سودان جنوبی

سودان جنوبی با نام رسمی جمهوری سودان جنوبی کشوری در آفریقاست که در روز شنبه ۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۱ میلادی برابر با ۱۸ تیر ۱۳۹۰ هجری خورشیدی از سودان استقلال یافت و سازمان ملل استقلال سودان جنوبی را به رسمیت شناخت.

مختصات: ۰۵° شمالی ۰۳۲° شرقی
جمهوری سودان جنوبی

Coat of arms
شعار: "عدالت، آزادی، رفاه"
موقعیت  سودان جنوبی  (آبی تیره)

– در آفریقا  (آبی روشن و dark grey)
– در اتحادیه آفریقا  (آبی روشن)

پایتختجوبا
۰۴°۵۱′ شمالی ۳۱°۳۶′ شرقی
بزرگترین شهرپایتخت
زبان(های) رسمیزبان انگلیسی[1] • زبان سواحلی[2]
زبان(های) ملی
  • Otuho
  • Acholi
  • Dinka
  • Shilluk
  • Jur (Luo)
  • Murle
  • Ma'di
  • Nuer
  • Zande
and around 60 other languages
[note 1]
زبان گفتاریs[4]
دین(ها)
(۲۰۱۲)[9][10]
نام(های) اهلیتSouth Sudanese
حکومتفدرالیسم نظام ریاستی جمهوری[11]
• رئیس‌جمهور
سالوا کیر مایاردیت
• معاون اول رئیس‌جمهور
Riek Machar[12]
• معاون دوم رئیس‌جمهور
James Wani Igga[12]
• معاون سوم رئیس‌جمهور
Taban Deng Gai[12]
• معاون چهارم رئیس‌جمهور
Rebecca Nyandeng De Mabior[12]
• معاون پنجم رئیس‌جمهور
Hussein Abdelbagi[12]
قوه مقننهTransitional National Legislature
Council of States
Transitional National Legislative Assembly
تأسیس
• پایان Anglo-Egyptian Sudan
۱ ژانویه ۱۹۵۶
• Comprehensive Peace Agreement
۶ ژانویه ۲۰۰۵
• Autonomy
۹ ژوئیه ۲۰۰۵
• استقلال از سودان
۹ ژوئیه ۲۰۱۱
۱۳ ژوئیه ۲۰۱۱
مساحت
• کل
۶۱۹٬۷۴۵ کیلومترمربع (۲۳۹۲۸۵مایل‌مربع) (41st)
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۱۹
۱۲٬۷۷۸٬۲۵۰ (۷۵ام)
• سرشماری ۲۰۰۸
۸٬۲۶۰٬۴۹۰ (disputed)[13]
• تراکم
۱۳٫۳۳ /به ازای هر کیلومترمربع (۳۴٫۵ /مایل‌مربع) (۲۱۴ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)برآورد ۲۰۱۸ 
• کل
$18.435 billion[14]
• سرانه
$۱٬۴۲۰[14] (۲۲۲ام)
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)برآورد ۲۰۱۸ 
• کل
$3.194 billion[14]
• سرانه
$۲۴۶[14]
شاخص جینی (۲۰۰۹)۴۵٫۵[15]
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸)▲ ۰٫۴۱۳[16]
۱۸۶ام
واحد پولپوند سودان جنوبی (SSP)
منطقه زمانییوتی‌سی+۳ (زمان شرق آفریقا)
جهت رانندگیright[17]
پیش‌شماره تلفنی+211[18]
کد ایزو ۳۱۶۶SS
دامنه سطح‌بالا.ss[19]a
  1. Registered, but not yet operational.

