بورکینافاسو

بورکینافاسو
بورکینافاسو;
	پرچم نشان ملی
	شعار: "Unité–Progrès–Justice" (فرانسوی); "یگانگی، پیشرفت، دادگری"
	سرود: Une Seule Nuit / Ditanyè (فرانسوی); یکی از شب‌ها / Hymn of Victory;
	موقعیت بورکینافاسو (آبی تیره) در آفریقا (خاکستری تیرهsubregion=the اتحادیه آفریقا) — [Legend]
پایتخت	واگادوگو; ۱۲°۲۰′ شمالی ۱°۴۰′ غربی
بزرگترین شهر	پایتخت
زبان(های) رسمی	زبان فرانسوی
زبان(های) ملی	Mòoré; زبان فولانی; Dioula language[1]
گروه‌های قومی (۲۰۱۰[2])	۵۲% یوسف لنگو; ۸٫۴٪ فولانی; ۲٫۴% Lobi; ۴٫۹% محذاحمد; ۰٫۸% Dioula; ۴٫۵% سنوفو; ۴٫۶% Gurunsi; ۷% Gurma; ۱٫۹٪ طوارق;
نام(های) اهلیت	Burkinabé; Burkinabè; Burkinese;
حکومت	حکومت متمرکز نظام نیمه‌ریاستی قانون اساسی جمهوری
• رئیس‌جمهور	راک مارک کریستیان کابوره
• نخست‌وزیر	Christophe Joseph Marie Dabiré
قوه مقننه	مجلس ملی
استقلال
• از فرانسه	۵ اوت ۱۹۶۰
مساحت
• کل	۲۷۴٬۲۰۰ کیلومترمربع (۱۰۵۹۰۰مایل‌مربع) (۷۴ام)
• آبها (٪)	۰٫۱۴۶٪
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۱۷	۲۰٬۱۰۷٬۵۰۹[3] (۶۱ام)
• سرشماری ۲۰۰۶	۱۴٬۰۱۷٬۲۶۲
• تراکم	۶۴ /به ازای هر کیلومترمربع (۱۶۵٫۸ /مایل‌مربع) (۱۳۷ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP)	برآورد ۲۰۲۰
• کل	$۴۵٫۳۳۹ بیلیون
• سرانه	$۲٬۲۰۷[4]
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)	برآورد ۲۰۲۰
• کل	$۱۶٫۲۲۶ بیلیون
• سرانه	$۷۹۲[4]
شاخص جینی (۲۰۰۷)	۳۹٫۵[5];
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸)	▲ ۰٫۴۳۴[6]; ۱۸۲ام
واحد پول	فرانک سی‌اف‌ای آفریقای غربی[7] (XOF)
منطقه زمانی	یوتی‌سی (GMT)
جهت رانندگی	راست
پیش‌شماره تلفنی	+۲۲۶
کد ایزو ۳۱۶۶	BF
دامنه سطح‌بالا	.bf
	The data here is an estimation for the year 2005 produced by the International Monetary Fund in April 2005.

بورکینافاسو، کشوری در غرب آفریقا است که از شمال و باختر با مالی و از خاور با نیجر و از جنوب با بنین، توگو، غنا و ساحل عاج همسایه است. پایتخت آن واگادوگو (Ouagadougou) است و جمعیت آن حدود ۲۰٫۸ میلیون نفر است[8]. نام قدیم این کشور ولتای علیا بود. ۶۰ درصد مردم این کشور مسلمان هستند ، ضمن این که ۲۳ درصد مسیحی و بقیه پیرو ادیان بومی هستند زبان رسمی این کشور، فرانسوی است.

تاریخ

پرچم ولتای علیا (۱۹۸۴–۱۹۵۹)

بورکینافاسو در گذشته مستعمره فرانسه بود. در دوران مستعمراتی، این کشور نقش ذخیره نیروی کار برای مستعمرات توسعه یافته تر جنوب را داشت. از زمان کسب استقلال در ۱۹۶۰، این کشور، که در سال ۱۹۸۴ در نخستین سالگرد به قدرت رسیدن توما سانکارا نامش به بورکینافاسو تغییر یافت، تاریخ سیاسی متلاطمی با یک سری کودتاهای نظامی داشته‌است.

پس از فشار برای آزادی (۱۹۹۰ و ۱۹۹۱) قانون اساسی جدیدی در ۱۹۹۱ وضع شد و در ۱۹۹۲ نظام چند حزبی دوباره بر قرار گشت.

