سیاست در چین
سیاست جمهوری خلق چین در چارچوب جمهوری سوسیالیستی اداره می‌شود که توسط یک حزب واحد، حزب کمونیست چین به ریاست دبیرکل اداره می‌شود.[2] قدرت دولتی در جمهوری خلق چین (PRC) از طریق حزب کمونیست، دولت مرکزی مردم (شورای ایالتی) و نمایندگی استانی و محلی آنها اعمال می‌شود.
.svg.png.webp) | |
| نوع حکومت | حکومت متمرکز نظام تک‌حزبی دولت سوسیالیستی جمهوری[1] |
|---|---|
| قانون اساسی | 1982 Constitution of the People's Republic of China |
| قوه مقننه | |
| نام | کنگره ملی خلق |
| نوع | تک‌مجلسی |
| مکان ملاقات | تالار بزرگ خلق، پکن |
| Presiding officer | Li Zhanshu Chairman of the Standing Committee of the National People's Congress |
| قوه مجریه | |
| رئیس کشور | |
| عنوان | دبیرکل حزب کمونیست چین و رئیس‌جمهور جمهوری خلق چین |
| کنونی | شی جین پینگ |
| برگزیننده | کنگره ملی خلق |
| رئیس حکومت | |
| عنوان | نخست‌وزیر جمهوری خلق چین |
| کنونی | لی که چیانگ |
| برگزیننده | President, according to the decision of the کنگره ملی خلق |
| هیئت دولت | |
| نام | Li Keqiang Government |
| دولت کنونی | 13th State Council |
| رهبر | لی که چیانگ |
| معاون رهبر | Han Zheng |
| مقرها | Zhongnanhai |
| وزیران | 26 |
| قوه قضائیه | |
| نام | Judicial system of China |
| Supreme People's Court | |
| قاضی ارشد | Zhou Qiang (President) |
| صندلی | پکن |
| Supreme People's Procuratorate | |
| قاضی ارشد | Zhang Jun |
 |
| این مقاله بخشی از این مجموعه است: سیاست و دولت چین |
جمهوری خلق چین یکی از معدود دولت‌های سوسیالیستی دنیاست که آشکارا مدافع کمونیسم است. این دولت زیر نظر حزب کمونیست چین و بر مبنای قانون اساسی چین اداره می‌شود که در سال ۱۹۸۲ تصویب شده‌است. حکومت چین به دلیل محدودیت‌هایی که در بسیاری از زمینه‌های اجتماعی از جمله آزادی رسانه، دسترسی به اینترنت، آزادی تجمع، حقوق باروری، آزادی تأسیس سازمان‌های اجتماعی و آزادی ادیان برقرار کرده مورد انتقاد قرار گرفته‌است. رهبران چین نظام سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی کشور خود را به ترتیب با اصطلاحات «استبداد دمکراتیک مردمی»، «سوسیالیسم با ویژگی‌های چینی» و «اقتصاد سوسیالیستی بازار» توصیف می‌کنند.
رئیس‌جمهور مقام ریاست کشور را در اختیار دارد. نخست‌وزیر نیز رئیس دولت است و هیئت دولت جمهوری خلق چین را رهبری می‌کند که از وزیران و پنج معاون نخست‌وزیر تشکیل می‌شود. در عمل دبیرکل حزب کمونیست رهبر واقعی کشور است و مهم‌ترین تصمیمات نیز در کمیته دائمی پُلیتبورو حزب کمونیست گرفته می‌شود. رئیس‌جمهور فعلی چین (۲۰۱۴) شی جینپینگ است که مقام دبیرکل حزب کمونیست و رئیس کمیسیون مرکزی نظامی را هم بر عهده دارد و در نتیجه رهبر اصلی چین است. نخست‌وزیر کنونی لی که‌کیانگ نیز از اعضای ارشد کمیته دائمی پلیتبورو است.
روابط خارجی
جمهوری خلق چین با ۱۷۱ کشور دنیا روابط دیپلماتیک و در ۱۶۲ کشور سفارتخانه دارد. جمهوری چین مشروعیت این حکومت را زیر سؤال برده و گروهی از کشورها نیز جمهوری چین (حکومت تایوان) را حکومت مشروع می‌دانند و از برقراری روابط با جمهوری خلق چین خودداری کرده‌اند.
