus
- دراج فینش، Scleroptila finschi
- دراج بال‌قرمز، Scleroptila levaillantii
- دراج بال‌خاکستری، Scleroptila africanus
- دراج خلنگزار، Scleroptila psilolaemus
- دراج شلی، Scleroptila shelleyi
- دراج رود نارنجی، Scleroptila levaillantoides
- دراج‌های کبکی ("Spurfowl"):
- دراج فلس‌دار، Pternistis squamatus
- دراج آهانتا، Pternistis ahantensis
- دراج نوارخاکستری، Pternistis griseostriatus
- دراج هارتلاب، Pternistis hartlaubi
- دراج سیخکی، Pternistis bicalcaratus
- دراج هوگلین، Pternistis icterorhynchus
- دراج کلپرتون، Pternistis clappertoni
- دراج هاروود، Pternistis harwoodi
- دراج هیلدبراند، Pternistis hildebrandti
- دراج جکسون، Pternistis jacksoni
- دراج خوش‌سیما، Pternistis nobilis
- دراج کوه کامرون، Pternistis camerunensis
- دراج سویرسترا، Pternistis swierstrai
- دراج گردن‌بلوطی، Pternistis castaneicollis
- دراج ارکل، Pternistis erckelii
- دراج جیبوتی، Pternistis ochropectus
- دراج نوک‌قرمز، Pternistis adspersus
- دراج دماغه، Pternistis capensis
- دراج ناتال، Pternistis natalensis
- دراج گردن‌زرد، Pternistis leucoscepus
- دراج سینه‌خاکستری، Pternistis rufopictus
- دراج گردن‌سرخ، Pternistis afer
- دراج سوینسون، Pternistis swainsonii
منابع
- دراج بایگانی‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine پرندگان ایران
- فرهنگ‌نامه‌ی کودکان و نوجوانان. جلد چهاردهم جلد. شورای کتاب کودک.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Francolin». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ آوریل ۲۰۱۵.
