دماغه سبز

دماغه سبز[9] یا کیپ ورد با نام رسمی جمهوری کیپ ورد (به پرتغالی: Cabo Verde) یک کشور جزیره‌ای متشکل از ۱۰ جزیره آتشفشانی در اقیانوس اطلس مرکزی است. این جزیره‌ها در فاصله ۵۷۰ کیلومتری از منطقه آفریقای غربی قرار دارد و وسعتی کمی بیشتر از ۴۰۰۰ کیلومتر مربع دارد. پایتخت کیپ ورد، شهر پرایا با ۱۲۴٬۶۶۱ نفر جمعیت واقع در جزیره سانتیاگو می‌باشد. مساحت کیپ ورد ۴٬۰۳۳ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۵۵۰۵۰۰ نفر است.[10]

مختصات: ۱۵°۰۶′۴۰″ شمالی ۲۳°۳۷′۰۰″ غربی

جمهوری کیپ ورد República de Cabo Verde (زبان پرتغالی) کیپ ورد Repúblika di Kabu Verdi (Cape Verdean Creole)
پرچم Emblem
شعار:  Unidade, Trabalho, Progresso (پرتغالی ) (انگلیسی: "Unity, Work, Progress"‎)
سرود: Cântico da Liberdade (پرتغالی ) (انگلیسی: "Chant of Freedom"‎)
پایتخت و بزرگترین شهر	پرایا ۱۴°۵۵′ شمالی ۲۳°۳۱′ غربی
زبان(های) رسمی	زبان پرتغالی[1]
زبان(های) ملی	Cape Verdean Creole[1]
دین(ها)	۸۵٫۳٪ مسیحیت —۷۷٫۳٪ کلیسای کاتولیک —8.0% Other Christian ۱۰٫۸٪ بی‌دینی 3.9% Others[2]
نام(های) اهلیت	Cape Verdean or Cabo Verdean[3]
حکومت	حکومت متمرکز نظام نیمه‌ریاستی جمهوری[4]
• رئیس‌جمهور	خورخه کارلوس فونسکا
• نخست‌وزیر	یولیسز کوریا ای سیلوا
قوه مقننه	مجلس ملی
تشکیل
• استقلال از پرتغال	۵ ژوئیه ۱۹۷۵
• نظام چندحزبی	۱۳ ژانویه ۱۹۹۰
مساحت
• کل	۴٬۰۳۳ کیلومترمربع (۱۵۵۷ مایل‌مربع) (166th)
• آبها (٪)	negligible
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۱۶	۵۳۹٬۵۶۰[5] (172nd)
• تراکم	۱۲۳٫۷ /به ازای هر کیلومترمربع (۳۲۰٫۴ /مایل‌مربع) (۸۹ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)	برآورد ۲۰۱۹
• کل	$۴٫۳۲۳ میلیارد
• سرانه	$۷٬۷۲۸[6]
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)	برآورد ۲۰۱۹
• کل	$۲٫۰۴۲ میلیارد
• سرانه	$۳٬۶۵۱[6]
شاخص جینی (۲۰۰۸)	۴۷٫۲[7]
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸)	▲ ۰٫۶۵۱[8] ۱۲۶ام
واحد پول	اسکودوی کیپ ورد (CVE)
منطقه زمانی	یوتی‌سی–۱ (CVT)
• تابستان (ساعت تابستانی)	یوتی‌سی–۱ (not observed)
جهت رانندگی	right
پیش‌شماره تلفنی	+۲۳۸
کد ایزو ۳۱۶۶	CV
دامنه سطح‌بالا	.cv

در فارسی گاه به این کشور دماغۀ سبز یا کاپ ورد[11] هم گفته‌اند.

کیپ ورد تا پیش از قرن پانزدهم میلادی خالی از سکنه بود و توسط کاوشگران پرتغالی کشف و مستعمره امپراتوری پرتغال گردید و اولین سکونت‌گاه‌های اروپایی را در آن تأسیس شدند. این منطقه به‌طور ویژه به عنوان منطقه تجارت برده در اقیانوس اطلس بنا گذاشته شد و در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی رشد کرد و تاجران، کشتی‌ها و دزدان دریایی را به این منطقه جذب کرد. با پایان برده‌داری در قرن نوزدهم میلادی رونق اقتصادی این منطقه از بین رفت و مهاجرت به آن نیز پایان یافت. دماغهٔ سبز به تدریج دوباره وضعیت تجاری خود را به عنوان توقف‌گاه میانی، در مسیرهای تجاری کشتی‌ها بازیافت. مجمع الجزایر دماغهٔ سبز از سال ۱۹۵۱ خواستار استقلال از پرتغال شد و در سال ۱۹۷۵ به‌طور صلح آمیز مستقل شد.

