رپ فارسی

رپ فارسی به شکلی از موسیقی رپ گفته می‌شود که به زبان فارسی خوانده می‌شود. این سبک موسیقی اگر چه عمدتاً متأثر از سبک رپ آمریکایی است، اما تمام ویژگی‌های آن را ندارد و برخی خصوصیات آن در رپ آمریکایی وجود ندارد. رپ فارسی در اواخر دههٔ ۱۳۷۰ خورشیدی در ایران شکل گرفته‌است و خواننده‌های زیادی به‌طور زیر زمینی و غیرمجاز در این سبک فعال هستند.[1] در ایران، خوانندگان رپ از این ابزار برای اعتراض به مشکلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی خود استفاده می‌کنند. البته افراد مختلف با اهداف و نیات متفاوتی مشغول به نوشتن شعر در چنین قالبی می‌شوند.[2] این زیرسبک از موسیقی، یا بهتر است بگوییم این فرم با به‌کارگیری تکنیک‌های غربی و استفاده از منابع بومی موجود به وجود آمده، موضوعی که که در ایران نهایتاً گاهی به سمت و سوی موسیقی عامه‌پسند گرایش یافته‌است به طوری که امروزه جوانان ایرانی ایرانی خیلی رواج دارد و در کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک موسیقی دلنشین و آموزنده توسط مردم تایید میشود.[3]

رپ فارسی
ریشه‌های سبکیموسیقی فانک، دکلمه، تکنیک معنی بخشیدن، مشاعره، موسیقی الکترونیک، بحر طویل.
ریشه‌های فرهنگیاوایل دهه ۱۳۷۰ خورشیدی در شهر تهران پایتخت ایران.
سازهای معمولصدای خواننده، نمونه بردار، کیبورد، گیتار، سازهای زهی، پیانو.
زیرسبک‌ها
دیس، گنگ، کل، لاو
سبک‌های درهم‌آمیخته
پاپ رپ، رپ راک، رپ متال
موسیقی در ایران
تاریخ
پیش از اسلامهخامنشیان • ساسانیان
پس از اسلامصدر اسلام • مروگی
معاصرقاجار • پهلوی • لس‌آنجلسی • زیرزمینی
موسیقی سنتی ایرانی
مقام‌ها • نظریهٔ ادوار • دستگاه‌ها • تحول مقام به دستگاه • ردیف • فواصل موسیقی ایرانی • گوشه • آوازها • سازها • فرم‌ها
دیگر سبک‌ها
پاپ • رپ • راک • سمفونیک • جاز • متال • کرال
نواحی
آذربایجانی • شوشتری • ایلامی • باصری • بختیاری • بخشی‌های خراسان شمالی • بلوچی • بندری • ترکمنی • جنوبی • خراسانی • علوانیه • کردی • کرمانی • گیلکی • لری • مازندرانی
مناسبتی
زرتشتی • نوروزخوانی • تعزیه • رمضان • صلوات‌خوانی • مداحی

موسیقی رپ فارسی به طور کلی به دو دسته تقسیم میشود:

دسته اول رپر های ماین استریم: خوانندگان ماین استریم سبک رپ فارسی با الهام گیری از موضوع های مواد مخدر، سکس، مصرف الکل و دخانیات لیریک های خود را مینویسند و تولید می‌کنند و رواج عیاشی و همچنین زندگی ای آزاد و دور از قوانین را میکنند.[4]

