کرم (جانور)
در طبقه‌بندی جانوران که در آغاز قرن نوزدهم انجام گرفت، تمام جانورانی که دارای بدنی دراز و فاقد ضمائم واضح بودند به کرم موسوم شدند. کرمها به یونانی و به لاتین ورم نام دارند. این جانوران بر خلاف سایر بی مهرگان یک انتهای قدامی یا سر که دارای اندام‌های حسی است و به قصد روبروشدن با محیط بطرف جلو حرکت می‌کند و یک انتهای خلفی یا دم دارند. کرمها تقارن دوجانبی دارند.
| کرم خاکی | |
|---|---|
 | |
| کرم خاکی معمولی | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| زیرفرمانرو: | هوپس‌زیان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دوسوئیان |
صدها هزار نوع کرم وجود دارد که حدودا ۲۷۰۰ نوع آن کرم خاکی هستند. بسیار از گونه‌های دریایی و آب شیرین نیز که معمولاً توسط زیست شناسان دیده می‌شوند نیز در زمره کرمها قرار دارند. شفیره و لارو حشرات نیز در گویش رایج کرم خوانده می‌شوند.
کرمها از لحاظ زندگی دو دسته کلی دارند: ۱- آزادزی و ۲- پارازیتها (انگل) کرمهای آزادزی می‌توانند مواد را جذب و مصرف کنند. کرمهای پارازیت زندگی آزاد ندارند و حیات آن‌ها وابسته به موجودات میزبان است.
طبقه‌بندی
| دوسوئیان |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Platyhelminthes |
| ||||||||||||||||||||||||
۱. کرمهای پهن: پست‌ترین کرمها، کرمهای پهن یا پلات هلمنت‌ها می‌باشند که بدن‌های نازک و نرم دارند. عده کمی از آن‌ها آزادند و بیشتر آن‌ها به حالت انگل هستند. این کرمها از ۳ رده تورکیان، بادکشداران، و نواریان تشکیل شده‌اند مانند کرم کپلک گوسفند و کرم کدو.
۲. کرمهای لوله‌ای شکل: بدن آن‌ها بدون تقسیم است. دارای بدنی باریک و استوانه‌ای، همراه با کوتیکول مقاوم و یک لوله هاضمه کامل و دایمی می‌باشند. این جانوران در میان جانوران پریاخته از حیث تعداد بعد از حشرات شاید مقام دوم را داشته باشند. جنس‌های نر و ماده آن‌ها معمولاً از هم جدا می‌باشند و جنس نر کوچک‌تر از ماده است. نمونه بارز کرمهای لوله‌ای، کرم آسکاریس می‌باشد.
۳. کرمهای حلقوی: بدن آن‌ها مرکب از بسیاری قطعات حلقه‌ای شکل، همانند یا قطعه می‌باشد. داشتن قطعات مشابه، معمولاً هم در شکل خارجی و هم در ساختمان داخلی از قبیل عضلات، اعصاب و اندام‌های گردش خون، وازنش و تولید مثل نمایان است. کرمهای حلقوی شامل رده کم تاران، رده پرتاران و رده زالوها می‌باشد.
محیط زیست
کرمها در بیشتر نقاط جهان می‌زیستند. از محیط‌های دریایی گرفته تا آب شیرین یا در خشکی. گونه‌هایی از کرمها در خاک زندگی می‌کنند که به بهبود وضعیت خاک کمک می‌کنند. برخی از کرمها نیز به صورت انگلی در گیاهان، حیوانات یا انسان (مثل کرم کدو) رشد می‌کنند. برخی کرمهای دیگر نیز ممکن است زندگی غیرانگلی و آزادانه داشته باشند. کرمها در زیست‌بوم‌هایی مانند دریا و آب شیرین و حتی ساحل زیست می‌کنند. کرمها یکی از حلقه‌های اصلی زنجیرهٔ غذایی در تمام زیست‌بوم‌های جهان هستند.
سودمندی
کرمهای خاکی روزانه به اندازه وزنشان خوراک می‌خورند و بیرون می‌دهند و این کودی بی همتا برای تقویت خاک می‌باشد. از سودمندی‌های دیگر آن‌ها این است که آن‌ها با سوراخ کردن زمین راه آب و هوا را به زمین باز می‌کنند واین برای رشد گیاهان بسیار سودمند است.
لارو حشرات
در گفتگوی روزمره به لارو حشرات که شکلی مشابه کرمها داشته باشند نیز کرم گفته می‌شود مانند کرم ابریشم.