دماغهٔ سبز همواره کشوری باثبات و دارای رتبه بالایی در مردم‌سالاری است.[12] نظام حاکم بر کشور دماغهٔ سبز، جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است. رئیس‌جمهور و ۷۲ عضو مجلس ملی را مردم برای یک دورهٔ پنج‌ساله انتخاب می‌کنند و رهبر حزب اکثریت، مقام اجرایی نخست‌وزیری را برعهده می‌گیرد.[13]

تاریخ

پرچم کیپ ورد پرتغال

این جزایر از گدازه‌های آتشفشانی کف اقیانوس تشکیل شده‌اند و تا قرن پانزدهم میلادی و استقرار پرتغالی‌ها، خالی از سکنه بودند. تا پیش از کشف این جزیره خالی از سکنه بود، پرتغالی‌ها در سال ۱۴۵۶ دماغهٔ سبز را کشف نمودند، این جزیره در سال ۱۴۹۵ به عنوان قسمتی از امپراتوری پرتغال درآمد. بیشتر ساکنان کنونی دماغهٔ سبز را تلفیقی از پرتغالی‌ها و آفریقایی‌تباران تشکیل می‌دهند. به علت موقعیت دماغهٔ سبز که بر سر راه اروپا، آفریقا و بَرّ جدید (منطقهٔ کارائیب) قرار داشت، تجارت برده از مهمترین فعالیت‌های اقتصادی دماغهٔ سبز به‌شمار می‌رفت، تجارت برده تا زمان الغای بردگی در سال ۱۸۷۶ ادامه یافت. در قرن بیستم صنعت کشتیرانی در دماغهٔ سبز رونق یافت.

۱۹۷۵–۱۹۹۲

در سال ۱۹۵۱ وضعیت دماغهٔ سبز از مستعمرهٔ پرتغال به یکی از استان‌های فرادریای (ناحیه فرادریایی) آن کشور تغییر کرد، در سال ۱۹۶۱ از طرف پرتغال به کلیهٔ ساکنان دماغهٔ سبز تابعیت پرتغالی داده شد. جنبش‌های استقلال طلبانه به رهبری حزب آفریقایی برای استقلال گینهٔ بیسائو (دیگر مستعمرهٔ سابق پرتغال) و دماغهٔ سبز که حزب آفریقا برای استقلال گینه و دماغه سبز به‌اختصار PAIGC نام داشت در سال ۱۹۵۶ شکل گرفتند.

استمپ امیلکار کابرال یکی از رهبران اصلی ضد استعمار و امپریالیسم‌ستیزی آفریقا

طی کودتایی در سال ۱۹۷۴ در پرتغال و پس از رها شدن دماغهٔ سبز از جرگهٔ مستعمرات پرتغال، این کشور در ۵ ژوئیه ۱۹۷۵ از پرتغال اعلام استقلال کرد.

سیاست

سیاست داخلی

در سال ۱۹۷۵ آریستیدس پریرا رئیس‌جمهور کشور دماغهٔ سبز شد. ریاست جمهوری وی تا سال ۱۹۹۱ ادامه یافت. در ۱۳ ژانویه ۱۹۹۱ نخستین انتخابات چندحزبی پس از استقلال در دماغهٔ سبز برگزار شد، نتیجهٔ این انتخابات حکایت از شکست حزب آفریقایی برای استقلال دماغهٔ سبز از حزب اقلیت حزب جنبش دموکراسی (MpD)[14] به رهبری «آنتونیو مونتریو»[15] داشت، او بار دیگر در سال ۱۹۹۶ در انتخابات پیروز و در سمت خود ابقا شد، در انتخابات ۲۲ مارس ۲۰۰۱ پدرو پیرس[16] از حزب آفریقایی برای استقلال دماغهٔ سبز با کسب ۵۱ ٪ آرا بر رقیبش، کارلوس ویه گا از حزب جنبش دموکراسی که فقط ۴۸ ٪ آرا را به دست آورد پیروز و رئیس‌جمهور دماغهٔ سبز شد. پنج سال بعد در ۱۲ فوریه ۲۰۰۶ انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد پدرو ورونا پیرس با اکثریت آرا تا سال ۲۰۱۱ رئیس‌جمهور دماغهٔ سبز باقی ماند. از سال ۲۰۱۱ تاکنون خورخه کارلوس رئیس‌جمهور این کشور است.