دسته دوم رپر های اندرگرند: رپر های اندرگرند سبک رپ خوانندگانی معترض هستن و جنبه سیاسی اجتماعی مشکلات اقتصادی و هر موضوع ای که مربوط به فقر و اوضای نابه سامان هست مینویسند رپر های اندرگرند با رپر های ماین استریم خوانندگان سبک پاپ و الکتروپاپ ایرانی و فارسی مشگل دارند و آنان را رپر نمیدونن و مسخره میکنند.[5] و با دیگر خوانندگان سبک های موسیقی فارسی ارتباط خوبی ندارند و به آنان بی احترامی میکند از نمونه های بی احترامی خوانندگان اندرگرند به خوانندگان ماین استریم و الکتروپاپ جمع کردن اتحاد ریپورت توسط سروش لشگری مشهور به سروش هیچکس و همسرش برای بستن صفحه امیر تتلو و آریانا و سایر تیم امیر تتلو و همچنین بستن پیج 70 هزار نفری سپهرسپی[6] است آنان معتقدند که رپ اعتراضی بهترین سبک موسیقی فارسی در جهان است و آنان دید نژادپرستانه و تخریب گری دارند.[7]

تاریخچه

پیشینه غربی

موسیقی رپ در دههٔ ۱۹۸۰ میلادی و از میان موسیقی سیاه پوستان فقیر متولد شد. رپ در واقع یک نوع موسیقی اعتراض‌آمیز خیابانی است. این موسیقی از پیش پا افتاده‌ترین، سهل‌ترین و خیابانی‌ترین کلمات استفاده می‌کند، بدون این که از حیث ادبی بتوان این نوع استفاده را نقد کرد. در نوشتن متن ترانه‌های رپ، هیچ الزامی برای رعایت قوانین ادبی وجود ندارد.[8] موسیقی رپ به موضوعاتی از جمله: اختلاف طبقاتی، ریاکاری، دعواهای خیابانی، فرهنگ غالب جهانی و همچنین بحران‌های سیاسی می‌پردازد. کلام آن اگرچه قافیه‌هایی ضعیف دارد و در نگاه بسیاری شعر ناب به حساب نمی‌آید، اما با همین سادگی و بی پیرایگی خود می‌کوشد تا معنایی دیگر از زندگی اجتماعی را به ما یادآوری کند، که بعدی از زندگی مردم کوچه و خیابان است. به نحوی می‌توان گفت چارچوب تعیین شدهٔ موسیقی را که دارای قوانین سخت و مشخص است را خرد می‌کند تا موسیقی در دسترس عامی‌ترین افراد جامعه قرار گیرد.[9]

شکل‌گیری رپ فارسی

هیپ‌هاپ در ایران در دههٔ ۹۰ میلادی متولد شد؛ به‌طوری‌که جوانان ایرانی ابتدا تنها با رقص هیپ هاپ آشنا شدند و سپس با موسیقی و رشته‌های ورزشی دیگر مانند اسکیت‌بورد و به مرور، نقاشی گرافیتی نیز در ایران ظهور کرد. این سبک موسیقی پس از ترور توپاک شکور (۱۹۹۶) و رسانه‌ای شدن نکات مثبت و معضلات این فرهنگ به صورت گسترده‌تری به نسل جدید جوانان ایران معرفی شد. در اوایل دهه ۷۰ شمسی، گروه سندی با آهنگ مشهور «پری» این نوع موسیقی را به گونه‌ای مؤثرتر در دسترس طرفداران ایرانی قرار داد. متعاقباً در اواخر دهه ۱۳۷۰ خورشیدی موسیقی با این حال و هوا در یک برنامهٔ تلویزیونی به نام «اکسیژن» در ایران پخش شد. این قطعه توسط شهاب حسینی مجری برنامه خوانده شد و تا حدودی مورد توجه قرار گرفت.[10] تقریباً دو سال بعد از این رخداد، اولین آلبوم رسمی رپ فارسی در ایران توسط شاهکار بینش‌پژوه با نام اسکناس منتشر شد. این آلبوم که در سبک رپ طنز بود، اولین آلبوم رپ فارسی بود که در ایران با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شد.[10]