جمهوری خلق چین از سال ۱۹۷۱ به جای جمهوری چین وارد سازمان ملل شد و کرسی دائم چین در شورای امنیت نیز به آن واگذار شد. چین در گذشته یکی از اعضا و رهبران جنبش عدم تعهد بود و هنوز هم خود را مدافع کشورهای در حال توسعه می‌داند. این کشور همراه با برزیل، روسیه، هند و آفریقای جنوبی یکی از اعضای گروه بریکس است که از اقتصادهای مهم در حال ظهور تشکیل شده‌است.
اختلافات مرزی
چین تمام تایوان را بخشی از خاک خود می‌داند و علاوه بر این با چندین کشور دیگر نیز مناقشات مرزی قدیمی دارد. آنها از دهه ۱۹۹۰ تلاش‌هایی را برای حل این منازعات قدیمی از طریق مذاکرات انجام داده‌است. نوار مرزی چین و هند که در کوه‌های هیمالیا قرار دارد مورد اختلاف دو کشور است و یکی از مهم‌ترین اختلافات در مورد مرز دو کشور در ناحیه کشمیر است. دو کشور در دهه ۱۹۶۰ بر سر منطقه اقصای چین با هم وارد جنگ شدند که جنگ با موفقیت چین به پایان رسید و آنها بیشتر این منطقه وسیع کوهستانی را به تصرف درآوردند. اقصای چین در شمال کشمیر منطقه‌ای خالی از سکنه است اما بهترین راه ارتباطی بین تبت و سین کیانگ محسوب می‌شود. چین با بوتان نیز اختلاف مرزی دارد و دو کشور هنوز نتوانسته‌اند مرز خود را مشخص کنند.
چینی‌ها همچنین در مورد حکومت بر جزایر متعدد واقع در سواحل شرقی و جنوبی با کشورهای مختلفی از جمله ژاپن، تایوان، فیلیپین و ویتنام اختلاف دارند. چین اختلافات مرزی مهمی نیز با اتحاد جماهیر شوروی داشت که حتی به جنگ کوتاهی در سال ۱۹۶۹ منجر شد. اما پس از دهه ۱۹۹۰ بیشتر این اختلافات با امضای معاهدات مرزی با کشورهای بازمانده از فروپاشی شوروی حل و فصل شده‌است.
اصلاحات سیاسی و اجتماعی
بخش‌هایی از فعالان سیاسی و اجتماعی چین از جمله جنبش دمکراسی خواهی این کشور و برخی اعضای حزب کمونیست، اصلاحات سیاسی و اجتماعی را نیاز مبرم این کشور دانسته‌اند. هرچند از دهه ۱۹۷۰ به بعد محدودیت‌های اقتصادی و اجتماعی در چین به طرز چشمگیری کاهش یافته‌اند اما آزادی‌های سیاسی همچنان محدود است. قانون اساسی چین اعلام کرده که آزادی بیان، آزادی رسانه، حق محاکمه منصفانه، آزادی مذهب، حق رأی عمومی و حق مالکیت از جمله حقوق بنیادین شهروندان است اما این قوانین در عمل از شهروندان در مقابل تعقیب کیفری از ناحیه دولت حمایت چندانی نمی‌کنند. اظهارات سیاسی و اطلاعات به‌طور آشکار و مستمر برای جلوگیری از انتقاد از دولت یا حزب حاکم سانسور می‌شوند به‌طوری‌که گزارشگران بدون مرز در سال ۲۰۰۵ چین را در رتبه ۱۵۹ در بین ۱۶۷ کشور از نظر آزادی رسانه قرار داده‌است.
مهاجران روستایی که به شهر می‌آیند معمولاً خود را به عنوان شهروند درجه دو از نظر سیستم ثبت خانوار (که بر دسترسی به مزایای دولتی نظارت دارد) می‌یابند. از حقوق مالکیتی حمایت ضعیفی می‌شود و سیستم مالیاتی به ضرر شهروندان فقیرتر است با اینحال از اوایل دهه ۲۰۰۰ برخی مالیات‌های روستایی کاهش یافته یا لغو شده و خدمات اجتماعی بیشتری برای روستانشینان برقرار شده‌است.
