نشانگان آسپرگر
نشانگان آسپرگر یا سندرم آسپرگر (به انگلیسی: Asperger syndrome) یک نوع اختلال رشد عصبی است که با مشکلات قابل توجه در ارتباط بین فردی و ارتباط غیرکلامی، مشخص میشود، که معمولاً به همراه علایق و رفتارهای وسواسی و تکراری است. نخستین بار در سال ۱۹۴۴ پزشک اتریشی به نام هانس آسپرگر با انتشار مقالهای آن را توصیف کرد.[1][2]
سندرم آسپرگر | |
---|---|
افراد مبتلا به سندرم آسپرگر اغلب منافع محدود یا تخصصی، مانند علاقه این پسر به انباشتن قوطیها را نشان میدهند. | |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
تخصص | روانپزشکی |
آیسیدی-۱۰ | F84.5 |
آیسیدی-9-CM | ۲۹۹٫۸۰ |
اُمیم | ۶۰۸۶۳۸ |
دادگان بیماریها | 31268 |
مدلاین پلاس | 001549 |
ئیمدیسین | ped/۱۴۷ |
پیشنت پلاس | نشانگان آسپرگر |
سمپ | F03.550.325.100 |
نشانگان آسپرگر به صورت شکل ملایمی از طیف اوتیسم شمرده میشود، و وجه تمایز آن، حفظ مهارتهای تکلمی و هوش (iQ) بسیار بالا و حافظه بلند مدت قوی است؛ هرچند بعضی از پژوهشها نشاندهندهٔ تفاوت اساسی بین سندرم آسپرگر و اوتیسم با عملکرد بالا است.[3]
علائم سندرم آسپرگر
افرادی با این نشانگان ممکن است دارای یک یا چند مورد از ویژگیها باشند:
روابط اجتماعی ضعیف، رفتارهای وسواسی و تکراری، خویشتن-محوری، تفکر منطقی و غیر عاطفی (کمبود احساسات اما در برخی موارد نادر علاقه دیوانهوار به فردی خاص) علایق متمرکز، یادگیری آسانتر زبانهای ثانوی، مهارت بالا در حل معما و مسائل ریاضی یا علایق محور در شاخه کامپیوتر و اینترنت، و در برخی کمبود در تواناییهای حرکتی. ممکن است تواناییهای حرکتی بهطور محدودی کامل نشود و در طرز راه رفتن یا دویدن دیده نشود اما با انجام فعالیتهای حرکتی پیچیدهتر مثل راندن دوچرخه یا توپ بازی مشخص شود، به همین خاطر این افراد در معرض آسیبهای فیزیکی زیادی از سمت جامعه قرار میگیرند. افرادی که دچار سندرم آسپرگر هستند ممکن است به مشکلات فراوان در تعاملات اجتماعی برخورد کنند و دارای خصوصیات رفتاری کلیشهای (مانند نوعی خاص از پوشش، رفتار تکراری مانند مطالعه یا داشتن روش مخصوص به خود در انجام کارها) در رفتارها و علایق هستند. افراد مبتلا به این نشانگان، علاقهای به روابط و تعاملات اجتماعی ندارند، اما اختلال یادگیری در روابط اجتماعی هم ندارند. در برخی موارد به دلیل نوع دیدگاهشان به روابط اجتماعی و انسانی، دیده شده فرد مبتلا توانایی منحصر به فردی در روانشناسی و علوم انسانی داشتهاست[4] کودکان مبتلا به آسپرگر تنها به یک موضوع علاقه نشان میدهند و تمایل دارند همه چیز را در ارتباط با آن موضوع واحد بدانند و راجع به دیگر مباحث کمتر صحبت میکنند؛ بنابراین این کودکان به دلیل کمبود علاقه به روابط اجتماعی، درونگرایی و دامنه محدود علایق از دیگران جدا میشوند و برقراری ارتباط با سایرین را با رفتار غیر متعارف و نامناسب خود یا در خواست صحبت کردن، تنها راجع به یک موضوع خاص، غیرممکن میسازند.[5] نشانگان آسپرگر معمولاً دیرتر از اوتیسم دیده میشود و معمولاً بعدتر مشخص میگردد.[6]
طبقهبندی
اشتراکات زیستی-عصبی بین نشانگان آسپرگر و اوتیسم با عملکرد بالا کماکان نامعلوم است. طبقهبندی نشانگان آسپرگر بهطور ناخواسته از شیوهٔ کشف اوتیسم تأثیر پذیرفتهاست و ممکن است هیچ ارتباطی با ماهیّت اصلی آن نداشته باشد.[7]
نشانگان آسپرگر در بالغین
شواهدی وجود دارد که کودکان دارای نشانگان آسپرگر، با افزایش سن بهبودی نسبی پیدا میکنند:تا بیست درصد این کودکان ممکن است در بزرگسالی دیگر در حیطهٔ تشخیصی این نشانگان قرار نگیرند، هرچند که سختیهای اجتماعی و درونگرایی دوام خواهند داشت.[8] تا سال ۲۰۰۶ هیچ پژوهش مشخصی در مورد آثار بلند مدّت نشانگان آسپرگر بر شیوهٔ زندگی افراد صورت نگرفته بود و هیچ گونه پیگیری نظاممندی هم در خصوص مطالعهٔ بلند مدّت کودکان آسپرگر در دسترس نبود. اما تحقیقات جدید در سال ۲۰۱۳ نشان دهنده نوع نگرش خاص این افراد به مفاهیمی مانند تشکیل خانواده و زندگی در جامعه است.
