مصطکی
مصطکی، (به انگلیسی: Mastic) صمغ زرد رنگی است که از درختچهای به نام پسته مصطکی، (نام علمی: Pistacia lentiscus) گرفته میشود.
در فارسی به نامهای «رماس»، «رماست» و «کِیَه» خوانده شدهاست. در کتابهای طب سنتی با نامهای «مصطکی»، «مصطکی رومی»، «کندر رومی»، «مستکی» و «علِک رومی» ذکر شدهاست. همچنین در انگلیسی به صمغ عربی (Arabic gum) (نباید با صمغ عربی یا (gum Arabic) اشتباه شود)، صمغ یمن (Yemen gum) و یا اشک خیوس (tears of Chios) هم خوانده میشود.[1]
مشخصات
عصاره زرد رزینی مصطکی در ماههای گرم سال به صورت قطراتی کوچک و خود به خودی از ساقه و شاخههای درخت مصطکی به بیرون میتراود که در مجاورت هوا سفت شده و به شکل قطرات اشک در بازار به فروش میرسد.
ترکیبات شیمیایی
صمغ رزینی مصطکی تا حدود ۹۰% از ماستیسیک اسید[پانویس 1]، ماستیکولیک اسید[پانویس 2] و ماستیکو رزن[پانویس 3] تشکیل شدهاست. مقداری اسانس نیز در آن یافت میشود.
خواص
در کتابهای طب سنتی خواص عدیدهای برای این صمغ نوشته شدهاست. از نظر طبیعت این صمغ گرم و خشک، محلل و مقوی است. در معجونهای تقویت حافظه، جزو داروهای اصلی بشمار میرود.[2]
واژهنامه
- Masticic acid
- Masticolic acid
- Masticoresene
پانویس
- میرحیدر، معارف گیاهی، ۶: ۱۵۳.
- میرحیدر، معارف گیاهی، ۶: ۱۵۵.
جستارهای وابسته
- معجون مصطکی
منابع
- کتابها
- میرحیدر، حسین (۱۳۷۳). معارف گیاهی. ۶. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۶۴۷.
- ابن سینا، حسین (۱۳۷۰). قانون در طب. ۲. ترجمهٔ عبدالرحمان شرفکندی. تهران: سروش. ص. ۱۶۶.
- مومن حسینی، محمد (۱۳۷۳). تحفه حکیم مومن. تهران: انتشارات مصطفوی. ص. ۸۴.
- بریمانی، لطفعلی (۱۳۶۶). طب و داروهای سنتی. ۳. تهران: گوتنبرگ. ص. ۳۴۵.