مرکز این کشور شهر جوبا است[20] و رهبری سیاسی این کشور را در حال حاضر سالواکی‌یر مایاردیت به عهده دارد.[21] سودان جنوبی یکی از فقیرترین و شاید یکی از بدترین کشورها در وضعیت سلامتی در جهان است.[22]

افزون بر منابع ثروت زیرزمینی مانند نفت، وجود رود نیل موجب اهمیت سودان به خصوص سودان جنوبی است. سودان جنوبی به لحاظ منابع جنگلی هم دارای اهمیت است. بر اساس برخی برآوردها بیش از ۶۸ درصد از ذخایر شناخته شدهٔ نفت سودان، در سودان جنوبی قرار دارد، برخی از برآوردها نیز این رقم را ۸۰ درصد تخمین زده‌اند.

تاریخ

مناقشۀ میان شمال و جنوب از سال ۱۹۵۵ میلادی تا سال ۲۰۰۵ میلادی، منجر به دو جنگ داخلی و جان‌باختن دست‌کم ۲ میلیون نفر شده‌است.[23]

ریشۀ این جدایی به جنگ‌های داخلی سودان بازمی‌گردد. جنگ‌های داخلی سودان تنها مربوط به دوران جدید سودان (روی کار آمدن صادق المهدی و عمر البشیر) نمی‌شود و این جنگ‌ها در زمان جعفر نمیری آغاز شد. پس از سرنگونی نمیری و استمرار جنگ داخلی، عمر البشیر در سال ۲۰۰۵ زیر فشارهای ناشی از جنگ و فشارهای بین‌المللی به قرارداد صلحی با شورشیان جنوب تن در داد.

دولت سودان بر طبق توافق‌نامهٔ صلحی که در ۹ ژانویۀ ۲۰۰۵ در کنیا امضا شد و به جنگ داخلی دوم سودان پایان داد، به بخش جنوبی سودان این حق داده شد که بین اتحاد با بخش شمالی یا استقلال کامل از آن، یکی را انتخاب کند.[21]

بر اساس این توافقنامه قرار شد در ژانویه ۲۰۱۱ یک همه‌پرسی برای تعیین تکلیف قسمت جنوبی برگزار شود.

در ۹ ژانویه ۲۰۱۱ مردم جنوب سودان برای شرکت در یک همه‌پرسی دربارهٔ استقلال از بخش شمالی این کشور، به پای صندوق‌های رای رفتند. نتیجهٔ همه‌پرسی به نفع استقلال جنوب سودان شد، کشور جدید آفریقایی روز نهم ژوئیهٔ ۲۰۱۱، یعنی درست شش سال پس از معاهدهٔ صلح، تأسیس شد و (سالوا کیر مایارادیت) رئیس‌جمهور آن کشور مستقل شد.[24]

با پذیرش این همه‌پرسی از سوی کشور مادر، جمهوری سودان جنوبی به عنوان پنجاه و پنجمین کشور در قاره آفریقا، یکصد و نود و ششمین کشور جهان و یکصد و نود و سومین کشور عضو سازمان ملل زاده شد.

تشکیل رسمی کشور سودان جنوبی
نقشهٔ کشور سودان سابق، پیش از تجزیهٔ سودان جنوبی (ناحیهٔ آبی رنگ جنوبی)
  استان ساترن فرانت (ناحیه جنوبی)
  استان نورثرن فرانت (ناحیه شمالی)
  استان دارفور
  استان ایست فرانت (ناحیه شرقی)
  استان نیل آبی
  استان کوه‌های نوبا

استقلال کشور سودان جنوبی در ساعت ۲۱:۰۰ روز شنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۰ (۸ ژوئیه ۲۰۱۱) به‌طور رسمی اعلام شد.

به دنبال اعلام رسمی تشکیل کشور سودان جنوبی هزاران نفر در خیابان‌های جوبا پایتخت این کشور به شادمانی پرداختند.[25]

سالواکی‌یر مایاردیت (به انگلیسی: Salva Kiir Mayardit) (زادروز ۱۹۵۱) رئیس‌جمهور کشور سودان جنوبی است.

سودان جنوبی نیز مانند هر کشور تازه استقلال یافته‌ای با مشکلات امنیتی، اقتصادی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کند. فقدان زیرساخت‌های لازم برای توسعه، ناکارآمدی سامانه اداری به دلیل کمبود نیروی انسانی تحصیل‌کرده، ادامه اختلافات با شمال در مورد مرزها به‌ویژه در مناطق نفتی، وجود گروه‌های مسلّح شورشی که از جانب شمال حمایت می‌شوند از مشکلاتی است که سودان جنوبی با آن روبرو است.

