کمال حبیباللهی
میرکمالالدین میرحبیباللهی[3] (۱۲ بهمن ۱۳۰۸ – ۲۳ مهر ۱۳۹۵[4][5]) معروف به کمال حبیباللهی نظامی ایرانی و دریاسالار نیروی دریایی شاهنشاهی ایران بود. او آخرین فرماندهِ نیروی دریایی شاهنشاهی ایران از ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ هجری شمسی بود. حبیباللهی در دولت ارتشبد ازهاری کفالت وزارتخانههای فرهنگ و هنر، آموزش و پرورش و فرهنگ و آموزش عالی را بر عهده داشت.
کمال حبیباللهی | |
---|---|
![]() | |
نام تولد | میرکمالالدین میرحبیباللهی |
زاده | ۱۲ بهمن ۱۳۰۸ آستارا، ایران |
درگذشته | ۲۳ مهر ۱۳۹۵ (۸۶ سال)[1] بتزدا، مریلند، ایالات متحده آمریکا |
مدفن | |
وفاداری | ایران |
شاخه نظامی | نیروی دریایی شاهنشاهی |
سالهای خدمت | ۱۳۵۷–۱۳۲۷ |
درجه | دریاسالار |
فرماندهی |
|
جنگها و عملیاتها | |
آلما ماتر | دانشکده افسریآکادمی سلطنتی دریایی (en)مدرسه عالی نیروی دریاییکالج جنگی نیروی دریایی |
وزیر فرهنگ و هنرسرپرست | |
مشغول به کار ۲۰ آبان ۱۳۵۷ – ۱ آذر ۱۳۵۷ | |
پادشاه | محمدرضا پهلوی |
نخستوزیر | غلامرضا ازهاری |
پس از | محسن فروغی |
پیش از | محسن فروغی |
وزیر آموزش و پرورشسرپرست | |
مشغول به کار ۲۰ آبان ۱۳۵۷ – ۱ آذر ۱۳۵۷ | |
پادشاه | محمدرضا پهلوی |
نخستوزیر | غلامرضا ازهاری |
پس از | منوچهر گنجی |
پیش از | محمدرضا عاملی تهرانی |
وزیر علوم و آموزش عالیسرپرست | |
مشغول به کار ۲۰ آبان ۱۳۵۷ – ۱ آذر ۱۳۵۷ | |
پادشاه | محمدرضا پهلوی |
نخستوزیر | غلامرضا ازهاری |
پس از | سید ابوالفضل قاضی |
پیش از | شمسالدین مفیدی |
اطلاعات شخصی | |
ملیت | ایرانی |
حزب سیاسی | سازمان آزادگان |
همسر(ان) | لادن[2] |
پدر | میر کتابالله |
هیئت دولت | دولت نظامی غلامرضا ازهاری |
تحصیلات و نظامیگری
میرحبیباللهی در ۱۲ بهمن ۱۳۰۸ در خانوادهای آذری در آستارا در نزدیکی مرز ایران و شوروی زاده شد. پدر او «میر کتابالله» یک خیّر آستارایی بود که در سال ۱۳۲۸ قمری (۱۹۱۰ میلادی) زمینی را برای احداث مسجد «غریبالغربا» وقف کرده بود. وی پس از درگذشت، در حیاط همان مسجد به خاک سپرده شد.[6]
میرکمالالدین دورهٔ ابتدایی را در زادگاهش و دورهٔ متوسطه را در تهران سپری کرد و در ۱۳۲۷ از دارالفنون فارغالتحصیل شد. سپس در کنکور دانشکدهٔ افسری پذیرفته شد و به نیروی دریایی پیوست. وی میگوید پس از واقعهٔ سوم شهریور ۱۳۲۰ و اشغال ایران، نیروی دریایی به خاطر رشادتی که به خرج داد و در حدّ توان به وظیفهاش عمل کرد، مورد احترام مردم بود. او که در ۱۹۴۹ م وارد نیروی دریایی شاهنشاهی شده بود، آموزشهای ابتدایی نیروی دریایی را در ۱۹۵۳ در انگلستان دید. در سال ۱۹۶۱ از مدرسهٔ عالی نیروی دریایی ایالات متحده در مونتری کالیفرنیا فارغالتحصیل شد و در سال ۱۹۶۹ دورهٔ فرماندهی نیروی دریایی را در دانشکدهٔ جنگ نیروی دریایی ایالات متحده (Naval War College) در نیوپورت، رودآیلند گذراند.