از ۱ فوریه ۲۰۰۱ نیز، خوزه ماریا پریرا نوس نخست‌وزیر دماغهٔ سبز شد.

سیاست خارجی

دماغهٔ سبز عضو جنبش عدم تعهد می‌باشد و با تمامی کشورها روابط دوستانه دارد. آنگولا، برزیل، چین، لیبی، کوبا، فرانسه، آلمان، پرتغال، اسپانیا، سنگال، روسیه، لوگزامبورگ و آمریکا در پرایا سفارتخانه دارند. اغلب فعالیت‌های سیاست خارجی دماغهٔ سبز در آفریقا است.

دماغهٔ سبز در بسیاری از همایش‌های بین‌المللی در مورد مسائل اقتصادی و سیاسی شرکت می‌کند و از سال ۲۰۰۷ تحت توافقنامه کوتونو در وضعیت همکاری ویژه با اتحادیه اروپا است.[17]

خورخه کارلوس و باراک اوباما به همراه همسرانشان در کاخ سفید

جغرافیا

جمهوری دماغهٔ سبز مجمع الجزایری است واقع در غرب آفریقا، اقیانوس اطلس شمالی و غرب سنگال و ۱۰۰۰ کیلومتری جزایر قناری قرار گرفته‌است. از مهمترین شهرهای دماغهٔ سبز می‌توان به میندلو در جزیرهٔ سائو ویسنته با ۷۰٬۶۱۱ نفر جمعیت و سائو فیلیپه در جزیرهٔ فوگو با ۲۷٬۸۲۶ نفر جمعیت اشاره کرد. از دیدگاه اقلیمی، دماغهٔ سبز دارای آب و هوایی در کل نسبتاً معتدل، گرم، تابستان‌هایی خشک، و بارش‌هایی ناچیز و بسیار نامنظم می‌باشد، همچنین دماغهٔ سبز کشوری شیب‌دار، ناهموار، کوهستانی و آتشفشانی است، بلندترین نقطهٔ کاپ ورد، پیکو دو فوگو با ۲۸۲۹ متر ارتفاع در جزیرهٔ فوگو واقع شده‌است. همچنین، آب‌های فیروزه‌ای رنگ و زلالی که این کشور را محاصره کرده، نمونه‌های رنگارنگی از زندگی زیر آب را در خود جای داده‌است.

شهرهای مهم

از مهمترین شهرهای دماغهٔ سبز می‌توان به میندلو در جزیرهٔ سائو ویسنته با ۷۰٬۶۱۱ نفر جمعیت و سائو فیلیپه در جزیرهٔ فوگو با ۲۷٬۸۲۶ نفر جمعیت اشاره کرد.[18]

ترتیب	شهر	جمعیت (۲۰۰۵)	ناحیه
۱	پرایا	۱۱۳٫۳۶۴	پرایا
۲	میندلو	۷۰٫۶۱۱	سائو ویسنته
۳	سانتا ماریا	۱۷٫۲۳۱	سال
۴	پدرا بادژو	۹٫۴۸۸	سانتاکروز
۵	سائو فیلیپه	۸٫۱۸۹	سائو فیلیپه
۶	آسومادا	۷٫۹۲۷	سانتا کاترینا
۷	تارافال	۶٫۴۶۳	تارافال
۸	اسپارگوس	۶٫۱۷۳	سال

محیط زیست

جمهوری دماغهٔ سبز محیط زیست عادی دارد که در آن حیواناتی زندگی می‌کنند که معمولی است که حیوانات مختلف آفریقایی که در این جزیره وجود دارند. سانتیاگو که مملو است از درخت‌های موز و جنگل‌های انبوه، طیف وسیعی از جاذبه‌های گردشگری را ارائه می‌کند.

