چلچله دمگاهسفید
چلچله دمگاه سفید (نام علمی: Delichon urbicum) یک پرنده مهاجر از راسته گنجشکسانان، خانواده پرستو و سرده چلچلهایان است که در اروپا، شمال آفریقا و مناطق گرمسیر آسیا زندگی میکند و در زمستانها به آفریقای جنوب صحرا و جنوب شرق آسیا مهاجرت میکند. این پرنده حشرات را در حال پرواز شکار میکند و میخورد و معمولاً به مناطقی مهاجرت میکند که تعداد زیادی حشره در آن مناطق وجود دارد. قسمت سر این پرنده آبی رنگ و دمگاه و شکم آن کاملاً سفید رنگ است. این پرنده هم در طبیعت و هم در مناطق شهری یافت میشود. شکل ظاهری چلچله دمگاه سفید دقیقأ مشابه دو گونه دیگر خانواده چلچلهیان است که بومی شرق و جنوب شرقی آسیا هستند. این پرنده دارای دو زیر گونه تأیید شده است.[6] این پرنده لانهای گلی و محصور میسازد که سوراخ مدخل آن در بالا قرار دارد. در زیر لبه پشت بامها و روی صخرهها آشیانه میسازد.[7] چلچله دمگاه سفید در ایران و شهر تهران نیز وجود دارد.[8]
چلچله دمگاه سفید | |
---|---|
یک نقاشی از دو چلچله دمگاه سفید | |
وضعیت بقا | |
آرایهشناسی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پرندگان |
راسته: | گنجشکسانان[2] |
تیره: | پرستو[3] |
سرده: | چلچلهیان[4] |
گونه: | چلچله دمگاه سفید[5] |
این پرنده توسط پرندگان شکاری و بیشتر توسط لیل شکار میشود. همچنین توسط انگلهای داخلی و کک و کرمها آسیب میبیند ولی با توجه به محدوده وسیع زندگی و جمعیت زیاد آن، در حال حاضر خطر خاصی جمعیت جهانی این پرنده را تهدید نمیکند.[1]
طبقه بندی علمی
از چلچله دمگاه سفید اولین بار در کتاب سیستما ناتورا در سال ۱۷۵۸ توسط دانشمند علوم طبیعی سوئدی، لینائوس، با نام هیروندو اوبریکا[9] (پرستوی شهری) نام برده شدهاست.[10]
ولی در سال ۱۸۵۴ توسط توماس هورسفیلد آمریکائی و فردریک مور انگلیسی، نام سرده فعلی آن یعنی دلیکون[4] (چلچلهیان) برای این پرنده انتخاب شد.[11] دلیکون در واقع یک واروواژه برای کلیدون[12] است که در زبان یونانی قدیم به معنی پرستو میباشد.[13] و نام گونه این جانور، اوربیکوم در زبان لاتین به معنی شهری یا مربوط به شهر است.[14] در نتیجه نام علمی این پرنده، دلیکون اوبریکوم، به معنی چلچله شهری است.
سرده چلچلهیان یک انشعاب از سرده پرستوی انبار[15] است. سه عضو سرده چلچلهیان از لحاظ ظاهری در قسمتهای فوقانی تنه آبی رنگ، دمگاه سفید رنگ و قسمتهای زیرین تنه که متمایل به سفید است، مشابه هستند.
منابع
- "Northern House-martin - BirdLife Species Factsheet", BirdLife International Retrieved on 2009-12-27.
- Passeriformes
- Hirundinidae
- Delichon
- Delichon urbicum
- Turner, Angela K (1989), Swallows & Martins: an identification guide and handbook, Rose, Chris, Boston, Massachusetts, US: Houghton Mifflin, ISBN 0-395-51174-7 pp226–233
- پرندگان ایران
- همشهری آنلاین
- Hirundo urbica
- Linnaeus, C (1758), Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata., Holmiae. (Laurentii Salvii)., p. 192
- "ITIS Standard Report Page: Delichon", The Integrated Taxonomic Information System (ITIS) Retrieved on 2008-01-23.
- chelīdōn
- "House Martin Delichon urbicum (Linnaeus, 1758)", British Trust for Ornithology (Bird facts ed.) Retrieved on 2008-01-24.
- Sangster, George; Collinson, J. Martin; Helbig, Andreas J; Knox, Alan G; Parkin, David T. (2004) "Taxonomic recommendations for British birds: second report" Ibis (2004), 146, pp153–157
- Hirundo
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ چلچله دمگاهسفید موجود است. |
در ویکی موجودات زنده منابعی در رابطه با موجود است. |