سیاست

ترتیوس زونگو، سیاستمدار اهل بورکینافاسو

در قانون اساسی انتخابات با رای تمامی افراد بالغ برای مجمع ۷۷ نفره هر چهار سال و برای ریاست جمهوری هر هفت سال تصریح شده‌است. اعضای مجلس نمایندگان به‌طور غیر مستقیم انتخاب می‌شوند. حرب عمده سیاسی (ائتلاف) جبهه مردمی (FP) است.

جغرافیا

این کشور فقیر که در جنوب صحرای بزرگ آفریقا واقع شده‌است، کشوری است محصور در خشکی که دشتهای پهناور آن فاقد هرگونه پوشش گیاهی مناسب است. این کشور متشکل از فلاتهایی با ارتفاع تقریبی ۵۰۰ متر می‌باشد.

جغرافیای طبیعی

رودهای مهم: موهون (ولتای سیاه)، ناکامیه (ولتای سفید)، نازینون (ولتای سرخ)
بلندترین نقطه: قله تما با ارتفاع ۷۴۹ متر
آب و هوا: آب و هوا خشک و داغ است و فقط در علفزار استوایی جنوب میزان بارندگی (۱۰۰۰ میلی‌متر) کافی است. شمال کشور نیمه کویری است.

تقسیمات کشوری

Boucle du Mouhoun
Cascades
Centre
Centre-Est
Centre-Nord
Centre-Ouest
Centre-Sud
Est
Hauts-Bassins
Nord
Plateau-Central
Sahel
Sud-Ouest

اقتصاد

روستایی سنتی در جنوب شرق بورکینافاسو

بور کینافاسو یکی از فقیرترین کشورهای جهان، در دو دهه گذشته گرفتار خشکسالی شدید بوده‌است. دامداران چادرنشین و کشاورزانی که در حد معیشت زراعت می‌کنند، عمدتاً کشت ذرت خوشه‌ای، نیشکر و ارزن را انجام می‌دهند، قسمت اعظم جمعیت را تشکیل می‌دهند. بور کینافاسو اقتصاد خود را برپایه کشاورزی و دامپروری بنا نهاده‌است. بورکینافاسو نیز پنبه و منگنز و روی صادر می‌کند.

دامپروری

بر اساس گزارش فائو در سال ۲۰۱۹ تعداد دام زنده موجود در بورکینافاسو به این شرح بوده است:

گوسفند( ۱۰٫۶ میلیون ) - خوک( ۲،۵۸۷،۰۰۰ ) - بز( ۱۶ میلیون ) - گاو( ۱۰ میلیون ) - شتر( ۲۰،۰۰۰ )[9]

فرهنگ

سینمای سانیون

کلیسای اواگا

آنچه تاکنون در مورد چگونگی ورود اسلام به کشور گفته و نوشته شده‌است، از ورود این دین توسط بازرگانان و مبلغان نیجر، مالی و غنا به شهرهای جنوب، شمال غربی و شرق کشور حکایت می‌کند.

در سال‌های دهه ۱۹۲۰ م، فرمانده اداره امور ولتای علیا (نام پیشین بورکینافاسو)، در گزارشی به فرمانده مستعمرات غرب آفریقا در داکار، از هسته‌های اسلامی شهرهای بوبودیولاسو، شرکت بعضی از مسلمانان در آیین حج و رواج کلاس‌های آموزش قرآن خبر داد.

مذهب در این سرزمین مؤلفه‌ای مهم و مؤثر در رفتارهای اجتماعی مردم به‌شمار می‌آید. جامعه این کشور، شاهد برخی فعالیت‌های اجتماعی است که انگیزه‌های مذهبی دارند؛ بنابراین، دین و مذهب، نفوذ درخور توجهی در عرصه اجتماعی دارد.

از سوی دیگر، با توجه به نوع حکومت، تصمیم‌ها، رفتارها و سیاست‌های دولتمردان در زمینه‌های گوناگون سیاسی و اقتصادی، ارتباطی با ملاحظات مذهبی ندارد و دولتمردان حتی‌الامکان می‌کوشند از ورود رهبران مذهبی به مسائل سیاسی با انگیزه‌های دینی و مذهبی جلوگیری کنند.

برخی از تشکیلات مذهبی، از نظر دولت به رسمیت شناخته شده‌اند و در مراسم رسمی از نمایندگان آن‌ها دعوت می‌شود. این گروه‌ها عبارتند از: تیجانیه، جماعت اسلامی، وهابیون، احمدیه.

فرقه تیجانیه، یکی از تشکیلات بانفوذ و دارای پیروان پرشمار در بورکینافاسو به‌شمار می‌رود. این فرقه نزدیک به هشتاد سال پیش توسط فردی به نام «ابوبکر مایگا» از قبیله مارانشی در بورکینافاسو پایه‌گذاری شد.