تقسیمات کشوری

دماغهٔ سبز دارای ۱۷ بخش می‌باشد:

شماره	جزیره
	سانتو آنتائو	ریبیرا گرانده
		پل
		پورتو نووو
	سائو ویسنته
	سائو نیکولائو Sao Nicolau	ریبیرا براوا
۱۸		تارافال د سائو نیکولائو
	سائو ویسنته	سائو ویسنته
	سانتا لوئیزا
۱۶	سال Sal	سال
۱۵	بوآ ویشتا Boa Vista	بوآ ویشتا

• ۱۴-مایو
• -۱۷ریبیرا براوا

شماره		جزیره
۱	تارافال
۲	سائو میگوئل Sao Miguel
۳	سائو سالوادور دو موندا
۴	سانتا کروز Santa Cruz
۵	سائو دومینگوس Sao Domingos
۶	پرایا Praia
۷	ریبیرا گرانده د سانتیاگو Ribeira Grande
۸	سائو لورنسو دوس اوگئوس
۹	سانتا کاتارینا
۱۰	براوا	براوا Brava
۱۱	سائو فیلیپه Sao Filipe	فوگو
۱۲	سانتا کاتارینا دو فوگو Santa Catarina
۱۳	موستئیروس Mosteiros
۱۹	سائو ویسنته Sao Vicente
۲۰	پورتو نووو Porto Novo	سانتو آنتائو
۲۱	ریبیرا گرانده
۲۲	پل Paul

وضعیت آب و هوایی

وضعیت آب‌وهوای سالانه	دما		میزان بارش (م. م)
ژانویه	۷۵°F	۲۴°C	۵٫۳mm
فوریه	۷۵°F	۲۴°C	۳٫۸mm
مارس	۷۷°F	۲۵°C	۱٫۳mm
آوریل	۷۷°F	۲۵°C	۰٫۰mm
مه	۷۸°F	۲۵°C	۰٫۰mm
ژوئن	۷۹°F	۲۶°C	۰٫۰mm
ژوئیه	۸۱°F	۲۷°C	۰٫۸mm
اوت	۸۴°F	۲۹°C	۱۴٫۱mm
سپتامبر	۸۵°F	۲۹°C	۳۳٫۶mm
اکتبر	۸۳°F	۲۹°C	۶٫۵mm
نوامبر	۸۱°F	۲۷°C	۲٫۵mm
دسامبر	۷۷°F	۲۵°C	۱٫۶mm

اقتصاد

یکای پول دماغهٔ سبز، اسکودو با یکای جزء (سنتاوو) نام دارد. به دلیل موقعیت مکانی دماغهٔ سبز در قسمت شرقی اقیانوس اطلس و در مسیر کشتی‌ها و خطوط هواپیمایی، دولت این کشور سعی در گسترش بنادر و افزودن بر گنجایش فرودگاه‌های کاپ ورد و به‌طور کلی نوسازی ناوگان ترابری این کشور را دارد، در همین راستا اتحادیهٔ اروپا و بانک جهانی نیز کمک‌های مالی بسیار زیادی به این کشور طی سال‌های اخیر ارائه داده‌اند.

مردم

آوازه‌خوان پابرهنه یکی از خوانندگان دماغهٔ سبز

نژاد ۷۱ ٪ کیپ وردی‌ها، کریول (دورگهٔ سفید و سیاه)، ۲۸ ٪ سیاه آفریقایی و ۱ ٪ نیز سفید اروپایی هستند. دین ۹۱ ٪ مردم دماغهٔ سبز نیز کاتولیک و ۹ ٪ پروتستان است. زبان رسمی دماغهٔ سبز، پرتغالی است، در کنار پرتغالی، کریولو[19] که آمیزه‌ای از زبان پرتغالی و زبان‌های آفریقای غربی است نیز رایج است. این مجمع الجزایر جایی است که انواع فرهنگ‌های مختلف اروپایی، آفریقایی و حتی برزیلی در هم می‌آمیزند و این همزیستی در همه چیز، از غذا تا موسیقی مشهود است.[20]

کرئول‌ها (دورگه‌ها) ۷۱ درصد از جمعیت دماغهٔ سبز را تشکیل می‌دهند و در حدود ۹۸ درصد از آنان مسیحی‌اند و ۶۰ درصد از آنان شهرنشین‌اند.[21]

جمعیت

هرم جمعیت در کیپ ورد

جمعیت کشور دماغهٔ سبز حدود ۴۹۱٬۵۷۵ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۱۲۹٫۹ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانهٔ جمعیت این کشور ۱٫۸ درصد است.