سیر ارتقای رتبه:
- ارتقا به درجهٔ ناوسروانی در ۱۹۶۴
- فرماندهی یک واحد اسکورت (مرکب از سه ناوچه) در سال ۱۹۶۵
- معاون عملیاتی ناحیهٔ دریایی جنوب و ناوگان خلیج فارس در سال ۱۹۶۶
- درجهٔ ناخدا یکمی در سال ۱۹۶۸
- رئیس ستاد نیروی دریایی در سال ۱۹۶۹
- درجهٔ دریاداری در سال ۱۹۷۰
- فرماندهی پایگاه دریایی ۱ بوشهر، ۴ بوشهر در ماه مهٔ ۱۹۷۲
- فرماندهی ناوگان خلیج فارس در همان سال (۱۹۷۲)
- درجهٔ دریابانی در سال ۱۹۷۴
- درجهٔ دریاسالاری در سال ۱۹۷۸
پیش از سقوط شاه در سال ۱۳۵۷، اسرائیل در پروژههایی چند میلیارد دلاری برای فروش موشکهای پیشرفتهٔ سطح به سطح به ایران درگیر بود. حبیباللهی در این زمینه با فرمانده نیروی دریایی اسرائیل در گفتگو بود و در تلاش برای ایجاد نیروی زیردریایی بود.[7] او در سال ۱۳۵۷ در کابینهٔ ارتشبد غلامرضا ازهاری به سرپرستی وزارتخانههای فرهنگ و هنر، آموزش و پرورش و علوم و آموزش عالی رسید.
دوران انقلاب
حبیباللهی در مواجهه با انقلاب خواهان سرکوبی بیرحمانه معترضان، و کشتن چندهزار تن بود ولی شاه به دلیل مغایرت این کار با قانون اساسی با آن موافقت نکرد.[8] او میگوید از همان ابتدا همه میدانستند که در صورت پیروزی انقلاب، ممکن است اعدام شوند، کما این که شماری از آن فرماندهان شدند. در جلسه سران ارتش به ژنرال هایزر پیشنهاد میکند ایالات متحده آیت الله خمینی را در نوفل لوشاتو ترور کند که هایزر این پیشنهاد را رد میکند.
حبیب الهی از امضا کنندگان اعلامیه بیطرفی ارتش در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ بود[9][10][11][12] و سرلشکر محمدولی قرنی، اولین رئیس ستاد ارتش پس از انقلاب، از او خواست که در سمت خود یعنی فرماندهی نیروی دریایی باقی بماند.
حبیباللهی در سال ۱۹۸۱ رهبری گروهی متشکل از ۴۵–۵۰ کوماندو در پاریس به نام آزادگان را بر عهده داشت که در تنگه جبل الطارق به یک گروه از سه کشتی ایرانی حمله کردند و ناوچه تبرزین را ربودند. ایران سیا را به دست داشتن در این حمله متهم کرد.[13] ربایندگان پس از مدتی مذاکره این ناوچه را به فرانسه تحویل دادند.[14]
زندگی شخصی
حبیباللهی فردی خوشسیما، خوشصحبت و از نظر لباس و شخصیت بینهایت مرتب توصیف شدهاست و گفته شده تنیس، شنا و رقص از علایق اویند. او غذاهای ایرانی را ترجیح میدهد از اسکاچ، شامپاین و مشروب BB لذت میبرد و سیگار نمیکشد. او زبانهای انگلیسی و ترکی را عالی، زبان فرانسه را خوب و ایتالیایی را نسبتاً خوب صحبت میکند. با لادن (متولد ۱۹۴۴)، که در انگلیس در رشتهٔ باله تحصیل کردهاست و انگلیسی را سلیس صحبت میکند، ازدواج کردهاست. آنان یک پسر به نام کاوه دارند. اندام او متوسط است (پنج فوت و شش اینچ قد، ۱۴۰ پوند وزن)، مسلمان است؛ و در نیروی دریایی شاهنشاهی بسیار مورد احترام بودهاست.[15]
منابع
- «آخرین فرمانده نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی درگذشت». کیهان لندن.