بر اساس آمارهای رسمی مندرج، افراد مبتلا به نشانگان آسپرگر معمولاً تا پایان عمر به تنهایی زندگی میکنند، اما در موارد نادر در بزرگسالی، علاقهمندی فرد به شخصی دیگر هم دیده شده، به طوری که هانس آسپرگر دانشمند کاشف این نشانگان، از مفهوم عشق در این افراد به عنوان نوعی شیفتگی شدید و بی پایان به شخص مقابلشان یاد کرده، هرچند که تجربه چنین مفاهیم احساسی در بین این افراد بسیار نادر است.
افراد دارای آسپرگر طول عمر معمولی دارند ولی با درصد بیشتری ممکن است در شرایط سخت و شکست خورده دچار افسردگی شدید یا خشم اجتماعی شوند که میتوانند تأثیر منفی بر روند بهبودی بگذارند. با وجود این که برخی سختیهای اجتماعی و تواناییهای فیزیکی-حرکتی ممکن است تا پایان عمر دوام پیدا کنند ولی شرایط زندگی آنها به مراتب بهتر از افرادی است که در طیفهای مختلف اوتیسم قرار دارند.[9] بیشتر دانش آموزان و دانشجویان دارای نشانگان آسپرگر توانایی فوقالعاده بالایی در ریاضیات و حل مسائل دارند و برخی از آنها استعداد بالایی در شاخههای کامپیوتری و برنامهنویسی از خود نشان میدهند.[10]
آسپرگر در سینما
فیلمهای زیر در رابطه با نشانگان آسپرگر است:
- موتسارت و نهنگ (۲۰۰۵ آمریکا)
- کیک برفی (۲۰۰۶ انگلیس-کانادا)
- بن ایکس (۲۰۰۷ بلژیک-هلند)
- تخیل (۲۰۰۷ آمریکا)
- آدم (۲۰۰۹ ایران)
- مری و مکس (۲۰۰۹ استرالیا)
- من خان هستم (۲۰۱۰ هند)
- تمپل گرندین (۲۰۱۰ آمریکا)
- سیمون ساده (۲۰۱۰ سوئد)
- صید ماهی آزاد در یمن (۲۰۱۱ انگلیس)
- فوقالعاده بلند و بیش از حد نزدیک (۲۰۱۱ آمریکا)
- قورباغه سفید (۲۰۱۲ آمریکا)
- ایکس + وای (۲۰۱۴ انگلیس)
- جین یک دوستپسر میخواهد (۲۰۱۵ آمریکا)
- حسابدار (۲۰۱۶ آمریکا)
- مردی که همه چیز میداند (۲۰۱۸ فرانسه)
- شاهد بیگناه (۲۰۱۹ کره جنوبی)
- کارمند نیمه شب(۲۰۲۰ آمریکا)
- شرلوک(۲۰۱۷ بریتانیا)
جستارهای وابسته
منابع
- «آشنایی با اختلالهای رفتاری سندرم آسپرگر»، وبگاه همشهری آنلاین، ۳۱ خرداد ۱۳۸۴ بازیابیشده در ۲۸ اسفند ۱۳۸۷.
- «"همدستی"هانس اسپرگر پزشک کودکان در جنایات نازیها». BBC Persian. ۲۰۱۸-۰۴-۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۰.
- فرانک اچ دافی (3/26/2012). "Bio Med Central". http://bmcmedicine.biomedcentral.com. Check date values in:
|تاریخ=
(help); External link in|وبگاه=
(help) - [http://autism.emedtv.com/autism/asperger%27s-disease.html
http://www.autism.org.uk/content/1/c6/01/57/05/Autism%20and%20the%20ways%20you%20can%20help%20-%20Farsi.pdf «وبگاه اوتیسم و راههای کمک»] مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک) (PDF). The National Autistic Society. ۲۸ اسفند ۱۳۸۷. دریافتشده در ۱۸ اسفند ۱۳۸۷. کاراکتر line feed character در|نشانی=
در موقعیت 58 (کمک) - «Asperger's Disease». دریافتشده در ۲۲ اوت ۲۰۱۱.
- «کرایتریای تشخیصی اختلال فروپاشنده کودکی». جامعه پزشکان ایران. ۲۸ اسفند ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱۸ اسفند ۱۳۸۷.
- Szatmari P (2000). "The classification of autism, Asperger's syndrome, and pervasive developmental disorder". Can J Psychiatry. 45 (8): 731–38. PMID 11086556.
- "Screening adults for Asperger Syndrome using the AQ: a preliminary study of its diagnostic validity in clinical practice" (PDF). J Autism Dev Disord. 35 (3): 331–5. 2005. doi:10.1007/s10803-005-3300-7. PMID 16119474. Archived from the original (PDF) on 17 December 2008. Retrieved 2 January 2009.
- McPartland J, Klin A (2006). "Asperger's syndrome". Adolesc Med Clin. 17 (3): 771–88. doi:10.1016/j.admecli.2006.06.010. PMID 17030291.
- "Mathematical ability of students with Asperger syndrome and high-functioning autism" (PDF). Autism. 11 (6): 547–56. 2007. doi:10.1177/1362361307083259. PMID 17947290. Archived from the original on 7 April 2009. Retrieved 6 March 2009.