رضا طالبانی

شیخ رضا طالبانی (۱۹۱۰-۱۸۳۱) یا شیخ رضا شاعر و هجونویس کرد[1] و از مشاهیر ادبیات سورانیست. وی فرزند شیخ عبدالرحمان طالبانی از مشایخ طریقت قادریه طالبانی است. از وی اشعاری به کردی، فارسی، عربی و ترکی به جا مانده است. بیشتر شهرت وی به خاطر شعرهای هجوی و هزلی است.

شیخ رضا طالبانی

زندگی

وی در نزدیکی چمچمال به دنیا آمد. قرآن و علوم دینی را نزد پدر فرا گرفت. سپس فقه و بدیع و بیان را نزد علمای آن زمان یاد گرفت. وی پدر و برادرش شیخ علی محدث را که از مشایخ طریقت قادری طالبانی در کرکوک بودند ترک کرد و سپس برای تحصیل علم به شهر کویه رفت و پیش عمویش ماندگار شد. در آنجا از عمویش رنجید و به استانبول رفت و اشعار هجوی بسیاری برای عمویش نوشت. در استانبول در نهضت مشروطه خواهی عثمانی شرکت کرد. وی بیشتر عمرش را در شهرهای کرکوک و بغداد گذراند. در سال ۱۹۱۰ در بغداد درگذشت و در کنار مقبره عبدالقادر گیلانی به خاک سپرده شد. بنا بر وصیتش شعر فارسی زیر بر سنگ قبرش نوشته شد:

یا رسول الله چه باشد چون سگ اصحاب کهف داخل جنت شوم در زمرهٔ احباب تو
او رود در جنت و من در جهنم کی رواستاو سگ اصحاب کهف و من سگ اصحاب تو

شعر

شیخ رضا به زبانهای کردی، فارسی، عربی و ترکی تسلط داشت و از وی اشعاری بدین زبانها به جا مانده است. وی در شعرهایش رضا تخلص می‌کرد.

نمونه شعر فارسی

شعر زیر بخشی از یک غزل فارسی شیخ رضاست:

به گلشن قد موزون ترا تا یاد میکـردمخیابان تا خیابان سـرو را آزاد می‌کردم
ندانستم گذار شانه بر زلف تو می افـتدوگرنه تاقیامت خدمت شمشاد می‌کردم
بهر صحرا که می‌دیدم بدام افتاد آهوییفدای چشم تو می‌کردم و آزاد می‌کردم
نشستم همچو مجنون به سر بازار رسوائیتو را با مدعی می‌دیدم و فریاد می‌کردم
فریب خویش می‌دادم که اینک یار میایدبه هر آواز پایی خاطر خود شاد می‌کردم

نمونه شعر کردی
ڕۆژێ نه‌بوو ئه‌م دولبه‌ره بێ ڕه‌حمه وه‌فا کا جارێ نه‌بوو ئه‌م کافره شه‌رمێ له خودا کا
حه‌یرانن ئه‌تیبا له عیلاجی مه‌ره‌زی من لوقمانی ویساڵت مه‌گه‌ر ئه‌م ده‌رده ده‌وا کا
کارێ که غه‌م و ده‌ردی فیراقت به منی کرد سه‌رما به‌هه‌تیو با به‌ده‌واری شڕی ناکا

جستار وابسته

شیخ محمدجمیل طالبانی قادری

شیخ عبدالرحمن خالص طالبانی

طریقت قادریه طالبانی

منابع
  1. ": کردپرس؛ شیخ رضا طالبانی "هجو"سرای نامدار ادبیات کردی".
  • خال، شیخ محمد و آشنا، امید؛ دیوانی شیخ رضا طالبانی، اربیل، آراس ۲۰۰۳.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.