در مورد فعالیت گروه‌های زیرزمینی رپ فارسی در ایران به دلیل پیچیدگی شرایط و تحت فشار بودن هنرمندان این سبک از موسیقی زیرزمینی، منابع دقیق و موثقی دال بر تاریخچهٔ اصلی، برنامه‌های ملاقات و نحوه شکل‌گیری گروه‌های ابتدائی منتشر نشده‌است. در اواخر دههٔ هفتاد خورشیدی رپ فارسی شکل جدی تری به خود گرفت، گروه دونفرهٔ یاشار و شایان و سروش لشکری با نام مستعار هیچ‌کس، یاسر بختیاری با نام مستعار یاس، بهنام مهرخوان با نام مستعار دیو سپید در آمریکا از اولین خوانندگان[11] و گروه زد بازی (در ابتدا شامل سامان رضا پور و مهراد مستوفی راد) و سپس بهرام نورایی، عرفان، حسین رحمتی، رضا ناصری آزاد، از اولین گروه‌ها یا اشخاصی هستند که به رپ فارسی پرداختند.[12]

موقعیت در ایران

در سال‌های اخیر به تعداد گروه‌ها و خوانندگان رپ در داخل ایران افزوده شده‌است. همچنین آثار گروه‌ها و خوانندگان رپ فارسی در خارج از ایران نیز از طریق اینترنت و شبکه‌های ماهواره ای در ایران منتشر می‌شود. با توجه به این که اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای توزیع قانونی تولیدات موسیقی، برای این افراد عملاً امکان‌پذیر نبوده‌است و با توجه به فقدان قوانین انتشار الکترونیک و حق کپی رایت در ایران، پخش این آثار از طریق اینترنت و معمولاً به صورت رایگان انجام می‌گیرد. اغلب گروه‌های زیرزمینی ایرانی نیز آثار خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی، وبگاه‌ها و وب‌نوشت‌های شخصی به گوش شنوندگان می‌رسانند.[13]

تصویری که از موسیقی رپ در ایران ترویج می‌شد گاهی آن را مرتبط با جریان‌هایی نظیر شیطان‌پرستی قرار می‌داد. در ۲۵ مهرماه ۱۳۸۷ برنامه‌ای از یکی از شبکه‌های تلویزیونی ایران پخش شد که به گفته سازندهٔ آن، به بینندگان نشان می‌داد که شیطان‌پرستی رابطه‌ای با رپ ندارد.[14] با این حال، به نظر برخی منتقدان این برنامه در عمل تأثیر عکس روی بینندگانش می‌گذاشت.[15]

گسترش رپ فارسی به‌طور زیرزمینی و از طریق اینترنت، به ویژه با توجه به این که برخی از آثار زیرزمینی شامل فحش و ناسزا بود، باعث شد که دفتر موسیقی وزارت ارشاد در مورد اعطای مجوز به آثار این سبک سخت‌گیرانه عمل کند. مدتی پس از این که قطعه‌ای در سبک «رپ-پاپ» فارسی در عنوان‌بندی مجموعهٔ تلویزیونی «خانه به دوش» از یکی از شبکه‌های تلویزیونی ایران پخش شد، دفتر موسیقی وزارت ارشاد در نامه‌ای به سازمان صدا و سیما از پخش ترانه‌ای با این سبک از رسانه‌ای مانند تلویزیون گلایه کرد.[10] در سال ۱۳۸۴ نیز اولین موزیک «رپ-پاپ» فارسی آهنگ منو ببین با هنرمندی داریا منتصر و عماد و بهمن فرجی ساخته شد و از رادیو بی‌بی‌سی نیز پخش شد با این حال، در اواخر سال ۱۳۸۵ خورشیدی آلبومی ۸ قطعه‌ای از مجید غفوری با نام «نگو دیره» منتشر شد که در یکی از قطعه‌های آن بخش‌هایی به سبک رپ توسط یاس خوانده شده بود. شایعاتی در مورد مجوز نداشتن این آلبوم یا مجاز شدن موسیقی رپ شکل گرفت که در نهایت با تأیید رسمی مجاز بودن این آلبوم توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، برطرف شد.