- http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1986555
- نعمتاللهی، بهروز (۱۳۸۰). تاریخ جامع آستارا و حکام نمین. اردبیل: شیخ صفیالدین. ص. ضمیمه ۲۷. شابک ۹۶۴-۶۸۲۲-۱۲-۶.
- https://www.youtube.com/watch?v=PoNzkIzlSx4
- "دریادار کمال حبیباللهی، آخرین فرمانده نیروی دریایی محمدرضا شاه درگذشت". 15 October 2016. Retrieved 15 December 2016.
- نعمتاللهی، بهروز (۱۳۸۰). تاریخ جامع آستارا و حکام نمین. اردبیل: شیخ صفیالدین. ص. ۷۴. شابک ۹۶۴-۶۸۲۲-۱۲-۶.
- Sciolino, Elaine; Times, Special to the New York (1986-04-01). "DOCUMENTS DETAIL ISRAELI MISSILE DEAL WITH THE SHAH". The New York Times. Retrieved 2017-03-23.
- «آمریکا پرونده شاه را بست». رادیو فردا. ۲۰۱۶-۰۶-۰۹. دریافتشده در ۲۰۱۶-۰۶-۰۹.
- http://www.bbc.com/persian/iran/2016/06/160611_l13_shah_betrayed
- https://www.parsine.com/fa/news/271334/تیمساری-که-بیطرفی-ارتش-را-امضاء-نکرد
- کیهان 22بهمن 1357 -یکشنبه شماره 10635
- شمارهٔ یازدهم ماهنامه حافظ، مورخ بهمن 1383، تیمسار سرلشکر ناصر فربد
- "Iran today accused the U.S. Central Intelligence Agency of..." UPI. 1981-08-15. Retrieved 2019-02-11.
- Prial, Frank J.; Times, Special To the New York (1981-08-20). "IRANIAN EXILES SURRENDER BOAT TO FRANCE". The New York Times. Retrieved 2019-02-11.
- http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1986555
- «آخرین فرمانده نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی درگذشت». دریافتشده در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۷.
پیوند به بیرون
- https://web.archive.org/web/20130222063709/http://www.anthropology.ir/node/14046
- http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1986555
- "آیتالله روحالله خمینی، سازمان سیا را در ماجرای ربایش روز یکشنبه متهم کردهاست". یونایتدپرس اینترنشنال. 15 August 1981. Retrieved 15 December 2016.
- "خمینی، سایروس ونس و سازمان سیا را در ربودن ناوچه توسط تبعیدیها مقصر میداند". واشینگتن پست. 16 August 1981. Retrieved 15 December 2016.
- "رباینده ناوچه ایرانی، حملات بیشتری را وعده میدهد". یونایتدپرس اینترنشنال. 21 August 1981. Retrieved 15 December 2016.
- "Interview with Habibolahi, Kamal". Iranian Oral History Project. 1985.
مناصب نظامی | ||
---|---|---|
پیشین: عباس رمزی عطایی |
فرمانده نیروی دریایی شاهنشاهی ایران ۱۳۵۴ – ۱۳۵۷ |
بدون متصدی به دلیل وقوع انقلاب ۱۳۵۷ تصدی بعدی توسط: احمد مدنی |
مناصب سیاسی | ||
پیشین: محسن فروغی |
وزیر فرهنگ و هنرسرپرست ۱۳۵۷ |
پسین: محسن فروغی |
پیشین: منوچهر گنجی |
وزیر آموزش و پرورشسرپرست ۱۳۵۷ |
پسین: محمدرضا عاملی تهرانی |
پیشین: سید ابوالفضل قاضی |
وزیر علوم و آموزش عالیسرپرست ۱۳۵۷ |
پسین: شمسالدین مفیدی |