چین از ۲۱ استان (به استثنای استان ادعا شده تایوان)، چهار شهرداری، پنج منطقه خودمختار و دو منطقه ویژه اداری هنگ کنگ و ماکائو تشکیل شده که دومی در یک سیستم سیاسی جداگانه متفاوت از چین فعالیت می‌کنند.
حزب کمونیست
حزب کمونیست چین در ماه ژوئیه سال ۱۹۲۱ میلادی تأسیس شد. از سال‌های ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۹، حزب کمونیست چین مردم را در مبارزات سخت رهبری می‌کرد و در نتیجه ضمن برانداختن چیرگی امپریالیسم، فئودالیسم و سرمایه‌داری بوروکراتیک، جمهوری خلق چین را تأسیس نمود.
اکنون حزب کمونیست چین با بیش از ۳۰۰ حزب از بیش از ۱۲۰ کشور جهان روابط دوستانه دارد. حزب کمونیست چین یک کل واحد است که طبق اساسنامه و آئین‌نامه خود و منطبق با اصل سیستم تمرکز دموکراتیک متشکل شده‌است. در آئین‌نامه حزب کمونیست چین قید شده‌است که هر کسی اعم از کارگر، کشاورز، سرباز، روشنفکر و عناصر پیشرو طبقات اجتماعی دیگر که به ۱۸ سالگی رسیده با پذیرش اساسنامه و آئین‌نامه حزب و در صورت تمایل به شرکت در یک سازمان حزبی و فعالیت در آن و اجرای قطعنامه‌های حزب و پرداخت حق عضویت حزبی می‌تواند برای الحاق به حزب کمونیست چین تقاضا کند.
دولت
کنگره ملی خلق
نهاد ملی قانونگذاری جمهوری خلق چین است. این کنگره با ۲۹۸۷ عضو در سال ۲۰۱۳ بزرگ‌ترین بدنهٔ پارلمانی در جهان است. بر اساس قانون اساسی فعلی چین، کنگره نهادی تک مجلسی و دارای قدرت قانونگذاری، نظارت بر عملکرد حکومت و قدرت انتخاب مسئولین اصلی دولت است.
رئیس‌جمهور جمهوری خلق چین
بیشتر یک مقام تشریفاتی با قدرت محدود است. اگر چه در سالیان اخیر دبیرکل حزب کمونیست چین به‌طور همزمان رئیس‌جمهور هم می‌باشد در جمهوری خلق چین ریاست جمهوری به عنوان یک نهاد دولتی شناخته می‌شود تا یک مقام اجرایی
کمیته دائمی کنگره ملی خلق
کمیته‌ای متشکل از ۱۵۰ نمایندهٔ کنگره ملی خلق جمهوری خلق چین است، که مابین کل اعضای کنگره، تشکیل جلسه می‌دهد. این نهاد دارای اقتدار مبتنی بر قانون اساسی برای اصلاح قوانین در محدوده تعیین شده از سوی کنگره است و بدین ترتیب به‌طور دو فاکتو به عنوان یک نهاد تقنینی فعالیت می‌کند. این نهاد را یک رئیس، که قانونگذار ارشد چین است، و عموماً در نظام رتبه‌بندی سیاسی چین پس از دبیرکل حزب کمونیست چین و نخست‌وزیر جمهوری خلق چین در رتبهٔ سوم قرار دارد رهبری می‌کند. رئیس کنونی جانگ ده جیانگ است.
نیروهای مسلح ملی
ارتش ملی جمهوری خلق چین است که در ۱ اوت ۱۹۲۷ همزمان با قیام نانچانگ با نام «ارتش سرخ کارگران و دهقانان چینی» تشکیل شد و در سال ۱۹۴۹ با فتح سرزمین اصلی چین به حکومت جمهوری چین بر این سرزمین پایان داد. ارتش آزادی‌بخش خلق چین از لحاظ تجهیزات بعد از ارتش ایالات متحده آمریکا و نیروهای مسلح روسیه سومین ارتش قدرتمند در جهان است و از لحاظ تعداد پرسنل و نیروهای نظامی در مکان اول قرار دارد.
