حزب رنجبران ایران
حزب رنجبران ایران از احزاب چپ و کمونیستی ایران میباشد که قدمت بخشی از سازمانهای تشکیل دهنده آن به انشعاب بزرگ در جنبش کمونیستی در سالهای ۶۰ میلادی بازمیگردد.
حزب رنجبران ایران | |
---|---|
![]() | |
بنیانگذاری | ۲۶ دسامبر ۱۹۷۹ |
ادغام از | ۹ گروه مارکسیست |
انشعاب از | حزب توده ایران |
ستاد | |
روزنامه | رنجبر |
مرام سیاسی |
|
طیف سیاسی | چپ (گرایش سیاسی) |
وابستگی بینالمللی | ![]() |
شعار | نه آمریکا، نه شوروی، ایران مستقل و خودکفا[1] |
وبگاه | |
حزب رنجبران ایران
از ۹ سازمان اصلی تشکیل دهنده حزب رنجبران ایران میتوان از «سازمان انقلابی» (قبلاً سازمان انقلابی حزب توده ایران) و اتحاد مبارزه در راه ایجاد حزب طبقه کارگر ایران و سازمان کمونرها نام برد. «سازمان انقلابی حزب توده ایران» پس از اختلافات مابین حزب کمونیست چین به رهبری مائو تسهتونگ و حزب کمونیست شوروی به رهبری نیکیتا خروشچف سوی حزب کمونیست چین را برگزید و بنیانگذاران آن از حزب توده ایران جدا شده و «سازمان انقلابی حزب توده ایران» را بنیان گذاشتند. «سازمان انقلابی حزب توده ایران» در مخالفت با مشی سیاسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و «حزب کمونیست شوروی» این خط مشی را «رویزیونیستی» (تجدید نظر طلبی در اصول پایهای مارکسیسم_لنینیسم) خوانده و همبستگی خود را با «حزب کمونیست چین» و «اندیشه مائو تسه تونگ» ابراز نمود.
فعالیتهای سیاسی تشکیلات در ایران
پیش از انقلاب
میتوان از مبارزات مسلحانه در فارس، مبارزات مسلحانه در کردستان، مبارزات و فعالیتهای کارگری در ایران، تلاش برای نفوذ در میان کارگران ایرانی در منطقه خلیج فارس، قاچاق و پخش آثار کلاسیک مارکسیستی در ایران از طریق مرز افغانستان، ترجمه وسیع آثار کلاسیک مارکسیستی - لنینیستی به فارسی (آثار مارکس، انگلس، لنین، استالین و مائو)، آموزشهای نظامی در چین و کوبا، تأسیس رادیوهای فارسیزبان در چین و عراق، نفوذ گسترده در میان بخشی از دانشجویان ایرانی در خارج از کشور معروف به «کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در خارج از کشور» و ارسال مخفی کادرهای خود به داخل ایران را نام برد.
از رهبران معروف سازمان انقلابی میتوان از محسن رضوانی، علی صادقی، عباس صابری، پرویز واعظ زاده مرجانی، گودرز برومند،گرسیوز برومند، عطاء کشکولی، ایرج کشکولی، هوشنگ امیرپور، فرامرز وزیری، خسرو صفائی و دیگران نام برد. ساواک توانست با فراری دادن ساختگی سیروس نهاوندی و و نزدیک کردن او به سازمان انقلابی و شخص پرویز واعظ زاده مرجانی، ضربات سختی را به این سازمان وارد کند.[2]
سازمان انقلابی تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در کنار «حزب توده ایران» و «سازمان چریکهای فدائی خلق ایران» از مطرحترین و فعالترین سازمانها و احزاب چپ ایران بود. یکی از مشخصههای این تشکل نزدیکی و الگو برداری از انقلاب چین و مائوئیسم بود. تئوری چینی «محاصره شهرها از طریق دهات» برای سرنگونی رژیم سلطنتی در ایران و حمایت و اشاعه «تئوری سه جهان» از سوی این سازمان در ایران نمایندگی میشد. پس از در گذشت مائو این سازمان همچنان از سیاستهای جانشینان مائو بویژه «دنگ سیائو پینگ» دفاع کرده و چین را سوسیالیستی ارزیابی میکرد و مدافع تئوری سه جهان باقی یماند.
