خرچنگ نعلاسبی
خرچنگ نعلاسبی (به انگلیسی: Horseshoe crab) مشهور به «فسیل زنده» گونهای جانور دریازی است که قدمت آن به ۳۰۰ میلیون سال قبل (۱۰۰ میلیون سال پیش از دایناسورها) بازمیگردد.[1] خرچنگهای نعلاسبی نقش بسزایی در بومشناسی خلیجها و همچنین در داروسازی ایفا میکنند. ترکیبی از خون این جانور به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرد.[2] بدن این جانور شامل سه بخش جلویی (سرسینهگاه) که شبیه نعل اسب میباشد، بخش شکمی که بایک لولا به بخش جلویی متصل است و بخش دم میشود/[3] خرچنگ نعلی را از بهار میتوان در اقیانوس اطلس دید و اوج تخمریزی آن در ماههای مه و ژوئن، در زمان مد کامل و هنگام قرص ماه و هلال نو است.[4]
Limulidae | |
---|---|
Limulus polyphemus | |
آرایهشناسی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | بندپایان |
زیرشاخه: | گیرهداران |
رده: | Merostomata |
راسته: | تیغدمان |
زیرراسته: | Xiphosurida |
تیره: | Limulidae لیچ، ۱۸۱۹ |
سردهه | |
|
استفاده در داروسازی و خطر انقراض
خرچنگ نعلاسبی جزو جانوران در حال انقراض است.[5] در خون آبیرنگ این خرچنگ یک مادهٔ شیمیایی وجود دارد که حتی در اندازه بسیار کم هم میتواند باکتریها را شناسایی کند و با ایجاد لخته دور باکتریها آنها را گیر بیاندازد. به همین دلیل از دههٔ هفتاد میلادی از خون این خرچنگ، در تولید مواد استریلکنندهٔ لوازم پزشکی و داروهای وریدی استفاده میشود.[4]
برای استخراج خون این خرچنگها، پوستهٔ نزدیک به قلبشان را سوراخ میکنند و پس از خارج کردن حدود ۳۰ درصد از خونشان آنها را در طبیعت رها میکنند. این کار باعث میشود ۱۰ تا ۳۰ درصد این خرچنگها از بین بروند و زاد و ولد مادههایی که زنده میمانند سخت میشود.[4]
منابع
- Horseshoe crabs بایگانیشده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback MachineUniversity of Delaware College of Marine and Earth Studies and the Sea Grant College Program
- The Horseshoe Crab Putting Science to Work to Help "Man's Best Friend"OCEANS, GREAT LAKES, and COASTS · WEATHER and AIR QUALITY
- Anatomy Horseshoe Crab PHYSICAL CHARACTERISTICS بایگانیشده در ۱۸ آوریل ۲۰۰۸ توسط Wayback MachineMaryland Department of Natural Resources
- «خون آبی؛ خرچنگی که جان میلیونها نفر را نجات میدهد». bbc.com/persian. بیبیسی فارسی. ۲۰ اسفند ۱۳۹۸. دریافتشده در ۲۰ اسفند ۱۳۹۸.
- David Smith (IUCN SSC Horseshoe Crab Specialist Group / U. S. Geological Survey، West Virginia؛ Mark Beekey (IUCN SSC Horseshoe Crab Specialist Group / Department of Biological Sciences، Sacred Heart University؛ Group)، Jane Brockmann (IUCN SSC Horseshoe Crab Specialist؛ Timothy King (IUCN SSC Horseshoe Crab Specialist Group / U. S. Geological Survey، West Virginia؛ Michael Millard (IUCN SSC Horseshoe Crab Specialist Group / U. S. Fish and Wildlife Service، Pennsylvania؛ Jaime Zaldívar-Rae (IUCN SSC Horseshoe Crab Specialist Group / Anáhuac Mayab University، Yucatán (۲۰۱۶-۰۲-۱۷). «IUCN Red List of Threatened Species: American Horseshoe Crab». IUCN Red List of Threatened Species. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۳-۱۰.