رهبران ایالتی
در سیاست مدرن چین رهبر عالی‌مقام حزب کمونیست چین و دولت چین لفظی غیررسمی در اشاره به برجسته‌ترین رهبر سیاسی در جمهوری خلق چین است.
«رهبر عالی مقام» به خودی خود منصبی رسمی یا مقامی نیست. این لفظ در دورهٔ دنگ ژیائوپینگ (۱۹۷۸–۱۹۹۲), که توانست بدون این که لزوماً هیچ منصب رسماً شایان توجه حزبی یا حکومتی (رئیس کشور، رئیس دولت یا دبیرکل حزب کمونیست چین) اعمال قدرت کند رواج یافت.
کمیته دائم سیاسی
کمیته دائمی پلیتبوروی حزب کمونیست چین
کمیته‌ای ۷ نفره است که از رهبری ارشد حزب کمونیست چین تشکیل می‌شود. هر عضو وظایفی در خصوص یک حوزه مهم از امور ملی از قبیل اقتصاد، قانونگذاری، فساد امنیت داخلی یا پروپاگاندا را برعهده می‌گیرد.
| شماره | پرتره | اطلاعات | مقام (ات) حزبی | مقام (ات) دولتی | |
|---|---|---|---|---|---|
| اول |  Xi Jinping |
نام | شی جین پینگ | دبیرکل حزب کمونیست چین رئیس کمیسیون مرکزی نظامی حزب کمونیست چین رهبر گروه مرکزی رهبری برای عمیق سازی جامع اصلاحات رئیس کمیسیون امنیت ملی |
رئیس‌جمهور جمهوری خلق چین رئیس کمیسیون مرکزی نظامی چین |
| زادگاه | شیچنگ، پکن | ||||
| حوزه انتخابیه کنگره ملی خلق | Shanghai at-large | ||||
| عضو از | ۲۲ اکتبر ۲۰۰۷ | ||||
| دوم |  Li Keqiang |
نام | لی که چیانگ | دبیر حزبی شورای حکومتی جمهوری خلق چین معاون رهبر کمیسیون مرکزی رهبری برای به‌طور جامع عمیق سازی اصلاحات معاون رئیس کمیسیون امنیت ملی |
نخست‌وزیر جمهوری خلق چین |
| زادگاه | شهرستان دینگیوان، Anhui | ||||
| حوزه انتخابیه کنگره ملی خلق | Shandong at-large | ||||
| عضو از | ۲۲ اکتبر ۲۰۰۷ | ||||
| 3rd |  Li Zhanshu |
نام | لی جان شو | To be determined | To be determined |
| زادگاه | شهرستان پینگشان (هبئی), هبئی | ||||
| حوزه انتخابیه کنگره ملی خلق | Guizhou at-large | ||||
| عضو از | ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷ | ||||
| 4th | _Washington_2013.jpg.webp) Yu Zhengsheng |
نام | Wang Yang | To be determined | Vice Premier of the State Council of the People's Republic of China |
| زادگاه | سوژو، آن‌هوئی | ||||
| حوزه انتخابیه کنگره ملی خلق | Anhui at-large | ||||
| عضو از | ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷ | ||||
| 5th |  Wang Huning |
نام | Wang Huning | Top-ranked دبیرخانه حزب کمونیست چین | To be determined |
| زادگاه | Nanshi District, شانگهای | ||||
| حوزه انتخابیه کنگره ملی خلق | Tibet at-large | ||||
| عضو از | ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷ | ||||
| 6th |  Zhao Leji |
نام | Zhao Leji | Secretary of the Central Commission for Discipline Inspection | To be determined |
| زادگاه | شینینگ، چینگهای | ||||
| حوزه انتخابیه کنگره ملی خلق | Henan at-large | ||||
| عضو از | ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷ | ||||
| 7th | .jpg.webp) Han Zheng |
نام | Han Zheng | To be determined | To be determined |
| زادگاه | Luwan District, شانگهای | ||||
| حوزه انتخابیه کنگره ملی خلق | Shanghai at-large | ||||
| عضو از | ۲۵ اکتبر۲۰۱۷ | ||||
انتخابات
انتخابات در جمهوری خلق چین مبتنی بر نظام انتخاباتی سلسله‌مراتبی است. در این نظام کنگره‌های خلق محلی، مستقیماً توسط مردم انتخاب می‌شوند و دیگر سطوح کنگره‌های خلق تا حد کنگرهٔ ملی خلق که مجلس ملی قانونگذاری این کشور است توسط کنگرهٔ خلق سطح پایین‌تر خود انتخاب می‌شوند.