پس از انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ این سازمان به همراه «سازمان کمونرها» و سازمان اتحاد مبارزه در راه ایجاد حزب طبقه کارگر ایران و چند تشکل کوچکتر حزب رنجبران ایران تشکیل دادند. «سازمان انقلابی» و بعدها «کمیته تشکیل دهنده حزب رنجبران ایران» از انقلاب اسلامی و حکومت اسلامی (دولت مهدی بازرگان) به عنوان یک انقلاب ضد امپریالیستی و یک دولت ملی دفاع کرده و به انتخابات جمهوری اسلامی آری یا نه پاسخ مثبت دادند. این جریان با درگیریهای کردستان و ترکمن صحرا در ابتدای پیروزی انقلاب به مخالفت برخاست و خواستار پایان دادن به این درگیریها بود و احزاب کرد و ترکمن را در این درگیریها بی تقصیر نمیدانست.
به مرور زمان حزب رنجبران با جناح «بهشتی-رفسنجانی-خامنهای» فاصله گرفت و از جناح «بنی صدر» به دفاع برخاست. در انتخابات ریاست جمهوری از «ابوالحسن بنی صدر» دفاع کرده و در دفتر ریاست جمهوری ابوالحسن بنی صدر هم همکاری آشکار و پنهان داشت. در جنگ ایران و عراق این حزب «دفاع از میهن در برابر تجاوز امپریالیستی» را شعار خود قرار داد و فعالانه در جنگ شرکت کرد. تعدادی از اعضای این حزب در جنگ کشته ویا توسط رژیم شناسائی و تیر باران شدند. از مشهورترین آنان میتوان به دانشمند معروف «ایرج فرهومند» اشاره نمود. با آغاز سرکو بهای وسیع از سوی رژیم جمهوری اسلامی و فرار بنی صدر، حزب رنجبران ایران نیز دست از سیاست خود برداشت و به مخالفت با «جمهوری اسلامی» پرداخت. حزب رنجبران در مناطق شمال (گرگان و گلستان) و جنوب ایران (فارس) دست به مبارزه مسلحانه علیه جمهوری اسلامی زده و تعداد زیادی از اعضای خود را از دست داد. بخشی از رهبری این حزب برای ادامه فعالیت مسلحانه و تدارک کنگره به کردستان ایران نقل مکان کرده وبخش دیگری معروف به «کمیته تهران» با مخالفت با مشی مسلحانه و تأکید بر مبارزه تودهای علیه جمهوری اسلامی به انشعاب دست میزند. از معروفترین رهبران سیاسی این جناح میتوان از «فرامرز وزیری» نام برد؛ که توسط جمهوری اسلامی تیرباران شد.
حزب رنجبران با برگزاری کنگرهای در کردستان از گذشته خود انتقاد تندی کرد (نقد سیاستهای مماشات با نظام اسلامی و تئوری سه جهان) و بخشی از رهبری را که مسئول همکاری با «جمهوری اسلامی» میدانست از این حزب اخراج نمود.
رهبری فعلی حزب رنجبران ایران در خارج از کشور مستقر بوده و نشریه «رنجبر» را منتشر میکند. این تشکل دارای وبگاههای متعدد اینترنتی بوده از آن جمله وبگاهٔ «حزب رنجبران ایران»،[3] روز نت،[4][5] «وبگاه زبانهای خارجی» و «یک تلویزیون آزمایشی اینترنتی» که ویدئو هائی پیرامون مسایل روز منتشر میکند.
از مسئولان سیاسی و هیئت تحریریه فعلی حزب رنجبران ایران میتوان از «ک. ابراهیم»، «ر. ناظمی» و «یونس پارسا بناب» نام برد. این حزب از خط سیاسی گذشته خود فاصله گرفته و امروز به جای مارکسیسم-لنینیسم اندیشه مائو از «سوسیالیسم علمی» یا «کمونیسم علمی» سخن میگوید.
منابع
- Canada: Immigration and Refugee Board of Canada, Iran: Information on Hezbe Ranjbaran (Party of Toilers or Toilers' Party), 1 April 1995, IRN20202.E, available at: http://www.refworld.org/docid/3ae6ac5e83.html [accessed 23 February 2017]
- بازنگری یک تجربه، عباس تمبرچی، مندرج در کتاب حلقه گمشده، سیروس نهاوندی، باقر مرتضوی، چاپ اول زمستان ۱۳۹۳، ص ۴۴۷
- حزب رنجبران ایران Ranjbaran Party of IRAN
- ««آینه روز»». بایگانیشده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۰ مارس ۲۰۰۹.
- «خبرنامه کارگری»