کتاب‌ها

اولین کتاب ترجمه شده در مورد هیپ‌هاپ توسط تیم هیپ‌هاپا و به ترجمهٔ مهران محمودی و مهرداد جمشیدی‌ها در سال ۱۳۹۵ تحت نام مقدمه‌ای بر هیپ‌هاپ منتشر شد که ترجمهٔ کتاب مهم کی‌آراس-وان بود. یک سال بعد کتاب نسل هیپ‌هاپ نوشتهٔ نصیر مشکوری نیز منتشر شد که به دلیل برخی از مسائل از جمله سختی در تهیهٔ منابع کافی، کتاب در دسترس عموم قرار نگرفت و عدهٔ معدودی به آن دست یافتند. هرچند پیش از این کتاب کتاب‌های تألیفی دیگری از جمله کتاب ابراهیم نبوی در مورد هیپ‌هاپ منتشر شده بودند، ولی این کتاب‌ها از لحاظ منابع و اطلاعات کتب قابل اطمینانی نبودند و اشتباهات زیادی داشتند.

بازتاب در صداوسیما

در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، رضا عطاران در عنوان‌بندی چند مجموعهٔ تلویزیونی از جمله متهم گریخت موسیقی رپ اجرا کرد. هم‌چنین در تعطیلات نوروزی سال ۱۳۸۶ مجموعهٔ تلویزیونی دیگری به کارگردانی رضا عطاران به نام ترش و شیرین از شبکهٔ سوم سیما پخش شد[16] که در عنوان‌بندی آغازین آن، رضا عطاران یک شعر (از نیلوفر لاری‌پور) را به صورت رپ می‌خواند.[17] رضا عطاران و امیرحسین مدرس در عنوان‌بندی یک مجموعهٔ تلویزیونی دیگر به نام خانه به دوش نیز قطعه‌ای به سبک «رپ-پاپ» فارسی خواندند، که مورد توجه قرار گرفت.[10]

در پاییز سال ۱۳۸۵ پس از انتشار فیلم خصوصی زهرا امیرابراهیمی، یاسر بختیاری (با نام هنری یاس)، با خواندن قطعه‌ای به نام «سی‌دی رو بشکن» و تشویق شنونده به قطع زنجیرهٔ پخش آن فیلم خصوصی، ابعاد اجتماعی موسیقی رپ را بیش از پیش به نمایش گذاشت. در زمستان سال ۱۳۸۵، سروش لشکری با نام هنری هیچ‌کس ، ترانه‌ای به نام «وطن‌پرست» را در دفاع از برنامه انرژی هسته‌ای ایران که از موضوعات مهم سیاسی وقت بود به سبک رپ منتشر کرد. همچنین در این آلبوم (جنگل آسفالت)، مهدیار آقاجانی آهنگساز این آلبوم از تلفیق موسیقی سنتی ایرانی با سبک رپ بهره برده‌است و صدای سازهایی مانند عود، تنبک، نی، دف، قانون و آوازهای ایرانی در آن شنیده می‌شود.[18]

موسیقی رپ ایران در اواسط دههٔ ۸۰ خورشیدی دچار نوعی بحران شد از یک طرف آهنگ‌های با مضامین غیراخلاقی و ترویج استفاده از مواد مخدر توسط عدهٔ محدودی از خوانندگان رپ و از سوی دیگر آهنگ‌های سیاسی-اجتماعی که از سوی خوانندگانی مانند بهرام و هیچ‌کس و … خوانده می‌شد، موسیقی رپ ابعاد تازه‌ای به خود گرفت و باعث شد تا بحث مبارزه با موسیقی رپ شکلی جدی بگیرد و فیلتر شدن سایت‌های مربوط به این سبک موسیقی آغاز شد، تعداد زیادی از خوانندگان این سبک از جمله بهرام، هیچ‌کس، پیشرو و قاف بازداشت شدند و همچنین استودیوهایی که در آن آهنگ‌های خود را ضبط می‌کردند توسط نیروی انتظامی پلمپ شد. اما هرچه گذشت تب رپ داغ‌تر شد آهنگ‌های با مضامین غیراخلاقی کم رنگ تر شد و جایش را آهنگ‌های اجتماعی-اعتراضی و سیاسی گرفت مثلاً افرادی مانند رضا پیشرو، یاس و هیچ‌کس از جمله کسانی بودند که بیشتر آهنگ‌های آن‌ها مضمونی اجتماعی داشت.[19]