روابط خارجی
چین روابط دیپلماتیک را با بیشتر کشورهای جهان حفظ می‌کند. در سال ۱۹۷۱، جمهوری خلق چین جایگزین جمهوری چین، که از دهه ۱۹۷۰ معمولاً با عنوان «تایوان» شناخته می‌شود، به عنوان تنها نماینده چین در سازمان ملل و به عنوان یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد شد.[3] چین در زمان تأسیس سازمان ملل در سال ۱۹۴۵ توسط جمهوری چین نماینده بود.
اختلافات بین‌المللی
یک درگیری نظامی هفت‌ماههٔ بدون اعلان جنگ بین اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و جمهوری خلق چین در سال ۱۹۶۹ و اوج شکاف چینی-شوروی بود. با این که درگیری نظامی در همان سال پایان یافت اختلافات بین دو کشور تا معاهده مرزی چین و شوروی در سال ۱۹۹۱ حل نشد.
جدی‌ترین درگیری—که این دو کشور کمونیست را تا مرز جنگ پیش برد—در مارس ۱۹۶۹ در نزدیکی جزیره ژنبائو بر روی رود یوسوری رخ داد و به همین علت مورخان چینی معمولاً ازین درگیری با عنوان حادثهٔ جزیرهٔ ژنبائو نام می‌برند.
در سال ۱۹۶۲ بین دو کشور هند و جمهوری خلق چین روی داد. بهانهٔ آغاز جنگ مناقشه‌های مرزی دربارهٔ منطقهٔ اقصی در هیمالیا بود ولی موارد دیگری در این امر نقش داشتند. پس از اینکه هند در سال ۱۹۵۹ به چهاردهمین دالایی لاما پناهندگی داد درگیری‌های مرزی خشونت‌باری بین دو کشور صورت گرفت. در پاسخ به این درگیری‌ها هند به استراتژی‌ای موسوم به «سیاست رو به جلو» روی آورد که در آن هند روی مرزش با چین تعدادی برج دیده‌بانی ساخت. برخی از این برج‌های دیده‌بانی شمال خط مک‌ماهون (مرز بین هندوستان و چین است که در سال ۱۹۱۴ با توافق چین، تبت و بریتانیا تعیین شده بود) قرار داشتند. خط مک‌ماهون بخش شرقی خط کنترل واقعی بود که نخست‌وزیر جمهوری خلق چین چو ان‌لای در ۱۹۵۹ آن را مرز مؤثر کشورهای هند و چین دانسته بود.
پس از آنکه مذاکرات سیاسی دربارهٔ حل اختلافات در مرز ۳٬۲۲۵ متری دو کشور در هیمالیا به در بسته خورد، چین در ۲۰ اکتبر ۱۹۶۲ و همزمان با بحران موشکی کوبا دست به حملاتی همزمان در لداخ و آنسوی خط مک‌ماهون زد. نیروهای چینی در هر دو جبههٔ جنگ بر نیروهای هندی غالب آمدند و رزانگ لا (en) در جبههٔ غربی و تاوانگ در جبههٔ شرقی را اشغال کردند. جنگ در نهایت در ۲۰ نوامبر ۱۹۶۲ با اعلان آتش‌بس از سوی چین و بیان این امر پایان یافت که چین به «خط کنترل واقعی» اش باز خواهد گشت.