مایگا به مرور به تبلیغ و نشر دین اسلام پرداخت و در نتیجه تلاش‌های وی، افرادی به دین اسلام گرویدند.

یکی دیگر از رهبران تیجانیه در بورکینافاسو، «شیخ محمد مایگا» بود. وی فرزند بزرگ شیخ ابوبکر بود که به جای پدر، رهبری جریان تیجانیه را به عهده گرفت. با تلاش وی، دولت فرقه تیجانیه را به رسمیت شناخت.

یکی دیگر از تشکل‌های اسلامی در بورکینافاسوف جنبش وهابیت است. این جنبش در دهه ۱۹۶۰ م توسط فردی به نام «محمد کوته»، که به تجارت با بازرگانان سعودی مشغول بود، از طریق شهر بوبو وارد بورکینافاسو شد. وی با برخورداری از حمایت و امکانات مالی عربستان، به جذب پیروان بیشتر در بورکینافاسو پرداخت.

فرقه احمدیه، فعالیت خود را در سال ۱۹۸۹ م به‌طور رسمی در واگادوگو آغاز کرد. رئیس این فرقه، «شیخ محمد ادریس» و معاون وی، «تاریک محمود» (هر دو پاکستانی‌تبار) نام دارد.

مبلغان این فرقه، در مرکز تربیت مبلغان فرقه احمدیه در غنا آموزش و دوره دیده‌اند.

جماعت اسلامی، یکی از تشکیلات اسلامی و باسابقه در بورکینافاسو است. این تشکیلات توسط امامان مساجد و پیرمردان به روش قدیمی اداره می‌شود.

این تشکیلات، با وجود قدمت فعالیت، قادر به جذب نیروهای روشنفکر و جوان نیست. از این رو، روز به روز از قدرت و نفوذش در کشور کاسته می‌شود.

انجمن اسلامی دانشجویان و دانش آموزان، تشکیلاتی نسبتاً جدید، فعال و پرتحرک می‌باشد که تلاش خود را با هدف جذب جوانان و تربیت آن‌ها از طریق مدارس و دانشگاه متمرکز نموده‌است و تاکنون نیز به پیشرفت‌های چشمگیر دست یافته‌اند.

بیش تر اعضای این انجمن، دارای تحصیلات عالی و مشاغلی در وزارت خانه‌ها و دوایر دولتی می‌باشند. آن‌ها از نظر بنیان‌های عقیدتی، ضعیف، ولی مشتاق فراگیری و آشنایی با اسلام هستند.

به‌طور کلی، اعیاد و روزهای تعطیل در بورکینافاسو، دارای دو مناسبت اسلامی و ملی است. عید فطر، عید قربان و میلاد پیامبر اسلام، از جمله اعیاد مذهبی مسلمانان بورکینافاسو به‌شمار می‌رود و در این روزها، مراسمی باشکوه برگزار می‌شود.

در این میان، لازم است به جشن میلاد پیامبر اسلام اشاره شود که هر ساله با شکوه ویژه‌ای در میان مسلمانان در مساجد شهرهای گوناگون بورکینافاسو برپا می‌شود. روزهای یادشده در بورکینافاسو، تعطیل رسمی است.

آموزش

میزان با سوادی: ۱۸٫۲ ٪ (۱۹۹۰).
سنین تحصیل اجباری: ۷ تا ۱۴ سال.
تعداد دانشگاه: ۴. (۲۰۰۰)

دفاع

کل نیروهای مسلح: ۸۷۰۰ (۱۹۹۱).
خدمت سربازی: اجباری نیست.

مشخصات آماری

نام رسمی: بورکینافاسو (Burkina Faso) (ولتای علیای سابق)
عضو: سازمان ملل متحد، سازمان وحدت آفریقا، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا
مساحت: ۲۷۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع
خط ساحلی: خط ساحلی ندارد
مختصات جغرافیایی: ۱۳ درجه شمالی و ۲ درجه غربی
جمعیت: ۲۰٫۸۳۶٫۰۰۰ نفر (برآورد ۲۰۲۰)
پایتخت: اوآگادوگو (۱،۰۸۶،۰۰۰ نفر)
شهرهای عمده: بوبودیولاسو(۳۶۰،۰۰۰ نفر)، کودوگو(۸۷،۰۰۰ نفر)، اهیگویا(۶۱،۰۰۰ نفر)، بانفورا(۶۰،۰۰۰ نفر)
زبان: فرانسوی (رسمی)، موسی، فولانی
مذهب: اسلام(۶۰٪)، مسیحیت(۲۳٪) و عقاید محلی(۱۵٪)
امید طول عمر: ۴۷٬۲ سال
رشد سالانه جمعیت: ۲٬۵۷ ٪ درصد
واحد پول: فرانک Communaute Financiere Africaine franc

جستارهای وابسته

منابع

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به بورکینافاسو در ویکی‌گفتاورد موجود است.