مذهب

بیشتر مردم سودان جنوبی مسیحی یا پیرو ادیان کهن قبیله‌ای هستند.[26] درمناطق شمال این کشور مسلمانان زندگی می‌کنند که حدود ۲۰ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند.

اقتصاد

جنوب سودان سرشار از منابع نفتی است.[20] و مهم‌ترین صادرات آن نفت خام است. اقتصاد سودان جنوبی افزون بر ۹۵ درصد به درآمدهای نفتی متکی است.[26]

این منطقه، یکی از فقیرترین مناطق جنگ‌زده جهان محسوب می‌شود که به دلیل سال‌ها نزاع، تبعیض و درگیری‌های قبیله‌ای با دولت مرکزی سودان به ویرانی کشیده شده‌است.[27]

جمعیت

این کشور ۱۱٬۱۸۰٬۰۰۰ نفر جمعیّت دارد[28] که ۸۵ درصد اهالی آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند.[20] ویرجینیا گامبا. گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد کودکان و نبردهای مسلحانه در بازدیدش از سودان جنوبی در آوریل ۲۰۱۷ گفت نیمی از ساکنان سودان جنوبی زیر ۱۸ سال هستند.[29] ۲۴٫۶٪ از جمعیت ساکن مناطق شهری هستند. میانگین سنی مردم این کشور ۱۹ سال است. امید به زندگی برای مردان ۵۷٫۲ و برای زنان ۶۰٫۳ سال است.[30]

شهر جمعیت(۲۰۲۰)[31]
جوبا (پایتخت) ۴۵۰٬۰۰۰
وینجوک ۳۰۰٬۰۰۰
مالاکال ۱۶۰٬۰۰۰
وآاو ۱۲۷٬۰۰۰
پاجوک ۴۹٬۰۰۰

جغرافیا

سودان جنوبی کشوری است نزدیک به خط استوا و گرمسیر که همسایه‌های آن از شرق اتیوپی، از شمال جمهوری سودان، از جنوب کنیا، اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو و از غرب جمهوری آفریقای مرکزی می‌باشد.

این کشور هیچ گونه دسترسی به آبهای آزاد ندارد و محصور در خشکی است.

تقسیمات کشوری

ایالت‌های ۱۰گانه سودان جنوبی عبارتنداز:

.[21] دراواخر سال ۲۰۱۳ میلادی ری یک ماچار معاون اول رئیس‌جمهور سالوا کی‌یر تلاش خود را بر کودتایی نظامی انجام داد اما این کودتا توسط رئیس‌جمهوری خنثی شد ولی حدوداً سیصد هزار نفر کشته و آواره بر جای گذاشت.

