فرگشت الهی

فرگشت خداباورانه (به انگلیسی: Theistic evolution)، فرگشت الهی، آفرینش‌گرایی فرگشتی یا فرگشت هدایت‌شده از سوی خدا دیدگاه‌هایی هستند که تعلیمات آموزه‌های دینی دربارهٔ خدا را با درک مدرن علمی دربارهٔ فرگشت زیستی قابل انطباق می‌دانند. فرگشت خداباورانه خودش یک تئوری علمی نیست، بلکه در باب چگونگی ارتباط علم فرگشت در حالت کلی با اعتقادات دینی، طیف وسیعی است از دیدگاه‌های در تقابل با دیدگاه‌های خاص آفرینشی.

بخشی از درباره
آفرینش‌گرایی
آفرینش‌گرایی
اخترشناسی کتاب مقدس
  • فرضیه اومفالوس
علم آفرینش
تقابل آفرینش‌گرایی و تکامل
دیدگاه‌های مذهبی
بدون آفرینش
  • آفریدگار در بودیسم
  • جین و عدم آفرینش‌گرایی
تکامل

فرگشت خداباورانه به اختصار، فرگشت‌گرایان الهی معتقدند که خدایی هست، آن خدا آفریننده جهان ماده و (نتیجتاً) همه حیات درون آن است، و فرگشت زیستی به سادگی فرایندی طبیعی در خلقت است؛ بنابراین نظر، فرگشت، به سادگی ابزاری است که خدا برای توسعه حیات بشر به کار گرفته‌است.

هواداران فرگشت الهی را می‌توان یکی از گروه‌هایی دانست که تز تعارض در خصوص رابطه علم و دین را رد می‌کنند؛ یعنی، آن‌ها بر این باورند که نیازی به تناقض داشتن تعلیمات دینی دربارهٔ آفرینش و نظریات علمی وجود ندارد. هواداران این نظر گاهی چون داروین‌گرایان مسیحی توصیف می‌شوند.[1]

بسیاری زیست‌شناسان فرگشتی به برخی اشکال خداباوری معتقد بوده‌اند. از جمله آلفرد راسل والاس که در مقاله مشترکی با چارلز داروین در ۱۸۵۸ از نظریه فرگشت از طریق انتخاب طبیعی پشتیبانی کرد. والاس، در سال‌های بعد، به نحوی مؤثر دادارباور بود که معتقد بود «جهان نامرئی روح»، حیات را علاوه بر هشیاری در جانوران و (به طرزی مجزا) در انسان‌ها ایجاد کرده بود.[2]

تعریف

فرانسیس کالینز فرگشت الهی را به عنوان این موضع توصیف می‌کند که «فرگشت حقیقت دارد، اما این که خدا آن را به حرکت درآورده»،[3] و فرگشت الهی را پذیرای این مشخص می‌کند «که فرگشت همان‌طور که زیست‌شناسان توصیفش می‌کنند رخ داده‌است، اما بنا بر هدایت خدا».[4]

ارتباط با دیگر مواضع

فرگشت خداباورانه قرن ۱۹ میلادی

گیاه‌شناس آمریکایی آسا گری برای بیان نقطه نظر خود از عبارت فرگشت خداباورانه ("theistic evolution") در معنایی که در حال حاضر منسوخ است استفاده می‌کرد، که در کتاب ۱۸۷۶ میلادی خود با نام جستارها و نقدهایی در رابطه با داروینیسم[5] مشهود است. وی استدلال می‌کرد که خدا جهش‌های مفید را برای هدایت‌کردن فرگشت تدارک می‌بیند.

فرگشت خداباورانه در اسلام
نوشتار(های) وابسته: نگرش‌های اسلامی به فرگشت

متفکرانی مانند یدالله سحابی (در کتاب قرآن و خلقت انسان)، محمود طالقانی (در کتاب پرتوی از قرآن)، و علی شریعتی از باورمندان به نظریه عدم تضاد فرگشت (تکامل) با توحید هستند. در جهان اسلام، محمد اقبال لاهوری نیز از معتقدان به نظریه تکامل موحدانه است. در تاریخ اسلام جریانهایی مانند جنبش عقلگرای اخوان الصفاء چنین اعتقادی داشتند.

مرتضی مطهری نه تنها نظریه تکامل را ضدالهی نمی‌داند بلکه معتقد است که با اصل تکامل بهتر می‌توان دخالت قوه ای مدبر و هاوی را در وجود موجودات زنده و هدفمداری جهان اثبات کرد. مطهری داستان خلقت بشر در قرآن را زبان سمبلیک می‌داند و مصباح یزدی به فرض صحت این نظریه خلقت انسان را معجزه می‌داند و می‌گوید هدف قرآن هدایت است نه علمی.[6] علامه طباطبائی بر تدریجی بودن خلقت تأکید دارد اما انواع زیستی را مجزا می‌داند. علی مشکینی (در کتاب تکامل در قرآن) معتقد است زبان قرآن با علوم هماهنگ است و نظریه تطور انواع با توحید ناسازگار نیست.[7] احمد الحسن رهبر جمعیت مذهبی انصار المهدی در آثار خود مطالب مبسوطی در تأیید فرگشت دارد.

جستارهای وابسته

پانویس
  1. http://en.wikipedia.org/wiki/Ronald_Numbers,Numbers, Ronald (November 30, 2006). The Creationists: From Scientific Creationism to Intelligent Design, Expanded Edition. Harvard University Press. ISBN 0-674-02339-0. pp 34-38
  2. Historical Resources". Darwin Correspondence Project. 2009. http://www.darwinproject.ac.uk/religion-historical-resources بایگانی‌شده در ۴ مه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. Retrieved 2009-12-14.
  3. "Building bridges". Nature. 442 (7099): 110. 2006. doi:10.1038/442110a.
  4. Stipe, Claude E. , "Scientific Creationism and Evangelical Christianity", American Anthropologist, New Series, Vol. 87, No. 1 (Mar. , 1985), p. 149, Wiley on behalf of the American Anthropological Association, JSTOR
  5. به انگلیسی: Essays and Reviews Pertaining to Darwinism
  6. https://hawzah.net/fa/question/view/2309
  7. https://www.mashreghnews.ir/news/47049/استاد-مطهري-نظريه-تکامل-را-ضدالهي-نمي-داند

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.