رابطه شعر رپ فارسی با بحر طویل

«بحر طویل» یکی از قالب‌های نسبتاً نوین شعر فارسی است که سرایش رسمی آن تقریباً از دورهٔ صفویه آغاز شد. از دیدگاه فنی این قالب از تکرار نامحدود و دلخواه یک رکن عروضی سالم به‌مانند «فاعلاتن» ساخته می‌شود و همچنین لزومی برای طول مصراع‌ها در آن وجود ندارد. یک مصراع می‌تواند تا جایی که سراینده احساس می‌کند باید کشیده گردد، کشیده شود و سپس قافیه‌ای آورده شود و به مصراع بعد برویم. البته بحر طویل علاوه بر قافیهٔ پایانی می‌تواند در میانهٔ مصراع هم قافیه داشته باشد.[20] در حال حاضر، بسیاری از رپ خوان‌های ایران، در تلاش برای نزدیک کردن شعرهای خود به این گونهٔ شعری هستند.

در زبان فارسی، زیبایی‌شناسی بحر طویل بسیار ساده و زودیاب و لذت‌بخش بوده‌است و شاید به همین دلیل باشد که این قالب از قالب‌های عامیانه و مردم‌پسند شعر فارسی بوده‌است و شعرای مهم و جدی چندان به سرودن آن تمایلی نداشته‌اند. شاعر طنزپرداز معاصر «ابوالقاسم حالت» منظومهٔ «هدهدنامه» اش را در این قالب سروده‌است.[20] متن برخی ترانه‌های رپ فارسی از جهت شعری شباهت زیادی با بحر طویل دارد اگر چه از نظر محتوایی و استفاده از وزن‌های عروضی چنین شباهتی را ندارد.

رابطهٔ حکومت جمهوری اسلامی و رپ فارسی

پلیس، صداوسیما در تلاش برای مبارزه با آنچه که «جریان‌های موسیقی ناسالم» می‌نامند، برخورد با موسیقی رپ را در دستور کار خود قرار داد و اقدام به دستگیری عده کثیری از رپ خوان‌های در شهرهای مختلف ایران کردند. تلویزیون دولتی ایران نیز با پخش برنامه‌ای به نام «شوک»، اتهامات مختلف را متوجه هنرمندان رپ و هوادارانشان کرد حتی سایتی با نام برگ موزیک که پخش موسیقی رپ را بر عهده داشت مدیران آن توسط سپاه پاسداران دستگیر شدند و به زندان رفتند و سایت توسط نهاد دولتی توقیف شد.[10][21][22]

در ۱۵ شهریور ۱۳۹۳ پیروز ارجمند، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، از شروع روند مجوزدهی به رپ در ایران خبر داد که با نام گفتاواز معرفی خواهد شد .