نیروهای مسلح

نیروهای مسلح دماغهٔ سبز بخشی از وزارت دفاع است و از دو بخش اصلی گارد ملی و گارد ساحلی تشکیل می‌شود.

گارد ملی

تفنگداران دریایی دماغهٔ سبز

گارد ملی مهم‌ترین شاخه از نیروهای مسلح جهت دفاع از کشور است و مسئول عملیات زمینی، دریایی و امنیت داخلی است. این شاخه از بخش‌های زیر تشکیل می‌شود:

• فرماندهی قلمرویی
  • فرماندهی ناحیه نظامی یکم
  • فرماندهی ناحیه نظامی دوم
  • فرماندهی ناحیه نظامی سوم
• گروه‌های نظامی
  • نیروی پلیس
  • تفنگداران دریایی
  • لشکر توپخانه

گارد ساحلی

قایق گشت دریایی متعلق به گارد ساحلی

گارد ساحلی شاخه‌ای از نیروهای مسلح دماغهٔ سبز است که مسئولیت دفاع و حفاظت از منافع ملی اقتصادی کشور را در دریا و پشتیبانی هوایی و دریایی نیروهای مسلح در عملیات‌های آبی-خاکی را بر عهده دارد. این شاخه از بخش‌های زیر تشکیل می‌شود:

• فرماندهی گارد ساحلی
• مرکز عملیات امنیت دریایی
• اسکادران دریایی
• اسکادران هوایی

جستارهای وابسته

• تیم ملی فوتبال کیپ ورد
• فدراسیون فوتبال کیپ ورد
• فهرست فرودگاه‌های کیپ ورد

پانویس

2. https://www.britannica.com/place/Cabo-Verde/Religion
3. John Kerry (8 July 2014). "On the Occasion of the Republic of Cabo Verde's National Day". U.S. Department of State. Retrieved 11 July 2014. On behalf of President Obama and the people of the United States, I send best wishes to Cabo Verdeans as you celebrate 39 years of independence on July 5.
4. Neto, Octávio Amorim; Lobo, Marina Costa (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". شبکه تحقیقات علوم اجتماعی. SSRN 1644026.
5. "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
6. "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org.
7. "GINI index". World Bank. Archived from the original on 20 December 2013. Retrieved 26 July 2013.
8. "Human Development Report 2019". برنامه عمران ملل متحد. 10 December 2019. Archived from the original (PDF) on 16 May 2020. Retrieved 10 December 2019.
9. https://mfa.gov.ir/portal/ProductTagBrowser/551/کیپ-ورد
10. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۳ نوامبر ۲۰۱۹.
11. http://www.hamshahrionline.ir/details/47400
12. «EIU Democracy Index 2019 - World Democracy Report». www.eiu.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
13. «کیپ ورد؛ جزایری باثبات و توریستی». euronews. ۲۰۱۴-۱۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
14. MPD
15. Antonia Monterio
16. Pedro Verona Pires
17. «کیپ کجاست جزایر کیپ ورد: عکس‌ها، فیلم‌ها، جاذبه‌ها، جایی که کشور کیپ ورد در نقشه جهان واقع شده‌است». kupitspining.ru. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
18. «کیپ ورد کجاست؟». معرفی جاهای دیدنی ایران و جهان. ۲۰۱۹-۱۲-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
19. Crioulo
20. «بلیط هواپیما به کیپ ورد - مجمع الجزایری است واقع در غرب آفریقا». مجله سفرستان (سایت خرید بلیط هواپیما). ۲۰۱۷-۱۰-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.
21. «کیپ ورد کجاست؟». معرفی جاهای دیدنی ایران و جهان. ۲۰۱۹-۱۲-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.

منابع

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ دماغه سبز موجود است.

ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای دماغه سبز دارد.

• ویکی‌پدیای انگلیسی