جمهوری خلق چین تقریباً بر کل دریا و کشورهای ویتنام، فیلیپین، مالزی، برونئی و تایوان هریک بر بخش‌هایی از آن ادعای مالکیت دارند. همچنین این کشورها بر سر جزایر غنی از نفت و گاز اسپراتلی و پارسل اختلاف دارند. ایالات متحده این دریا را از آب‌های بین‌المللی می‌داند و بر حق قانونی کشتی‌ها و زیردریایی‌هایش دررفت‌وآمد در این دریا تأکید می‌ورزد.
مشارکت سازمان بین‌المللی
AfDB، APEC، AsDB، BIS , CDB (غیر منطقه ای)، ESCAP، FAO، G-77، IAEA، IBRD، ICAO، ICC، ICRM، IDA، IFAD، IFC، IFRCS، IHO، ILO، IMF، سازمان بین‌المللی دریایی، Inmarsat، Intelsat، Interpol، IOC، ISO، ITU , ITUC، LAIA (ناظر)، MINURSO، NAM (ناظر)، OPCW، PCA، SCO، سازمان ملل، شورای امنیت سازمان ملل، UNAMSIL، UNCTAD، UNESCO، UNHCR، UNIDO , UNIKOM، متحد، UNTSO، UNU، UPU، WCO، WHO، WIPO، WMO، WToO، WTrO، کمیته زنگجر
جستارهای وابسته
منابع
- "Archived copy". Archived from the original on 16 April 2015. Retrieved 26 June 2019.
- "How the Chinese government works". South China Morning Post. Archived from the original on 12 May 2018. Retrieved 12 May 2018.
Xi Jinping is the most powerful figure in China's political system, and his influence mainly comes from his position as the General Secretary of the Chinese Communist Party.
- Eddy Chang (Aug 22, 2004). Perseverance will pay off at the UN بایگانی‌شده در ۶ اوت ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, The Taipei Times, August 22, 2004
پیوند به بیرون
- پیوندهای سیاست چین
- پورتال رسمی وب سایت رسمی دولت چین
- وزارت امور خارجه جمهوری خلق چین
- سفارت جمهوری خلق چین در ایالات متحده
- سیستم شبکه اطلاعات قانونگذاری چینی جستجوی کامل متن ترجمه‌های انگلیسی صدها قانون و مقررات PRC
- کالاهای جدید PRC به زبان انگلیسی از وب سایت رسمی دولت PRC
- Chinaview از خبرگزاری خبرهای شین هوا
- روزانه مردم آنلاین به زبان انگلیسی
- اخبار روزانه PLA انگلیسی
- China Daily به زبان انگلیسی
- در داخل حزب حاکم چین (بی‌بی‌سی)
- آیا چین واقعاً یک کشور کمونیستی است؟ (CNN)
- مقاله نیویورک تایمز در تاریخ ۵ سپتامبر ۲۰۰۲ در مورد جانشینی قانون در چین
- مقامات چینی تحت فشار کمتری می‌کنند (امروز چین)
- آغازگر گذار رهبری چین
سیاست در آسیا | ||
|---|---|---|
| کشورهای مستقل | جمهوری آذربایجان • اردن • ارمنستان • ازبکستان • اسرائیل • افغانستان • امارات متحده عربی • اندونزی • ایران • بحرین • برونئی • بنگلادش • بوتان • پاکستان • تاجیکستان • تایلند • ترکمنستان • ترکیه • تیمور شرقی • چین • روسیه • ژاپن • سری‌لانکا • سنگاپور • سوریه • عراق • عربستان سعودی • عمان • فیلیپین • قبرس • قرقیزستان • قزاقستان • قطر • کامبوج • کره جنوبی • کره شمالی • کویت • گرجستان • لائوس • لبنان • مالدیو • مالزی • مصر • مغولستان • میانمار • نپال • ویتنام • هند • یمن | .svg.png.webp) |
| دولت‌های با رسمیت محدود | آبخاز • اوستیای جنوبی • تایوان • فلسطین • جمهوری ترک قبرس شمالی • قره‌باغ | |
| قلمروهای وابسته و سرزمینهای دیگر | جزیره کریسمس • جزایر کوکوس • ماکائو • هنگ کنگ | |