André, Géraldine (31 May 2007). "École, langues, cultures et développement". Cahiers d'Études Africaines (به فرانسوی). 47 (186): 221–247. doi:10.4000/etudesafricaines.6960. ISSN 0008-0055.
"Africa: Burkina Faso The World Factbook - Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 2019. Archived from the original on 15 June 2019. Retrieved 22 December 2019.
"Burkina Faso population projection". 2017. Retrieved 8 January 2018.
"Report for Selected Countries and Subjects".
"Distribution of family income – Gini index". The World Factbook. CIA. Retrieved 1 September 2009.
"Human Development Report 2019" (PDF). برنامه عمران ملل متحد. 10 December 2019. Archived from the original (PDF) on 22 March 2017. Retrieved 10 December 2019.
CFA Franc BCEAO. Codes: XOF / 952 ISO 4217 currency names and code elements بایگانی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. ISO.
"Burkina Faso Population (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-05-25.
«FAOSTAT». www.fao.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۲.

ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای بورکینافاسو دارد.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بورکینافاسو موجود است.

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=بورکینافاسو&SSOReturnPage=Check&Rand=0

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] André, Géraldine (31 May 2007). "École, langues, cultures et développement". Cahiers d'Études Africaines (به فرانسوی). 47 (186): 221–247. doi:10.4000/etudesafricaines.6960. ISSN 0008-0055.

[CIAFactbook2019uv-2] "Africa: Burkina Faso The World Factbook - Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 2019. Archived from the original on 15 June 2019. Retrieved 22 December 2019.

[The_World_Factbook-3] "Burkina Faso population projection". 2017. Retrieved 8 January 2018.

[imf.org-4] "Report for Selected Countries and Subjects".

[5] "Distribution of family income – Gini index". The World Factbook. CIA. Retrieved 1 September 2009.

[UNHDR-6] "Human Development Report 2019" (PDF). برنامه عمران ملل متحد. 10 December 2019. Archived from the original (PDF) on 22 March 2017. Retrieved 10 December 2019.

[7] CFA Franc BCEAO. Codes: XOF / 952 ISO 4217 currency names and code elements بایگانی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. ISO.

[8] "Burkina Faso Population (2020) - Worldometer". www.worldometers.info. Retrieved 2020-05-25.

[9] «FAOSTAT». www.fao.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۲.

یکاهای آفریقا
شمال	دینار الجزایر پوند مصر یورو پلاساس د سبرانیا دینار لیبی اوگویای موریتانی درهم مراکش پزتا صحراوی پوند سودان دینار تونس
مرکز	کوانزای آنگولا فرانک بوروندی فرانک سی‌اف‌ای آفریقای میانه کامرون جمهوری آفریقای مرکزی چاد جمهوری کنگو گینه استوایی گابن فرانک کنگو فرانک رواندا
شرق	فرانک کمر فرانک جیبوتی ناکفای اریتره بیر اتیوپی شیلینگ کنیا روپیه سیشل شیلینگ سومالی شیلینگ سومالی‌لند (ناشناخته) پوند سودان جنوبی شیلینگ تانزانیا شیلینگ اوگاندا
جنوب	پولای بوتسوانا زیمبابوه پوند استرلینگ سنت هلن زیمبابوه یورو سرزمین‌های جنوبی و جنوبگانی فرانسه مایوت رئونیون زیمبابوه لوتی لسوتو آریاری کواچا مالاویا روپیه موریس متیکال موزایکی دلار نامیبیا پوند سنت هلن رند آفریقای جنوبی لسوتو نامیبیا سوازیلند زیمبابوه لیلانگنی سوازیلند دلار آمریکا زیمبابوه کواچای زامبیا دلار زیمبابوه (به دلیل ابرتورم از بین رفته‌است)
غرب آفریقا	اسکودوی کیپ ورد یورو جزایر قناری مادیرا دالاسی گامبیا سدی غنا فرانک گینه دلار لیبریا نایرا نیجریه دبرای سائوتومه و پرینسیپ لئون سیرالئون فرانک سی‌اف‌ای آفریقای باختری بنین بورکینافاسو گینه بیسائو ساحل عاج مالی نیجر سنگال توگو