حکومت متمرکز
حکومت متمرکز ویا حکومت یکپارچه حکومتی دارای نظام سیاسی تکساخت است. به این معنی که قدرت سیاسی یگانه و تقسیمنشدهای در پهنهٔ جغرافیایی یک کشور حاکم است و تمامی آن کشور تحت کنترل یک مرکز سیاسی واحد قرار میگیرد.[1]
بخشی از سلسله مقالههای سیاسی |
شیوههای حکومت |
---|
ساختار قدرت |
منبع قدرت |
الیگارشی (فرمانروایی یک گروه) |
اقتدارگرایی (فرمانروایی یک نفر) |
نظریه قدرت |
جمهوری-پادشاهی (نظریات سیاسی-اجتماعی)
|
درگاه سیاست (en) |
نظام حکومتی تکساخت در مقابل نظامهای سیاسی چند ساخت و فدرال قرار میگیرد.[2] در کشورهای فدرال، در کنار حکومت مرکزی، حکومتهای محلی خودگردانی نیز با درجهٔ حاکمیت نسبتاً بالایی وجود دارند ولی نظام حکومت متمرکز تمام مدیریتهای ملی و محلی را در کنترل خود دارد و میزان قدرت مدیریتهای محلی را تعیین میکند. در کشورهای غیرفدرال، واحدهای حکومتی همچون استان و شهرستان از حاکمیت برخوردار نیستند و تنها به عنوان واسطهٔ میان شهروندان و حکومت مرکزی عمل میکنند.[3] در حکومتهای تکساخت قدرت سیاسی معمولاً از یک نقطهٔ کانونی به نام پایتخت اعمال میشود و کشور بیش از یک هستهٔ سیاسی قوی در اختیار ندارد.[2]
این نوع از حکومت هم در کشورهای تکقومی مانند ژاپن و ایسلند و هم در کشورهای چندقومی مانند ترکیه، ایران و سوریه رایج است.
فهرست کشورهای دارای حکومت متمرکز
- آروبا
- آفریقای جنوبی
- آلبانی
- آنگولا
- اتریش
- اردن
- ارمنستان
- اروگوئه
- اریتره
- استونی
- اسرائیل
- اسلواکی
- اسلوونی
- افغانستان
- اکوادور
- الجزایر
- السالوادور
- اندونزی
- اوکراین
- اوگاندا
- ایتالیا
- ایران
- جمهوری ایرلند
- ایسلند
- برونئی
- بریتانیا
- بلاروس
- بلغارستان
- بلیز
- بنگلادش
- بنین
- بوتسوانا
- بورکینافاسو
- بوروندی
- بولیوی
- پاپوآ گینه نو
- پادشاهی بوتان
- پاراگوئه
- پالائو
- پاناما
- پرتغال
- پرو
- تاجیکستان
- تانزانیا
- تایلند
- ترکمنستان
- ترکیه
- ترینیداد و توباگو
- توگو
- تونس
- تونگا
- تووالو
- تیمور شرقی
- جامائیکا
- جزایر سلیمان
- جزایر مارشال
- جمهوری آذربایجان
- جمهوری آفریقای مرکزی
- جمهوری چک
- جمهوری چین (تایوان)
- جمهوری دموکراتیک کنگو
- جمهوری دومینیکن
- جمهوری کنگو
- مقدونیه شمالی
- جیبوتی
- چاد
- چین
- دانمارک
- دومینیکا
- رواندا
- رومانی
- زامبیا
- زیمبابوه
- ژاپن
- سائوتومه و پرنسیپ
- ساحل عاج
- ساموآی غربی
- سریلانکا
- سان مارینو
- سنت لوسیا
- سنت مارتین
- سنت وینسنت و گرنادینها
- سنگاپور
- سنگال
- سوئد
- اسواتینی
- سورینام
- سوریه
- سیرالئون
- سیشل
- شیلی
- صربستان
- عربستان سعودی
- عمان
- غنا
- فرانسه
- فنلاند
- فیجی
- فیلیپین
- قبرس
- قرقیزستان
- قزاقستان
- قطر
- کاستاریکا
- کامبوج
- کامرون
- کره جنوبی
- کره شمالی
- کرواسی
- کلمبیا
- کنیا
- کوبا
- کوراسائو
- کویت
- دماغه سبز
- کیریباتی
- گابن
- گامبیا
- گرجستان
- گرنادا
- گواتمالا
- گویان
- گینه استوایی
- گینه بیسائو
- گینه
- لائوس
- لبنان
- لتونی
- لسوتو
- لهستان
- لوکزامبورگ
- لیبریا
- لیبی
- لیتوانی
- لیختناشتاین
- ماداگاسکار
- مالاوی
- مالت
- مالدیو
- مالی
- مجارستان
- مراکش
- مصر
- مغولستان
- موریتانی
- موریس
- موزامبیک
- مولداوی
- موناکو
- مونتهنگرو
- میانمار
- نائورو
- نامیبیا
- نروژ
- نیجر
- نیکاراگوئه
- نیوزیلند
- هائیتی
- هلند
- هندوراس
- واتیکان
- وانواتو
- ویتنام
- یمن
- یونان
منابع
- حافظنیا، محمدرضا، و اللهوردیزاده، رضا: رابطه سیستم سیاسی بسیط با همبستگی ملی: بررسی موردی ایران. در: پژوهشنامهٔ علوم سیاسی، سال پنجم، شمارهٔ ۱، زمستان ۱۳۸۸. ص۴۴.
- همان.
- همان. ص۴۵.