منابع
  1. «نگاه تازه: متن و حاشیه رپ فارسی». www.radiofarda.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  2. «تحلیل رپ ایرانی – فارسی از منظر مضامین ارتباطی کانتر هژمونیک (ضدسلطه) | | پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات». www.ricac.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  3. رضا, صميم; حامد, طاهري كيا (1397-01-01). "بصري شدن رپ فارسي در فضاي مجازي (مطالعه موردي فضاي اينستاگرام)". 4 (13): 107–144. Check date values in: |date= (help)
  4. «رپ فارسی». میدان. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  5. «درگیری عجیب طرفداران پاپ کره‌ای و طرفداران رپ‌ فارسی!». فارس من. ۲۰۲۱-۰۶-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  6. «از نابودی تا شهرت مجدد سپهر سپی - اوج نیوز». owjnews.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  7. «تبیین فرآیند سوژگی مخاطبِ رپ فارسی در فضای مجازی». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  8. «نقد موسیقی رپ با نگاه شاهکار بینش پژوه». هفته نامهٔ چلچراغ، ۲۵ شهریور ۱۳۸۵، شمارهٔ ۲۱۵، ص ۲۰.
  9. شرف الدّین، بزرگمهر. «رپ از نوع ایرانی». هفته نامهٔ چلچراغ، ۲۵ شهریور ۱۳۸۵، شمارهٔ ۲۱۵، ص ۱۵.
  10. غضنفری، نوید؛ بابازاده، بهمن. «بدنام». همشهری جوان، ۱۱ آبان ۱۳۸۷، شماره ۱۸۷ ص ۴۵.
  11. https://www.mashreghnews.ir/news/345280/نگاهی-به-موسیقی-رپ-و-رپرها-از-نیویورک-تا-تهران-تصاویر-و-فیلم
  12. https://www.tarafdari.com/کاربران/متن/249208/همه-چیز-درباره-ی-رپ-فارسخدایی-خیلی-این-پست-زحمت-کشیدم-بیاید-و-نظرتونو-بگید-ممنون
  13. افشار نادری، نیما. «رپ فارسی». هم‌میهن، ۳ خرداد ۱۳۸۶، ضمیمه شماره ۱۱، ص ۲.
  14. «شیطان‌پرستی ارتباطی به رپ ندارد». موزیک ما. ۱۶ اکتبر ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۶ نوامبر ۲۰۰۸.
  15. ریاحی‌پور، بابک (۴ آذر ۱۳۸۷). «وایت‌های غیرمجاز». موزیک ما. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۰۸.
  16. «ترش و شیرین». پایگاه جامع اطلاع‌رسانی تلویزیون. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۰۷.
  17. «شوخی با محسن نامجو». خبرنگاران صلح. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۰۷.
  18. «دفاع از انرژی هسته‌ای، در ترانه‌های رپ فارسی». رسانهٔ فرهنگی و هنری پندار. ۰۷–۰۳–۲۰۰۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۰۷. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  19. «بازداشت اعضای گروه‌های موسیقی «زیرزمینی»». رادیو فردا. ۳ اردیبهشت ۱۳۸۶.
  20. «بحر طویل، رپ ایرانی». مجلهٔ اینترنتی هفت‌سنگ. ۱۲ بهمن ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ اوت ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۸ مرداد ۱۳۸۷.
  21. «فراخوان وزیر ارشاد برای مبارزه با موسیقی رپ». مردمک. ۱۱ تیر ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۰۹.
  22. . رادیو زمانه. ۳ اسفند ۱۳۸۷ http://zamaaneh.com/news/2009/02/post_8076.html. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)

۱۶. بیوگرافی سپهر سپی

۱۷. بیوگرافی سپهر سپی به زبان انگلیسی

۱۸. دیس آرتا ونتونز به سپهر سپی ۱۹. از نابودی تا شهرت مجدد سپهر سپی و نابودی پیج اینستاگرامی او

۱۹. آرزو سپهر سپی

۲۰. سپهر سپی خواننده سرشناس

۲۱. حرف های سپهر سپی راجب رپر آمریکایی ایکس ایکس تنتاسیون

۲۲. بسته شدن پیج سپهر سپی در اینستاگرام

۲۳. زندگی نامه سپهر سپی در سایت مدیوم

۲۴. آهنگ 2014 از سپهر سپی در سایت ترکیه ای

۲۵. سپهر سپی در آونگ موزیک

۲۶.سپهر سپی در رادیو جوان ایران

۲۷. سپهر سپی در مای پی ام سی

پیوند به بیرون
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به رپ فارسی در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.