جستارهای وابسته

منابع
  1. "The Transitional Constitution of the Republic of South Sudan, 2011". Government of South Sudan. Archived from the original on 21 July 2011. Retrieved 12 July 2011. Part One, 6(2). "English shall be the official working language in the Republic of South Sudan".
  2. AfricaNews (5 July 2017). "S. Sudan to adopt Swahili as official language, seeks Tanzania's help – Africanews". Archived from the original on 8 October 2017. Retrieved 7 October 2017.
  3. "The Transitional Constitution of the Republic of South Sudan, 2011" (PDF). Government of South Sudan. Archived from the original (PDF) on 29 June 2011. Retrieved 18 November 2016.
  4. اتنولوگ: Ethnologue Languages of the World – South Sudan بایگانی‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine, Retrieved 9 September 2018.
  5. یونیسف: The impact of language policy and practice on children’s learning: Evidence from Eastern and Southern Africa 2016 بایگانی‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine (PDF; 672 kB), Pages 1–3, Retrieved 9 September 2018
  6. Manfredi, Stefano (2018). "Juba Arabic (Árabi Júba): a "less indigenous" language of South Sudan" (PDF). Sociolinguistic Studies. 12 (1): 209–230. doi:10.1558/sols.35596. hdl:2318/1702685.
  7. Manfredi Stefano; Tosco Mauro (2016), A new state, an old language policy, and a pidgin-creolo: Juba Arabic in South Sudan, Forthcoming: Sociolinguistic Studies 2016 بایگانی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine (PDF; 1141 kB), Pages 1–18, Retrieved 9 September 2018
  8. Manfredi Stefano; Tosco Mauro (2013), Language uses vs. language policy: South Sudan and Juba Arabic in the post-independence era بایگانی‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine (PDF; 301 kB), Pages 798–802, III Congresso Coordinamento Universitario per la Cooperazione allo Sviluppo, Sep 2013, Turin, Italy. JUNCO, Journal of Universities and International Development Cooperation, 2014, Imagining Cultures of Cooperation – Proceedings of the III CUCS Congress, Turin 19–21 September 2013, Retrieved 9 September 2018
  9. "The Pew Forum - Religious Composition by Country" (PDF).
  10. "Religions in South Sudan | PEW-GRF". www.globalreligiousfutures.org.
  11. "S. Sudanese government agrees to federal system with rebels – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan". Sudan Tribune. Addis Ababa. 27 September 2014. Archived from the original on 11 October 2017. Retrieved 19 November 2017.
  12. "Salva Kiir appoints Machar as First Vice President". The East African.
  13. "Discontent over Sudan census". News24.com. AFP. 21 May 2009. Archived from the original on 13 July 2011. Retrieved 14 July 2011.
  14. "South Sudan". World Economic Outlook Database. صندوق بین‌المللی پول. Archived from the original on 19 March 2019. Retrieved 10 October 2018.
  15. "Gini Index". World Bank. Archived from the original on 11 May 2014. Retrieved 2 March 2011.
  16. "Human Development Report 2019" (PDF). برنامه عمران ملل متحد. 10 December 2019. Archived from the original (PDF) on 22 March 2017. Retrieved 10 December 2019.
  17. "Traffic and Road Conditions in Sudan, South". Countryreports.org. Archived from the original on 21 January 2019. Retrieved 21 January 2019.
  18. "New country, new number: Country code 211 officially assigned to South Sudan" (Press release). International Telecommunication Union. 14 July 2011. Archived from the original on 5 October 2011. Retrieved 20 July 2011.
  19. ".ss Domain Delegation Data". متصدی انتساب اعداد در اینترنت. آیکان. Archived from the original on 12 March 2012. Retrieved 1 September 2011.
  20. جهان در انتظار تولد یک کشور جدید، دویچه‌ولهٔ فارسی
  21. آمادگی جنوب سودان برای خداحافظی از خارطوم، بی‌بی‌سی فارسی
  22. Ross, Emma (28 January 2004). Southern Sudan has unique combination of worst diseases in the world. Sudan Tribune.
  23. جنوب سودان برای جدایی آماده می‌شود بایگانی‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine، یورونیوز فارسی
  24. تارنمای فارسی بی‌بی‌سی، ۹ ژانویه ۲۰۱۱، حضور گسترده در همه‌پرسی جنوب سودان برای استقلال
  25. بی‌بی‌سی فارسی
  26. ایالت نفت‌خیز سودان جنوبی 'در دست شورشی‌ها'
  27. تفاوت‌های شمال و جنوب سودان به روایت آمار، بی‌بی‌سی فارسی
  28. "South Sudan Population (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-05-14.
  29. ‘Children’s crisis’ in South Sudan must be addressed, says top UN official calling for real accountability
  30. "South Sudan Population (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-05-14.
  31. "South Sudan Population (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-05-14.

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سودان جنوبی موجود است.
  1. The Transitional Constitution of the Republic of South Sudan, Part One, 6(1): "All indigenous languages of South Sudan are national languages and shall be respected, developed and promoted".[3]
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.